Dr. Yılmaz: Libya’da ‘mavi vatan’ bahane, mesele yayılma

img
İSTANBUL - Türkiye’nin Suriye’de “sınır güvenliği”, Libya’da “mavi vatan”ı gerekçe göstererek yayılma politikası izlediğini söyleyen Ortadoğu uzmanı Dr. Arzu Yılmaz, ABD’nin dolaylı destek verdiği bu politikaya Avrupa’nın da göz yumduğunu belirtti.
 
Dünya koronavirüs salgınıyla mücadele ederken, Libya’daki çatışmalı durum tüm hızıyla devam ediyor. Hafter kuvvetleri karşısında zayıf bir pozisyonda olan Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), yeniden saldırıya geçti. MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın geçen hafta Libya’ya yaptığı ziyareti sonrası UMH'nin istihbarat başkanı Abdulkadir Tehami'nin yaşamını yitirmesi akıllarda soru işareti bıraktı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “İnşallah yakında Libya’dan yeni müjdeli haberler alacağız” sözleriyle NATO’nun “Trablus hükümetine destek vermeye hazırız” açıklamaları ülkedeki çatışmaların bir süre daha hız kesmeden devam edeceğini gösteriyor. 
 
Hamburg Üniversitesi’nden Ortadoğu uzmanı Dr. Arzu Yılmaz, Libya'da yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.  
 
Türkiye'nin desteklediği ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından meşru hükümet olarak tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) son süreçte Libya’nın batısında stratejik öneme sahip bazı yerleri ele geçirmesi üzerinde duran Yılmaz, özellikle El Vatiyye Askeri Hava Üssü'nün ele geçirilmesinin UMH’nin Libya hava sahasının kontrolü konusunda önemli bir avantaj sağladığını söyledi. 
 
HAFTER’İN ÖNÜ KESİLDİ
 
Bu son gelişmeler ile birlikte geçen yıl Nisan ayından bu yana ilerleyişini sürdüren Hafter kuvvetlerinin durma noktasına geldiğini belirten Yılmaz, “Zira henüz geçen ay Hafter, BM öncülüğünde 2015 yılında imzalanan ve ulusal birlik hükümeti kurulmasını öngören anlaşmanın geçmişte kaldığını söyleyerek kendini Libya'nın hakimi ilan etmişti. Ama bugün bu çıkışın önü kesilmiş gibi” dedi. 
 
MUTLAK ZAFERİN ÖNÜNE ALMANYA GEÇTİ
 
Yine Almanya inisiyatifinde gelişen diplomatik müdahalelerin de Hafter cephesinin mutlak bir askeri zafer kazanmasının önünü kestiğini vurgulayan Yılmaz, Berlin’de yapılan Libya toplantısının en önemli sonucunun Libya’daki taraflar arasında bir anlaşmanın sağlanması konusunda bir mutabakata varılması olduğunu hatırlattı. Bir diğer önemli kararın ise Libya’daki taraflara silah yardımının yapılmaması konusunda alındığını dile getiren kaydeden Yılmaz, ancak bu kararın hiç uygulanmadığını kaydetti.
 
Yılmaz, “BM’nin yaptığı açıklamayla da teyit edildiği üzere özellikle Türkiye ve Birleşik Arap devletleri bu yasağı delen ülkeler oldu. Libya toplantısının hemen ardından koronavirüs salgının patlamasıyla birlikte bu ihlaller yeterince gündeme gelmedi. Ama sonuçta Libya’da özellikle Türkiye’nin sağladığı askeri destekle UMH lehine dengeler değişti. Bu haliyle UMH’nin atağa kalkmasının arkasındaki güç Türkiye diyebiliriz. Ancak koronavirüs salgınına bağlı gelişmeler, ABD’nin özellikle son bir yıldır Libya’daki gelişmeler konusunda gösterdiği ikircikli tavır ve nihayetinde Libya toplantısında ortaya çıkan Hafter’e mutlak bir zafer sağlamama mutabakatının bu sonuca etkisi olduğunu gözden kaçırmamak gerekir” dedi.
 
SAHADAKİ ASKERİ DENKLEM DEĞİŞTİ
 
Türkiye’nin ise, İdlib’de hem iç hem de dış politikada zora girdiği için Libya’yı öne çıkardığının altını çizen Yılmaz, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Aynı zamanda Doğu Akdeniz’de son yıllarda Kıbrıs karasularında petrol ve hidrokarbon kaynaklar konusunda Türkiye dışında ve Türkiye’yi dışlayan bir işbirliği denklemi oluştu. Bu ortamda Doğu Akdeniz’de nerdeyse tek ilişki içinde bulunduğu Libya ile yapılan Münhasır Ekonomik Bölge Anlaşması adeta bir can simidi oldu Türkiye için. Sonuçta bu anlaşmayla ortaya konulan maksimalist pozisyonun uluslararası deniz hukuku açısından bir karşılığı olmasa da Türkiye’ye politik bir manevra alanı sağladı. Ama daha da önemlisi Türkiye, Ortadoğu’da sürdürdüğü genişleme stratejisi bağlamında Libya’da kendine yeni bir cephe açma imkanı buldu. Resmi kaynaklarca sayıları 2 bin olduğu açıklanan Suriyeli militanları Libya’ya gönderdi. Ardından deniz kuvvetleri Libya’ya güç yığdı ve önce Libya konusunda kurulan diplomasi masasına dahil oldu, ardından da son gelişmelerden anlaşılacağı üzere sahadaki askeri denklemi değiştirdi.”
 
GELİŞMELERİN GÖSTERDİĞİ 2 ŞEY
 
Libya konusunda yaşanan gelişmelerin iki şey gösterdiğini söyleyen Yılmaz, bunlardan ilkinin Türkiye’nin Suriye’ye askeri müdahalesine gerekçe gösterdiği “sınır güvenliği” meselesinin bir kurmaca olduğunun tekrar görülmesi olduğunu vurguladı. 
 
‘AFRİN'E GÖZ YUMULDU’
 
Bu kurmacanın başından beri bilindiğini belirten Yılmaz, “Uluslararası bağımsız kuruluşların da ilan ettiği üzere, en baştan beri -Afrin’i kastediyorum-  Türkiye’ye karşı bir saldırı yoktu. Ama bu kurmacaya Suriye’deki uluslararası dengeler gereği göz yumuldu ve Türkiye sınırlarını Suriye’de de facto genişletti. Libya bu genişlemenin bir başka biçimiyle, ‘mavi vatan’ üzerinden devamının sahnesi oldu. Yani görmemiz gereken ya da benim gördüğüm şey nihayetinde Türkiye’nin yürüttüğü yayılma politikasıdır” diye konuştu.
 
ERDOĞAN’IN TEKLİFİNE İTİRAZ OLMADI
 
Dr. Yılmaz, Libya konusunun gösterdiği ikinci şeyin ise, Türkiye’nin yayılma politikasında devşirdiği radikal İslamcı grupların rolü olduğunu ifade etti. Suriye’de olduğu gibi Libya’da da Türkiye’nin devşirdiği radikal İslamcı gruplardan bir askeri güç oluşturulduğuna işaret eden Yılmaz, “Bunu da aslında tek başına değil, ABD’nin dolaylı bir destek verdiği, Avrupa’nın göz yumduğu herkesin malumu. Sonuçta Erdoğan’ın Berlin’e Libya toplantısına giderken söylediği gibi, Türkiye Batı’ya ‘madem sizin savaşmaya niyetiniz yok, bırakın biz savaşalım’ diyor. Bu savaşı da radikal İslamcı grupları kullanarak yapacağını gizlemiyor. Doğrusu şu ana kadar da bu teklife bir itiraz olduğu söylenemez” ifadelerini kullandı.
 
BEKLENEN 'MÜJDELİ’ HABER
 
Erdoğan’ın “İnşallah yakında Libya’dan yeni müjdeli haberler alacağız” sözlerine de değinen Yılmaz, şunları söyledi:  “Bu müjdeli haber ne olabilir doğrusu bilmiyorum. Ama hali hazırda UMH’nin kazandığı gücün Erdoğan’ı sevindirdiğini tahmin etmek güç değil. Eğer Hafter’in tümüyle denklemden düşmesi bir ‘müjde’ olarak görülüyorsa, bunun pek mümkün görünmediğini söyleyebiliriz. Öyle anlaşılıyor ki Libya’da her iki taraf arasında bir anlaşma sağlama yönündeki mutabakatın hayata geçirilmesine imkan verecek bir denge arayışı vardı ve o denge oluştu gibi.”
 
NATO’NUN AÇIKLAMASI
 
Dr. Yılmaz, NATO’nun “Trablus hükümetine destek vermeye hazırız” açıklamasını da değerlendirdi. Açıklamanın askeri bir operasyonu ima etmediğini, fakat NATO üyeleri arasında Libya’daki taraflar konusunda farklı tutum alan ülkelerin olduğunu söyleyen Yılmaz, “Dolayısıyla ortak bir karar çıkması neredeyse imkansız. Bunun ötesinde zaten dünyanın içine düştüğü ekonomik krizde ciddi bir külfet gerektirecek Libya operasyonu için deyim yerindeyse kimsenin parmağını kaldıracak bir durumu yok. Bu açıklama en fazla politik bir mesaj anlamı taşıyor, ki bu politik mesajı da BM’nin 2015 yılında aldığı ve Berlin zirvesiyle pekişen, tarafların uzlaştırmaya dönük diplomatik çabalar bağlamında okumak sanırım doğru olur” dedi.
 
MA / Ferhat Çelik

Diğer başlıklar

06/07/2025
23:02 Festival, konser ve stand-upla sürdü
22:17 'Sürecin yürütücü Öcalan'dır, ona güvenimiz sonsuzdur'
21:02 'Zarok Ma 4 yılda 3 bini aşkın çocuğa eğitim verdi'
20:32 KESK: Tek adam rejimi bundan böyle halk karşısında bulacak
20:16 Gazeteci Soykan serbest bırakıldı
20:15 Abdullah Öcalan: Yeni bir aşamaya geçiyoruz
19:38 Gençlik örgütleri 'Suruç için, Kadri Bağdu için adalet' istedi
19:11 Aslı Aydemir'in tutuklanmasına tepki: Derhal serbest bırakın
18:43 'Kürtçeye statü' paneli düzenlendi
18:06 'Eğitim demokratik topluma sistemine uygun olarak güncellenmeli'
17:33 Özel'in erken seçim çağrısına AKP'den yanıt: Vakti gelince yenilenir
17:17 Şiddet failinin bekçi olduğu ortaya çıktı
17:07 Gençlik çalıştayı: Demokratik Modernite özgürleşmektir
16:55 Êlih’te erkek şiddeti
16:49 7 ayda 3 bin 181 yangın çıktı
16:01 DEM Parti’den CHP’ye ziyaret: Operasyon kayyım anlayışının devamıdır
15:22 DEM Parti İmralı Heyeti yarın Erdoğan ile görüşecek
15:06 Tülay Hatimoğulları’ndan CHP’ye ziyaret
14:58 İmralı Heyeti'nin Abdullah Öcalan ile görüşmesi sona erdi
14:43 DEM Parti MYK sona erdi
13:58 Gabar Dağı'ndaki yangın söndürüldü
13:31 Çocuk çalıştayı: Anadil toplumun temelidir
13:14 AKP’nin eski ilçe başkanı yangın çıkarttığı iddiasıyla tutuklandı
13:12 Tûşba'da yangın
13:04 DEM Parti MYK olağanüstü toplandı
12:28 Gençler çalıştayda buluştu: Demokratik toplum inşasına öncülük edeceğiz
12:23 Tülay Hatimoğulları CHP’yi ziyaret edecek
12:12 Gazeteci lehine zaman aşımından düşen dava yeniden görülecek
12:10 Husiler: İsrail havalimanına saldırı düzenledik
12:09 Süleymaniye'ye uçuş yasağı uzatıldı
11:46 Pakistan'da bina çöktü: 27 ölü
10:53 Şirnex'te erkek şiddeti
10:48 MKG: 7 kadın gazeteci gözaltına alındı, 2’si tutuklandı
10:35 ABD'de sel: 43 ölü, 20 çocuk kayıp
10:05 DEM Parti heyeti İmralı'ya doğru yola çıktı
09:44 JINNEWS Haziran ayı çetelesi: 19 kadın ve 1 çocuk katledildi
09:13 Bankaların haciz tehdidi yurttaşları zorluyor
09:13 Tedavi edilmeyen tutsak gözünü kaybetti
09:12 Efrîn'de Kürtlerin mülklerini ‘gasp etme’ komitesi kuruldu!
09:11 Aleviler kendi hakikatini belgeliyor
09:06 Djemila Benhabib: Öcalan ile görüşmek, tartışmak istiyorum
09:05 Gimgim’de köyler hizmet bekliyor
09:03 Pazarda veresiye defterlerinde boş sayfa kalmadı
09:02 Dünyanın gözü kulağı PKK'de: Hangi parti ve örgütler takip edecek?
09:01 Kürtçeye statü talebi: Süreçte aktif rol oynayabiliriz
09:00 06 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:50 Jin Dergi ‘Kadınlar, İnanç ve Yüzleşme’ başlığıyla yayında
05/07/2025
22:55 Tetwan'daki festival konserlerle sürüyor
22:48 Muhittin Böcek tutuklandı
22:29 3 ilçedeki yangınlar kontrol altına alındı
22:14 Gazze'de katledilenlerin sayısı 57 bin 338’e çıktı
22:09 Pirsûs'ta katledilenler için Tuzluçayır'da yürüyüş
21:55 Özel'den Erdoğan'a istifa çağrısı
21:46 Birçok kentte 'süreç' temalı buluşma: Halk somut adım bekliyor
21:19 İngiltere Dışişleri Bakanı Lammy'den Şam’a ziyaret
21:14 Muhittin Böcek'e tutuklama talebi
20:40 CHP PM yarın olağanüstü toplanacak
20:06 Serra Bucak: Belediye başkanlarının yeri cezaevi değildir
19:46 Gabar Dağı’nda yeniden yangın çıktı
19:42 Kürtçe, Süryanice ve Ermenice kurslardan mezun olanlar belgelerini aldı
19:27 Muhittin Böcek adliyeye sevk edildi
19:22 Aydınlar barışı tartıştı: Direnenin direnenle dayanışma düzeyi düşük
19:11 Ege Denizi'nde 3,9 büyüklüğünde deprem
19:08 AKP’li Çelik'ten Özel'e yanıt
18:50 Emek ve Demokrasi Güçleri: Başkanları serbest bırakın
18:45 Deprem Bilimci Görür’den uyarı
18:18 Gazeteci Timur Soykan gözaltına alındı
18:16 'Kültürel soykırım' paneli: Köklerimize dönmeliyiz
18:08 İHD: Yangına geç müdahale ihlallere yol açtı
18:01 Bakırhan: Hukukun olmadığı bir sistem kimseye kazandırmaz
17:53 Aydın’da bir kadın katledildi
17:48 Bakan Tunç CHP’ye operasyonları eleştirenleri hedef aldı
17:43 Licê’deki yangın kontrol altına alındı
17:31 DEM Parti olağanüstü toplanıyor
17:27 Wan’da halk buluşmaları: Daha büyük bir mücadele başlıyor
17:14 Gözaltındaki Zeydan Karalar halkı belediye önüne çağırdı
17:07 Güney Kürdistan Ulusal Kürt Kadın Birliği Platformu deklare edildi
16:35 Çocuk çalıştayında deneyimler paylaşıldı: Modelimizi oluşturmalıyız
16:16 'Hêviyên Hunerê' sergisi açıldı
16:13 Özgür Özel: Bu savaş ilanı demokratik siyasete açılmıştır
16:03 KHK eylemi 137'nci haftasında: Barışın önü işe iadelerle açılır
15:44 Sabahat Tuncel: 8 Temmuz’da Ankara’da buluşalım
15:39 DEM Parti'den Semsûr Belediyesi'ne dayanışma ziyareti
15:37 Amedspor yeni sezon formalarını tanıttı
15:21 Dörtyol yangınında son durum
15:16 Muratpaşa'da aynı yerde ikinci yangın
15:12 Licê kırsalında yangın
15:10 Antalya Arkeoloji Müzesi yıkılacak
14:58 Adana Büyükşehir Belediyesi önünde gözaltı protestosu
14:44 Silivri açıklarında 4,1 büyüklüğünde deprem
14:36 Ağır hasta tutsaklar Aktaş ve Gurban'ın tahliyesini istediler
14:19 Çocuk çalıştayında anadilde eğitime vurgu
14:09 İki kentte gençlik çalıştayı: Üzerimize düşeni yapacağız
13:58 Erdoğan'dan 'süreç' açıklaması: Titizlikle çalışıyoruz
12:56 Hatay'da deprem
12:56 Bakırhan'dan operasyonlara tepki: Antidemokratik uygulamalardan vazgeçin
12:51 Cumartesi Anneleri: Vedat Aydın dosyasında cezasızlığa son verin
12:26 CHP'nin Kurtulmuş ile yapacağı komisyon görüşmesi ertelendi
12:17 DEM Parti, Semsûr ve Adana belediyelerini ziyaret edecek
12:15 Hatay’da yangın kısmen kontrol altına alındı
12:01 Kayıp yakınları: Vedat Aydın’ın faillerini açığa çıkarın
11:32 CHP MYK'si olağanüstü toplandı
11:18 Eş genel başkanlar: Bu operasyonlar çözümün yolunu tıkıyor
11:11 Gençlik çalıştayında Ortadoğu'daki krizler ve çözümler tartışılacak
11:07 DEM Parti’den önemli bilgilendirme: İsim bildirin
10:44 Gabar’da binlerce ağaç küle döndü
10:03 DEM Parti'den İzBB tepkisi: Barış umuduna zarar veriyor
09:49 Köylüler nöbette: Yasa geri çekilene kadar mücadele edeceğiz
09:17 Hastane sevki 15 defa engellenen tutsağa alzeheimer tanısı konuldu
09:12 AYM'den Kader Ortakaya kararı: Yaşam hakkı ihlal edildi
09:07 İzol Davası yeniden görülecek: Avukatlardan 'tutuklama' başvurusu
09:06 Asgari ücrete ara zam tartışmaları: Birleşik mücadeleyle yol alabiliriz
09:06 Uytun davası 16 yıldır sürüyor: Asker cezalandırılmadı, gaz fişeği bulunmadı
09:05 AKP'li Nasıroğlu'nun şirketi Sisê'yi talan ediyor
09:04 Helikopterden atılan Şiban’a verilen ceza onandı
09:03 ‘Tehlikeli’ gemi söküm için Aliağa'da
09:02 Suavi: Sanat barışla özgürleşir
09:01 Amed’de düzenlenecek gençlik çalıştayına davet
09:00 05 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:47 Belediye başkanı tutuklanmıştı: Vekili de gözaltına alındı
08:21 Dörtyol'da orman yangını: Bin 870 kişi tahliye edildi
08:02 CHP'li belediyelere operasyon: Karalar, Tutdere ve Böcek gözaltında
04/07/2025
22:52 Kürdistan ve Türkiye'de demokrasiyi sağlamalıyız'
21:06 Bakırhan'dan Soyer'in tutuklanmasına tepki: Derhal serbest bırakılmalı
20:31 Munzur Festivali çağrısı: Sanatçıların katılımı topluma güç verecektir
19:57 Zeytinlik yasasına karşı nöbette olan köylülere dayanışma ziyareti
19:44 Eskişehir'de madden aramaya ÇED olumlu kararı
19:33 KESK üyesi KHK'lilerin işlerine iadesi istendi
18:53 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
18:40 Yangından zarar görenlerle dayanışmaya valilik engeli iddiası
18:27 İhraç istemiyle disipline sevk edilen Jiyan Ormanlı'nın istifası istendi
18:07 Tunç Soyer ve CHP İl Başkanı Aslanoğlu tutuklandı
18:01 Pınar Bayrak'ı katleden Ziya Ecer’e ağırlaştırılmış müebbet
17:35 Pınar Bulunmaz davasında yine tutuklama çıkmadı
17:06 Diploma iptalini protesto eden öğrenci serbest
16:54 Tetwan’da ‘İnsan hakları ve barış’ paneli düzenlendi
16:34 Eskişehirliler Cengiz Holding'in maden projesine karşı eylemde
16:33 Buca ve Ödemiş’te yangın: Yerleşim yerleri boşaltıldı
16:10 Manavgat Belediye Başkanı gözaltına alındı
15:59 İstanbul'da 'Demokratik Toplum Çalıştayı' düzenlenecek
15:59 Xeceri'deki GES projesi iptal
15:41 İmamoğlu hakkında 'sahte diploma' iddianamesi
15:39 Gundik Festivali'ne itiraz: Fikriyatı başka yöne evrildi
15:31 ‘Öcalan’ın çağrısı Ortadoğu’yu istikrara kavuşturabilir’
15:24 ATK'den hasta tutsak Güler için ‘hayatını yalnız idame ettiremez' raporu
15:21 İnsan hakları sempozyumunda 'ortak mücadele' vurgusu
15:13 Defterdeki Kürtçe şarkılardan dolayı hücre cezası verildi
14:49 2 yıl 1 ay hapis cezasının gerekçesi: Öcalan'a 'PKK Lideri' demek!
14:39 DBP Agirî’de yeni yönetimini belirledi
14:29 Hindistan'da sel ve heyelan: 69 ölü, 110 yaralı