Şahidê demê rastiya Hîzbûllahê vedibêje: Di bin navê pevçûnê de sivîl dikuştin

img
AMED - Melayê Şahid diyar kir ku Hîzbûllahê 2 endamên xwe yên li dijî pevçûnan nerazîbûn nîşan didan û veqetiyayîn kuşt, weke sedema êrişên li Kurdistanê bi kar anî û wiha got: “Tişta ku jê re dibêjin ‘Pevçûna Îlîm-PKK’ê’ di esasê xwe de kuştina sivîlan a ji hêla endamên Îlîmê ve ye.” 
 
Partiya Doza Azad (HUDA PAR) ragihand ku dê di hilbijartinên 14’ê gulanê de piştgiriyê bide AKP-MHP’ê. Piştî biryarê, têkiliya HUDA PAR’ê ya bi Hîzbûllahê re ku di salên 90’î de bi cînayet û îşkenceyên li bajarên Kurdistanê navê xwe da bihîstin, bû rojev. HUDA PAR, weke partiyeke ku xebatên qanûnî yên Hîzbûllahê birêve dibe tê nîşandan û gelek kadroyên wê jî ji wê rêxistina behsa xeberê ne. Di dosyaya me ya duh de me bal kişandibû ser pêvajoya damezirandina Hîzbûllahê û pêvajoya demên piştre. Di beşa dosyaya xwe ya îro de em ê qala serdema ku Hîzbûllahê dest ji pevçûnên li dijî koma Menzîlê berdayî û berê xwe dayî welatparêzên Kurdistanê bikin. 
 
ÊRIŞÊN ÇEKDARÎ
 
Hîzbûllahê di dawiya sala 1989’an de navber da êrişên xwe yên li dijî Menzîlê. Lê di vê navberê de car bi car êrişî Tevgera Îslamî û koma Vahdetê kir. Rêxistinê, êrişa xwe ya ewil a li dijî sempatîzanên PKK’ê û welatparêzan, bi kevir-çoyan pêk anî. Piştre jî êrişên çekdarî da destpêkirin. Sabrî-Hayriye Karaaslan di 7’ê gulana 1991’an de li navçeya Hezex a Şirnexê li mala xwe di êrişeke çekdarî de hatin kuştin. Hîzbûllahê, ji vê bûyerê PKK’ê sûcdar kir û di 3’yê kanûna 1991’an de li Hezexê li dijî Mîhaîl Bayru yê suryan ku digot têkiliya wî bi PKK’ê re heye êrişa çekdarî pêk anî û qetil kir. Cenazeyên kurên Sabrî-Hayriye Karaaslan ku Hîzbûllahê ji bo kuştina Bayrû weke hincet nîşan dabûn ê bi navê Mehmet Salîh ku nasnavê wî “Ahmet Usta” ye û birayê wî Mehmet Alî Karaaslan û biraziyê Sabrî Karaaslan Hamza Karaaslan, di 19’ê nîsana 2002’yan de ji vîllaya Hîzbûllahê ya li Dîlokê ku weke cebilxane dihat bikaranîn derketin holê. Mele Zekî Atak û Îbrahîm Kizmaz ji ber ku ji êrişên li dijî welatparêzên kurd aciz bûbûn, ji rêxistinê veqetiyan û hatin qetilkirin. Êrişên Hîzbûllahê yên sîstematîk jî piştî qetilkirina wan dest pê kirin. Hîzbûllahê bi hinceta “Dê di derheqê rêxistinê de agahiyan bidin”, Atak û Kizmaz înfaz kir û piştre jî êrişên xwe yên li dijî sivîlan zêde kir. 
 
‘TEHEMÛLA WAN LI DIJÎ KESÊN DERVEYÎ WAN NÎNE’
 
Di beşa ewil a nûçeya dosyayê de çalakiyên ewil ên Hîzbûllahê û têkiliya wê ya bi rêxistinên din re hatiye vegotin. Şahidê wê demê Melayê Şahid piştperdeya êrişên Hîzbûllahê yên heta îro jî li dijî sempatîzanên PKK’ê û welatparêzên kurd didomin vegot. 
 
Melayê Şahid di dema damezirandina Hîzbûllahê de ji endamên koma Menzîlê bû. Melayê Şahid dibêje ku dema Hîzbûllah di qonaxa komê de, dixwest guherînê bi rêya tundiyê pêk bîne û wiha got: “Her wiha ji bilî xwe tu komên din qebûl nedikir. Di bingeha êrişên Hîzbûllahê yên li Kurdistanê de referanseke pir hişk a îslamî heye. Weke Koma Menzîlê em kurdan weke mileteke xwedî bîr û baweriyên cuda qebûl dikin. Em dibêjin ku divê hemû komên siyasî û baweriyan ên Kurdistanê bi hev re guftûgoyê bikin û sedema hemû pirsgirêkên kurdan jî dewlet e.” 
 
Bi domdarî Melayê Şahid wiha dibêje: “Li gorî hizra me; pevçûneke di navbera kurdan de bi kêrî pergal û dewletê tê. Li gorî nêrîna me; di meseleya kurdan de hewceye cudahiyên îdeolojîk dernekevin pêş. Lê bêguman wê demê bi qasî niha me li mijarê berfireh nedinihêrt. Lê koma Îlîmê (Ji koma Menzîlê veqetiya), îslam bi şîroveyeke pir hişk dinirxand û digotin ku divê ji bo hemû mijar, hemû pirsgirêkan tenê Qur’an esas were girtin û bi şîroveyeke pir hişk a îslamî re dikarin bên çareserkirin. Anku tehemûla wan li hemberî cudahiyê, li hemberî kesên derveyî wan tune bû. Di mijara kurdan de jî meyleke wan a ji bo hevbeşîbûnê tune bû.” 
 
NÊRÎNA WAN A LI HEMBERÎ PIRSGIRÊKA KURD
 
Melayê Şahid dibêje ku koma Îlîmê ku cewhera Hîzbûllaha îro ye, xwedî feraseteke yekperest, hişk û tundrew e û wiha pê de çû: “Digotin ku bi rejîmeke îslamî dikare kurd ji bindestiyê xelas bibin. Anku wan digot divê ev têkoşîn bi rejîmeke îslamî û bi nêrîneke îslamî were dayîn. Hemû têkoşînên din ên derveyî vê rêyê jî weke têkoşînên neheq, dûrî aqil didîtin. Di mijara danîna peywendiyan a bi wan derdoran re de jî pir bimesafe nêz dibûn. Anku li gorî wan ew kes kesên din bûn, têkilîdanîna bi wan re ji hêla fiqihê ve (hiqûqa îslamî) caîz nîne.” 
 
ÊRIŞÊN LI DIJÎ WELATPARÊZAN
 
Melayê Şahid da zanîn ku koma Îlîmê bi van saîkan li dijî koma Vahdetê ya li ser xeta Menzîl û Îxwanê êriş pêk anîn û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Di dawiya sala 1989’an de ragihand ku êrişên li dijî Menzîlê dane sekinandin. Piştî ku êriş dan sekinandin, ji destpêka sala 1990’an ve li dijî sempatîzanên PKK’ê û kesên welatparêz êriş dan destpêkirin. Di destpêka salên 90’î û di sala 91’an de êdî bi awayekî sîstematîk êrişî PKK’ê kir. Ez baş dizanim ku ji ewil koma Îlîmê êrişî PKK’ê kir. Hêj PKK’ê li dijî wan êriş nedabûn destpêkirin ku wan êriş dan destpêkirin. Weke ku ji roja ewil heta niha dibêjim; meyleke Îlîmê ya wiha hebû. Kesên ne ji xwe – PKK’î – weke bêdîn didîtin. Lewma helwesteke wan a êrişkar hebû. Ez şahidê vê rastiyê me. Beriya bûyerên kuştinê dest pê bikin, ez baş dizanim ku ji ewil koma Îlîmê êriş pêk anîn. Dema Îlîmê dest bi êrişên li dijî PKK’ê kirî, navber da êrişên xwe yên li dijî Menzîl û Vahdetê. Heta destpêka sala 93’yan jî êrişî koma Vahdet û Menzîlê nekirin. Koma Îlîmê, wê demê bi hinceta ku ‘PKK’î ne’, hem kesên ji mizgeftê derdiketin, hem belavkarên rojnameyê, hem kesên rojname difirotin kuşt.” 
 
'CENAZEYÊN ZAROKAN JI MALA HÎZBÛLLAHÊ DERKETIN’ 
 
Melayê Şahid got ku ji malên endamên Hîzbûllahê yên Dîlokê ku kuştina Hayriye û Sabrî Karaaslan bo xwe weke hinceta êrişa li dijî PKK’ê nîşan dabûn, cenazeyên zarokan derketin. Melayê Şahid, axaftina xwe wiha domand: “Ji ber wî şêweyê rêbaza wan, me xetere hîs dikir. Li gorî îdiaya Îlîmê; PKK’ê li Hezexê Sabrî û Hayriye Karaaslan kuştibû û wan jî bersiv daye. Wan jî li Hezexê suryanê bi navê Mîhaîl Bayru (ku ji bo biçûkxistinê jê re dibêjin Mixo) kuştin. Bi vê yekê re pevçûn bi awayeke fiîlî dest pê kirin.”
 
KUŞTINA ATAK Û KIZMAZ
 
Melayê Şahid, diyar kir ku Zekî Atak û Îbrahîm Kizmaz ji kuştina sempatîzanên PKK’ê û welatparêzan aciz bûbûn lewma ji Hîzbûllahê veqetiyan û wiha pê de çû: “Çawa ku ji nava wan derketin, hatin kuştin. Bi vê yekê re êrişên sîstematîk dest pê kirin. Hîzbûllah li van her du kesan xwedî derket û ji bo pevçûnan weke ‘amûr’ bi kar anî. Mele Zekî (Zekî Atak) li Cizîrê bû û ji pevçûnan aciz bûbû. Lewma ji wan veqetiya. Lê ew kuştin û weke amûra propagandaya xwe bi kar anîn. Bi hema awayî jî Îbrahîm Kizmaz ê ji Qoserê kuştin. Her duyan jî digotin ku ji van pevçûnan aciz in. Lewma her du jî kuştin. Koma Îlîmê got ‘PKK’ê ew kuştin e’ û bo xwe weke amûrekî bi kar anîn. Her du kes jî ji hêla derdorê ve dihatin hezkirin. Lewma bi gotina ‘PKK’ê Mele Zekî û Îbrahîm Kizmaz kuşt’ hewl dan kesên li derdora wan motîve bikin û kirin parçeyeke pevçûnan. Li gorî çavdêriyên me yên li qadê; ew her du kes jî ji hêla PKK’ê ve nehatibûn kuştin. Ev karê qirêjî, karê destên qirêjî bû ku digotin; ‘Ev kes ji xwe veqetiyan û dê biaxivin. Em bikin amûra propagandaya xwe.’ Ew bi xwe lê xwedî derketin û li ser wan sirûd xwendin. Mamoste Îbrahîm Kizmaz di demên berê de çepgir bû. Lewma dihat zanîn ku hesasiyeteke wî ya Kurdî heye. Hat gotin ku bi dengekî bilind li dijî pevçûna di navbera kurdan de derdiket. Îlîmê ev her du kes kuştin û got; ‘Lê binêrin PKK’ê ji me Mele Zekî û Îbrahîm kuştin. Em jî dê bersivê bidin.’ An jî pergalê û destên qirêjî bi van înfazan re hem nerazîbûn ji holê rakirin hem jî bi xwedîderketina wan re girseya wan motîve kirin.” 
 
‘TIŞTA JÊ RE DIGOTIN PEVÇÛN, KUŞTINA SIVÎLAN BÛ’ 
 
Melayê Şahid, got ku piştî bûyera behsa xeberê, Hîzbûllahê êrişên xwe zêde kirin û wiha derbirî: “Di pêvajoya piştre de Îlîmê, dest bi kuştina her ciwanên navên wan bi PKK’ê dihat zanîn, kesên rojnameyên Ozgur Gundem û Ozgur Ulkeyê çap dikirin, yên bayîtiya wan dikir, yên difirotin, dixwendin, kesên di nîqaşan de ji bo Hîzbûllahê digotin ‘şeytên’, kesên hezkirina wan bo PKK’ê heye, li ku bidîtina di kuştin. Anku êrişên pir bêkontrol dan destpêkirin. Di esasê xwe de tişta ku jê re dibêjin pevçûna Îlîm-PKK’ê, kuştina sivîlan a ji hêla koma Îlîmê ve bû. Mesele, Îlîmê çend milîtanên PKK’ê kuştin? Li çiyê bi PKK’ê re şer nekir. Yên ku hatin kuştin milîtanên PKK’ê nebûn. Kesên sivîl bûn.” 
 
Sibe: Hîzbûllahê çima berê xwe da koma Menzîlê? Bersiva Menzîlê çi bû? Di pevçûnên Hîzbûllah-Menzîlê de çend kesan jiyana xwe ji dest dan? 
 

Sernavên din

29/05/2023
20:56 Êrişî HDP'a Înegolê kirin
18:34 Partiya Çepên Kesk, HDP, HDK, KCD û DBP dê civînekê pêk bînin
18:02 Li Enqereyê jinek hat kuştin
17:57 OHD, têkildarî îşkenceya li Geverê pêvajoya hiqûqî da destpêkirin
17:27 Ji ÎHD'ê têkildarî encamên hilbijartinê daxuyanî
17:11 Partiyên siyasî DBP’iyê ku mala wî hate gulebarankirin ziyaret kirin
16:30 Malbata Şenyaşar: Têkoşîna me wê bi biryardarî bidome
16:24 Encamên teqez ên tûra duyemîn dê di 1’ê Hezîranê de bên aşkerekirin
15:20 Wêneyê tundiya polîsan: Bijîşk rapora ‘serêşê’ da
14:50 Xwebûn bi manşeta ‘Kurdan Erdogan red kir’ derket
14:21 Zema ji bo benzînê di rê de ye
14:10 Noxteyên Hîzbûllahê hatin bombe barandin
14:00 Ji bo 6 bajaran hişyariya barîna zêde
14:00 Oy ve Otesî pergala xwe ya şopandina girtekan vekir
13:50 Tirkiye di bikaranîna tiryakê de di nav 5 welatên ewil de ye
11:24 Îmamoglû: Her tişt ji nû ve dest pê dike
11:07 TIR û dolmîş li hev qelibîn: 4 kes mirin
11:02 Rojnamevan Hekîmoglû: Kurdan tişta kete berê wan kir
10:45 Wî xistin odeyê û îşkence lê kirin: Em hatine ku kurê te bikujin
10:18 YSK dê encamên hilbijartina parlamenteriyê diyar bike
10:04 Piştî hilbijartinê dolar, euro û zêr zêde bûn
10:02 Li Mêxmûrê berxwedan didome
09:54 Li Geverê serdegirtinên malan: Ciwan bi îşkenceyê hatin binçavkirin
09:53 Binpêkirin û bêrêbaziyan mohra xwe li tûra duyemîn a hilbijartinê da
09:00 Wezareta Dadê daneyên girtiyên nexweş parve nake
09:00 ROJEVA 29'Ê GULANA 2023'YAN
28/05/2023
23:10 HDP û Partiya Çepên Kesk: Em ê siyaseta demokratîk mezin bikin
22:57 YSK'ê Erdogan wekî serokkomar îlan kir
22:01 Kiliçdaroglû: Meşa me didome, em li vir in
21:33 Li Efrînê pîrozbahiya ji bo Erdogan: Zarokek hat qetilkirin
21:28 Li Girtîgeha Amedê encamên hilbijartinê
21:23 Li Wanê cerdevanekî mala rêveberê DBP'ê guleberan kir
20:25 YSK’ê daneyên dawî eşkere kir
19:47 YSK: Ji sedî 54,60’ê dengan hatin hejmartin
19:33 Kiliçdaroglû li Roboskiyê bi rêjeyek zêde deng girt
19:00 YSK: Heta niha ji sedî 25’ê daneyan hatine ber destê me
18:37 AA’yê dîsa xwe şaş nekir: Erdogan li pêş nîşan da
18:36 Li Girtîgehên Şirnex û Mêrdînê ji Kiliçdaroglû re dengekî zêde derket
18:35 Li Sîsê ji bo Erdogan deng tune ne!
18:15 Qedexeya weşanê hat rakirin
18:07 Cemaeta Îsmaîlaga ji bo AKP’ê deng xwest û gef li jinan xwarin: Hûn ê hînî me bibin
17:56 AKP’iyan rojnamevan derb kir polîsan temaşe kir
17:33 Grûbek AKP’ê li şûna hilbijêrên neçûne dengdayînê bi komî deng bikar anîn
17:29 Ji Serokê YSK’ê daxuyaniya ewil: Tu rewşên neyînî çênebûn
17:24 Di tevahiya rojê de li Rihayê binpêkirin hatin kirin
17:18 Parêzvanên şaredarê AKP’yî êrişî muşahîdan kirin
17:00 Dengdayîna tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê bi dawî bû
16:41 Hejmara nû ya Kovara Jinê derket
16:40 Êrişî şandeya ku Ferît Şenyaşar jî di nav de kirin
16:23 Şaredariya AKP’î qedexeyên hilbijartinê binpêkirin
16:14 Polîsan li Cizîrê êrişî welatiyên li baxçeyê dibistanê bûn kir
16:11 HDP û Çepên Kesk bang kir: Teqez herin dengê xwe bidin
16:09 Li Herêma Egeyê pûsûlayên ji bo Erdogan hatine mohrkirin didin hilbijêran
15:59 Kujerê Vezîre Erturk hat girtin
15:42 Binpêkirin didomin: Serokê MHP’yî xwest dubare deng bide lê hat zeftkirin
15:32 Polîsan bêyî ku belgeya 142’yan teslîm bikin dengê xwe dan
15:28 Di Endeksa Hejariyê de Tirkiye di rêza 10’emîn de ye
15:26 Îdiaya ku li gundê ser sînor deng bi komî hatine dayîn: Êrişî parêzeran û wekîl kirin
15:15 ‘Tirkiye îxrackirina petrola herêmê li dijî Bexdayê weke amûra zextê bi kar tîne’
15:08 Li Hezexê qeza çêbû
14:59 Li Amedê pûsûlayên dengan ên sexte
14:46 Li Hewlêrê êrişa çekdarî: Kesek hat kuştin
14:43 Li Seyhanê polîsan kirariya dengdayînê da sekinandin
14:42 CHP’ê li dijî bêrêbaziyan serî li desteya hilbijartinê da
14:24 Di zerfê de pûsûleya bi mohra Erdogan hate tespîtkirin
14:10 AKP’iyan erişî şaredarê CHP’î kirin
14:02 Li Hatayê muşahid hatin derbkirin
14:00 Leşker ji muşahîd re got, ‘Ev der cihê Ak Partiyê ye, nikarim mudaxile bikim’
13:55 Li Stenbolê dê 28 hezar û 96 kes nekarin dengê xwe bidin
13:53 Li Sêrt, Mûş û Edeneyê binpêkirina dengdayînê
13:35 Piştî gotina ‘me pêvajoya xist sarincê’ cara ewil çû ser sindoqê
13:23 AKP’iyan ji keya û cerdevanan re got: Wêneyên dengên xwe bikişînin û bişînin
13:22 Cerdevan û AKP’iyan êrişî peywîrdarên sindoqan kirin
13:09 Serokê YSK’ê: Hilbijartin wê zû encam bigire
12:58 Posterên Erdogan di roja hilbijartinê de jî nehatin rakirin
12:52 Erdogan dengê xwe da: Dê pir lez biencam bibe
12:49 Komkujiya Roboskê di meha 137’emîn de ye
12:48 Kiliçdaroglû: Ji bo demokrasiyê em biçin ser sindoqan
12:42 Onder: Hindik ma, eks jî miradek e
12:37 Parlamenterê Partiya Çep a Almanya li Amedê ye: Ji bo mafê mirovan divê her kes biçe dengdayînê
12:26 Îmamoglû: Gelek tiştên em li hev helal bikin hene
12:23 Sancar: Bila herkes biçe ser sindoqan
12:22 HUDA PAR’ê zarokek kir muşahîd
12:15 Li Stenbolê cedwelên bi îmzeya YSK'ê yên tên malaştin hatin tespîtkirin
12:07 Li baxçeyê dibistaneke Cizîrê wesayîta bêplaka hate dîtin!
11:38 Wekîlê ku li dijî dayîna dengan a li şûna jinan derketî rastî êrişê hat
11:32 Prz. Ekîncî: Biryara Doza JÎTEM’ê ya Enqereyê siyasî ye
11:23 Li Mêrdînê polîs ji bo AKP’ê muşahîdan kom dikin: Bi komî ray tên bikaranîn
11:14 Buldan: Dengek gelek tiştan diguherîne
11:03 Demîrtaş bang kir: Ji kerema xwe mafê xwe yê dengdayînê bi kar bînin
10:56 Emîne Şenyaşar dengê xwe da: Dê guherîn çêbibe
10:56 Li Yalovayê gelek zerf ji derve anîn dibistanê
10:40 Tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê: Bi binpêkirinan dest pê kir, bi binpêkirinan bi dawî bû
10:05 Hevberdevkên partiya Çepên Kesk dengê xwe dan: Em xwedî li sindoqan derkevin
09:49 Mexdûrên erdhejê di konteyniran de dest bi dengdayînê kirin
09:25 Gelaliyê YNK'î: PDK dixwaze Mexmûrê vala bike
09:02 ‘Heya tecrîda li Îmraliyê bidome dê aborî baş nebe'
09:00 ROJEVA 28'Ê GULANA 2023'YAN
08:00 Dengdayîna ji bo tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê dest pê kir
27/05/2023
21:25 Bi hezaran kes li Xabûrê hatine sekinandin