Bi weşandina Biryara di Hukmê Qanûnê de (KHK) hejmara 696’an biryara sepandina cilên yek reng a li girtiyan tê ferz kirin. Hat îdiakirin ku li Girtîgeha Tîpa D a Amedê û li Girtîgeha Silîvrî sepandina cil3en yek reng dest pê kiriye. Li dijî vê sepandinê jî nerazîbûn dewam dikin. Serokê Lîjneya Rêveberiya Komeleya Civaka Sivîl a di Pergala Cezayê Înfazê de (CÎSST) Civaknas Mustafa Eren vê sepandinê nirxand. 

 

'YÊN KU GUANTANAMOYÊ REXNE DIKIRIN…’ 

 

Eren destnîşan kir ku cilên yek rengî berê li welatên cuda li Tirkiyeyê jî di serdema 1980 de xwestin bisepînin û got: “Ji vê sepandinê re dibêjin ‘Tu li derve kî yî ji bo min ne girîng e. Tu li vir bî ji bo min sûcdarî. Û ku tu sûcdarbî neçarî vê sepandinê qebûl bikî.’ Ji bo nasnameya sûcdariyê bi te bidin qebûlkirin vê sepandinê ferz dikin. Cilên yek rengî amûra bênasnametiyê ye. Li Tirkiyeyê li ser meselek wisa hat rojevê. Pir balkêş e ku xwestin li ser Guantanamoyê rewa bikin. Heman hikumet çend sal berê li hember Guantanamoyê nerazîbûn nîşan dida. Niha jî heman pêkanînên Guantanamoyê dixe meriyetê û dixwaze rewa bike.” 

 

'TÊGIHIŞTINA SÛCDARÎ DIAFIRÎNIN’ 

 

Eren da zanîn ku ev sepandin binpêkirina bêgunehî ya elametê ye û wiha dewam kir: “Dixwazin bi vê pêkanînê têgihiştina ku girtî sûcdarin biafirînin. Yên tên darizandin belkî bên beratkirin jî. Em bi van mînakan re gelek caran rû bi rû man. Yên bi Bylockê dihatin sûcdarkirin bi hezaran kes hatin berdan. Heke ku ev kes nehatina berdan û van cilan li xwe bikirina dê çi bibûya?’ 

 

'DIBE KU VAN RENGAN BI TAYBETÎ HILBIJARTIBIN’ 

 

Eren bal kişand ser rengê cilên yek tîp ku hatiye hilbijartin û wiha axivî: “Li gorî KHK’ê yên bi muebeta giran tên darizandin her kes dê rengê bihîva hişk li wan bikin. Dê rengê gewr jî li girtiyan bikin. Der barê rengê bihîha hişk çi ye nîqaş dewam dikin. Di encamê de rengê pîsiyê mirovan e. Dibe bi taybetî vî rengî ji ber vê yekê hilbijartin e û gelek spekulasyon hene. Cara yekemîn e me dît ku li Tirkiyeyê ev rengê bihîva hişk tê hilbijartin. Dema mirov bi awayekî derûnî lê dinêre rengek ku mirov xwe jê dûr bikin e. Jixwe girtî wek kesê nebaş, qirêj, sûcdar, dervayî civakê, kesê zerar dide civakê dibînin û dixwazin vê têgihiştinê bicih bikin. Bi taybetî ev reng ji ber vê yekê hatiye hilbijartin.” 

 

'EV GAVA EWIL E’ 

 

Eren anî ziman ku destpêkê dixwazin vê pêkanîna cilên yek reng li ser girtiyên siyasî ferz bikin û got: “Ev gavê ewil e. Dixwazin girtiyan wek ‘terorîst’ pênase bikin û pêkanîna cilên yek reng di nav civakê de rewa bikin.” Eren diyar kir ku bi vê pêkanînê re qelişandinek cidî ya civakê heye û dê ev yek bibe sedema travmayan û heke ev yek wisa dewam bike dê rê li ber şikestinek mezin veke. 

 

'DIVÊ NEYÊ QEBÛLKIRIN’ 

 

Eren got ku pêwîste civak li hember vê pêkanînê derbikeve û nirxandina xwe wiha bi dawî kir: “Rojnameger, wekîl, dozger, dadger û gelek kesên din ên beşên civakê di girtîgehan de ne. Ji van hemû mirovan re dibêjin ‘Ji bo min tu girîngiya te tune ye.’ Divê ku ev yek neye qebûlkirin.” 

 

MA / Yasîn Kobulan – Sadiye Eser