Rojnameger Baydar: Gavên divê bên avêtin hewceye dewlet biavêje

  • rojane
  • 09:03 19 Gulan 2025
  • |

STENBOL -  Rojnameger Yavuz Baydar diyar kir ku ji bo pêvajoya têkildarî çareseriya pirsgirêka Kurd pêş bikeve divê hinek gav bên avêtin û got: “Niha di pêvajoyê de gavên divê bên avêtin bi temamî divê dewlet biavêje.” 

Rojnameger Yavuz Baydar têkildarî banga “Aştî û Civaka Demokratîk” a Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan û biryarên 12’emîn Kongreya PKK’ê nirxand. Baydar, diyar kir ku pêvajoya heyî encama têkoşîna bi sala ye û aliyên bêmînak ên pirsgirêka Kurd hene. Baydar, destnîşan kir ku li cîhanê gelek pêvajoyên çareseriyê li cîhanê hatine jiyîn û got: “Arşîveke vê heye. Mînaka Îrlandayê, li Spanyayê mînaka ETA’yê, mînaka li Efrîqaya Başûr hene. Û mînakeke Srî Lankayê heye ku bi temamî xwe dispêre tunekirinê. Rejîm bi ser ket. Modela Putîn-Çeçenistanê heye. Ev jî ji bo bihêzkirina hêzên girêdayî Moskovê bû.” 
 
Baydar, diyar kir ku zimanekî xweser ê dewletê heye û got: “Ya yekemîn; dema mirov ji hêla hiqûqî ve lê dinêre, pêvajoyake li ser mafê hêviyê yê Abdullah Ocalan hatiye destpêkirin heye. Ya duyemîn, ya ku ev daye destpêkirin Bahçelî ye lê li hêla din gotina Erdogan a ‘An hûn dê bi gotina me bikin an em ê tişta pêwîst bikin’ heye ku kesên çareseriyê dixwazin hinek şaş kir heye. DMME’yê di sala 2014’an de ji bo Ocalan têkildarî mafê hêviyê biryarek da. Ev mafekî legal, qanûnî ye. Heman tişt ji bo dosyaya Ocalan ji Tirkiyeyê xwestin. Lê çi bû? Ev mafê qanûnî ji 1’ê Cotmehê ve veguherî zemîna bazariya siyasî. Di demeke ku girtiyek li benda başkirina mercên xwe yên girtîgehê bû ku mafê xwezayî ye, di carekê de bi rewşa ‘Em ê vê bikin lê tu jî dê bi gotina me bikî’ rû bi rû ma. Rewşeke ecêb heye. Zextek heye. Li hêla din, berevajî pratîkan em nizanin ka nexşerêyeke heye an na. Ji ber ku tiştekî zelal tune ye.” 
 
CIVAKÎKIRINA PÊVAJOYÊ 
 
Baydar, got ku AKP-MHP’ê ji bo civakîkirina aştiyê heta niha tu berpirsyartî li xwe negirtine û wiha domand: “Divê ji DEM Partiyê bêhtir bi roleke çalak rabin. Ji ber ku wan bang kir. Yên hêvî ava kirin ew in. DEM Partiyê çendek serdan kir lê AKP bêdeng e. Car bi car zimanekî tund bi kar tînin. Li gorî pêvajoya 2013-2015’an, cudahiyên mezin hene. Wê demê medyayeke piştgirî dida pêvajoya aştiyê, heta astekî serbixwe lê parçebûyî û hebû. Lê niha pir hatiye biçûkkirin. Ev jî qanehkirina civakê ya ji bo aştiyê zehmet dike. Li Tirkiyeyê pêleke neteweperestiyê heye. Şîrketên anketan nîşan didin ku kesên weke Umît Ozdag di nav civakan de bêhtir populer dibin. Li gorî saziya Îstanbul Researchê, ji sedî 64’ê digotin ‘haya me ji kongreya PKK’ê nîne.’ Ev yek nîşan dide ku haya civakê jê tune ye. Medya karê xwe nake. Stratejiyeke ragihandinê nîne.” 
 
'DI SIYASETA NAVXWEYÎ DE DU BERÊN DIJÎ HEV HENE’ 
 
Baydar, got ku ji ber bandora faktorên navxweyî û derve pêvajo bilez pêş ketiye û ev nirxandin kir: “Ji cotmehê heta niha li di siyaseta navxweyî ya Tirkiyeyê de du berên dijî hev hene. Li rexekî tiştekî di bin navê pêvajoyê de hatiye destpêkirin û sorkirin ku CHP’ê hedef digire heye. Pirsa Tirkiye ber bi ku de diçe bêhtir tevlihev dike. Mebesta ji vê jî ew e ku bi qasî ji dest tê CHP’ê qels bikin û zelal bikin ku AKP di hilbijartinên 2027-2028’an de bi ser keve. Di bin navê reforma destûra bingehîn de jî gotineke nediyar heye. Aliyê Kurd jî ev mijar hêj ji berê xwe ve zelal nekiriye.” 
 
'PÊVAJO LI GORÎ DAXWAZÊN ENQEREYÊ PÊŞ NAKEVE’ 
 
Bi domdarî Baydar bal kişand ser bandora pêvajoya derve û wiha axivî: “Mirov dikare bibêje pêvajoya paqijkirina dûvikên Îranê yên li Rojhilata Navîn ku ji 7’ê Cotmehê bi êrişa Hamasê dest pê kir, bi ser ket. Çûyîna Esad a bi arastekirina Tirkiyeyê ya Moskovê jî berdewamiya wê bû. Herêm jinûve tê dîzaynkirin. Fikarên Tirkiyeyê têkildarî çendek xetên enerjiyê hene. Ji ber ku ev xet ji bo bekaya aboriyê ya Tirkiyeyê jiyanî ne. Geşedanên li Rojhilatê Behra Spî li gorî daxwaza Tirkiyeyê pêk nayên. Di têkiliyên Iraqê de hinek potansiyel hene. Germbûna têkiliyên Îsraîl-Azerbaycanê, ji xeta Enqereyê xêz kiribû derdixîne. Enqere, tam nizane divê li wir çi were kirin. Li vir ya girîng, rola ku dê nifteya Kurd bilîze. Ji ber ku ji hêla Rojava ve avadaniyên sekûler ên Kurd, bêguman ya herî girîng jî HSD ye, pir girîng in. Ji bo wan pir girîng e ku HSD ji hêla rêveberiya Şamê ya nû ve neyên eciqandin û bûyereke nû ya Dewleta Îslamî dernekeve holê. Divê em Îranê jî bigirin vê çarçoveyê.” 
 
'JI BO QANEHKIRINÊ PÊDIVÎ BI MERCÊN SIYASÎ HEYE’ 
 
Baydar, bal kişand ser “Peymana Lozanê” ku di biryarên kongreya PKK’ê de cih digire û gelek nîqaş li ser hatin kirin û wiha got: “Pir aşkeraye ku nîqaşên li ser têgeha Lozanê tên meşandin bi tendurist nînin û dê ber bi cihekî baş ve nebin. Heke ji sedî sê parên civakê du jê bibêjin ‘ez vê pêvajoyê rast nabînim’, wê demê ji bo rast bibînin divê tu hewl bidî. Dema di anketan de pirsa ‘mezintirîn pirsgirêka Tirkiyeyê çi ye’ tê kirin, bi rêjeye zêde dibêjin aborî. Heta di aboriyê de sererastkirinên çênebin jî dê kesên naxwazin qaneh bibin qaneh nebin. Hinek kanalên medyaya muxalîf ku wekî partîzanan tevdigerin, li dijî pêvajoyê disekinin û zimanekî redkirinê bi kar tînin. Heke bixwazin rûpeleke paqij vekin, wê demê divê beşeke mezin a civakê ji hêla qanûnî û siyasî ve bê qanehkirin. Lê di halê hazir de ez vê nabînim.” 
 
'GAVÊN DIVÊ BÊN AVÊTIN HEWCEYE DEWLET BIAVÊJE’ 
 
Baydar, gavên divê di vê pêvajoyê de bên avêtin jî wiha rêz kir: “Beriya her tiştekî mekanîzmaya daraz û edaletê ye. Ji bo girseya aliyekî bê qanehkirin û ji bo qanehkirina civakê, divê efûyeke giştî ya ne tenê xîtabî Kurdan dike lê xîtabî piraniya civakê dike were derxistin. Divê Qanûna Têkoşîna li Dijî Terorê jinûve bê sererastkirin. Divê qanûnên nezelal ku her tim pirsgirêkan diafirîne û medyayê perîşe dikin, bi awayekî radîkal bên guherandin. Veguherîna demokratîk a radîkal, divê hemû aktorên siyasî bigire navxwe. Lê li holê tiştekî wiha nîne. Her wiha Kurd jî li benda vê ne. Ji bo partiyên li meclisê jî divê reform bên kirin. Nexwe li aliyekî nerm nêz bûn li aliyê din jî siyaseteke dijber nabe. Gavên divê niha bên avêtin tevekan jî divê dewlet biavêje.” 
 
MA / Melîk Çelîk
 

Sernavên din

17:38 DFG'ê 3’yemîn Lijneya Giştî ya Asayî li dar xist
17:25 Platforma Yekitiya Jinên Kurd a Bakur: Jinên Kurd dê di avakirina yekitî û civaka demokratîk de roleke sereke bilîzin
15:17 Nûnerên Mexmûrê piştî 37 rojan hatin berdan
14:43 Li Îranê bi pileya 5,1’ê erdhej çêbû
14:30 Tehranê piştî êrişa DYA’yê bi fuzeyan êrişî Îsraîlê kir
14:19 DEM Partiyê ji konferansê re peyam şand: Her hewldan dê me bêhtir nêzî çareseriyê bike
14:16 Îmamoglû: Divê sererastkirinên hiqûqî û îdarî bên kirin
Partiya Pêşerojê: Ji bo çareseriyê 10 xal pêşniyar kir
14:02 Tulay Hatîmogûllari: Divê biryarên DMME’yê tavilê bên cîbicîkirin
13:26 Ozgur Ozel: Avakirina aştiyê berpirsyartiya me tevan e
12:14 Faîk Bulut: Kurd êdî aktor in û divê bi serwextî tevbigerin
12:03 Di hevdîtina ÎHD’ê de mijara ‘dê aştî çawa pêk bê’ hate nîqaşkirin
11:11 Konferansa ‘Vekirina Rêya Aştiyê’: Divê eniya demokrasiyê çareseriyê pêşkeş bike
11:10 Xizmên Atak ê ji doza JÎTEM’ê tê darizandin êrişî xebatkarên şaredariyê kir
10:46 Hejmara nû ya kovara Jinê derket
10:45 Li navçeyên Amedê ji bo zarokan şano hate pêşandan
10:32 Kampanyaya ‘Dixwazim bi Ocalan re hevdîtinê bikim’: Serlêdanên bo wezaretê didomin
10:31 Îdiaya ku malzemeyên tibbî yên li nexweşxaneya dewletê hatine dizîn
09:54 Kesekî nêzî Hamaney gef li DYA’yê xwar: Bila Tengava Hurmuzê bê girtin
09:47 Tehliyeya girtiya nexweş Besra Erol ji bo 6 mehan hate taloqkirin
09:34 Doza ‘îstîsmara zayendî ya li dijî zarok’ a mamosteyê qursê sibê dê lidarxistin
09:22 Ji malbata Yildirim ê leşkeran kuştibû tazmînat hat xwestin
09:03 Ji Netanyahu daxuyaniya destpêkê: Êrişa DYA’yê dê dîrokê biguherîne
09:01 Li zozanên petrol lê nîne ‘bîr’ tên kolandin
09:00 Li Elbakê nifûsa ciwanan kêm dibe: Sedem bêkarî ye
09:00 Bavê girtiyê ku rastî îşkenceyê hatiye: Tedawiya wî tê astengkirin
09:00 ROJEVA 22’YÊ HEZÎRANA 2025’AN
08:42 DYA’yê li tesîsên nukleerî yên Îranê xist: Tesîsên krîtîk hatin tunekirin
21/06/2025
18:27 Li Amedê li dijî tiryakê meş
16:19 Jinên Elewî ji bo aştiyê civiyan
15:43 Mexdûrên KHK’ê: Em ê li dijî şer aştiyê biparêzin
15:17 Tedawiyê nexweşên pençeşêr yên Can û Tat tê astengkirin
15:07 Îmamoglû der barê serdana DEM Partiyê de daxuyanî da: Divê li Meclisê komîsyon bê avakirin
14:58 Li Çiyayê Cûdî şewat derket
14:35 Dayikên Şemiyê, aqûbeta Mûstafa Saygi pirsin
14:34 Xizmên Windayan: Bila polîtîkaya bêcezahiştinê bi dawî bibe
13:12 Li Meletiyê erdhej çêbû
12:54 Ayşe Gokkan: Yekitî dermanê civakê ye
Kongra Star: Dermanê êşa sedsalê yekitiya neteweyî ye
12:39 Silavek bo banga ‘Civaka demokratîk’: Strana Mizgîn
12:34 Dayika Eren Bulbul: Bila dayikên din zarokên xwe winda nekin
Dayika Ûgûr Kaymaz: Em edalet û wekheviyê dixwazin, ne rondikên çavan
11:48 Komexebata ‘Li Kurdistanê 100 sal: Heqîqet Edalet û Aştî’
11:36 Tehliyeya Nûrcan Aslan hat taloqkirin
11:36 Êrişên Îsraîl-Îranê yên li heberî hev berdewam in
10:51 Civîna YE-Îranê: Hevdîtina Cenevreyê bê encam ma
10:20 Îdîaya xwekuştinê ya di bin çavdêriya leşkerî de: 6 sal in li kujerê hevserê xwe digere
10:16 2’yemîn Rojên Şanoya Zarokan a Gerok bi dîmenên rengîn ve dest pê kir
10:15 Ji ber şer buhayê petrolê zêde bû
10:14 Li Amedê 3'emîn Konferansa Jinan destpê kir
09:35 Tehliyeya girtiyê ku piştgirî da banga Abdullah Ocalan hat taloqkirin
09:18 Titûnciyên Bedlîsê li dijî qeyran û qedexeyan têdikoşin
09:00 Kaniya Çirê tê tunekirin
09:00 Girtiyê ji sedî 76 astengdar e terkî mirinê hiştin
09:00 Serokê Baroya Amedê: Em hewl didin pêvajo pêşve biçe
09:00 ROJEVA 21'Ê HEZÎRANA 2025'AN
20/06/2025
16:41 Rehan Bayik hate definkirin
15:40 Li Mêrdînê şewat derket
15:34 Doza kesên tev li merasîma cenazeyê Aysel Doganê bûn hate taloqkirin
15:33 Li Licê li dijî mirinên biguman ên jin û zarokan meş hat lidarxistin
15:04 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kir
14:55 Baroya Amedê: Divê mafên penaberan nebin mijara bazariyê
14:39 Gora Revan Zana Bariştiran cara 4'emîn hate texrîbkirin
14:11 Hewldana Ji Bo Aştiya Civakî dê Konferansa ‘Rêya diçe aştiyê' li dar bixe
14:02 Tirkiyeyê gundên Dihokê bombebaran kir
14:01 Kesên di karesata şewatê de jiyana xwe ji dest dabûn hatin bibîranîn
13:47 MKG: Bila rojnameger Sevda Erkilinç were berdan
13:25 Ji welatiyên Amedê hişyariya pêvajoyê: Ger gav neyê avêtin dê şerê Îsraîl-Îran li vir belav bibe
12:47 Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk ji bo rakirina dorpêça li ser Mexmûrê bang kir
12:39 Ji OHD'ê rapora li ser girtîgehên Antalyayê: Mafê tedawiyê tê astengkirin
12:38 Ji bo kurê xwe yê di greva birçîbûnê de banga hestiyariyê kir
12:33 Rojnameger Amed Dîcle: Jehrkuja netewe dewleta yekperest, neteweya demokratîk e
11:40 Wezîrên 4 welatan dê bi rojeva şerê Îsraîl-Îranê bicivin
11:31 Platforma Yekitiya Jinên Kurd dê li Amedê konferansê li dar bixe
11:28 Li Wanê jin li dijî tundiyê bi hev re têdikoşin
10:59 Dayika hevjîn û kurê xwe di şer de winda kirî: Me ev bedel ji bo azadiyê da û divê gav bên avêtin
10:45 Ji ber endamtiya rêxistineke fesixkirî ceza dan siyasetmedar
09:56 Şewata li Keleha Mêrdînê derketî hate vemirandin
09:52 Li girtiyê destekî wî tune ye 11 roj cezayê hucreyê hate birîn
09:33 Li Şirnexê li dijî zarokan tacîza zayendî: Faîl hate tehliyekirin
09:20 Dayikên Aştiyê: Divê dewlet tavilê gav biavêje
09:00 35 sal in li Elbakê hêştiran xwedî dike
09:00 ROJEVA 20’Ê HEZÎRANA 2025’AN
19/06/2025
16:55 DEM Partiyê li pêşiya Sîlîvriyê daxuyanî da: Daxwaza hemû hevalan aştî bû
16:19 Dayika Cemîl Bayik wefat kir
15:52 Dayika Aştiyê Latîfe Dag wefat kir
15:09 Selman Gunbat ê HDP’î hate tehliyekirin
14:58 Di doza rojnameger Şahîn de dê mutalaa bê amadekirin
14:33 Hevserokê Konseya Bajêr a Wanê Dogan tehliye bû
14:32 Li Colemêrgê ji bo girtiyê nexweş Giyasettîn Sevmîş daxuyanî hat dayin
14:21 Şerê Îsraîl-Îranê di roja 7’an de ye: Nexweşxane hedef hate girtin
13:52 Husunbeyî: Li dijî şerê li Rojhilata Navîn aştiya navxweyî girîng e
13:35 Zaroka 9 salî ya li Erxeniyê winda bûbû mirî hate dîtin
13:32 Nobeta li dijî tiryakê: Werin em ciwanên xwe xilas bikin
13:29 MKG dê ji bo piştevaniyê daxuyaniyê bide
12:20 Walîtî bibiryar e ku Qeşayiyên Cîloyê tune bike!
11:49 Ji ÎHD'ê hevdîtina 'Rêya diçe aştiyê': Dê malbatên leşker û PKK’îyan bînin ba hev
11:40 Ji baroyên Kurdistanê ji bo çareseriyê 17 pêşniyar
11:36 Ayşegul Dogan: Pêşnûmeya me ya bo komîsyonê amade ye
10:56 Şandeya DEM Partiyê çû serdana girtiyên siyasî yên li Sîlîvriyê
10:50 Girtî Oguzsoy: Kesên weke parêzer hatin danasîn gef xwarin, gardiyanan em derb kirin
10:34 Çetîn Arkaş ê ku 6 caran rapora ‘başhaliyê’ wergirtibû dîsa tehliyeya wî hate astengkirin
10:08 Rêveberê PJAK’ê Mûînî: Divê hêzên Kurd bi hev re tevbigerin