STENBOL - Akademîsyen Doç. Dr. Cengîz Guneş, ji bo “korîdora ewlekariyê” ya hîna detayên wê nehatine aşkere kirin wiha got: “Pirsgirêka Kurdên li Tirkiye û Sûriyeye bi hev ve girêdayî ye. Ger yek bê çareserkirin, wê ya din jî bê çareser kirin. Di vî warî de jî, Ocalan ji bo çareseriyê rola serekeye.”

 

Di encama hevdîtina dinavbera şandeyên Tirkiyeyê û DYA’yê ya sê rojan berdewam kirin de, her du aliyan aşkere kirin ku li ser mijara “herêma ewlekariyê” lihev kirin. Hîndekarê Beşa Têkiliyên Navneteweyî û Zanista Siyasî ya Zanîngeha Open a li Îngîlterê Doç, Dr. Cengîz Guneş, derbaê “korîdora ewlekariyê” ya hîna detayên wê nehatine aşkere kirin, lihevkirina hat kirin û hevdîtina piştî demek dirêj ya bi Ocalan re hat kirin nirxand. 

 

Guneş, diyar kir ku Tirkiye ev demek dirêje gefan li Bakûr û Rojhilatê Sûriyeyê dixwe û wiha axivî: “Lihevkirina çêbû, wê heya demekê pêşiya vê bigire. Bi rêyên aştiyane ev pirsgirêk çareser kirin, ji bo Kurdan pir girînge. Ji bo lihevkirina hat kirin DYA’yê rola navbeynkariyê girt ser xwe. Bi vê hewl da ku pêşiya operasyonek gengaz bigire. Ev navbeynkarî di rêya çareserkirina pirsgirêkê de pêngavek girînge.” 

 

‘DIBE KU JI BO ÇARESERIYÊ BIBE BINGEH’

 

Guneş, anî ziman ku di lihevkirina hat kirin de pêşketinek din a girîng hat jiyîn û wiha got: “Bakurê Sûriyeyê wê bi ve lihevkirinê re, piştgiriya koalîsyona pêşeng û DYA’yê bigire. Dîsa wê di qada navneteweyî de hîn zêdetir bê naskirin. Ev lihevkirin, wê di heman demê de Rêveberiya Xweser hîn zêdetir qebûl bike. Weke ku tê zanîn yek ji astengiya pêşiya naskirina Rêveberiya Xweser heya niha helwesta dijminantiya Tirkiyeyê ye. Ev peyman dibe ku ji bo her du aliyan, hestên baweriyê ava bike û ji bo çareseriyek berfireh bingeha herî mezin be.”

 

ARMANC ASTENGKIRINA KURDANE 

 

Guneş, da zanîn ku ji ber Tirkiye Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ji bo xwe weke gef dibîne, di korîdora ewlekariyê de israr dike û wiha bilêv kir: “Ji bo vê Tirkiyeyê behsa ‘mijara beka’ dike. Bi vê dixwaze hebûna Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê bi dawî bike û bihêzbûna Kurdan a li herêmê asteng bike.” 

 

KARTA PENABERAN BI KAR TÎNE 

 

Guneş, dest nîşan kir ku madeya din a lihevkirinê de, penaberên Sûriyeyî di korîdora ewlekariyê’ bi cih kirine û wiha pê de çû: “Hikumeta Tirkiyeyê karta koçberên Sûriyeyî bi kar tîne. Bi vê dixwaze rewabûna mudaxileyê bide qebûl kirin. Bi taybetî ji bo piştgiriya derve qezenc bike, vê dike. Wisan difikire ku ger komên leşkerî û girseyî yên girêdayî xwe li wir bi cih bike, ewê karibe bihêzbûna Rêveberiya Xweser û sazibûyîna wê asteng bike.  Weke ku tê zanîn li Kantona Efrînê wiha kirin.” 

 

‘EW PPYD’Ê NEXWAZIN’

 

Guneş, di dewama axaftina xwe de wiha got: “Tirkiye PYD’ê ji bo xwe weke gef dibîne. Ji ber vê naxwaze PYD di herêma ewlekariyê de cih bigire. Lê DYA ji bo ku PYD cih bigire wê pir israr bike. Çi dibe bila bibe ez ne bawerim ku nêrîna Tirkiyeyê ya darbarê PYD’ê de wisan zû biz û bê guhertin. Divê guhertinek berfireh dinavbera Kurd û Tirkan de çêbe. Lazime ku Tirkiye bi rêyên aştiyane pirsgirêka Kurd çareser bike. Di qada navneteweyî de, Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê, bi taybetî YPG-YPJ û QSD’ê pir zêde tên naskirin û tekane muttefîkên ku rojava baweriya xwe pê bîne ye. Ev yek pêşketinek pir girînge û ligel hemû hewldanên Tirkiyeyê ev av bû. Sedema vê jî rola ku di şerê li hemberî DAIŞ’ê de cih girtin û têkoşiyan. Ango cih negirtina PYD’ê ya di koordînê de, nayê wê wateyê ku cıvata navneteweyî Rêveberiya Xweser nas nake.” 

 

‘TIRKIYE NAXWAZE KURD AKTOR BIN’

 

Guneş, diyar kir ku Tirkiye naxwaze Kurd bibin aktor û wiha rêz kir: “Ger pirsgirêka Kurdên li Sûriyeyê çareser bibe, wê demê Kurd dê li herêmê aktora herî sereke bin. Tirkiye vê naxwaze. Pirsgirêka Kurdên li Tirkiye û Sûriyeye bi hev ve girêdayî ye. Ger yek bê çareserkirin, wê ya din jî bê çareser kirin. Di vî warî de jî, Ocalan ji bo çareseriyê rola serekeye. Birêz Hatîp Dîcle, di roportajeke xwe ya hefteya derbas bûyî de behsa pêşketinên li Rojava û helwest Tirkiyeyê ya li dijî Kurdên Sûriyeyê dikir. Tirkiye bi Rêveberiya Xwes re dikare hevdîtinên çeker pêş bixe. Li şûna ku weke gef bibîne, niha dikare rewşa heyî jî biguherîne. Hêzên Kurdan ên li Sûriyeyê li dijî DAIŞ’ê rolê kîlîtê lîstîn. Ji ber vê DYA dikare Rêveberiya Xweser li dijî êrîşên Tirkiyeyê biparêze, bandora xwe ya siyasî bikar bîne û Tirkiyeyê bide guhertin.”

 

‘OCALAN JI BO ÇARESERİYÊ ROLA SEREKEYE’

 

Guneş, bal kişand ser roja sereke ya Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan a di aştiyê de û wiha dawî li axaftina xwe anî: “Birêz Ocalan ev demek dirêje ji bo pirsgirêka Kurd hewl danek mezin a aştiyane dide. Di lêgerîna aştiyê de tim rolê sereke lîstiye. Divê tecrîda li ser Birêz Ocalan bi dawî bibe û bi awayekê pergalî bang li raya giştî bike. Li gorî min ji bo aştî pêk were, wê rolek mezin bilîze. Divê pêşniyara wî bê qebûl kirin, zimanê siyasî û nêzîkatiya li ser Tirkiyeyê bandor kiriye bê guhertin. Lazime ku dewleta Tirkiyeyê mafê neteweya Kurdan êdî nas bike 

 

MA / Îrfan Tuncçelîk