Di hevbeşiya Idlibê ya şerê Sûriyeyê de, hezên herêmî û navneteweyî ji bo berjewendiyên xwe hewl didin rêya şerek mezintir vekin. Lê hevdîtinên du akturên mezin ên welat rêveberiya Şam û Meclîsa Sûriyeya Demokratîk (MSD) ên ji bo çareseriya pirsgirêkên li Sûriyeyê berdewam dikin. Endamê Konseya Serokatiya MSD’ê Hesen Mihemed Elî, yê di hevdînên berdewam dike de cih digire, diyar kir ku komîteyên ji bo çareseriyê teşe digirin û wiha axivî: “Pergala ku me pêşniyar kir, dê bandorê li tevahiya Sûriyeyê bike.”

 

BINGEHA ŞERÊ LI SÛRIYEYÊ DI SALÊN 90’Î DE HAT AVAKIRIN 

 

Elî, anî ziman ku ew di Şerê Cîhanê yê Sêyemîn de li Sûriyeyê bû û wiha got: “Bingeha şerê li Sûriyetê di salên 1990’an de hat avêtin û ez wê demê beşdarî Şerê Korfezê bûm. Piştî şerê yekemîn û duyemîn ê cîhanê, li herêmê dizayna hat avakirin, ji aliyê hêzên navneteweyî ve nehat avakirin. Ji bo qezencên xwe şer heya vê derê anîn. Li kêleka vê yekê, gelên li dijî hêzên emperyal şer dikirin hebûn. Ne ji bo qezencên gel ji bo qezencên xwe mudaxileyên herêmê kirin. Her kes ji bo pêşeroja xwe gavan davêje. Ev mudaxile dê bi Sûriyeyê re sînordar nebîne û dê li tevahiya Rojhilata Navîn belav bibe. Tirkiye û Îranê du aktorên bingehîn ên vê yekê ne. Tirkiye bi belavkirina Sunnîtîyê û Îran jî bi Şîatiyê hewl didin polîtîkayan pêş bixin. Bi vî awayî dixwazin hemû daxwazên gelên Sûriyeyê veguherînin şerê Sûnnîtî û Şîatiyê. Ev nêzîkatî hînzêdetir herêmê dê ber bi kaosê ve bibe. Hêzên demokratîk divê vê planê baş bibînin. Divê nebûn amûrê vî şerî.”

 

DINAVA 8 SALAN DE WELAT ANÎN BER TUNEBÛNÊ 

 

Elî, di berdewamiya axaftina xwe de wiha got: “Hinek bloka Sunnî, hinek jî rejîmê û hinekê din jî hêzên navneteweyî esas digirin û dibêjin dê ew çareser bikin. Ev nêzîkatî ji bo kûrkirina krîza li Sûriyeyê ye.Dinava 8 salan de niveka gelên Sûriyeyê koç kirin. Axa welat ser û bin kirin. Bi mîlyonan mirov bê mal û welat man. Bi sedhezaran mirovan jî jiyana xwe ji dest dan.” 

 

MODELEK JI BO SÛRIYEYÊ 

 

Elî, da zanîn ku ji bo çareseriya şerê li Sûriyeyê, MSD’ê ji şer zêdetir pêşniyarên rêyên çarseriya siyasî dike û wiha berdewam kir: “Ji bo vê yekê me gelek rê û rêbaz pêşkêş kirin. Em ji senaryonên tên xêzkirin dûr disekinin. Em rêya sêyemîn dişopînin û bi gel re dixwazin blokek demokratîk ava bikin. Rêya gel vekiriye û di vê xetê de dikare xwe birêxistin bike û bi rêve bibe. Projeya bi Rojava destpêkir û dûre li Bakurê Sûriyeyê belav bû, niha ji bo tevahiya Sûriyeyê bûye model.” 

 

‘YÊN ŞER DIXWAZIN DÊ BIN BIKEVIN’

 

Elî, destnîşan kir ku ev projeya wan di heman demê de di hedefê deye û wiha rêz kir: “Ev pergala ku ligel hemû zor û zehmetiyan jî hat avakirin, hin hêz dixwazin reş û tune bikin. Êrîşên gelek mezin pêk hatin. Êrîşên El Kaîd, El Nûsra û DAIŞ’ê yên heya roja îro nehatibûn dîtin pêk hatin. Gel bi hemû vîna xwe li dijî van êrîşan derket. Vê yekê bandorek pir mezin li her kesê kir. Mînaka herî mezin li Kobanê hat jiyîn. Hêzên xwestin darbeyê li vê bidin, bi êrîşan Efrîn dakir kirin. Lê serkeftina vê pergalê, dê bibe binkeftina wan. Ger pergala Rojava û Bakûrê Sûriyeyê bi ser bikeve, dê li tevahiya Sûriyeyê jî ev pergala demokratîk bê avakirin.”

 

KOMÎTE TEŞE DIGIRIN 

 

Hesen Mihemed Elî, di dawiya axaftina xwe de wiha got: “Ji bo serdema nû me stratejiyên nû diyar kirin. Em dixwazin bingehek  saxlem dinavbera me de pêş bike. Em hewl didin bihevrebûnek bi hêz ava bikin. Em ji bo vê amadene. Di warî siyasî, dîplomasî û rêxistinê de me zeng û bendên xwe badane. Em bi Şamê re dest bi diyalogan kir. Em hemû hevdîtinên xwe bi raya giştî re parve dikin. Ji bo çareseriyê em amadene bi hemû hêzan re rûnin. Rêveberiya Şamê jî got ew ji bo vê amadene. Ev ji bo bihêzbûn û başbûna gel pêngavek mezine. Ev pêvajo dê gav bi gav pêş bikeve. Heta niha hevpeymanek derneketiye holê. Lê me hemû ramanên xwe li ser maseyekê raxistine. Ev pêvajoyek dirêje. Dem bi dem dibe acizî jî çêbin. Lê em tim ji bo diyalogan vekirine. Ji bo avakirina komîteyan peymayên heyîn hêdî hêdî teşe digirin. Li ser mijaran nîqaş berdewamin.”

 

MA / Nazim Daştan