Amed Büyükşehir Belediyesi Kadın Politikaları Daire Başkanlığı 8 yıl önce atanan kayyımla birlikte kapatılan Diyarbakır Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi'ni (DİKASUM) yeniden açtı. DİKASUM, 1990'lı yıllarda zorla yerinden edilme ve şiddet ortamının giderek derinleştiği bölgede kadın intiharların artması ve "namus" adı altında işlenen cinayetlere dikkat çekmek, önleyici tedbirler geliştirmek amacıyla DEHAP'ın yönetimindeki Amed Büyükşehir Belediyesi bünyesinde meclis kararıyla açıldı. 2001 yılında faaliyete giren DİKASUM'da kadınlara sosyal, kültürel, psikolojik, ekonomik ve hukuki destek verilirken; aynı zamanda kadınların yaşadıkları sorunların tespitine dair araştırmalar yapılması ve sorunların çözümüne yönelik politikalar üretilmesi için çalışmaları yapıldı. Yoksulluğun derinleştiği mahallelerde DİKASUM'a bağlı 4 çamaşır evi ve tandır evleri açıldı. Açılan çamaşır evlerinde çamaşır makinelerinin yanı sıra kurutma makineleri, ütü, dikiş makineleri kadınlar için oturma salonu, çocuk oyun odası ve eğitim sınıfları da yer alıyordu. 4 çamaşır evinin imkânlarından yararlanan kadınların çocukları için yaz kampı açıldı.

 

İLK KADIN SIĞINMA EVİ AÇILDI

 

Çalışmaları kapsamında 2008'de DİKASUM'a bağlı olarak ilk kadın sığınma evi açıldı. Kadınları için yapılan çalışmalarda DİKASUM'un yetersiz kalmasından kaynaklı ortaya çıkan ihtiyaçla 2014 yılında Türkiye'nin ilk Kadın Politikaları Daire Başkanlığı, Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kuruldu. Bu kararla birlikte kadınlar için yapılacak çalışma ve hizmetler için ayrı bütçe oluşturulurken DİKASUM Şube Müdürlüğü, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Müdürlüğü ve Kadın Ekonomisini Geliştirme Müdürlüğü olarak 3 müdürlükle çalışmalar yürütüldü. DİKASUM, 2015'te Hênê (Hani), 2016'da Çermûg (Çermik) ve Şankuş (Çüngüş) ilçelerinde şubelerini açtı. Kadın merkezlerinin olmadığı dış ilçeler ve merkez köylerdeki kadınların DİKASUM'a erişebilmesi için 2015 yılının Ekim ayında çok dilli olarak 7/24 hizmet veren  "Acil Destek Hattı" kuruldu. 

 

1 Kasım 2016'da belediyeye kayyım atanmasıyla işten ilk atılanlar DİKASUM'un kurucusu ile ilk Kadın Politikaları Daire Başkanının da aralarında yer aldığı kadınlar oldu. Kayyımın ikinci adımı ise, İlk Adım İstasyonu, Kadına Yönelik Şiddet Acil Destek Hattı ve DİKASUM merkezini de kapatmak oldu. Sığınma evinin işleyişi de Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi'ne (ŞÖNİM) bağlandı.

 

VERİLECEK HİZMETLER

 

DİKASUM'da erkek şiddetine uğrayan ya da uğrama riski olan kadınlara ücretsiz hukuki, psikolojik ve bireysel danışmanlık desteği verilecek. Kadına yönelik şiddeti önlemek amacıyla çeşitli eğitim programları ve etkinliklerle farkındalık çalışmaları, kadına yönelik şiddete ilişkin çalışma yürüten sivil toplum örgütleri ile işbirliği, kadını etkileyen toplumsal sorunların ilgili bilimsel araştırma ve incelemeleri, kadınların çalışma yaşamına katılımını güçlendirmeye yönelik çalışmalar gerçekleştirilecek. 8 yıl sonra faaliyete giren DİKASUM'a kadınlar şahsen, telefon ve internetle iletişim kurarak ya da 3'üncü şahısların bildirimleri ile başvurabilecek.

 

 

Kadın Politikaları Daire Başkanlığına bağlı Kadın Ekonomisi ve İstihdamını Güçlendirme Sorumlusu ve DİKASUM çalışanı Sevda Kayar Görer, öncelikli hedeflerinin kadınların yerelde kendi yaşam alanlarını yaratması olduğunu söyleyerek, bu konuda çalışmalarını hızlandıracaklarını söyledi.

 

'İLK OLARAK ÇAMAŞIR EVLERİ AÇILDI'

 

Sevda Kayar Görer, DİKASUM'un ilk kuruluşunun ihtiyaçtan kaynaklandığını belirterek, kurumun bünyesinde kurulan çamaşır evlerinin de yoğun göç ve yoksulluğun yaşandığı, kadınların ciddi anlamda sosyal ve toplumsal sorunlar yaşadığı mahallelerde kurulduğunu ifade etti. Çalışmaların da buralarda yoğunlaştığını dile getiren Sevda Kayar Görer, "Çamaşır evleri hem sosyal anlamda hem de ekonomik anlamda, sorunların, ihtiyaçlarının karşılanabildiği bir alandı. Bu ağ gittikçe de büyüyordu. Çalışmalar hep bir sonraki çalışmayı doğuruyordu" dedi. 

 

DİKASUM'un kurulduktan kısa bir süre sonra kadınlar için neredeyse her alanda çalışmalar yaptığını söyleyen Sevda Kayar Görer, 2014'te gezici köy saha ekipleri birimi kurulduğunu, DİKASUM'un çalışmalarının köy ve mezralara taşındığını ifade etti. 

 

'KADIN MÜDÜRLÜKLERİNİN İÇİ BOŞALTILDI'

 

Bu dönemde, mevsimlik göçün önüne geçmek amacıyla "Doyduğum yer doğduğum yerdir" kampanyasının yapıldığını, şiddetle mücadelede için "Alo Şiddet Hattı" kuruldu. 'İlk adım İstasyonu'nun 2'ncisinin açıldığını belirtti. Planlamalarının tamamen ortaya çıkan ihtiyaçlar temelinde olduğunu dile getiren Sevda Kayar Görer, çalışmaların tamamının da 2016’da atanan kayyımla tamamen sonlandıklarını söyledi.

Kayyımların atanmasıyla birlikte DİKASUM'un içinin de boşaltıldığını dile getiren Sevda Kayar Görer, "Kadın müdürlükleri vardı ama içi boşaltılmıştı. Biraz daha toplumsal cinsiyet rollerinin pekiştirildiği alanlara dönüştürüldü. İlk adım istasyonu, 2'nci kadın sığınma evi ve 'Alo Şiddet Hattı' kapatıldı" ifadelerini kullandı. 

 

ÖNCELİKLİ HEDEFLER

 

Kadınlara ulaşmanın önemine dikkat çeken Sevda Kayar Görer, "Erişemediğimiz her kadının şiddet ortamına geri dönmesi, haklarına erişememesi demektir. Bu yüzden de yerel yönetimlerde kadın çalışmaları çok çok önemli bir yere sahip. O temelde kadınların kendi iradesiyle kendi haklarını beyan edebilmesi, kendi hakları alanında mücadele edebilmesi çok önemli elzem bir konudur" dedi. 

 

Yeniden açılan DİKASUM ile birlikte "şiddetsiz bir yaşam" için mücadele edeceklerinin altını çizen Sevda Kayar Görer, "Kadınların yeniden yaşamını inşa edebilmesi, bu temelde çalışmaların yapılması en öncelikli hedefimizdir. Çünkü kadınların şiddet ortamına geri dönmek zorunda kalması aslında seçeneğinin bulunmamasından, ekonomik koşullarının olmamasından, toplumsal bazı kaygılarından ve yasaların ciddi anlamda yaptırımının olmamasından kaynaklıdır. Bu temelde bizim en öncelikli hedefimiz kadınların kendi yaşam alanlarını yaratmasıdır. Bu minvalde yerel yönetimler ve DİKASUM olarak üzerimize düşen ne ise hepsini yerine getirmek için çalışmalarımızı hızlandıracağız. DİKASUM olarak kaldığımız yerden devam edeceğiz" diye ifade etti. 

 

MA / Şirvan Şilan Çil