ENQERE – Banqa Navendî ya Tirkiyê, diyar kir ku di dawiya salê de dê enflasyon ji sedî 13.4 be. Pisporan, dan zanîn ku her sal Banka Navendî tespîtên rast nake û gotin: "Tespîta Banka navendî ya îsal (2018) jî ne rast e. Enflasyon dê îsal ji sedî 20’î jî derbas bike." 

 

Banka Navendî ( (MB) di rapora xwe ya sêyemîn a enflasyonê de 5 hêjmar zêde kir û got ku dê di sala 2018’an de rêjeya enflasyonê di derdora ji sedî 13.4’an de be. Pisporan mijarê nirxand û dan zanên ku her sal MB wisan dike. Heta kare kêm nîşan dide. Îsal jî enflasyon ji sedî 13.4 destnîşan kir. Lê ne wisaye. Zêdetir e. Li gor zanyariyên şênber dê ji sedî 20’î jê derbas bike.

 

Sînan Okê pisporê aboriyê û Alp Altinorsê aborînas ku bi KHK’yên di çaroveya Rewşa Awarete (OHAL) de ji kar hatin derxistin li ser nirxandinê MB’ê yên enflasyona sala îsal rawestiyan û derbarê mijarê de gotin ku MB her sal li ser hêviyên ji bo enflasyonê tespîtên ne di cih de dike. 

 

ENFLASYON DI DAWIYA SALÊ DE DÊ JI SEDÎ 20’Î DERBASKE

 

Altinors aşkera kir ku Banka Navendî (MB) ya Tirkiyê  her sal di tespitin xwe yên enflasyonê de 5 hêjmar kêm dibêje û wiha gotinên xwe vekir: “ MB’yê heke ji sedî 15 enflasyon diyar kiribe dê îsal enflasyon ji sedî 20’î derbas bike. Ji xwe îro kesê ku kirîn û firotinê dike tespîta xwe kirine û ew jî ji sedî 20’î derbas kiriye. Ji ber vê jî bendewariya dawiya salê ya enflasyonê ji sedî 20’an jî dê derbas bike ye.”

 

'GEL DÊ 2018’AN DE XWE BI ZEHMET XWEDÎ DIKE "

 

Altinors destnîşan kir ku enflasyona bilind bandoreke pir zêde ya neyînî li ser gel dike. Dê gel di dawiya 2018’an û berdewama wê de bo ku bigihîje xizmetê dê pir zehmetiyan bikşîne. Altinors wiha pêde çû: "Ji sedî 50 zam li gaza xwezahî kirin. Gaza xwezahiya ji bo hilberîna ceyranê tê bikaranîn ji aliyê BOTAŞ’ê ve ji sedî 50 hat zamkirin. Ya di malande tê bikaranîn jî zam kirin. Ev tê vê wateyê ku fatoreya gaza xwezahî û ceyranê dê zêdebe û gel nikaribe bide. Ev tê wateya zamkirina nan. Yano enflasyon ev e. Di vir de şîrket û komên kapîtalîst zêde xesarê nabînin. Herî zêde gel ji ber vê bandor dibe. Xizan dibe. Di sala 2018’an de dê gel hê zortir xwe xedîke. Ji bo mal û xizmetê bi dest bixe dê zehmetiyê bikşînin.”

 

'ÇI BIBE BI LI WELATIYAN DÊ BIBE'

 

Altinors aşkera kir ku aboriya Tirkiyê ber bi krîzên wek Meksîka, Asya Başur û Arjantînê ve diçe. Di wê krize de deyn heye. Li Tirkiyê jî îro ew tê jiyîn û wiha gotina xwe bi dawî kir: "Ev krîz, krîza deyn e. dê şîrket îflas bikin. Welatî jî dê îflas bikin. Lê dê zirara mezin welatî bibîne. Wek mînak dê ji ‘Tazmînat Kdemê’ dest pê bikin. Di xizmetên civakî de zam bikin. wek mînak dê li nexweşxaneyan ji nexweşan zêdetir pere bistînin. Tişta bibe dê bi welatiyan bibe.”

 

'MESELE NE NEDÎTINE, BEROVAJÎKIRINE'

 

Sînan Ok jî da zanîn ku MB’ê ji sedî 60 tespîta xelet kiriye û mijarê bi van gotinan anî ziman. “Enflasyona rast tişta tê jiyîn e. Daketina hêza krînê ya welatiyan e. Em zanin ku enflasyon ji tespîta MB’ê jortir e. Li holê xapandin heye. Dixwaze gel bixapîne. MB’ê sala 2017’ê de got ji sedî 11.92 ye. Îsal (2018) di despêkê de got ji sedî 8.3. Lê niha ev tespîta kir guhert û kir ji sedî 13.4. Navê vê ne revizeye. Navê vê xapandina civakê ye. Ne tenê gel, gelek dezgeyên aboriyê û bankayan jî dixapîne."