Meclîsê bi hênceta ku tirkî nîne pêşniyazpirsa kirmanckî red kir

  • rojane
  • 13:35 21 Sibat 2020
  • |
img

ENQERE – Parlamenterê HDP’ê yê Rihayê Omer Ocalan bi boneya 21’ê Sibatê Roja Zimanê Zikmakî ya Cîhanê bi zaravayê kirmanckî (zazakî) pêşniyazpirs da Meclîsê, lê bi hênceta ku bi zimanê tirkî nîne hat redkirin. 

Parlamenterê HDP’ê yê Rihayê Omer Ocalan bi boneya 21’ê Sibatê Roja Zimanê Zikamakî ya Cîhanê têkildarî zextên li ser kurdî bi zaravayê kirmanckî (zazakî) yê kurdî pêşniyazpirsek da Meclîsê. Hat xwestin cîgirê Serokkomar Fûat Oktay bi bersivîne. Pêşniyazpirs bi hênceta ku bi zimanê tirkî nehatiye weşandin ji aliyê Beşa Ewraqên Giştî ya Meclîsê ve hat redkirin. 
 
Pêşniyazpirsa ku Omer Ocalan bi zaravayê kirmanckî pirs kiriye wiha ye:
 
"Ziwanê maye wina yeno tarîfkerdene; kesêk bi dinya ameyena xo ziwanê maya xo heq keno. bêperwerdeyî; hetê zereyê çeyeyê xo ra, dormeyê xo ra û sarê xo ra ziwanê xo museno.   
 
Keso ke kamîyeta xo û hewlîya kulturê xo zereyê mezgê xo de bido cakerdene; hinî ziwan seweta ey zaf cayêde muhîm cêno.  Naye ra, perwerdeyê bi ziwanê maye heqêde cîhanî û tabiî yo.
 
Tirkîya de perwerdeyê bi ziwanê maye, hetê qanûnan ra nêameyo gengezkerdene. Ziwanê ke binê xeterî de yê hetê UNESCOyî ra sey Atlas îlan bîyê. Nê ziwanan ra 15 ziwanî sîndoranê Tirkîya der ê.
 
Nê semedan ra;
 
1. Xeylê dugelê Dinya de seba seveknayene û ciwînayene ziwanî bernameyî hazir bîyê, bernameyê ke Tirkîya de yenê bikarardene çi yê?
 
2. Seweta ziwananê ke binê xeterê vinîbîyayene der ê û sîndoranê Dewleta Tirkîya de qisey benê ser o falîyetê sima yê vercirewtena vîndîbîyayene estê?
 
3. Goreyê raporê UNESCO yeno vatene ke; ziwanê Kirmanckî yo ke hetê 4-6 mîlyon merdiman ra yeno qiseykerdene, binê xeterê vinîbîyayene de yo. Goreyê nîsbetê nifûsê Tirkîya, Tirkî û lehçeyê Kurdî ya Kurmancî ra dima Kirmanckî, ziwano ke tewr zaf yeno qiseykerdene yo. Seweta seveknayena Kirmanckî falîyetê sima estê? Eke estê çi yê?
 
4. Seweta perwerdeyê ziwanê maye ke Tirkîya de yenê qiseykerdene ser o hetê qanûnî ra falîyetê sima esto?
 
5. Perwerdeyê bi ziwanê maye ser o hetê pergalê perwerdeyî ra xebata sima yo bingeyîne esta?
 
6. Domanê ke ziwanê maya xo Tirkî nîyo, hetê cuya komelî û perwerdeyî ra çetinî vînenê. Seweta nê çetinîyan falîyetê sima estê? Eke estê, netîceyê xo çi yo?
 
7. Perwerde bi ziwanê maye nîro dayene, neheqîyî vejînê. Seweta ke verê nê neheqîyan bicîrê sima eskenê se bikerê?
 
8. Qanalo resmî ê dewlet TRT KURDÎ di, zaf tay ca dîyeno Zazakî u qê hina zîyed cadayîşê Zazakî yew xebata şima yan zî fikirê şima esto?
 
9. Hetê Wezaretê Kultir u Turîzm ra, çend eseranê muhîman ê Zazakî çapkerdiş, fikirêk yan zî nîyetêk esto?
 
10. Meselaya tayînê melimanê Zazakî di goreyê îxtîyaç tayîn nêvirazîyeno. Sebebê kêmdayîşê kadroyê Zazakî di sebeb çi yo?"
 
MA / Dîren Yurtsever 
 

Sernavên din

21/02/2020
23:56 Bi hastaga #herrojkurdî bi hezaran twîtên kurdî
19:51 ‘Zimanê me hebûna me ye’
19:35 'Hem êrîşî zimanê kurdan hem jî êrîşî dîroka wan dikin'
16:57 Li Riha panela zimanê zikmakî: Ziman tune bibe wê ew netew jî tune bibe
15:55 Malbat ji bo biçin Îmraliyê serî li dozgeriyê dan
15:52 Baroya Amedê li kujerên Elçî pirsî û qedexeya li ser ziman şermezar kir
15:52 Li Îranê ji vîrûsa koronayê 2 kes mirin
15:42 9 HDP'iyên girtî hatin berdan
15:35 Ji bo 21’ê Sibatê daxuyanî hatin dayîn: Zimanê kurdî ji bo kurdan xeta sor e
15:23 Çawîşê pispor ê întîhar kir bêdeng û bê kes defin kirin
15:18 Meclîsa Mezin a Tirkiyeyê di roja ziman de zimanên cuda qebûl nekir
15:05 Taşçier: Ez dixwazim ji bo Perwerdehiya Kurdî lêkolîna meclîsê bê vekirin
14:58 Surucu bi Kurmancî pirsname da: Wezaret biryara ji bo Xerabreşkê pêk tîne ya na?
14:42 Kubîlay: Dê xeta polîtîka û rêxistina HDP'ê ya nû çalakî û têkoşîn be
14:41 Malbata Olçen ji bo kurê xwe mewlîd da
13:35 Meclîsê bi hênceta ku tirkî nîne pêşniyazpirsa kirmanckî red kir
13:23 Kavala: Hevîya beraetê ji aliyê Serokomariyê ve hat astengkirin
13:18 Hunermendan ji bo Kovara Zrîngê banga abonetiyê kirin
13:04 Gunay: Heta nika çend mamostayê Kurdkî ameyî tayînkerdiş?
13:00 Li Mêrdînê rêveberên HDP’ê û DBP’ê hatin binçavkirin
12:51 Jinên kurd ên koçberî Enqerê bûne: Ligel qedexeyan jî me zimanê xwe ji bîra nekir
12:15 Nivîskarê Kurd Varli: Ziman winda bibe dê gel jî winda bibe
11:51 KCD: Em li her qada jiyanê bi kurdî baixivin
10:40 KNK: Yên ziman winda bikin dê her tiştî winda bikin
10:29 Li Girtîgeha Gumuşhaneyê girtiyan xistin hucreya yek kesî
10:04 PEN a Kurd: Zimanê kurdî yê 50 milyon kurdan e
09:36 'Divê kurd malên xwe bikin dibistanên kurdî'
09:15 Di binçavan de gef lê xwarin, gotin 'em ê diya te jî bigirin'
09:15 Dozger der barê polîsê bi wesayîta zirxî Can kuşt de îdianame amade kir
09:14 'Beraatê naxwazim, bimire faşîzm'
09:14 GÎŞ-DER: Em ê pirsgirêkên karkeran hel bikin
09:04 'A ku netewekî li ser piya dihêle û hêzê dide gel ziman e'
09:03 Di 20 rojî de 400 berfok firotine
09:03 Girîngiya perwerdehiya bi zimanê zikmakî
09:01 Di qeydan de gumanbar diyar e, lê di biryarê de 'meçhûl' e
09:00 ROJEVA 21'Ê SIBATA 2020'AN
20/02/2020
17:12 Jinan li Amedê ji bo zimanê zikmakî daxuyanî dan
16:54 Doza Ozgur Gundemê hat taloqkirin
16:53 Li Qelqelî û Serayê çalakiyên 8'ê Adarê hatin birêvebirin
16:44 Platforma Yekîtîya Jinên Kurd: Mafê kurdan e ku zimanê wan bibe zimanê fermî
16:37 Rojnameger Boltan û 6 kesên din hatin berdan
16:21 Partiyên siyasî û saziyên sivîl çûn serdana şîna Olçen
15:57 Hat xwestin tabeleya Heskîfê jî bê daxistin
15:53 Ji Rêxistina Efoya Navneteweyî rapora Rojava: 180 sîvîl hatin qetilkirin
15:36 Ji bo Kongreya HDP'ê piştevaniya enternasyonalist
14:52 Ji bo kurdî daxwaza statûyê kirin
14:45 Xebatkarên tenduristiyê yên Zanîngeha Dîcleyê dest ji kar berdan
14:34 Di doza Nisêbînê de bal kişandin ser tecridê
14:33 Berteka li dijî Qeyûm Yaman: Mînaka berbiçav a rejîma yekzilamî
14:29 TJA: Her malekê em bikin dibistanek zimanê kurdî
14:19 Banga beşdariya kongreya HDP’ê li xelkê kirin
13:57 Hevjîna polîs ê parazvanê Qeyûm kirin midûr
13:40 Li Elmanya êrişa çekdarî: Piraniya miriyan kurd in
13:39 Qeyûm hemû midûriyetên qeymeqamiyê dikişîne avahiya Şaredaiyê
13:01 Hejmara 10'emîn a Psychology Kurdî derket
12:55 Danişîna doza Medeni Yildirim hat dîtin
TUBİTAK'ê ragihand ku nikare rapor amade bike
12:34 Cenazeyê Dîdem a winda hat dîtin
12:02 Xelîl: Idlib û gundên Helebê ji aliyê siyasî ve hatibûn firotin
12:01 'Boltan ji ber beşdarî merasima Musa Anter bû hat binçavkirin'
12:00 Parêzeran ji bo çûyîna Îmraliyê serlêdan kirin
11:51 Tiştên li Idlibê dibin şanoyeke encamên wê diyar in!
11:50 Alinak: Ez ji wan rebenên di bin parastina polîsan de bextwartir û azadtir im
11:32 Karkerek din jî întîhar kir!
11:15 ‘Ne aşûtê xemsariyê wan kuşt’
10:32 Xwedêda Çûkê: Gelê Şengalê dê ji bo Xalid Şemo li ser piyan bin
10:23 Pitika Afganî, ciwanê Pakîstanî, welatiyê Sûriyê, Îranî…
10:20 Kevîrê Pîvangê yê Kurdî: Enstîtuya Kurdî
10:20 Rêxistinên ciwanan: Sedema întîharan îqtîdar e
09:05 'Kurê min bêsûc e, bila nemire'
09:04 'Mirov ji hêjarî û neçariyê întihar dikin'
09:03 ‘Divê zimanê kurdî bibe zimanê jiyanê'
09:00 ROJEVA 20'Ê SIBATA 2020'AN
07:51 Osman Kavala cardin hat girtin
19/02/2020
19:12 Girtiya nexweş Terfa Akçin hat berdan
17:02 'Çavkaniya pirsgirêkan ne xebatkarên tenduristiyê ne polîtîka ne'
15:09 Rêveberê ÎHD’ê yê Amedê Adnan Orhan hat binçavkirin
15:08 AYM’ê biryar da ku 37 leşker ji nûve werin lêpirsînkirin
14:48 Platforma Jinan a Enqerê: Divê Hasan Bîlgîlî bê girtin
14:36 Got ‘nikarim deynê bankayan bidim’ û întîhar kir
14:10 Peskov bersiva Erdogan da: Ji bo Îdlîbê senaryoya herî xerab be
13:28 Dozger dîsa xwest Serokê Odeya Tabîban ê Şirnexê Kunî bê cezakirin
12:58 Ji ber qeyrana aborî di 12 rojan de 9 kesan xwe kuşt
12:38 Di 21'ê Sibatê de dê gelek çalakiyên ziman bên birêvebirin
12:31 Mamosteyê matematîkê întîxar kir
12:19 Raporên ji bo doza Medenî Yildirim dîsa nehatin amadekirin
11:56 Li Îzmîrê di 4 rojan de 2 kesan întîxar kir
11:44 Derûnnas Turkmen: Sedemê întîharan xerabûna pergalê ye
10:49 Doza Buyukada dest pê kir
10:46 Li Enqereyê zilamekî jinek qetil kir
10:21 'Medya bûye amûra bîrdozî'
09:09 'Bila fîrmayên sicûqan bên kontrolkirin'
09:09 Waliyê Mêrdînê heqaret li tîma hentbolê kiriye, dîrektor û hevjîna wî desteser kiriye
09:08 Ji HEP'ê heta HDP'ê israra ji bo siyaseta demokratîk û îtifaqê
09:08 'Kî dixwaze zarok bi tecawizkarê xwe re bizewice?'
09:07 Mihail Vasiliadis: Ziman heye civak tune ye
09:06 ‘Kurdî li dijî bişavtinê li ber xwe dide'
09:00 ROJEVA 19'Ê SIBATA 2020'AN
08:18 Polîsan Rojnameger Hakki Boltan binçav kirin
18/02/2020
22:09 Cenazeyê Olçen 108 roj şûn de spartin axê
21:47 Der barê Osman Kavala de biryara binçavkirinê