Cizre’yi dünya gördü, yargı görmedi

img

ŞIRNAK - Hafızalara kazınan yasak döneminde 177 insanın diri diri yakıldığı Cizre’deki soruşturmalarından bir arpa boy yol alınmadı. Yüzlerce delil, ses, fotoğraf ve görüntülere rağmen yargı üç maymunları oynuyor. 

Şırnak’ın Cizre ve Silopi ilçesinde 14 Aralık 2015’te ilan edilen sokağa çıkma yasaklarının üzerinden 4 yıl geçti. Cizre’de 2 Mart 2016’da sona eren 79 günlük yasak sırasında tanklar ve zırhlı araçların yanı sıra ağır silahlarla onlarca bina yıkılırken, kent harabeye çevrildi. Cizre Halk Meclisi Eşbaşkanı Mehmet Tunç’un “Biz diz çökmedik. Kalan insanların bizimle gurur duyması lazım” sözleriyle kentte yaşananlar hafızalara kazındı. Cizre Halk Meclisi Eşbaşkanları Mehmet Tunç ve Asya Yüksel ile dedesiyle birlikte öldürülen Miray bebeğin de aralarında olduğu 177’si üç ayrı binanın bodrum katında yakılmak üzere 288 kişi yaşamını yitirdi. Bu veriler, ailelerin verdiği bilgiler ve yaptıkları başvurularda ortaya çıktı. Ancak yerle bir edilen şehirde yaşamını yitirenlerin sayısı, bu rakamlardan daha fazla. 
 
İnsan hakları örgütlerinin hazırladıkları raporlara göre; öldürülenlerin 1’i bebek olmak üzere 41’i çocuk, 22’si kadın. Yaşamını yitirenlerden Cemile Çağırga, cenazesi 3 gün boyunca dondurucuda bekletilmesi ile gündeme geldi. Kentte yaşananlara tepki göstermek için farklı kentlerden dayanışma için gelen onlarca öğrenci ile birlikte 177 kişi sığındıkları üç ayrı binanın bodrum katında yakılarak öldürüldü. 
 
14 CENAZE HALEN BULUNAMADI
 
Öldürülenlerin yanmış bedenleri ailelerine teslim edilirken, Feride Yıldız, Sakine Durmiş, Mardin Çelebi, Hacer Aslan, Osman Gökhan, Hüseyin Derviş, Servet Aslan, İdris Susin, Ali Aslan, Cemal Pürlek, Emrah Aşkan, Osman Esmeray,  Mustafa Keçanlu ve Emrah Aşkın isimli 14 kişinin cenazeleri ailelerinin vermiş olduğu DNA örneklerine rağmen henüz bulunamadı. 
 
86 DOSYA AYM’YE TAŞINDI
 
Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturmalarda ise bugüne kadar 86 dosya hakkında “Takipsizlik” kararı verildi. Karara yapılan itirazlar da reddedilirken, 86 dosya Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşındı. İçişleri Bakanlığı’na yapılan maddi-manevi tazminat başvurularının 59’u hakkında “ret” kararı çıktı.
 
Cizre’de sokağa çıkma yasakları döneminde yaşamını yitirenlerin avukatlarından Hüseyin Tül, sokağa çıkma yasağı sırasında yaşamını yitirenlerin dosyalarına dair hukuki gelişmeleri Mezopotamya Ajansı’na (MA) değerlendirdi.
 
İHLALLER YASAKTAN SONRA DA SÜRDÜ 
 
Yasaklarla birlikte birçok hak ihlalinin ortaya çıktığını dile getiren Tül, “En başta yaşam hakkından tutalım da eğitim hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı. Yine sağlık hakkı gibi birçok hak ihlal edildi. Sadece yasak dönemini kapsayan ihlaller değildi bunlar. Yasak sonrası devam eden ihlallerdi. Nitekim yasak sonrası dahi hayatını kaybedenler oldu. İhlal uygulamaları da devam etti” dedi. Cizre’de sokağa çıkma yasakları sırasında yaşamını yitirenlerin sayısını halen net olarak bilemediklerini de sözlerine ekleyen Tül, net bir sayı olmamakla beraber 16 kişinin halen cenazesinin henüz cenazesinin tespit edilemediğini kaydetti.
 
TEK ‘ŞÜPHELİ’ YOK 
 
Yaşananların ardından savcılığın kendiliğinden harekete geçerek, ilk yapması gerekenin delilleri toplamak olduğunu dile getiren Tül, “Yapılması gereken; olayın yaşandığı yerde olay yeri incelemesi yapıp, fotoğraflayıp, delil toplamaktı. Hiçbir savcı olay yerine gitmedi. Israrla talep etmemize rağmen gitmedi. O dönemde birçok sivil toplum kuruluşu avukat örgütlenmeleri hepsi geldi. Başsavcıyla da görüşmemize rağmen sonuçsuz kaldı ve hiçbir şekilde savcılığın bizatihi katıldığı bir olay yeri incelemesi yapılmadı. Tabi delilleri toplayan kişiler bu anlamda önem arz ediyor. Nitekim Cizre’de sokağa çıkma yasaklarında hayatını kaybedenlerin hepsinin olay yeri incelemesinde olayda fail, şüpheli olabilecek polis memurları inceleme yaptı. Yani soruşturmaya en başından beri gölge düştü. Delilleri karartmaktan tutun da delil yaratmaya kadar şüpheler oluştu. Ne yazık ki; şu ana kadar 5’inci yılına girmesine rağmen bırakın kamu davası açılmasını, tek bir polis memurunun bile şüpheli konumunda ifadesi alınmış değil. Muhtemelen de alınmayacaktır” ifadelerini kullandı.
 
SORUŞTURMA SÜREÇLERİ 
 
Soruşturmalarda yaşamını yitirenlere “örgüt üyesi” şeklinde bir yaklaşım sergilendiğini ifade eden Tül, soruşturmaların yapılış şeklini “Ölümün üzerinden bir soruşturmadan ziyade bir örgüt üyesinin soruşturmasına dönüştürüldü. Nihayetinde de birçok dosyada da takipsizlik kararları verildi. Takipsizlik kararı verilmesinde tam da ‘örgüt üyesi birinin öldürüldüğü’ ve bunun ‘meşru müdafaa’ kapsamında kaldığı, ‘hukuka uygun bir ölüm olduğu’ şeklinde gerekçelendirilerek, takipsizlik kararları verildi. Yine açık ve gizli tanık beyanları da gerekçe yapıldı. Açık tanıkların kendi yargılandıkları dosyalarda verdikleri beyanları baskı altında verdiklerini, kendilerine işkence yapıldığını, bu şekilde iradelerinin sakat bir hale getirildiğini ısrarla ifade etmelerine rağmen dayanak gösterildi. Şu an takipsizlik kararı verilen 86 dosya Anayasa Mahkemesi’nde. Muhtemelen yakın bir zamanda da incelenecektir” sözleriyle anlattı.
 
EMNİYET DELİL KAÇIRIYOR
 
Savcılığın Cizre’de sokağa çıkma yasağı döneminde yaşamını yitirenlerin dosyasına bakış açısının soruşturmanın başlamasıyla birlikte kendisini gösterdiğini kaydeden avukat Hüseyin Tül, savcılıkların sunduğu gerekçelere dair ortada bir delil olmadığını söyledi. Savcılığın iddialarını çürütecek delillerin söz konusu olduğunu kaydeden Tül, bunların o dönem kullanılan zırhlı araçlar, tank ve insansız hava araçları üzerindeki kameraların aldığı kayıtlar olduğuna dikkat çekti. Ancak söz konusu görüntü kayıtlarının dosyalarda mevcut olmadığını dile getiren Tül, savcılığın emniyet kaynaklarından istemesine karşı emniyetin görüntülerin olmadığı yönünde cevap vererek, görüntüleri göndermediğini söyledi. Görüntülerin olduğunu bildiklerini dile getiren Tül, AİHM’de görülen ancak “İç hukuk yolları tükenmediği” gerekçesiyle reddedilen davayı hatırlatarak, “Türkiye’nin verdiği savunmalara baktığımızda bu görüntülerin olduğunu anlıyoruz. AİHM’deki savunmada Bakanlık görüntülerin olduğunu söylüyor. Bu tam da delil kaçırma ve saklamadır” ifadelerini kullandı.
 
‘FAİLİ MEÇHULE SÜRÜKLENİYOR’
 
Yasak döneminde öldürülenlerin dosyalarında verilen “takipsizlik” kararlarıyla birlikte dosyaların “faili meçhule” sürüklendiğini belirten Tül, Türkiye’de yüzlerce “faili meçhul” dosyanın daha ortaya çıkma riskiyle karşı karşıya kalındığını dile getirdi. Tül, şunları söyledi: “Bu dosyaların hiçbirinde fail tespit edilmedi. Tespite yönelik etkili bir soruşturma da yürütülmedi. Görünen pratik de yürütülmeyeceği yönünde bir kanı da maalesef bizde oluştu. Biz AYM başvurularını yaptık ve yapmaya devam ediyoruz. En nihayetinde AİHM’ye götürmeyi düşünüyoruz. Tabi bu hukuki süreçleri işletmek ne yazık ki faillerin bulunmasında etkili olmuyor. Ne yazık ki siyasi iradenin de bu konuda etkili olması gerekiyor.”
 
MA / Ahmet Kanbal – Müjdat Can
 

Diğer başlıklar

10:06 Süryani Başkeşiş: Başkan Apo’nun açtığı yolda yürüyoruz
09:18 Avrupa heyeti 'Yuvarlak Masa'da neler tartıştı?
09:14 Gençler 'Demokratik Toplum Çalıştayı' düzenleyecek
09:11 Tüm itirazlara rağmen Gabar’da doğa kıyımı durdurulmuyor!
09:10 Sêrt Baro Başkanı: Silah bırakılınca kanuni düzenleme olacak mı?
09:10 CHP PM üyesi: Sürecin kalıcı olması için yasal düzenlemeler gerekiyor
09:09 KJAR: Özgür kadın, demokratik İran için mücadele ediyoruz
09:07 İHD İstanbul Şube Başkanı: Hasta tutsaklar Eylül-Ekim'i bekleyemez!
09:04 Talana yasal kılıf: Süper İzin Yasası
09:02 Mêrdîn’de ‘yasağa’ rağmen mısır ekimi başladı
09:00 03 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:47 Çeşme ve Ödemiş’te yangın
02/07/2025
23:32 Demokratik Toplum Buluşmaları devam ediyor
22:50 Festivalde çocuklar için çanta boyama atölyesi düzenlendi
22:11 Çetin Arkaş cezaevinden çıktı
21:47 'Madımak'la yüzleşilmeden demokratikleşme olmaz'
21:26 Çetin Arkaş tahliye edildi
21:10 Mustafa Karasu: Devlet içinde bir kesim süreci bozmak istiyor
20:10 Gençlerden 'Suruç Katliamı' anması için bildiri
19:44 Zeynep Kınacı, Ekin Wan ve Sema Yüce anıldı
19:36 Giresun'da maden tepkisi
19:28 Emekliler: Direniyoruz
18:45 Silopya Belediye Eşbaşkanı kesin ihraç istemiyle disipline sevk edildi
18:21 HDP'li Doğan Erbaş hakkında tahliye kararı
18:11 Antakya'da yangın kontrol altına alındı
17:52 DEM Parti Madımak için araştırma komisyonu istedi
16:55 18 meslek örgütü: Gazetecileri serbest bırakın
16:49 Meclis’te ‘Ayrımcılığın Önlenmesi Komisyonu’ kuruldu
16:43 Leman soruşturmasında 4 tutuklama
16:43 Pakistan’ı muson yağmurları vurdu: 64 ölü
16:29 Rapor: Aborjinler soykırıma uğradı
15:19 Ege'de orman yangınları
15:16 Şirnexliler bakanlık önünde: Baraj projeleri iptal edilsin
14:51 Özel: Akın Gürlek'le yarışan onunla birlikte hesap verir
14:50 DFG ve MKG’den Zeynep Durgut’a dayanışma ziyareti
14:22 Leman soruşturmasında 4 kişi hakkında tutuklama talebi
14:09 İran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı işbirliğini askıya aldı
14:09 Gemlik'te 4.3 büyüklüğünde deprem
13:42 Çocuğu tecavüz davasında 'tutukluluğa devam' kararı
13:30 Amed Barosu’ndan Yargıtay’a Nevzat Bahtiyar başvurusu
13:27 Hastanede zihinsel engelli çocuğa tecavüz
12:57 Hedef gösterilen Leman'a mali soruşturma
12:53 İzmir'deki yangın kontrol altına alındı
12:52 Halide Türkoğlu Meclis’e yapılacak yürüyüşe çağrı yaptı
12:32 Avrupa’dan gelen heyet: Öcalan koşulsuz serbest bırakılmalı
12:26 Agirî İl Genel Meclisi kentteki usulsüzlükleri açıkladı
11:45 Tecavüze maruz kaldıktan sonra intihara sürüklenen çocuğun duruşmasına çağrı
11:21 Madımak Katliamı anması: Komisyon kurulup, özür dilenmeli
11:16 Trump’tan Gazze açıklaması: İsrail ateşkesin şartlarını kabul etti
11:15 İran’da Beluc kadınlara saldırı: 1 ölü, 11 yaralı
10:32 Madımak Katliamı 32. yılında: Adalet için yüzleşme gerekiyor
10:31 'İzBB'ye dönük operasyon Kent Uzlaşısı'na saldırıların devamıdır'
10:31 Öcalan'dan Avrupa heyetine mesaj
09:17 Antalya cezaevlerinde hasta tutsakların durumu ağırlaşıyor
09:16 Sekasur’da direniş sürüyor: Doğaya zararın telafisi olmaz
09:14 İktidarın hedefi bu kez kıyılar
09:13 Kadınlar sürece dair taleplerini Meclis'e iletecek
09:11 'Anız yangınları felakete yol açıyor'
09:09 Mexmur'da ambargo: Hastaların tedavisi engelleniyor
09:08 İran'da Kürtlere baskı arttı: Özerklik talebi bastırılıyor
09:06 Erdîş festivaline katılan gençler: Kültürümüzü özgürce yaşamak istiyoruz
09:05 Gurbetelli Ersöz Kadın Gazetecilik Ödülleri: Mirası ilham oldu
09:05 Gimgim festivalinden: Özgür kadın özgür toplum demektir
09:04 Mutabakat sonrası Serêkaniyê, Girê Spî ve Efrîn'de son durum
09:03 Îdir Barosu Başkanı Tutulmaz: İktidar her adıma karşılık yasal adım atmalı
09:02 'Emekçiler sürecin öznesi olmalı'
09:00 02 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:17 ‘Madımak’ta adalet sağlanamadı’
01/07/2025
23:31 MİT Başkanı İbrahim Kalın Hewlêr'i ziyaret etti
23:23 'Jin, jiyan, azadî' diyen yönetmen yeniden gözaltında
23:07 Tetwan'da binler festival konserinde buluştu
22:48 Gözaltına alınan 23 öğretmen serbest bırakıldı
22:15 Amed, Agirî ve Êlih'te halk buluşmaları: Devlet şeffaf davranmalı, adım atmalı
21:43 Çiğdem Doğu: Kürt halkı kendi kendini yönetmeli
Ayten Dêrsim: Her mahallenin komünü olmalı
21:34 Emekçiler 'Kayıma karşı ne yapmalı' sorusunu tartıştı
20:52 Torun: Meclis sürecin yasal düzenlemelerini bir an önce hayata geçirsin
20:28 Mêrdîn'de Demokratik Toplum bulaşmalarının startı verildi
20:17 Cizîr’de kadın katliamlarına karşı yürüyüş
20:00 Hindistan'da fabrikada patlama: En az 36 işçi yaşamını yitirdi
19:55 Orman yangıları nedeniyle 50 binden fazla kişi tahliye edildi
19:41 Amed'de bir kadın katledildi
19:26 KESK İzmir Şubeler Platformu'ndan gözaltı protestosu
19:13 Bakırhan, Avrupa'dan gelen heyetle bir araya geldi
18:45 İHD: Yangına müdahaledeki gecikme yaşamı tehdit ediyor
18:29 Seferihisar'da yangın: Başkandan yardım çağrısı
18:12 Kayyım protestolarında 5 tahliye
17:53 Özel'den 'Leman' açıklaması: Saygısızlığa da linçe de izin vermem
17:35 Sekasur'da başlatılan çadır nöbeti devam ediyor
17:21 Öğretmenler yürüyüşünde 23 gözaltı
17:05 HDK'den Leman açıklaması: İfade özgürlüğünü savunacağız
16:49 Erdoğan: Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır
16:24 Reşat Aşan ilk duruşmada tahliye edildi
16:24 Petrolün içme suyuna karıştığı köyde inceleme yapıldı
16:23 İzmir’deki gözaltılara tepki
16:18 DEM Parti komisyon taslağını Kurtulmuş’a sundu
16:14 İzmir'de 10 bin hektar alan yandı
15:45 İran’da altı ayda 424 kişi idam edildi
15:21 DEM Parti’nin komisyon için sunacağı taslağın detayları
15:06 Beyoğlu’nda provakatif buluşma
15:01 İHD Ankara Gençlik Komisyonu kuruldu
14:47 CHP kurultayı davasında ‘görevsizlik’ kararı kaldırıldı
14:45 Tarım Orkam-Sen TİS taleplerini açıkladı
14:37 Emekliler TÜİK’e yürüdü: Artık yeter
14:33 Nimet Tanrıkulu’nun davası eksik hususlar gerekçesiyle ertelendi
14:20 Tülay Hatimoğulları’ndan TESK’e ziyaret
14:18 Avrupa’dan gelen heyetten DEM Parti'ye ziyaret
14:01 IFJ: Hong Kong’da basın özgürlüğündeki sorunlar sürüyor
13:54 Dumlu Cezaevi'ndeki tutsaklara soruşturma
13:52 Leman dergisine erişim engeli
13:48 Leman dergisi çalışanlarının emniyetteki ifadeleri tamamlandı
13:47 Gemlik’te 3.0 şiddetinde üçüncü deprem
13:41 Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nde kritik hafta
13:24 İran: ABD güvence vermezse müzakere yok
13:21 İstanbul'un enflasyonu belli oldu
13:17 Erxenî’de şüpheli ölüm
13:11 Gemlik'te 4.2 büyüklüğünde deprem
13:08 İmamoğlu: Bu ülke kumpaslarla uyanmak zorunda değil
13:08 31 yılın ardından ‘Herne Pêş’ marşıyla karşılandı
13:06 DAD'tan Madımak açıklaması: Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulsun
12:50 Bakırhan: Komisyon kurulsun, demokratikleşme adımları atılsın
12:30 Avrupa’dan gelen heyetten Öcalan ile görüşmek için dilekçe
12:20 Bakan Yumaklı’dan yangınlara dair açıklama
12:04 Gemlik'te deprem
11:28 Bahçeli LeMan Dergisi’ni hedef aldı
11:19 Hatay’da yangın yayılıyor: 27 uçak, 105 helikopter nerede?
11:18 AB’nin dönem başkanlığı Danimarka'ya geçti
11:17 Elkê'de 3 bölgeye girişlere yasak
11:17 DEM Parti: Muhalefeti bastırmaya yönelik her yaklaşımın karşısındayız
10:58 Fotoğraf yarışmasında dereceye girenlerin ödülleri verilmedi
10:53 ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdı
10:52 Beyoğlu'nda gösteri ve yürüyüşler bir gün yasak
10:51 İstanbul'un 24 ilçesinde 8 saatlik elektrik kesintisi
10:49 Türkdoğan: Komisyon kurulursa siyasi ve hukuki zeminin önü açılacak
10:34 IHRNGO: Yeni yasa casusluk suçlamalarıyla idam riskini arttırıyor
10:13 Manisa'nın 3 ilçesinde orman yangını
09:40 İzmir'deki orman yangını 3'üncü gününde
09:25 Bayındır: Küresel gelişmeler Ulusal Kongre'yi zorunlu kılıyor
09:22 Gimgim’de kadınlar kültür, doğa ve özgürlük için buluştu
09:13 Feride Eralp: Kadınların özgür olduğu bir barış için çalışalım
09:12 Antakya'da yangın sürüyor
09:11 Tutsakların turşusuna 'stok' gerekçesiyle el konuldu
09:10 Hesandîn'de ÇED'siz faaliyet: Geri dönüşü zor tahribat uyarısı
09:08 Fatma Bostan Ünsal: Söylem dışında siyasi ve hukuki adımlar atılmalı
09:07 Riha'da çocuğa tecavüz davasının duruşması görülecek
09:06 Baro başkanları: TBB yasa izleme ve gözlem heyetleri kurmalı
09:05 Rozerin Çukur’un ailesinden AYM’ye tepki: Adaleti bulamadık
09:05 Seferi Yılmaz: Savaş rantçılarına karşı herkes barış için çalışmalı
09:02 Yazar Taç: Sürece sıkı sıkıya tutunalım
09:00 01 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
07:45 İzmir'de CHP'lilere operasyon: Tunç Soyer gözaltına alındı