ENQERE - Înîsiyatifa Dijberî Yek Tîpê bi malbatên girtiyan re civîn pêk anî. Endama OHP'ê Gulan Çagin Kalelî, têkildarî niqaşên "Ferzkirina cilên yek tîp ji rojevê derdikeve" axivî û got: “Di rastiyê de ferzkirina cilên yek tîp ji rojevê derneketiye. Dijberî vê yekê hêdî hêdî dixin meriyetê. Li dijî vê ferzkirina yek tîpê têkoşîna hevpar şert e."
29 rêxistinên civakî yên li dijî ferzkirina cilên yek tîp ya bi KHK'ê kirin biryar, li Enqere Înîsiyatifa Dijberî Yek Tîpê ava kirin, li Şaxa Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) ya Enqereyê bi malbatên girtiyan re hatin cem hev. Di civînê de parazvanên mafên mirovan û xizmên girtiyan amade bûn. Di civînê de endama Platforma Hiqûqnasên Azadîxwaz (OHP) Gulan Çagin Kaleli, der barê dîroka cilên yek tîp a Cîhanê û Tirkiye de agahî dan. Gulan Çagin Kalelî, bal kişand ser têkoşîna platformê ya hevpar a li dijî yek tîpê. Kalelî, anî ziman ku di salvegera darbeya leşkerî ya 15'ê Tîrmehê de serokê AKP'ê Recep Tayyip Erdogan mijara cilên yek tîp anî rojevê û bi gotinên partiya îktîdarê ev mijar bû rojev. Kalelî, da zanîn ku herî dawî bi hêjmara 696'an a KHK'ê kirin biryar û cilên yek tîp fermî kirin.
‘JI SERDEMA OSMANÎ HETA NIHA DI ROJEVÊ DE YE'
Kalelî, destnîşan kir ku ev pêkanîn ji serdema Osmaniyan de heye û dîroka wê pir kevn e. Kaleli, destnîşan kir ku di sala 1916'an de ji bo kesên di Nizannameyê de girtî dihatin darizandin islah bikin û rê li pêş firariyan bigirin ev pergal xistin meriyetê û wiha got: "Pişti komara Tirkiye hat damezirandin bi heman hincetê di sala 1950'an de ev pêkanîn ji nûve xistin meriyetê. Herî dawi di 12'ê Îlona 1980'an de xistin meriyetê. Lê ji ber berxwedana girtiyan bi ser neket û di sala 1988'an de ji holê rakini. Di cîhanê de jî mînakê wê hene."
'DARIZANDINEK BI ADÎL TUNE YE'
Kaleli, bal kişand ser girtîgeha Guantanamo ku Tirkiye wê ji bo xwe mînak digire û wiha got: "Mirov nikare vê yekê wekî girtîgeh pênase bike. Cihê komkirina mirovan e. Ji bo îşkenceyê li vir veşêrin ev yek hatiye avakirin. Li gorî lêkolînan ji ber ferzkirina cilên yek tîp gelek girtiyan întîhar kiriye. Wezareta Dadê di sala 2017'an de aşkere kir ku 174 girtîgehên nû hatine avakirin. Lê li Holanda 6 girtîgeh hatine girtin. Ev yek cudahiya daraza navbera Tirkiye û Ewpora nîşan dide."
'YEK TÎP ÎŞKENCE YE'
Kalelî, anî ziman ku ev pêkanîn li dijî darizandina adîl û karneya masumiyetê ye. Kalelî, da zanin ku dema girtî van cilan li xwe nekin, rastî gelek cezayên cuda tên û wiha got: "Ev yek li pêş darizandina bi adîl asteng e. Dema wan derxin pêşberî dadger dê bi zorê van cilan li wan bikin. Girtî dê li dijî vê yekê derkevin. Yên li xwe nekin dê rastî îşkenceya fîzîkî bên. Îşkenceya fîzîkî tune be jî dîsa ji ber ku li dijî vîna girtiyan e ev cureyekî îşkenceyê ye.
Ev tundiya derunî û îşkenceya derûnî ye."
‘OHAL RABE JÎ EV FERZKIRINA CILÊN YEK TÎP DÊ BIDOME'
Kalelî, destnîşan kir ku ger vê biryarê têxin meriyetê OHAL rabe jî dê dîsa vê pêkanînê li ser girtiyan bidomînin. Kalelî ji malbatan û parazvanên mafên mirovan xwest ku hemû li dijî yek tîpê têbikoşin û bi hevre bibin yek û piştevaniyê xurt bikin."