AMED - Di çend rojên dawî de li taxa Peyasê ya navçeya Peyasa Amedê komirê belav dikin. Şêniyên taxê bi bîr xistin ku bi salane AKP bi belavkirina meqerne û komir hewl dide Kurdan bixapîne û dengan ji wan bigire. Şêniyan, diyar kirin ku tevî ku li Tirkiyeyê krîzeke aborî heye û hemû civak xistiye bin bandora xwe, lê hîn jî AKP hewl dide bi komirê wan bixapîn e.
Li taxa Peyasê ya navçeya Peyasa Amedê çend rojin Weqfa Piştîvanî û Alîkaya Civakî ya bi navbeynkariya walîtiyê komirê ji Wezareta Enerjî û Jêderkên Tabiî digire û li welatiyan belav dike. Şêniyên taxê nerazîbûn nîşanî belavkirina komirê dan û bal kişandan ser krîza aborî ya heyî. Welatiyên taxê, diyar kirin ku li şûna krîza aborî çareser bikin, li taxan komirê belav dikin û ev rewş weke xapandinekê nirxandin.
Ji welatiyên taxê Halîl Baran ku bi salane li taxê dijî, diyar kir ku kesên li derdora dewletê cih digirin li gorî lêçûnên mutfexên xwe li aboriyê dinêrin û dibêjin “Li Tirkiyeyê krîza aborî tuneye. Baran, anî ziman ku îro krîzek aborî li Tirkiyeyê heye û wiha axivî: "Ji sedî 70'î kes vê krîzê dibînin. Lê piraniya van kesan memûrin û karkerên înşeatê, çotkarî, sewalkarî û hwd. Krîza heyî li her qadan jiyanê li gel xistiye. Îro tenê ji bo mehekê lêçûna pêdiviyên zarokekê dibistanê 500 TL digirê. Ma dê çawan debar bê kirin? Dewlet radibe bi çavên xapandinê 20-30 torbe komir tavêje ber deriyan û hewl dide bi ser krîzê bigire. Ev ne tu çareseriye. Îro krîzê li can û hizûra mirovan xistiye, ev rewş bi komirê çareser nabe. Îro dewlet radibe dibêje 'Li vî welatî krîz tuneye.' Bila Erdogan nebêje krîz tuneye û tenê li mutbexa xwe mêze neke. Bila were li mutbexa min binêre. Li lêçûnên min binêre bê krîz heye an tuneye. Tenê ne di warê aborî de di warê siyasî de jî krîz heye.”
'EM TECRÎDA LI SER RÊBERÊ XWE QEBÛL NAKIN'
Baran, di berdewamiya axaftina xwe de wiha got: "AKP bi salane ji bo dengên Kurdan bigire dibêje em birayên hev in, lê dema mijar dibe azadiya Rêberê Gelê Kurd biratiyê nas nake. Ji bo ku dengan bistîne bi belavkirina komirê û meqerneyan qaşo alîkariyê civakî armanc dike ku çavên Kurdan bigire. Ez bang li gelên Rojava û Rojhilat, li çar aliyên cîhanê dikim. Bila gelê Kurd û Tirk bi hev re rabin. Ev pergal rast nêzî her du aliyan jî nabe. Bila vê pergala xapadinê qebûl nekin. Werin em bihevre tecrîda li ser Rêberê Gelê Kurd bişkînin û bi hevre azad bijîn.”
'EM NE KOMIRÊ, ÇARESERIYÊ DIXWAZIN'
Yek ji şêniyên taxê Ayşe Baran jî, anî ziman ku li şûna AKP li aliyekî krîza aborî, li aliyekî şerê heyî çareser bike komirê li wan belav dike û wiha axivî: "Bila dewlet bi komirê me nexapîne. Komir ji me re nabe tiştek. Ewqas krîz heye komirê li me belav dikin. Bi vê yekê dixwazin navê xwe mezin bikin. Ji bo çar quruş pereyên dibistanan em naxwazin weke parsekan herin ber deriyên saziyên alîkariyên dewlet û hikûmetê rawestin. Em jî mirov in, em jî misliman in, bila van tiştên beradayî neyîn li me belav nekin. Bila bajarên me xweş bin, bê şer bin, bê teşqele bin, besê me ye. Bi qemyonan komirê tîne li ber deriyan belav dike, em ne dişewitînin û ne jî qebû dikin. Ji ber vê krîzê kar tuneye, her kes bi hevdû ketiye. Zarokên vî gelî hemû di zindanan dene û li serê çiyane. Êdî em dixwazin şer û zilim bi dawî be. Krîza aborî encex bi vê derbas bibe.”
'PÊDIVIYA ME NE KOMIR E'
Hîcrete Ûgan jî, bal kişand ser rewşa tê de dijîn û wiha bilêv kir: "Kar tuneye. Zarokên me emeleyên xelqê ne. Rojekê dixebitin deh rojan kar nabînin. Em sê mal bi hevre dijîn. Zarokên me hemû biçûkin.
Her tişt bihakirine. Dema em diçin sûkê têra xwe tiştan nayînin. Salê carekê komirê li me belav dikin. Ma komir çiye, em davêjin sobê diqede. Berî her tiştî bilav krîza heyî rakin, derfetên kar ava bikin û bihayê tiştan kêm bikin. Wê demê emê karibin komira xwe bikirin. Em dixazin aştiya xêrê çêbe ji her aliyan re. Mirov li çol û çeperan dixebitin."
'KRÎZA ABORÎ ZAROKÊN ME BER BI RÊYÊN NE BAŞ VE DIBE'
Azîze Ûgan jî, destnîşan kir ku ciwanên wan ji ber bêkariyê hînî madeyên tiryakê dibin û wiha got: "Dewlet tu pirsgirêkan çareser nake. Tenê mirovan dixapîne. Îro komirê didin me. Ma qey emê bi komirê têr bixwin. Zarokên me tev ciwan in û bê kar in. Ji bê karbûnê derin karên ne baş dikin û fêrî tiryakê dibin. Ger karê zarokên me hebûna çima wê zarokên me biketana nava karên ne baş. Bila tiştên ne baş biqedin û krîz bi dawî bibe."