Li gorî daneyên TUÎK'ê û odeyên bazirganî û pîşesaziyê betalî zêde dibe, ked erzan dibe û krîza aborî kûr dibe. Ji ber krîza aborî bi hezaran karsaz û esnafan kargeriyên xwe girtin. Li gorî daneyên Yekitiya Odeya Esnaf û Sinhetkaran a Amedê di 6 mehên dawî de li Amedê 912 kargeh hatin girtin. Li gorî Yekitiya Odeya Esnaf û Pîşekaran a Bismilê jî tenê li Bismilê di 6 mehên dawî de 80 kargeh hatine girtin. Esnafên Bismilê bal kişandin ser Qeyrana Aborî û diyar kirin ku her diçe Qeyran kûr dibe. Esnaf Nafîz Tanrikûlû yê 11 sal in  zêringiriyê dike, anî ziman ku ji 2015’an heta niha krîza aborî kûrtir bûye. Tanrikulu, anî ziman berê mirovan kar dikir û sermaye çê dikir, lê di 4 salên dawî de êdî ji sermayeyê dixwin. Tanrikulu, destnîşan kir ku tu hêviya wî ji vê pergalê tune ye û wiha got: "Aborî û siyaset bi hev ve girêdayî ye. Ger ku aştî, demokrasî, wekhevî, xwiş û biratî pêş nekeve pirsgirêka aboriyê jî çareser nabe." 

 

40 SALIN MIN QEYRANEKE WISA NEDÎTIYE

 

Esnaf Koçer Yilmaz ê 44 sal in nanpêjiyê dike jî anî ziman ku 40 salin heta niha qeyranek wisa kûr nedîtiye û got: “Niha şert zehmet bûne. Berê tona êzingan 300 TL'yî bû niha ton bûye 500 TL. Torbeyê 50 kîlo arvan 50 TL bû niha 110 TL ye. Ji ber qeyranê her tişt buha bûye. Di germa havîne ya 40 dereceyî de em nan dipêjin. Hundirê firinê pir pir germ e. Qirîza herî mezin ji ber şer e. Ger ku şer bi dawî bibe wê kriz jî bi dawî bibe. Pereyê li şer xerç dikin bila bidin esnafan. "

 

'KENGÎ ŞER BIQEDE WÊ KRÎZ JÎ BI DAWÎ BIBE'

 

Esnaf Hekîme Karagoz a 26 sal in cilfiroşiyê dike jî destnîşan kir ku ji ber qeyranê fiyat duqed zêde bûye û got: “Kinca berê me bi 7.5 tl difirot niha em bi 15 tl difroşin. Duqat bûha bûye. Atletên me bi 10 tl difirot niha bi 20 tl ye. Firotin kêm bûye û lêçûn zêde bûye. Kirê, ceyran zêde bûye. Ger ku aştî pêş nekeve û şer bidome wê krîz kûrtir bibe. Kengî şatî pêş ket wê demê wê krîz bi dawî bibe." 

 

‘QEYRAN BANDOR LI KEDA JINÊ JÎ KIRIYE’

 

Terzî Melda Yuksel a 13 sal in cilan didirû jî destnîşan kir ku rewşa wan li gorî 4 sal berê pir xerab e û wiha got: “Ji ber qeyranan heyî nikarim mal jî bikirim. Nikarim kiraya dikanê bidim. Me glokek ta bi 2.5 tl û nîv dikirî niha 8 TL ye. Pakêta derziyan bi 2.5 tl bû niha niha bi 25 tl ye. Kîloya lastîkê bi 9.5 tl bû niha bi 35 tl ye. Qeyrana aborî bandora neyînî liser keda jinê dike. Jin ked dide dixwaze serbixwe be. Lê niha keda jinê pûç bûye. Ger ku aştî pêş bikeve wê aborî ji pêş bikeve. Ji şer û çekan re pere heye, lê ji esnafan re pere tune ye." 

 

BERÊ HOSTE BÛ NINA PÊLAVAN BOYAX DIKE

 

Îhsan Boga jî destnîşan kir ku 25 salan karê înşaatê kir, lê niha pêlavan boyax dike û got: “Ez hoste bûm ji ber ku karê înşaatê xelas bû min bi dest karê boyaxê kir. Rojê 20 tl qezenç dikim. Kar tune. Ger ku aştî pêş bikeve wê rewşa aborî baştir bibe." 

 

Esnaf karê kozmetîkê Hecî Atilgan jî anî ziman ku qeyrana aborî gel bêzar kiriye û got: “Ji ber qeyranê rewşa gel nebaş e. Berê parfûmek bi 15 tl  bû, niha bi 35 tl ye. Em her tiştî bi dolar dikirin. Ji ber ve yekê me neçar in buha bifiroşin. Sedema vê yekê şer e. Pereyê li şer xerç dike divê bidin esnafan."