Piştî erdhejê rewşa girtîgehan: Îşkenceya bi saîqên nijadperest

img
ENQERE - Hevberdevka Komîsyona Girtîgehan a ÎHD'ê Nûray Çevîrmenê diyar kir ku li girtîgehên li herêma erdhejê bûyerên îşkence û pêkanînên xerab zêde bûne û got ku girtiyên ji Efrînê bi saîqên nijadperestî rastî îşkenceyê hatine. 
 
Di rapora Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) de ya têkildarî binpêkirinên mafên mirovan ku piştî erdhejên li Mereşê zêde bûne, hat destnîşankirin ku îşkence û muameleyên xirab ên li girtîgehan zêde bûne. Li gorî daneyên ÎHD'ê; li girtîgehên li herêma erdhejê herî kêm 41 girtî rastî îşkence û muameleya xerab hatine. Li gorî raporê, li gelek girtiyan ji ber ku roja erdhejê li deriyan xistine cezayê dîsîplînê hatiye birîn.
 
Hevberdevka Komîsyona Girtîgehan a ÎHD'ê Nûray Çevîrmen, li ser binpêkirinên mafan û îşkenceyên ku piştî erdhejê li girtîgehan rû dane axivî. 
 
LÊGERÎNA TAZÎ
 
Çevîrmenê ragihand ku girtiyên li herêma erdhejê sewqî girtîgehên cuda hatine kirin û di dema sewqkirinê û beriya sewqkirinê de li girtîgehê rastî îşkence û muameleya xerab hatine û wiha got: “Girtiyên ji Girtîgeha Turkoglûyê ya Tîpa L'yê hatin sewqkirin, li Samsûn Kavakê ji ber ferzkirina lêgerîna tazî rastî îşkence û muameleya xerab hat. Di rojên ewil ên erdhejê de nûçeyên der barê îşkence, muameleya xerab, serhildanên li girtîgehan, nûçeyên der barê mirin û birîndarkirina girtiyan de bi lez û bez belav bûn. Malbatên girtiyan û parêzeran tiştên hatine serê girtiyan ragihandin me. Li Girtîgeha Hatayê ya Tîpa T'yê  qawîeşeke siyasî heye 19 jê ji Efrînê 23 kes tê de dimînin. Kesên ku li wir anîn ziman ku di 7'ê Sibatê de deriyên qawîşan vebûne, lê nedîtine ku kê derî vekiriye. Demekê li bendê disekinin ku hin kes werin wan bibin. Tu serhildan çênebûye. Dû re, dema ku dibînin dûman radibe û şewat çêbûye derdikevin derve û tevlihevî çêdibe." 
 
'22 SAET LI DERVE LI BER SERMAYÊ HATINE SEKINANDIN'
 
Çevîrmenê destnîşan kir ku girtî 22 saetan li hewadariyê berê wan li dîwar bi awayekî tî û birçî li ber sermayê hatine hiştin û got: “Bi vî awayî rastî îşkence û muameleya xerab hatine, tim li wan xistine. Îdia dikin ku di 9'ê mehê de gava tên sewqkirin cardin li wan xistine. Dibêjin midûrê girtîgehê bi xwe jî li ber vê îşkence û muameleya xirab rabûye. Tevî vê yekê jî cendirmeyan îşkence û muameleya xerab berdewam kiriye. Gava wan dibin girtîgeheke din, li vir jî ji ber ferzkirina lêgerîna tazî li wan hatiye xistin. Axirê ev kes li Hatayê rastî îşkence û muameleyeke gelekî xerab hatine. Kesên ku di erdhejê de travmayeke liw an peyde bûye 22 saetan li ber sermê hatine sekinandin." 
 
POLÎTÎKAYA BÊCEZATIYÊ
 
Çevîrmenê destnîşan kir ku piştî erdhejê ji Girtîgeha Hatayê gelek kesan ji ber îşkence û muameleya xerab serî li wan dane û got: “Li Tirkiyeyê polîtîkaya bêcezakirinê heye. Di salên dawî de em dibînin ku li Tirkiyeyê jiyana mirovan bi tiştekî nayê hesibandin. Li girtîgehan bûyerên tirsnak ên wekî mirinên bi guman, îşkence, muameleya xerab, binpêkirina mafê tenduristî û jiyanê diqewimin. Yên ku xwe li pişt vê polîtîkaya bêcezakirinê vedişêrin, dikarin bi hêsanî îşkence û muameleya xerab bikin. Ji lew re vê yekê wekî sûc nahesibînin."
 
ÎŞKENCEYA BI SAÎQÊN NIJADPEREST
 
Çevîrmenê anî ziman ku ji ber ku piraniya girtiyên ku li Hatayê rastî îşkence û muameleya xerab hatine kurdên ji Efrînê bûne, rastî îşkenceyeke bi saîqên nijadperest hatine û wiha dawî li axaftina xwe anî: "Îşkence û muameleya xerab li Tirkiyeyê berbelav bûye. Gava ev bi saîqên nijadperest re dibe yek, dîmenên wiha tirsnak derdikevin holê. Derfetekî we yê ku hûn malbata xwe, zarokên xwe, hevjîna/ê xwe û xizmên xwe biparêzin tune ye. Lewma berprisê vê îşkence û muameleya xirab a li girtîgehan dewlet bi xwe ye. Gava ev îşkence û muameleya xirab bê paşguhkirin û bi bêcezatiyê bê xelatkirin, ev bûyerê tu bikî nekî tê çêbibin." 

Sernavên din

29/05/2023
20:56 Êrişî HDP'a Înegolê kirin
18:34 Partiya Çepên Kesk, HDP, HDK, KCD û DBP dê civînekê pêk bînin
18:02 Li Enqereyê jinek hat kuştin
17:57 OHD, têkildarî îşkenceya li Geverê pêvajoya hiqûqî da destpêkirin
17:27 Ji ÎHD'ê têkildarî encamên hilbijartinê daxuyanî
17:11 Partiyên siyasî DBP’iyê ku mala wî hate gulebarankirin ziyaret kirin
16:30 Malbata Şenyaşar: Têkoşîna me wê bi biryardarî bidome
16:24 Encamên teqez ên tûra duyemîn dê di 1’ê Hezîranê de bên aşkerekirin
15:20 Wêneyê tundiya polîsan: Bijîşk rapora ‘serêşê’ da
14:50 Xwebûn bi manşeta ‘Kurdan Erdogan red kir’ derket
14:21 Zema ji bo benzînê di rê de ye
14:10 Noxteyên Hîzbûllahê hatin bombe barandin
14:00 Ji bo 6 bajaran hişyariya barîna zêde
14:00 Oy ve Otesî pergala xwe ya şopandina girtekan vekir
13:50 Tirkiye di bikaranîna tiryakê de di nav 5 welatên ewil de ye
11:24 Îmamoglû: Her tişt ji nû ve dest pê dike
11:07 TIR û dolmîş li hev qelibîn: 4 kes mirin
11:02 Rojnamevan Hekîmoglû: Kurdan tişta kete berê wan kir
10:45 Wî xistin odeyê û îşkence lê kirin: Em hatine ku kurê te bikujin
10:18 YSK dê encamên hilbijartina parlamenteriyê diyar bike
10:04 Piştî hilbijartinê dolar, euro û zêr zêde bûn
10:02 Li Mêxmûrê berxwedan didome
09:54 Li Geverê serdegirtinên malan: Ciwan bi îşkenceyê hatin binçavkirin
09:53 Binpêkirin û bêrêbaziyan mohra xwe li tûra duyemîn a hilbijartinê da
09:00 Wezareta Dadê daneyên girtiyên nexweş parve nake
09:00 ROJEVA 29'Ê GULANA 2023'YAN
28/05/2023
23:10 HDP û Partiya Çepên Kesk: Em ê siyaseta demokratîk mezin bikin
22:57 YSK'ê Erdogan wekî serokkomar îlan kir
22:01 Kiliçdaroglû: Meşa me didome, em li vir in
21:33 Li Efrînê pîrozbahiya ji bo Erdogan: Zarokek hat qetilkirin
21:28 Li Girtîgeha Amedê encamên hilbijartinê
21:23 Li Wanê cerdevanekî mala rêveberê DBP'ê guleberan kir
20:25 YSK’ê daneyên dawî eşkere kir
19:47 YSK: Ji sedî 54,60’ê dengan hatin hejmartin
19:33 Kiliçdaroglû li Roboskiyê bi rêjeyek zêde deng girt
19:00 YSK: Heta niha ji sedî 25’ê daneyan hatine ber destê me
18:37 AA’yê dîsa xwe şaş nekir: Erdogan li pêş nîşan da
18:36 Li Girtîgehên Şirnex û Mêrdînê ji Kiliçdaroglû re dengekî zêde derket
18:35 Li Sîsê ji bo Erdogan deng tune ne!
18:15 Qedexeya weşanê hat rakirin
18:07 Cemaeta Îsmaîlaga ji bo AKP’ê deng xwest û gef li jinan xwarin: Hûn ê hînî me bibin
17:56 AKP’iyan rojnamevan derb kir polîsan temaşe kir
17:33 Grûbek AKP’ê li şûna hilbijêrên neçûne dengdayînê bi komî deng bikar anîn
17:29 Ji Serokê YSK’ê daxuyaniya ewil: Tu rewşên neyînî çênebûn
17:24 Di tevahiya rojê de li Rihayê binpêkirin hatin kirin
17:18 Parêzvanên şaredarê AKP’yî êrişî muşahîdan kirin
17:00 Dengdayîna tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê bi dawî bû
16:41 Hejmara nû ya Kovara Jinê derket
16:40 Êrişî şandeya ku Ferît Şenyaşar jî di nav de kirin
16:23 Şaredariya AKP’î qedexeyên hilbijartinê binpêkirin
16:14 Polîsan li Cizîrê êrişî welatiyên li baxçeyê dibistanê bûn kir
16:11 HDP û Çepên Kesk bang kir: Teqez herin dengê xwe bidin
16:09 Li Herêma Egeyê pûsûlayên ji bo Erdogan hatine mohrkirin didin hilbijêran
15:59 Kujerê Vezîre Erturk hat girtin
15:42 Binpêkirin didomin: Serokê MHP’yî xwest dubare deng bide lê hat zeftkirin
15:32 Polîsan bêyî ku belgeya 142’yan teslîm bikin dengê xwe dan
15:28 Di Endeksa Hejariyê de Tirkiye di rêza 10’emîn de ye
15:26 Îdiaya ku li gundê ser sînor deng bi komî hatine dayîn: Êrişî parêzeran û wekîl kirin
15:15 ‘Tirkiye îxrackirina petrola herêmê li dijî Bexdayê weke amûra zextê bi kar tîne’
15:08 Li Hezexê qeza çêbû
14:59 Li Amedê pûsûlayên dengan ên sexte
14:46 Li Hewlêrê êrişa çekdarî: Kesek hat kuştin
14:43 Li Seyhanê polîsan kirariya dengdayînê da sekinandin
14:42 CHP’ê li dijî bêrêbaziyan serî li desteya hilbijartinê da
14:24 Di zerfê de pûsûleya bi mohra Erdogan hate tespîtkirin
14:10 AKP’iyan erişî şaredarê CHP’î kirin
14:02 Li Hatayê muşahid hatin derbkirin
14:00 Leşker ji muşahîd re got, ‘Ev der cihê Ak Partiyê ye, nikarim mudaxile bikim’
13:55 Li Stenbolê dê 28 hezar û 96 kes nekarin dengê xwe bidin
13:53 Li Sêrt, Mûş û Edeneyê binpêkirina dengdayînê
13:35 Piştî gotina ‘me pêvajoya xist sarincê’ cara ewil çû ser sindoqê
13:23 AKP’iyan ji keya û cerdevanan re got: Wêneyên dengên xwe bikişînin û bişînin
13:22 Cerdevan û AKP’iyan êrişî peywîrdarên sindoqan kirin
13:09 Serokê YSK’ê: Hilbijartin wê zû encam bigire
12:58 Posterên Erdogan di roja hilbijartinê de jî nehatin rakirin
12:52 Erdogan dengê xwe da: Dê pir lez biencam bibe
12:49 Komkujiya Roboskê di meha 137’emîn de ye
12:48 Kiliçdaroglû: Ji bo demokrasiyê em biçin ser sindoqan
12:42 Onder: Hindik ma, eks jî miradek e
12:37 Parlamenterê Partiya Çep a Almanya li Amedê ye: Ji bo mafê mirovan divê her kes biçe dengdayînê
12:26 Îmamoglû: Gelek tiştên em li hev helal bikin hene
12:23 Sancar: Bila herkes biçe ser sindoqan
12:22 HUDA PAR’ê zarokek kir muşahîd
12:15 Li Stenbolê cedwelên bi îmzeya YSK'ê yên tên malaştin hatin tespîtkirin
12:07 Li baxçeyê dibistaneke Cizîrê wesayîta bêplaka hate dîtin!
11:38 Wekîlê ku li dijî dayîna dengan a li şûna jinan derketî rastî êrişê hat
11:32 Prz. Ekîncî: Biryara Doza JÎTEM’ê ya Enqereyê siyasî ye
11:23 Li Mêrdînê polîs ji bo AKP’ê muşahîdan kom dikin: Bi komî ray tên bikaranîn
11:14 Buldan: Dengek gelek tiştan diguherîne
11:03 Demîrtaş bang kir: Ji kerema xwe mafê xwe yê dengdayînê bi kar bînin
10:56 Emîne Şenyaşar dengê xwe da: Dê guherîn çêbibe
10:56 Li Yalovayê gelek zerf ji derve anîn dibistanê
10:40 Tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê: Bi binpêkirinan dest pê kir, bi binpêkirinan bi dawî bû
10:05 Hevberdevkên partiya Çepên Kesk dengê xwe dan: Em xwedî li sindoqan derkevin
09:49 Mexdûrên erdhejê di konteyniran de dest bi dengdayînê kirin
09:25 Gelaliyê YNK'î: PDK dixwaze Mexmûrê vala bike
09:02 ‘Heya tecrîda li Îmraliyê bidome dê aborî baş nebe'
09:00 ROJEVA 28'Ê GULANA 2023'YAN
08:00 Dengdayîna ji bo tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê dest pê kir
27/05/2023
21:25 Bi hezaran kes li Xabûrê hatine sekinandin