STENBOL - Înîsiyatîfa Em Dixwazin Bi Hevre Bijîn, rapora zoriyên penaber dijîn a vedibêje ji raya giştî re weşand. Di raporê de hat diyar kirin ku divê Tirkiyeyê sînorê li pêşiya Hevpeymana Penaberan a Cenevre daniye rake û statuya penabetiyê bide hemû kesên ji ber zilmê koçber dikin.
Înîsiyatîfa Em Dixwazin Bi Hevre Bijîn, derbarê penaberên Sûriyeyî yên ne qeydkirî yên der sînor hatin kirin de rapora binavê “Du Hefteyên Kesên Der Sînor hatin kirin’ ya amede kiribû, li Şaxa Komeleya Mafê Mirovan a (ÎHD) ya Stenbolê di civîna çapemeniyê de ji raya giştî re aşkere kir. Di civîna çapemeniyê de pankarta “Ji der sînorkirinê re êdî bese” hat vekirin. Parlementerê Partiya Demokratîke a Gelan (HDP) yê Stenbolê Ahmet Şik, Parlementerê Partiya Gel a Komarê (CHP) yê Stenbolê Sezgîn Tanrikûlû û gelek kes beşdarî civînê bûn.
Seroka Şaxa ÎHD’ê ya Stenbolê Gulseren Yolerî dest pê kê di civînê de axivî û wiha got: “Piştî daxuyaniya Walîtiya Stenbolê ya derbarê penaberan de hat kirin, gelek kesan serî li saziya me dan. Li gorî qeydên fermî 5 mîlhon biyanî li Tirkiyeyê hene. Piştî sala 2011’an, 3,6 mîlyon Sûriyeyê li Tirkiyeyê hatin qeydkirin. Lê penaberên Sûriyeyê yên bêqeyd hîn zêdetirin. Ji ber vê pirsgirêka li pêşiya me pir mezine.”
ÎNÎSIYATÎF: PENABERÊN QEYDKIRÎ JÎ DER SÎNOR KIRIN
Li ser navê Înîsiyatîfê Eyup Ozer jî, da zanîn ku penarberên qeydên wan heyî jî der sînor hatin kirin û wiha got: “Jinên ducanî û zarokên biçûk bêsedem li navendên paşve şandinê tên girtin. Ne parêzerên wan hene û ne jî kesekê ku li ser navê wan serlêdan bikin hene. Mirovên ku kartên wan ên demî jî heyîn der sînor kirin. Penaberê Sûriyeyî yê bi navê Hîşam ji bo paşve vegere gel malbata xwe di sînor de hat kuştin. Gelek çîrokên mîna vê hene. Em nikarin navê wan parve bikin. Ji ber ku Hîşam hat kuştin me navê wî da.”
ŞIK: DIVÊ MECLÎS DEST JI DIJMINANTIYA BIYANIYAN BERDE
Parlementerê HDP’ê yê Stenbolê Ahmet Şik jî, diyar kir ku nêzikatiya partiyên di Meclîsê de ya ji bo penaberên Sûriyeyê diyare û wiha bilêv kir: “Li dijî penaberan zimanek faşîzt û nijatperest tê bi karanîn. Divê Meclîs dest ji dijminantiya biyaniyan berde. Mirovên ji Sûriyeyê jî xwedî mafê ku weke mirovan bijîne. Êdî dest ji faşîzma xwe berdin.”
TANRIKÛLÛ: DEST JI HELWESTA XWE YA FAŞÎZANE BERDIN
Parlementerê CHP’ê Sezgîn Tanrikûlû jî, xwest înîsiyatîf daîmî bibe û wiha axivî: “Emê piştgiriyê bidin xebatên înîsiyatîfê. Penabertî û koçbertî rewşa herî zor a cîhanê ye. Êdî dest ji helwesta xwe ya faşîzane berdin.”
Di raporê de, ji bo penaberan ev daxwaz hatin rêz kirin:
“*Divê hêzên ewlekariyê, dest ji pêkanîn û mûameleyên xwe yên xerab ên li dijî penaberan berdin.
*Divê hemû gotinên koçberan krîmînalîze dike, wan sûcdar û mor dike û cuda dide nîşandin ji holê bên rakirin.
*Penaberên der sînor hatin kirin, divê demildest bi rêyên qanûnî cardin bînin Tirkiyeyê.
*Divê mafê qeydkirinê ji bo koçberan li her bajêr bê dayîn û bi awayekê azad geştê bikin.
* Li gorî daxwaza ferdên malbatê, li bajarekê ku ew dixwazin bên bi cih kirin.
*Divê pêkanîna şopdariya îdarî ji holê bê rakirin.
*Divê binpêkirinên mafên mirovan ên li navendên paşve şandinê demildest ji holê bên kirin û ev navenda bên girtin.
*Divê Tirkiyeyê sînorê li pêşiya Hevpeymana Penaberan a Cenevre daniye rake û statuya penabetiyê bide hemû kesên ji ber zilmê koçber dikin.
* Divê ji bo penabera sînor bên rakirin.”
Duyemîn rapora ku ji vir û şûn de wê her du heftan carekê bê weşandin, dê di dinavbare 19-20 Tebaxê de bê weşandin.