Nivîskarê Rojnameya Gîlanenû Arash Shoa Sharg û aktivîstê siyasî Kourosh Zamanî ku piştî cezayê darvekirinê li wan hat birîn û ji Îranê hatin li Wanê bi cih bûn, protestoyên li welatê wan ên li hemberî rejîmê ji Ajansa Mezopotamyayê (MA) re nirxandin.

 

‘JI 79’AN HETA NIH TU PÊŞKETIN ÇÊ NEBÛN’ 

 

Sharg, destnîşan kir ku heta niha herî kêm nêzî 70 bajar serî rakirine û wiha got: “Gel îtirazî rejîmê dike. Rejîm li gor xwestekên gel tev nagere. Mirov dixwazin mafên wan ên sereke berpêşî referandûmê bên kirin. Nêzî 40 sal in pirsgirêkên aborî hene û gele Îranê bi vî awayî jiyana xwe didomîne.” Sharg bi bîr xist ku di sala 1957’an û sala 1979’an de jî gel daketine kuçeyan. Sharg got ku wê demê gel ji bo guherandina rejim û hikûmetê dixwest referandûm çê bibe û ew referandûm di sala 1980’yî de pêk hat. Sharg bi lêv kir ku bi referandûmê gel gihaştiye armanca xwe, lê belê 37 sal di ser referandûmê derbas bûne, lê başbûnek xwe nedaye der. Sharg wiha domand: “Niha ciwanên ku daketine kuçeyan hemû ciwanên bîrbir in. Dizanin çi çî ye. Pirsgirêkên civakiyî hene û dixwazin ev pirsgirêk bên çareserkirin. Êdî her kes bi rihetî hay ji van pirsgirêkan çê dibin. Ji ber vê temamiya gel dadikeve kuçeyan.” 

 

‘ARMANCA SEREKE TÊKBIRINA REJÎMÊ YE’ 

 

Sharg, bi lêv kir ku armanca kesên li dijî rejîmê daketine kuçeyan ew e ku hikûmet û rejîmê têk bibin. Sharg wiha domand: “Ji 32 bajarên ku piraniya gelê Îranê ji wan pêk tê 30 bajar tev li çalakiyan bûne. Tenê 2 bajar tev li çalakiyan nebûne. Di nav van bajarên tev li çalakiyan bûne de bajarên Kurdistanê jî hene. Ew jî li dijî kirinên rejîmê daketin kuçeyan. Bajarên ereb ên li Îranê jî tev li çalakiyan bûne. Piraniya bajaran ji dest rejîmê hatin wergirtin. Daxwaza piraniya kesên tev li çalakiyan bûne referandûm e. Bawernakim daxwazeke taybet a tu kesî hebe.Armanca hemûyan guherandina rejîmê ye. Rejîma Îranê ji bo vîna gel bişikîne bi çekan êrîş dike. Diwaze vê serhildana li hemberî rejîmê berteraf bike.” Her wiha Sharg got ku ji bo ewlehiya xwe bidomîne rejim di êrîşan de hêzên paramîlîter Besîcan bi kar tîne û ev yek jî nîşan dide ku di warê aborî de piştevaniya wan dike û ji bo tepisandina çalakiyan van koman bera kuçeyan dide. 

 

 

‘REJÎMÊN TOTALÎTER NIKARIN LI SER PIYAN BISEKININ’ 

 

Sharg, diyar kir ku alîgirên rejîmê kincên fermî li xwe kirine û dijberên rejîmê jî kincên kestaneyi û kincên sivîl li xwe kirine. Sharg got ku dijberên rejîmê li hemberî rejîmê û alîgirên wê têkoşîna xwe bi awayekî biryardar didomînin. Sharg diyar kir ku rejim bi çekan û wesayîtên zirxî êrîşî gel dike û ava şid bi ser wan direşîne û bombeyên gazê davêje wan. 

 

Sharg bi bîr xist ku li kuderê dibe bila bibe wê rejim û hikûmetên totalîter nikaribin li ser piyan bisekinin û jixwe armanca sereke ya van çalakiyan jî têkbirina rejîmê ye. Sharg bi lêv kir ku gel rejîmeke demokratîk dixwaze û li gor wî heta ku rejîmê neguherînin wê gel ji kuçeyan venekişe. 

 

Kourosh Zamanî jî wiha got: “Tekane pêdiviya gelên Îranê piştevaniya dewletan e. Tekane pêdiviya gel ev e. Heke bûyerên li Îranê bi awayekî baş li raya cîhanê bên nîşandan, wê bandora çalakiyan zêde be û wê bi serketina gelen Îranê bi encam bibe.” 

 

‘HETA KU REJÎM HEBE DÊ PIRSGIRÊK JÎ HEBIN’ 

 

Zamanî axaftina xwe wiha temam kir: “Tenê armanceke jinan, ciwanan û gelan heye; ew jî guherandina rejîma heyî ye. Di vê merheleyê de tu civat, kom an jî jin mafên xwe dernaxin pêş. Armanca hevpar a hemûyan çûyîna rejîmê ye. Çalakî jî di vê çarçoveyê de didomin. Jixwe piştî van çalakiyan wê rejim polîtîkayên xwe yên berê nesepîne. Wê gelek tişt biguherin. Piştî rejim biguhere, ji cezayê darvekirinê bigirin wê gelek tişt biguherin. Piştî van çalakiyan wê rejim nikaribe pişta xwe rast bike. Wê girtinên siyasî, sirgûn bi dawî bibin. Wê ev pirsgirêk û yên bi vî rengî hemû bn çareserkirin. Heta ku rejim hebe dê ev pirsgirêk hemû hebin.” 

 

MA / Mujdat Can – Mahmut Ruvanas