Êrîşa TSK-OSO ya li dijî Efrînê di roja 12'an de berdewam dike. TSK ji hewayê ve bi balefiran û ji bejahiyê ve jî bi tang û topan Efrînê bombe dike. Heta niha bi dehan welatiyên sivîl hatin kuştin û bi sedan welatiyên sivîl birîndar bûn. Enqere hewil dide komên Artêşa Sûriyeya Azad (OSO) di eniya pêş de bide şerkirin. Lê şervanên OSO, êdî naxwazin li pêş şer bikin. Enqere hewl dide bi riya rejîma Baas û Rûsya wan qayil bike. Yên israr dikin ku şer nekin jî pereyên daye wan dîsa paşve dixwaze. 

 

Çavkaniyên leşkerî yên li çeperan diyar kirin ku komên Cebhet El Şamiye, Feyleq El Şam, Ahrar El Şam, Liwa Hamza, Ceyş El Nasir, Tugayên Nûreddîn Zenkî, Sukur El Cebel, Tugaya Semerkand, Tugaya Muntasir Billah, Sultan Murad, Tugaya Fatîh Sultan Mehmet ên di êrîşên li ser Efrîn de derbeyên mezin xwarin, êdî naxwazin şer bikin. Çavkaniyan destnîşan kir ku niqaşên di navbera TSK û komên OSO de her diçe zêde dibin. 

 

JI BO OSO ŞER BIKE BI DOLARAN ÎQNA DIKIN LÊ... 

 

Çavkanî, destnîşan kir ku şervanên OSO yên di şer de tên kuştin, dixwazin vekişin. Lê Tirkiye li Idlibê Rejîm û Rûsyayê nîşanê wan dide û dixwaze wan qanih bike.  Çavkaniya leşkerî wiha got: “Ji ber pirsgirêk çareser nebûye niha TSK û OSO di eniyê de cih diguherînin. Êdî şervanên OSO li pêş şer nakin. Ji ber vê yekê pere teklîfî komên OSO dikin. Tu rastiya daxuyaniya TSK'ê ya ji bo Girê Qestelê tune. Berxwedan didome. TSK ji bo leşkerên OSO tev li şer bikin ji bo her şervanekî teklîfa mehane 500 dolar, ji bo her seatekî di pêvçûnê de 12 dolar, di rewşa birîndariyê de 3 hezar dolar, ji bo kuştiyan jî 15 hezar dolar teklifî malbatên wan kirin. Lê dîsa jî di vê şêwazê de bi ser neket. Ji ber vê yekê TSK'ê xwest 6 milyar dolar pere yê ji bo wan xerç kiriye dîsa bedelê wê bidin.”  

 

'ERDOGAN DIXWAZE BINKEFTINA XWE VEŞÊRE'

 

Çavkanî, anî ziman ku Serokê Giştî yê AKP’ê Recep Tayyîp Erdogan ji bo Baweriyê bide OSO çû Hatayê û wiha got: "Lê ev hewldana Erdogan bi ser neket. Erdogan fêm kir wan şer winda kiriye û nikare bi hêzên paramilîter (leşkerên bi peretî) bimeşîne. Niha ketiye pey hin planên din. Niha ji bo vê binkeftina xwe veşêre li riyekê digere." 

 

Çavkaniya leşkeri bal kişand ser komên ku bi Tirkiye re di nava têkiliyê û ev agahî dan: "Cebhet El Şamiye, Feyleq El Şam, Ahrar El Şam, Liwa Hamza, Ceyş El Nasir, Tugayên Nûreddîn Zenkî, Sukur El Cebel, Tugaya Semerkand, Tugaya Muntasir Billah, Sultan Murad, Tugaya Fatîh Sultan Mehmet û hwd. Yek ji van komên ku Tirkiye bi wan re ji nêz ve dixebite Ahrar El Şam, ji aliyê kadroyên Usame bîn Ladîn a Sûriyê wek e Ebû Xalid El Sûrî ve hatiye ava kirin. Ji hin van koman an jî rêxistinan jî, têkiliya wan bi rêxistina Birayên Misliman (İxwan Mislimîn) ku di salên 1970 û 1980’an de bi çalakiyên komkujiyî tên zanîn re heye. Nûreddîn Zenkî ku di êrîşa ser Efrînê de di aliyên Cindirês û Çiyayê Semanê de derketiye pêş, bi berdevkê El Qaîdê ya Sûriyê Cebhet El Nûsra re, di Heyet Tahrîr El Şam de cih girt. Nûreddîn Zenkî, di meha Tîrmehê ya 2017’an de ji ber êrîşên Heyet Tahrîr El Şam a li ser Ahrar El Şam û ew ji Idlibê derxist, nerazîbûn nîşan da û dîsa serbixwe ma. Ev rêxistin bi wêne û vîdeoya dema serê penaberê Filistinî Abdullah Taysîr El Îsayê 12 salî jê dikir ketibû rojevê.  Partiya Îslam a Turkîstanê ku ew jî li Efrînê piştgiriyê dide TSK'ê, rêxistinekî girêdayê Talîban û El Qaîdê ye û vê yekê venaşêre jî. Vê rêxwistinê di şerê cîhadîstan de tercîha xwe ji aliyê Tahrîr El Şam de kiribû.  Ev hêzên milîs ên di bin siya “Çiqila Zeytunê” de dimeşin,  El Qaîdecî, cîhadîstên selefî,  selefiyên ‘nerm’, îslamiyetên siyasal, nerm, qurmikên OSO yên hêj jî xwe re dibêjin ‘şoreşger’, axayên şer, firsendker, yên macerayê digerin, leşkerên bi pere û ji kesên derdorên ji aliyê MÎT’ê ve hatine ava kirin.

 

REJÎM WEKÎ TERORÎST, ERDOGAN WEKÎ ŞOREŞGER DIBÎNE

 

Hikumeta AKP’ê, van komên ku ji aliyê rejîma Sûriyê ve wek e “terorîst” dihesibîne, ji destpêkê ve wan wekî “Şoreşgerên li dijî zilma rejîmê şer dikin” dibîne û silav dike. 

 

Tirkiye bi “Tevgera Mertalê Firatê” re hin ji van koman li gor rojeva xwe ya taybet ji nû ve dizayn kir. Li gor Ajansa Anadolu (AA), TSK “Dema qonaxa yekemîn a Mertalê Firatê temam bû ji 29’ê Adara 2017’an û şunde di qampên ku li nêzî sînorên Tirkiyê de hatine avakirin de hin komên çekdar perwerde kir. Di qampan de endamên OSO re yek bi yek perwerdehiya muharebeyê kirin. Perwerdehiya çekên hawan, roketavêj, çekên normal û sivik dan. Pişt re di 30’ê Kanuna 2017’an de bi beşdariya 30 rêxistinan bi awayê 3 kolordu ‘Artêşa Neteweyiya Sûriyê’ hat îlan kirin. “ Ev komên ku ji Odeya Operasyona Kilîs a Hawar li sînore tên birêvebirin, ji aliyê Erdogan ve wek e “Artêşa Netewî” tên pênase kirin.  

 

'HER DEM BI HEV RE ŞER DIKIRIN'

 

Ev komên ku berê bi El Qaîdê (Cebhet El Nûsra) re di heman eniyê de cih girtibûn, di qadên ji aliyê Mertalê Firatê ve tên qontrolkirin de nebûn mutefîkê hev. Her tim ji ber nelirêtî, dizî, tacîz û tecawizê hev tewanbar her dem bi hevre şer kirin. Hin pevçûnên wan wiha bûn: Tugayên Nûreddîn Zenkî di rojhilatê Helebê di meha Cotmehê sala 2016’an de bi Festaqim re şer kir. Dîsa di Cotmeha 2016’an de di Deriyê Sînorê Oncupinarê pêvçûn di navbêra cebhet El Şamiye û Sultan Murad de derket. Di berdewamiya heman pêvçûnê de di navbera Nureddîn Zenkî û Ahrar El Şam li derdora Ezazê bi Cebhet El Şamiye re şer kirin. Di Nîsana 2017’an de Ahrar El Şam li Qebasînê Ahfad Selahadîn re pev çû.  Di wê wextê de Cebhet El Şamiye û Sultan Suleyman Şah li bakurê Helebê pev diçûn. Li dijî Cebhet El Şamiye di demek kurt de Sultan Murad şer kir û Lîwa Hemza û Sukur El Cebel jî tevlî vê pêvçûnî bûn. Di Gulana 2017’an de li Cerablûsê Sultan Murad û Feylek El Şam li dijî Ahrar El Şarkiye şer kirin. Di heman wextî de li Ezazê Cebhet El Şamiye û Feylaq El Şam şer kirin. Di Gulana 2017’an de Cebhet El Şamiye, Lîwa Hemza û Sultan Murad li Ezaz û El Raî li dijî Tugaya Fursan şer dane destpêkirin. Di meha Hezîrana 2017’an de Sultan Murad li Ezazê li dijî Ahrar El Şam eniyeke pêvçûnê ya mezin vekir. Mutefikên her du aliyan jî daxilê şer bûn. Di meha Tîrmeha 2017’an de ji ber ku Ahfad Selahaddîn plana êrîşa li ser Efrînê red kir, bû hedefa hevkarên din. Serokê vê rêxistinî hat girtin, hat îşeknecekirin û wî teslîmê Tirkiyeyê kirin.  

 

Sicîla piraniya van bi komkujiya sivîlan, îşkence, înfaz, revandina mirov, dizî, talan, muameleya nebaş û îstîsmarê tije ye. Hemû dijminên elewiyan in. Dijbertiya ‘QSD-YPG/YPJ-PYD’ û tevahiya kurdan dikin. Xiristiyanan jî ji destê van koman pir kişandine. Herî dawî êzidiyên Elî Kino di heyama havîna derbasbûyî de bûne qurbanê dijminatiya mezhebiyê. " 

 

MA /Erdogan Altan