Rojnamevan-nivîskar Oya Baydar di nava 170 kesên ku li dijî operasyona Efrînê derketin û ji wekîlan re name şandin de cih digirt. Piştî name şandin, Serokomar Tayyîp Erdogan bi gotinên wekî "Xayîn û bêwijdanan" ew kirin armanc. Baydar nêrînên xwe yên der barê Partiya Gel a Komarê (CHP) û Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) de anîn ziman.

 

‘AŞTÎ WEKÎ SÛC DÎTIN, DIVÊ NEYÊ QEBÛLKIRIN’ 

 

Baydar diyar kir ku piştî li dijî şer derketine û name ji hikumetê re şandine, ew kirine armanc û ev tişt got: "Nameyên ku me bi berpirsyariya hilbirêj û welatiyan ji wekîlan re şand, berî tevgera li dijî Efrînê û gotinên Tayyîp Erdogan ên wekî 'em ê di şevekê de ji nişkêva werin' û amadekariyan hatibû nivîsandin. Me dizanibû ku dê mudaxaleyeke wiha encamên xirab hem ji bo navxweyî û hem jî ji bo derveyê welat bi xwe re bîne. Ji bo wê me berpirsyariyeke wiha da ser milê xwe. Piştre tevgera li dijî Efrînê dest pê kir, Serokê Giştî yê AKP'ê û Serokomar Tayyîp Erdogan em wekî 'xayîn, bêwijdan, bêşeref û beredayî' îlankirin. Rojnameyên wekî Akît, Yenî Şafak, Sabah û hwd, ev wekî derfetekê dîtin û li ser medyaya civakî gotinên 'bila bimirin', 'ji welatiyê derxin' û 'xayînên welat' em kirin armanc. Desthilatdariyê nijadperestî sor kir, kesên aştî parastin û nexwest zarok jiyana xwe ji dest bidin, sûcdar da nîşan."

 

‘TIRKIYE WINDA DIKE’

 

Baydar der barê siyaseta CHP'ê ya "hevgirtina neteweyî" û operasoyona li dijî Efrînê de ev tişt anî ziman: "Tişta herî xirab, divê beşên din ên ku bloka desthilatdariyê li dijî wan nijadperestî, şerxwazî û mîlîtarîzmê bi peş dixe, divê kêm nemînin. Hela ku mesele pirsgirêka kurd be, CHP, ÎYÎ Partî hemû li gel desthilatdariyê rêz dibin. Mînan divê berdevkên CHP'ê pirsa 'Hûn çima dikevin Sûriyeyê, hûn çima şer dikin, ji bakurê sûriyeyê, bi taybetî ji QSD'ê kîjan êrîş li dijî we pêk hat, hûn çima tang, top û leşkerên xwe dixin axa wan û operasyonê pêk tînin?' bike, dibêjin ku 'Hûn çima dereng man, te çima di demê de çareserî xwest, te çima hêj zûtir tevger neda destpêkirin?' bi ser desthilatdariyê de diçin. Ji bo hemû xwe hebûna xwe ya di nava 'mutabaqata neteweyî' de bidn nîşan xwe diçirînin. Ez difikirim ku di nava CHP'ê de beşeke zêde ya li dijî şerê û siyaseta Sûriyeyê disekine heye; lê ji ber ku hem rêveberî girêdayê 'dewleta kûr' e, hem ji ber dê deng winda bikin, xwe alîgirê neteweyan digirin. Lê hem Tirkiye winda dike û hem jî ew bi xwe winda dikin."

 

‘HER TIŞT JI BO DESTHILATDARIYÊ MIJARA BAZARÊ YE’

 

Baydar bal kişand ser axaftinên wekî "Ji bo em penaberan bişînin em vê operasyonê dikin û rewşeke meya ku em 3 milyon û nîv penaberan li vir bigirin tune" û wiha pê de çû: "Îro her tişt ji bo desthilatdariyê mijara bazarê ye. Ji ber ku AKP'ê di serî de di polîtîkaya Sûriyeyê de xeletî kir, 3 milyon û nîv penamer hatin axa me. Heta şîroveya vê baş neyê kirin, ev ne exlaqî ye. Divê neyê ji bîrkirin ku Ewropa jî di vê bazarê de jiyana mirovan tune hesiband."

 

‘ÇIMA LI DIJÎ MODELA KURDAN DERDIKEVIN?’

 

Baydar der barê polîtîkaya Tirkiyeyê ya derve û hundur, şerê pevşêwrîn ê li ser erdnîgariya kurdan di navbera DYA û Rûsyayê de diqewime de jî ev tişt got: "Çima li dijî modela tê xwestin li Rojhilata Navîn û li ser erdnîgariya kurdan bê avakirin derdikevin? Dema model tê gotin, herêmên xweser û demokratîk ên di nava dewletan de, em wekî kontrol fêm bikin, rejîmên otorîter, parvekirina desthilatdariyê, ji serweriyê derketin û tirsa parçebûnê vê rewş derdixe holê. Bi taybetî jî welatên ku jinadperestiya neteweyî ew qas lê bi hêz e û Tirkiyeya ku hêj sendroma Servê dijî, gelekî ji vê ditirse. Ya rast divê aştî û wekhevî di vê xalê de bê dest girtin."

 

‘XETA KU HDP DIŞOPÎNE GELEKÎ GIRÎNG E’

 

Baydar derbirî ku ruxmê hemû zext û astengiyan jî HDP'ê kongreya xwe pêk aniye û dê îro şûn de rêyeke çawa bişopîne jî bi van gotinan şîrove kir: "Di kongreya HDP'ê de gotinên baş derketin pêş; lê ez nikarim bêjim peyamên baş derketin pêş. Bêguman ruxmê hemû zext û astengiyan tevlibûn û kelecan girîng bû. Lê hem di xeta partiyê de û hem jî di warê rêxistinbûnê de bertekên wêrekî derneketin pêş. HDP wekî partiya pêvajoya pêvajoya aştiyê hat avakirin, lê şerdên demê gelekî cuda ne û divê bi tespîtên vê re guhertinên bingehîn bihatana kirin. Xeta ku partî di pêşerojê de bişopîne girîng e. Dê bibe partiya Tirkiyeyê, an partiya herêmê? Her du jî pêkan û rewa ne. Lê biryar û zelalbûna rê girîng e."

 

MA / Necla Demîr