Hrant Dink Davası avukatı: Verilecek her hüküm eksik kalacak

img

İSTANBUL - Sokak ortasında öldürülen Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’e dair beklenen adalet tam 13 yıldır sağlanamadı. Dava avukatı Hakan Bakırcıoğlu, cinayetle bağlantılı bütün kişiler hakkında iddianame düzenlenmemesi nedeniyle verilecek hükmün her şekilde eksik kalacağını söyledi.

Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in, Şişli Halaskar Gazi Caddesi’nde bulunan gazete binasının önünde tetikçi Ogün Samast tarafından katledilmesinin üzerinden 13 yıl geçti. Dink, 6 Şubat 2004'te Dersim katliamında rol oynayan Sabiha Gökçen hakkında yazdığı "Sabiha-Hatun'un sırrı" başlıklı yazısı nedeniyle ırkçı çevrelerin hedef haline geldi. Kaleme aldığı haberin birkaç gün sonra Hürriyet gazetesinin manşetine taşınmasıyla 22 Şubat günü Genelkurmay Başkanlığı resmi internet sitesinde Dink'i hedef alan bir açıklama yer aldı.
 
"Ulusal birlik ve beraberliğimizin en güçlü olması gereken bu dönemde, milli birlik ve beraberliğimize ve milli değerlerimize yönelik bu tip yayımların ne amaçla yapıldığı, Türk toplumunun büyük bir kesimince artık anlaşılmakta ve endişe ile izlenmektedir" ifadelerinin kullanıldığı açıklamadan sonra 24 Şubat günü Dink, görüşülmek üzere İstanbul Valiliği'ne çağrıldı. Dönemin İstanbul Valisi Muammer Güler’in oluru ile gerçekleşen bu görüşmede o dönem Vali Yardımcısı olan Ergun Güngör ile birlikte MİT elemanlarının yer aldığı öldürülmesinin ardından açığa çıkacaktı. 
 
Bu görüşmeden sonra hakkında 25 Şubat'ta suç duyurusunda bulunulan Dink'e karşı bir grup ülkücü tarafından tehditler içeren pankartlar açılarak eylem yapıldı. Yine çeşitli basın-yayın organlarında Dink aleyhine yapılan haber ve yorumlarla cinayete uzanan yolun çakıl taşları döşendi. 
 
Takvim yaprakları 19 Ocak 2007’ü gösterdiğinde ensesine yakın mesafeden sıkılan kurşunlarla katledilen Dink ölümünün ardından “Hiçbir cinayet Ankara’nın karanlık dehlizlerinde kaybolmayacak” diyen dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan, faillerin bulunacağı sözü vermişti. Ancak cinayete dair açılan davalar aradan 13 yıl geçmesine rağmen ağır aksak ilerliyor. 
 
Bugüne dek 5 ayrı iddianame hazırlanan Dink cinayetinin işlendiği dönemde fail olarak, ‘derin devlet’ ve ‘Ergenekon’ gösterilirken, şimdilerde ‘FETÖ’ olduğu ileri sürülüyor. Bugün 4'ü tutuklu 77 sanığın yargılandığı davanın 104'üncü duruşması 18-20 Şubat tarihleri arasında görülecek. 
 
Dink cinayetinin üzerinden geçen 13 yılda süren yargılamayı dava avukatlarından Hakan Bakırcıoğlu değerlendirdi.
 
‘CİNAYET HERKESİN BİLGİSİ DAHİLİNDEYDİ’
 
Hrant Dink’e dönük saldırıların Sabiha Gökçen’e dair kaleme aldığı yazı ile başlayıp, süreç içerisinde artarak devam ettiğini belirten Bakırcıoğlu, dava kapsamında yargılanan dönemin İstanbul Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah’ın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına vermiş olduğu ifadesinde Dink’e yönelik tehditlerin İl Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube toplantılarında konuşulduğunu açıkladığını hatırlattı.
 
Bakırcıoğlu, “Dönemin İstihbarat Daire Başkanlığı C Şube Müdürü olan kişi, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na verdiği ifadesinde Hrant Dink’e yönelik bir tehdit atmosferinin olduğunu ve bunun bilindiğini söyledi. Yani Şubat 2004 tarihi itibariyle Hrant Dink’e yönelik bir saldırı başlamıştı ve bu saldırılar devletin bütün görevlerinin bilgisi dahilinde olan hususlardı. Dolayısıyla Hrant Dink’in öldürüleceği de herkesin bilgisi dahilindeydi” dedi. 
 
BİLGİYE RAĞMEN ÖNLEM ALINMADI
 
Trabzon İl Emniyet Müdürlüğü görevlilerinin 15 Şubat 2006 tarihinde Hrant Dink'in öldürüleceğine dair elde ettikleri bilgiyi yine ‘F4’ adını verdikleri bir rapora aktardıklarını hatırlatan Bakırcıoğlu, belgenin 17 Şubat 2006 tarihinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü ile Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı'na da iletildiğini söyledi. Bakırcıoğlu, “Dolayısıyla Hrant’a dönük tehditler ve eylemlerin yanı sıra öldürüleceğine dair somut bilgi 11 ay önce Trabzon İl Emniyet Müdürlüğü’nde mevcuttu. Bunun yanı sıra Temmuz 2006’da Trabzon İl Jandarma görevlileri Yasin Hayal’in Hrant Dink’i öldürmeyi tasarladığını, bunun için İstanbul’a geldiğini Agos çevresinde keşifler yaptığını, hazırlık içerisine girdiğini, silah temin etmeye çalıştığını bilgisine ulaşmışlardı. Dolayısıyla Hrant’ın öldürüleceği Emniyet Müdürlerinin yanı sıra jandarmada somut bilgisi vardı. Bu somut bilgiye rağmen bunun önüne geçilmedi” diye belirtti.  
 
CİNAYET BİR BÜTÜN
 
Av. Bakırcıoğlu, soruşturmanın en başından itibaren Hrant Dink’in öldürülmesiyle, cinayete giden süreçler arasında kopmaz bir bağın olduğunu, dolayısıyla bu sürecin çok ayrıntılı soruşturulması gerektiğini söylediklerini ifade etti.
 
Fakat bu isteklerinin hiçbir zaman gerçekleşmediğini belirten Bakırcıoğlu, “İddianame düzenlenmesine ve davalar açılmasına rağmen cinayete giden süreçte yer alan kişiler, kurumlar ve bu kurumlarla kişilerin bağlantıları hiçbir zaman soruşturulmadı. Bu kişiler hakkında da kötü bir şekilde ‘kovuşturmaya yer olmadığına’ dair bir karar verildi. Bu durum eksikliklerden biri olarak hala varlığını sürdürmektedir” dedi.
 
BÜTÜN DAVALAR BİRLEŞTİ
 
Dava kapsamında şimdiye kadar 5 iddianame hazırlandığına dikkat çeken Bakırcıoğlu, şöyle devam etti: “İlk iddianame cinayetten sonra 28 Nisan 2007’de hazırlandı. Fakat bunun yanı sıra Trabzon İl Jandarma Komutanlığı görevlileri hakkında Aralık 2007’de bir iddianame daha düzenlendi. Yine Samsun İl Emniyet ve jandarma görevlilerinin bir kısmı hakkında da bir iddianame düzenlenmişti. Fakat esas olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı 2014 yılı itibariyle daha etkin bir soruşturma yürüttü. 2015 yılı Aralık ayında devlet görevlilerinin 27’si hakkında yeni bir iddianame düzenlendi. En son iddianame ise Mayıs 2017’de düzenlendi. Bu süre zarfında bütün davalar 2007 yılında açılmış ve İstanbul’da sürmekte olan dava ile birleştirildi. Dolayısıyla bugün Hrant Dink cinayetine dair yürüyen dava İstanbul 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi 2016/32 esas numarasıyla yürümekte olan davadır.”
 
Av. Bakırcıoğlu, dava kapsamında şu anda sadece 4 kişinin tutuklu bulunması üzerinde de durdu. Bakırcıoğlu, “Dink Davası 85 sanıklı bir dava halindeydi. Erhan Tuncel, Yasin Hayal, Ersin Yolcu, Tuncel Uzundal, Ahmet İskender ve birkaç kişi hakkında olan dava 2018 yılı itibariyle ayrıldı. Bu kişiler hakkında hükümler kuruldu. Şu anda da sürmekte olan davada da ağırlıklı olarak devlet görevlileri yargılanmaktadır. Şu anda 77 sanıklı bir dava var” bilgilerini verdi.
 
‘HER KARAR EKSİK VE HATALI OLUR’
 
Firar etmemiş ve Türkiye’de bulunan sanıkların tamamının ifadesinin alındığı bilgisini paylaşan Bakırcıoğlu, sanık savunmalarının da tamamlandığını ve önemli bir kısmının dinlendiğini kaydetti. Şubat ayında yapılacak olan duruşmada geri kalan sanıkların dinleneceğini ifade eden Bakırcıoğlu, soruşturma ve yargılama aşamasında karşılaştıkları eksiklikleri şöyle dile getirdi: “Fakat hakkında iddianame düzenlenmesini talep ettiğimiz tüm kişiler hakkında iddianame düzenlenmedi. Öncelikli olarak söylediğim üzere bu cinayete giden süreçte yer alan kişiler hakkında verilen kovuşturmasızlık kararı hatalı kararlardan biriydi. İstanbul Valilik görevlileri hakkında Hrant Dink’e yönelik koruma kararı alınmadığı için dava açılmalıydı ama iddianame düzenlenmedi. Bu bir diğer eksikliktir. Milli İstihbarat Teşkilatı görevlileri cinayetten sorumlu olduklarını müdahil taraf olarak söylemekteyiz. Ama MİT görevlileri hakkında da bir iddianame düzenlenmedi. Dolayısıyla da cinayete giden süreçte yer alan kişiler hakkında bir iddianame düzenlenmemesi, İstanbul Valiliği ve MİT görevlileri hakkında bir iddianame düzenlenmemesi ve yine hem Trabzon İl Emniyet Genel İstihbarat Daire Başkanlığı, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’nün bir kısım görevlisi hakkında iddianame düzenlenmesi gerekirken düzenlenmemiş olması, bu davanın en büyük eksikliklerini oluşturmaktadır. 
 
Dolayısıyla İstanbul 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde yürüyen dava bütünlüklü bir yargılamayı beraberinde getirmemektedir. Eğer ki cinayetin bütün yönlerinin aydınlatılması isteniyorsa, bahse konu bütün bu kişi ve kurumlar hakkında bir iddianame düzenlenmeliydi. Ancak o durumda cinayet bütün boyutlarıyla tartışılabilir ve doğru şekilde hüküm kurulabilirdi.” 
 
‘AİHM’E BAŞVURUDA BULUNACAĞIZ’
 
Av. Bakırcıoğlu, bu şartlarda İstanbul 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde süren yargılamadan çıkacak olan hükmün her şekilde eksik kalacağının altını çiziyor. Bakırcıoğlu, “Biz hakkında iddianame düzenlenen kişiler hakkında Anayasa Mahkemesi’ne de başvuruda bulunduk. Eğer Anayasa Mahkemesi bir işlem kararı verseydi İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı yine soruşturmalar yapıp, yeni iddianameler düzenlemek zorunda kalacaktı. Fakat AYM oldukça hatalı bir tutumla yaptığımız başvuruda işlem kararı oluşturmadı. Biz buna dair de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruda bulunacağız. Eğer AİHM bir işlem kararı oluşturursa ve bu süreçler yeniden soruşturulursa o durumda daha bütünlüklü bir karar ortaya çıkar. Fakat AİHM’in bu kararı verip vermeyeceği, bu kararı verirse de bunu hangi tarihte oluşturacağı belirsiz. Dolayısıyla bunların hepsi süreci uzatan ve yargılamaları olumsuz yönde etkileyen hallerdir” diye konuştu.   
 
MA / Ferhat Çelik

Diğer başlıklar

20:07 İstanbul ve İzmir'deki gözaltılara tepki: Mücadele engellenemeyecek
19:13 KHK eyleminin 329'uncu haftasında gözaltılara tepki
18:48 Bayraktar’ın 150 bin liralık ‘dron’ davasına ret kararı
18:40 Cenevre eylemi 52’nci ayında: 26 Nisan ‘Kürt Ulusal Günü’ ilan edilsin
18:34 Eskişehir'de üniversite kampüsüne çocuk parkı: Haklarımız yok sayılıyor
18:24 TUAYDER: hasta tutsakların özgürlüğü için adım atılsın
18:17 Bakırhan: Amed’in barış iradesi Ankara çözümü ile buluşmalı
17:57 İsveçli gazeteciye ceza | YENİLENDİ
17:35 İmamoğlu'nun gittiği otelin müdürleri serbest bırakıldı
17:30 Önder’in tedavi gördüğü hastaneye ziyaretler sürüyor
16:33 BAC'ın Nisan raporu: 33 tutuklu Beluc idam edildi
16:20 Bakırhan gençlerle buluştu: Değişim için kolları sıvayalım
15:55 Taksim'de 1 Mayıs ablukası
15:43 ODTÜ'de 1 Mayıs kutlaması
15:27 Tülay Hatimoğulları'ndan tekstil işçilerine 1 Mayıs ziyareti
15:22 Aksaray Cezaevi'nde onlarca tutsağın tahliyesine engel
15:01 Amed ve Peyas Belediyesi’nde 8 yıl sonra 1 Mayıs kutlaması | YENİLENDİ
15:00 DEM Parti’den Tunç’a: Görevinizi yapın
14:49 DEM Parti'den işçi hakları için Meclis'e kanun teklifi
14:25 Taksim çağrısı yapanlara ‘örgüt üyeliği’ suçlaması
14:12 'İrade gaspı' davasında adli kontrol tedbiri kaldırıldı
14:03 Kazanhan davası: Sanık polisin hattını kullanan kişi dinlenecek
14:00 AYM'den 'yeniden yargılama' kararı
13:43 Birçok kentte 1 Mayıs hazırlığı
13:34 Pakistan Enformasyon Bakanı'ndan 'Hindistan saldıracak' açıklaması
13:24 Pelin Yılmaz’ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:01 İzmir Barosu'ndan gözaltılara tepki
13:00 Mexmur’da ambargoya karşı yürüyüş
12:43 Can’ı zırhlı araçla ezen polisin davasında mütalaa hazırlanacak
12:33 Önder için şarkı yazdı: Diren Sırrı
12:10 İstanbul’da 1 Mayıs programı belli oldu
11:32 TJK-E’den 'Özgür Yaşamla Diyaloglar' etkinlikleri
11:27 Eskişehir'de 1 Mayıs'a çağrı
10:43 'Yüzde 3'lük engelli kadrosu 2'ye düşürülmek isteniyor'
10:26 Ailelerden İmralı'ya gitmek için yeni başvuru
10:13 Bakanlık kalp krizi geçiren tutsağın başvurusunda topu savcıya attı
09:59 Öcalan'ın avukatı: 'Umut hakkı' için hukuk politikasında değişikliğe gidilmeli
09:26 Ağır iş yükü ve güvencesiz çalışmaya karşı alanlarda olacaklar
09:25 Muğla'da art arda deprem
09:21 HDK Abdullah Öcalan’ın çağrısı için ‘halk kürsüleri’ kuracak
09:19 Kadın katillerini ve sermayeyi koruyan yargıya karşı 1 Mayıs’a çağrı
09:18 3 kentte ev baskınları
09:16 Çukurova 1 Mayıs'a hazır
09:15 Polis 'fişledi' üniversite soruşturma başlattı
09:14 Kadınlar 'çağrı' seferberliğine öncülük ediyor
09:14 TEM'e göre PKK/KCK'nin 151 logo ve amblemi var!
09:12 'Eşit ve kapsayıcı kentler istiyoruz'
09:11 DİGEL Tekstil direnişi 1 Mayıs’a taşınacak
09:10 Wan'da 1 Mayıs sürecin ruhuyla kutlanacak
09:09 Şirnex'te öğretmen 4 çocuğa cinsel tacizde bulundu
09:09 Ağrı İl Özel İdaresi AKP'ye çalışıyor!
09:07 AKP'nin 23 yıllık işçi politikası: Yoksulluk, güvencesizlik ve ölüm
09:02 Peköz: Kıbrıs ve Kürt sorununda Abdullah Öcalan'ın paradigması Ankara için fırsat
09:00 30 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
08:30 İBB soruşturmasında 18 tutuklama
29/04/2025
22:35 İmamoğlu'nun gittiği otelin müdürlerine gözaltı kararı
22:04 Mustafa Karasu: Meclis’in içinde olmadığı bir sorunun çözümü olamaz
21:37 Tişrîn Barajı’ndaki direniş 112’nci gününde
21:29 PÎK, Kürt Ulusal Birlik Konferansı’na desteğini açıkladı
20:32 Ankara’da gözaltı ve tutuklamalar protesto edildi
19:30 Ayşe Barım’a 30 yıl hapis istemi
19:24 Soma Davası’nda 10 sanığa beraat!
17:38 Eskişehir’de gözaltına alınan öğrenciler serbest
17:33 İstanbul’da 2 bin 928 binada hasar tespit edildi
17:05 Gazeteci ve siyasetçilerden Sırrı Süreyya Önder’e ziyaret
16:40 Öğrenciler süreci tartışacak
16:15 Kürtçe şarkıya 10 ay ceza
16:07 Halepçe’nin vilayet olması kararı onaylandı
16:02 DBP ve DEM Parti heyetinden MSD’ye ziyaret
15:53 Özerk Yönetim 1 Mayıs’ı tatil ilan etti
15:29 Curnê Reş'te Kadın Dayanışma Merkezi açıldı
15:23 Kent kent 1 Mayıs çağrısı
15:05 Depremde yıkılan ve yeniden inşa edilmeyen ASM için çağrı
14:50 Êzidî kız çocuğu davasında avukatlar hakkında suç duyurusu
14:45 Tülay Hatimoğulları: Sürecin başarıya ulaşması için girişimler hızlandırılmalı
14:43 31 yılın ardından memleketinde
14:32 Barodan uyarı: Grevdeki tutsakların hayati tehlikesi var!
14:25 SES davasında karar çıkmadı
14:11 1 Mayıs'ta katledilenler anıldı: Barış için 1 Mayıs alanlarında olalım
13:55 TJA: Demokratik yaşam kadın emeği ile kurulacak
13:28 Af Örgütü ‘Dünya İnsan Haklarının Durumu’ raporunu açıkladı
13:21 GABB Eşbaşkanı Şedal: Kayyım uygulamalarına son verilsin
13:05 GABB 1'inci Dönem Olağan Meclisi toplandı
12:53 Pirsûs Katliamı davası: 10 yıl sonra görüntüler bilirkişiye gönderilecek
12:48 Êzidî çocuğun kaçırılması davası ertelendi
12:45 Tülay Hatimoğulları: İktidarı somut ve güven verici irade koymaya davet ediyoruz
12:40 Pasûr patlaması davasında tanık dinlenmesine karar verildi
11:55 Avukatlar İmralı'ya gitmek için başvurdu
11:51 Pelin Yılmaz’ın yaşamını yitirdiği açıklandı
11:22 TÜİK'e göre işsizlik düştü
11:00 Avukatın darp edildiği görüntüler dosyaya 'kesilerek' eklendi
10:46 İHD Eş Genel Başkanı Küçükbalaban: Devlet yol haritasını açıklamalı
10:04 Gençler 1 Mayıs’ta kampüslerden alanlara akacak
09:54 Türkdoğan: Süreç Öcalan'ın çözüm paradigmasına uygun sonuçlanmalı
09:47 İBB soruşturmasında gözaltına alınanlar adliyeye sevk edildi
09:44 Aydın'da sağanak sonrası su baskını
09:42 Arife Çınar: Demokratik toplum şiarıyla 1 Mayıs’ta alanlarda olacağız
09:33 Meteorolojiden kuvvetli yağış ve toz taşınımı uyarısı
09:03 Çocuklarını çatışmalarda yitirdi: Çözüm için Meclis’te bir araya gelsinler
09:02 Genç kadınlar 1 Mayıs'ta eşitlik mücadelesini büyütecek
09:02 Besta'da asker gözetiminde korucular eliyle ağaç kesimi
09:01 Baharın nadide çiçeği: Guldexwîn
09:01 Kalp krizi geçiren tutsağın avukatı: Derhal tahliye edilmeli
09:00 'Kadına yönelik şiddet son buluncaya dek mücadelemiz sürecek'
09:00 29 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
07:46 1 Mayıs öncesi ev baskınları
28/04/2025
23:31 ABD Yemen’e saldırdı: 68 kişi hayatını kaybetti
22:42 Meral Danış Beştaş: Barış için hepimize büyük görevler düşüyor
22:30 HDK ve DEM Parti Gençlik Meclislerinden Taksim’e çağrı
21:43 Aksaray’da bir kadın katledildi
21:37 Irak ve Federe Kürdistan'da 1 Mayıs resmi tatil ilan edildi
21:27 DEM Parti: Ahmet Türk kemoterapi sürecini başarıyla atlattı
21:21 İsrail, ateşkes ve rehine takası teklifini reddetti
19:55 Mamak Emek ve Demokrasi Güçlerinden Menekşe Erbay anması
19:46 Gazeteci Ceren Kaynak İskit toprağa verildi
19:40 Erdoğan: Nüfus meselesi beka sorununa dönüşmektedir
19:30 SES, uluslararası sendikal örgütlerin katılımıyla forum düzenledi
19:06 Amediyê’de drone infilak etti: 3 peşmerge yaralandı
18:58 Karşıyaka Emek ve Demokrasi Platformu kuruldu
18:26 Çiftçileri mağdur eden 2 şirket hakkında soruşturma
18:17 Birleşik Kamu-İş: Açlık sınırı 26 bin lirayı aştı
18:13 Önder’in bulunduğu hastaneye ziyaretler sürüyor
18:09 Tunus açıklarında mülteci teknesi battı: 8 kişi hayatını kaybetti
18:07 EGM'den jammer açıklaması
17:51 Halit Oral’ın annesi hayatını kaybetti
17:48 İspanya ve Portekiz’de geniş çaplı elektrik kesintisi yaşanıyor
17:34 Yeni papanın seçileceği tarih belirlendi
17:21 Amed Tiyatro Festivali 4'üncü gününde
17:11 Öğrencilerden 'aile sempozyumuna' mor boyalı protesto
16:37 DBP ve DEM Parti'nin temasları sürüyor
16:05 EMEP'ten Adalet Bakanlığı önünde eylem
14:48 Birçok kentte 1 Mayıs'a çağrı açıklaması
14:43 ‘Roboskî'nin failleri 160 aydır yargılanmadı’
14:34 Irak, Şara'yı Arap Zirvesi’ne davet etti
14:22 12 yılda en az 764 çocuk iş cinayetinde katledildi
14:07 İstanbul'da hissedilen bir deprem daha
14:05 DEM Partili eşbaşkana 2 yıl 1 ay ceza
14:03 İran saldırısında 2 kolber yaralandı
14:02 Kazancı Yokuşu’nda katledilenler anıldı
13:55 Gülistan Kılıç Koçyiğit: Temel talebimiz Öcalan’ın fiziki özgürlüğüdür
13:30 Depremde annesini kaybeden Kübra Özyurt ifade verdi
13:10 Pexşan Ezizi ile dayanışan öğrenci tutuklandı
13:06 Önder'in durumu kritik: Beyinle ilgili refleksleri azaldı
12:34 İHD güncel verileri açıkladı: 335’i ağır bin 412 hasta tutsak var
12:11 STÖ ve barolar: 'Umut hakkı' düzenlemesi ivedilikle yapılmalı
12:07 Askeri harcamalarda küresel çapta yüzde 9.4 artış
12:03 İBB soruşturmasında gözaltı sayısı 52'ye yükseldi
11:57 Sevk sonrası çıplak arama ve darp
10:26 ‘Konferansta kadın sözleşmesi gerekliliği açığa çıktı’
10:21 YNK ve KDP kabine görüşmelerinde 12’nci tur