STENBOL - Parazvanên mafên mirovan pergala cilên yek tîp a bi KHK'ê ket meriyetê rexnekirin û diyar kirin ku dixwazin bi vê pergalê îşkenceya li girtîgehan rewa bikin. Parazvanên mafên mirovan anîn ziman ku dê bi vê yekê îşkence bi rêk û pêk bibe.
Hikûmeta AKP/MHP'ê, di çarçoveya Rewşa Awarte (OHAL)'ê ku 18 mehin di meriyetê de ye, 2 KHK'ên din îlan kir. AKP'ê bi KHK'yên nû yên hêjmar 695 û 696'an pergala li girtîgehan cilên yek tîp xistin meriyetê. Parazvanên mafên mirovan bertek nişani vê yekê dan û diyar kirin ku pêkanînên bi KHK'ê dikevin meriyetê sûcê mirovahiyê ye. Parazvanên mafên mirovan diyar kirin ku ew dê li dijî vê yekê serî li hemû rêyên zagonî û hiqûqî bidin.
'XWESTIN BIBIN DYA YA BIÇÛK Û BÛN'
Seroka Vakfa Mafên Mirovan a Tirkiye (TÎHV) Prof. Dr. Şebnem Korur Fincanci, bertek nîşani vê biryarê da û wiah got: "Pergala cilên yek tîp bi xwe îşkence ye. Li ser vê yekê lekolînên civakî û derunî hene. Cilên yek tîp li ser kesên hikumxwar be jî cudahiyê dide nîşan. Mirovan deq dike û di çavê civakê de cuda dide xuyakirin. Di çavê personelên dewletê de kesên wekî sucdar dide nîşan û hişmendiya sucdariyê pêş dixe. Dixwazin bi vê yekê pêkanînên DYA yên li Girtigeha Guantanamo û Ebu Gureyb li Tirkiye têxin meriyetê. Berê dixwestin bibin DYA ya biçûk. Lê niha bi vê yekê bûn DYA ya biçûk."
‘DÊ WEKÎ SÛCÊ MIROVAHIYÊ TÊKEVE DÎROKÊ'
Fincanci, da zanîn ku derxistina KHK'yan bi xwe cureyekî îşkenceye ye û wiha berdewam kir: "KHK zêdetir di destê sibehê de ango dawiya hefteyê tên aşkerekirin. Dîsa mirov ji kar û barê xwe bêpar hatin hiştin. Komîsyona OHAL'ê li hemberî vê yekê bê bertek e. Dîsa Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropa (DMME) li hemberî vê yekê bê bertek û bê deng e. Ev şolî û nediyarî bi xwe cureyekî îşkenceyê ye. Ev îşkenceya li kesan tê kirin pêl bi pêl di nava civakê de belav dikin. KHK dê wekî sûcê mirovahiyê têkevin rûpelên dirokê. Mîmarên KHK'yan dê teqes hesab bide. Em dê hemû rêyên hiqûqê bişopînin û bertekên xwe yên li dijî vê yekê bînin ziman.
‘DÊ ENCAMÊN GIRAN BI XWE RE BÎNE'
Seroka Şaxa Komeleya Mafê Mirovan (ÎHD) a Stenbolê Gulseren Yolerî jî, diyar kir ku pêkanîna “Cilên yek tîp” işkenceye û êrîşek mezin a li dijî kesayeta girtiyan e. Yolarî, da zanîn ku pêkanînek wiha ku bi KHK’ê anîna rojevê dê encamên giran bi xwe re bîne û wiha axivî: “Pêkanîna ‘cilên yek tîp’ li dijî qanûna ne. Di hevpeymana mafê mirovan û qanûna bingehîn de ev yek li dijî qedexeya cudakariya tê kirine.
‘DÊ ÎŞKENCE BI PERGALÎ BIBE’
Yolarî, da zanîn ku cilên yek tîp dê karneya bêgunehiyê îhlal bike û wiha got: “Ji ber ku kesê hûn van kincan lê bikin, hûnê mîna sûcdarê ‘terorê’ qebûl bikin. Ji ber vê yekê hîna ew kesê ku hikûm nexarî, weke hikûm xarî nîşan bidin. Kesên ku bi cilên yek tîpî werin dadgehê, dê di dadger an jî şande qenaetek mezin bide avakirin ku ev kes sûcdarin û ew kes hîn zêdetir dê ceza bigirin. Ev yek di xebatên navneteweyî de jî hene. Bi vê biryarê, dê îşkence bi pergalî bibe.”
‘DIVÊ HEMÛ KES BI HESTIYAR TEVBIGERIN’
Yolerî, destnîşan kir ku ji bo betalkirina KHK’ê tu sînor tuneye û wiha dawî li axaftina xwe anî: “Bi serlêdanên takekesî, di mekanîzmayên hin qadên navneteweyî de dê ev yek cardin bê nirxandin, lê dê gelek dem bigire. Divê demildest hikûmet ji vê şaşiya xwe paşve gav bavêje. Ne tenê rêxistinên mafên mirovan, divê hemû beşên civakê li dijî vê pêkanînê bêdeng nemîn in.”