Cîhanê Cizîr dît, lê daraza Tirkiyeyê nedît!

  • rojane
  • 09:20 11 Kanûn 2019
  • |
img

ŞIRNEX - Li Cizîrê 177 mirov bi saxî hatibûn kuştin. Lê belê di lêpirsînên derbarê van kuştinan de bi qasî serê derziyê jî pêşketinek çê nebûye. Tevî gelek delîl, deng, wêne û dîmenan jî daraz xwe li ker û lalîtiyê datîne. 

Di ser qedexeyên derketina derve yên li Cizîr û Silopiyaya Şirnexê ku di 14'ê Kanûna 2015'an de hatibûn ragihandin, 4 sal derbas bûn. Qedexeya li Cizîrê 79 rojan dewam kiribû û di 2'yê Adara 2016'an de bi dawî bûbû. Di dema qedexeyê de bi tanq, wesayîtên zirxî û çekên giran bi dehan avahî hatibûn rûxandin û bajar veguherandibûn kavilekê. Hevserokê Meclîsa Gel a Cizîrê Mehmet Tûnç, ji bo tiştên li Cizîrê qewimîn gotibû: "Me çok danenî. Ên mayî bira bi me serbilind bin." Hevserokên Meclîsa Gel a Cizîrê Mehmet Tûnç û Asya Yuksel û Mîrayê biçûk ku tevî kalê xwe hat kuştin jî di nav de, 177 kes li jêrzemînên sê avahiyan hatibûn şewitandin. Di dema qedexeyê de bi giştî 288 kesî jiyana xwe ji dest dabû. Ev dane bi serlêdanên malbatan derketibûn holê. Lê belê tê gotin hejmara kesên li bajêr jiyana xwe ji dest dane zêdetir in. 
 
Li gorî raporên ku rêxistinên mafên mirovan amade kirin, ji kesên hatine kuştin yek jê pitik, 41 jê zarok û 22 jê jin bûne. 
 
14 CENAZE HÎN JÎ NEHATINE DÎTIN 
 
Ji kesên hatin kuştin cenazeyên hin kesan ên hatibûn şewitandin radestî malbatên wan kiribûn. Lê belê hîn jî cenazeyê Ferîde Yildiz, Sakîne Dûrmîş, Mardîn Çelebî, Hacer Aslan, Osman Gokhan, Huseyîn Dervîş, Servet Aslan, Îdrîs Sûsîn, Alî Aslan, Cemal Purlek, Emrah Aşkan, Osman Esmeray,  Mustafa Keçanlû û Emrah Aşkin nedane malbatên wan. 
 
86 DOSYE JI AYM'Ê RE HATIN ŞANDIN 
 
Di lêpirsînên ji hêla Serdozgeriya Komarê ya Cizîrê hatin destpêkirin de, heta niha derbarê 86 dosyeyan de biryara "neşopandinê" hatiye dayîn. Îtirazên ji bo van biryaran jî hemû hatine redkirin û her 86 dosye ji Dadgeha Qanûna Bingehîn (AYM) re hatine şandin. Her wiha ji serlêdanên ji bo tazmînata madî-manewî jî 59 jê hatine redkirin. 
 
Ji parêzerên kesên li Cizîrê jiyana xwe ji dest dane Parêzer Huseyîn Tul, qewimînên derbarê dosyeyên kesên navbirî de ji bo Ajansa Mezopotamyayê (MA) re nirxandin. 
 
BINPÊKIRINÊN MAFAN PIŞTÎ QEDEXEYÊ JÎ DEWAM KIRIN 
 
Tul, anî ziman ku bi qedexeyên hatin ragihandin re gelek maf jî hatine binpêkirin û got: "Berî her tiştî mafê jiyanê, mafê perwerdehiyê, mafê azadî û ewlehiyê. Her wiha wekî mafê tenduristiyê gelek mafên din jî hatin binpêkirin. Ev binpêkirin tenê ne di dema qedexeyan de, piştî qedexeyan jî dewam kirin. Piştî qedexeyê hin kesên jiyana xwe ji dest dane jî hene. Pêkanînên binpêkirinî jî dewam kirin." Tul, da zanîn ku hîn jî tam nayê zanîn hejmara kesên di dema qedexeya li Cizîrê de jiyana xwe ji dest dane çend heb in û got, tê gotin hîn jî cenazeyê 16 kesan nehatiye tespîtkirin. 
 
GUMANBAREK JÎ TUNEYE 
 
Tul, anî ziman ku piştî van pêkanînan diviya dozger xwe bi xwe tev bigeriyana û ewilî delîl berhev bikirana û got: "A diviya bê kirin; lêkolîna li cihê bûyerê û berhevkirina delîlan bû. Lê dozgerek jî neçûye cihê bûyerê. Me çend caran got jî lê neçûn. Wê çaxê rêxistinên parêzeran hatin. Me hevdîtin bi serdozger re çê kir, lê tiştek jê derneket û tu dozger li cihê bûyerê lêkolîn nekirin. Helbet kesên delîl berhev kirine girîng in. Li Cizîrê ji bo mirina kesên jiyana xwe ji dest dane hema bêje polîsan lêkolîna cihê bûyerê kirine. Yanî hîn di destpêkê de lêpirsîn hatiey binpêkirin. Ji windakirina delîlaln bigirin heta afirandina delîlên bigumanbar. Niha hindik maye têkeve sala xwe ya pêncan, lê belê dev ji dozê berddin hîn wekî gumanbar îfadeya polîsekî jî nehatiye girtin. Wisa xuyaye wê negirin jî." 
 
PÊVAJOYÊN LÊPIRSÎNÊ 
 
Tul, anî ziman ku di lêpirsînan de ji bo kesên jiyana xwe ji dest dane gotine "endamên rêxistinê û got: "Lêpirsîna derbarê mirinê de veguherandin lêpirsîna endamên rêxistinê. Û ji ber vê derbarê gelek dosyeyan de jî biryara neşopandinê hat dayîn. Ji bo biryarên neşopandinê jî hincetên wekî 'kuştina endamekî/e rêxistinê', 'ev parastina rewa ye' û 'li gor hiqûqê ye' hatin berpêşkirin. Her wiha beyanên şahidên aşkere û nepen jî hene. Şahidên aşkere, di di danişînan de gotin bi darê zorê ev îfade dane, hatine îşkencekirin. Derbarê 86 dosyeyan de biryara neşopandinê hatiye dayîn û her 86 dosye jî niha li AYM'ê ne. Wisa xuyaye wê di nêze de bên vekolandin." 
 
EMNIYET DELÎLAN VEDIŞÊRE 
 
Parêzer Tul, anî ziman ku roja lêpirsîn dest pê kirine nêrîna dozgeriyê ya ji bo dosyeyên kesên jiyana xwe ji dest dane diyar bûye û got, derbarê hincetên ku dozgeran berpêş kiriye li holê delîl tunene. Tul, destnîşan kir ku delîlên ku dikarin îdiayên dozgeran pûç bikin hene û got, ev jî qeydên kamerayên wesayîtên zirxî yên wê demê ne. Tul, diyar kir ku lê belê ev delîl ne di dosyeyê de ne û got, dozgeriyê ji emniyetê dîmen xwstine lê belê emniyetê gotiye dîmen tunene û dîmen neşandine. Tul, destnîşan kir ku ew dizanin dîmen hene û ji bo vê doza li DMME'yê bibîr xist ku DMME'yê gotibû ji ber rêyên hiqûqa navxweyî nexitimîne û red kiribû. Tul, got: "Gava em li parêziyên Tirkiyeyê dinerin, em dibînin ku dîmen hene. Wezaret di parêziya xwe ya li DMME'yê de dibêje dîmen hene. Ev jî tê wateya veşartin û revandina delîlan." 
 
 
Tul, anî ziman ku ji bo dosyeyên kesên di dema qedexeyan de hatin kuştin biryara "neşopandinê" tê dayîn û ev jî tê wateya ku tê xwestin dosyeyan ber bi dosyeyên "kiryar nediyar" ve bişînin. Tul, diyar kir ku li Tirkiyeyê bi sedan dosyeyên "kiryar nediyar" hene û got: "Di van dosyeyan yekê de jî kiryar nehatin tespîtkirin. Ji bo tespîtkirinê lêpirsîneke çalak jî nehat kirin. Wisa dixuyê wê neyên kirin jî. Me serî li AYM'ê da û em ê bidin jî. Tavilê em ê ji DMME'yê re bişînin." 
 
MA / Ahmet Kanbal – Mujdat Can

Sernavên din

15:40 Qeyûm kurê serokê AKP’î ji bo kar xist şaredariyê
15:38 Hilbijêrên bitevger ji Îzmîrê bi rê ketin: Em diçin ku rekorê bidest bixin
15:24 Li Girtîgeha Tokatê qeydên deng û dîmen ên odeyên parêzer û cihê hevdîtinê tên girtin
14:58 Perava Yenîkapiyê ku ji bo dengdayînê ketin rê, veguherî termînala otobusan
14:21 DEM Partî dê hilbijartinan ji 2 navendan bişopîne
14:16 Şandeya navneteweyî li Amedê ye: Em ê hilbijartinan bişopînin û raporê amade bikin
14:05 Li Îdirê ji bo leşker û polîsên veguhestî dibistan hatin girtin
14:04 Hatîmogûllari: Di 31’ê Adarê de em mohra xwe li bin dara DEM Pratiyê bixin
13:39 Rewşa Kadîr Înanir baştir dibe
13:32 Platforma Ked û Demokrasiyê ya Amedê: Divê her kes xwedî li sindoqan derkeve
13:28 Mitînga Wanê bi tevlibûna deh hezaran dest pê kir
13:16 DEM Partiyê ji bo Edeneyê daxuyanî da: Em amade ne û dê bi ser kevin
13:02 Ji Muglayê hilbijêrên bitevger derketin rê: Em ji bo serkeftinê diçin
12:53 AKP dixwaze li Cizîrê pereyan belav bike: Pereyan bigirin dengê xwe nedin!
12:52 Biryara qedexeyê ya ji bo konsera NÇM’ê hate betalkirin
12:50 Leyla Zana çû serdana Orhan Dogan
12:39 Debe yê jin neçarî fihûşê dikirin ji AKP’ê bû namzet
12:29 Şandeya Amerîkayê dê bi Kalin, Guler û Akar re hevdîtinê bike
12:01 Artêşa Îsraîlê li Helebê xist
11:36 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
11:12 Xebatên hilbijartinê yên li Rihayê heta danê paşîvê domiyan
11:12 Li Yewnanîstanê erdhej çêbû
10:54 Nameya girtî 4 sal şûnde gihişt ber destê rojnameger Aykol
10:34 Hunermend: Em ji bo DEM Partiyê biçin ser sindoqan
10:21 Dîroka hilbijartinên şaredariyan a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê diyar bû
10:20 Li Mûgla û Dîlokê du jin hatin qetilkirin
10:19 Li Gîresûnê li wargeha KYK’ê asansor kete xwarê
09:57 Keça Dayika Taybet: Raya xwe nedin kujerên dayika min
09:56 Bijîşk Gul: Di warê tibê de ne rast e ku Abdullah Ocalan di girtîgehê de bê girtin
09:51 Li Dîlovasiyê çavên ciwanan li hilbijartinê ye: Çima bila nebe bihar?
09:28 Greva birçîbûnê di roja 124’an de berdewam dike
09:27 157 rojin tu agahî ji rojnameger Silêman Ehmed nayên girtin
09:21 Parêzerê Yildiz: Pereşandina ji girtiyan re sûc nîne
09:19 Sedema cezayê ji ber konteynerên li goristanê: Goristana rêxistinê
09:18 DEM Partiyê ji bo 3 hezar û 968 sindoqên Amedê muşahid peywirdar kirine
09:18 Çima her dengek girîng e?
09:03 Dadgehê beyanên Akbiyik esas negirtin
09:02 Ji bo mitînga Misircê bang kirin: Werin em serkeftina 31’ê adarê di 30’yê adarê de pîroz bikin
09:01 ROJEVA 29'Ê ADARA 2024'AN
28/03/2024
20:56 Jinên endamê DEM Partiyê û parêzer çûn serdana Emîne Şenyaşarê
20:01 Li Girtîgeha Bakirkoyê êrişî girtiyan hat kirin
17:26 DEM Partiyê lez da xebatên hilbijartinê
17:09 Zanayê bang li gelê Bedlîsê kir: Xwedî li sindoqên xwe derkevin
17:07 DEM Partî: Em Namzetê xwe yê Antalyayê venakişînin, deng ji DEM’ê re ne
17:00 Hatîmogûllari: Li şûna hûn ji bo şer derî bi derî bigerin, ji bo aştiyê li deriyê Îmraliyê bixin
16:45 Ji Nobeta Edaletê banga ‘Deriyên Îmraliyê vekin’ hate kirin
16:24 Temellî li Colemêrgê got: Dê îradeya we vê îktîdara faşîst hilweşîne
16:24 Girtina Hatîce Yildizê li ber Girtîgeha Bakirkoyê hate şermezarkirin
16:09 Heta ku bi Roboskê re hevrû nebin demokrasî ne pêkan e
16:08 'Em ê şaredariya Sêrtê ji qeyûmên dagirker rizgar bikin'
15:56 Eşira Meleyî piştgiriya xwe ya ji bo DEM Partiyê eşkere kir
15:45 Ji bo komkujiyên di meha adarê de banga hevrûbûnê hat kirin
15:36 Qeyûmê Êlihê ji bo namzetê AKP’ê bi 53 milyonan qolî amadekirin
15:29 Nivîskarê pontus Haralambîdîs wefat kir
15:28 Bakirhan: Gel dê xwedî li vîn û rûmeta xwe derkeve
15:06 Girtiyên siyasî ji 4 partî û Serokatiya Meclisê re name şandin
15:06 Li Amedê 15 xwendekarên paqijî pê dane kirin bi jehrê ketin
14:26 Dibistan di 1’ê nîsanê de dikevin betlaneyê
14:21 Bayindir li Bazîdê bang kir: Em di 1’ê nîsanê de serkeftina xwe pîroz bikin
13:55 Koordînasyona Şopandina Greva Birçîbûnê: Divê daxwazên girtiyan bên bicihanîn
13:44 Li Mûşê walî, qeymeqam û fermandar ji AKP'ê re xebata hilbijartinê dikin
12:58 DEM Partiyê li 3 navendan mitîng li dar xistin
12:37 Li Kutahya û Stenbolê û tundiya mêr
12:26 OHD’ê serî wezaretan da: Bila pêkanînên dibin sedema binpêkirina mafê tenduristiyê bi dawî bibin
11:53 Rapora cîsmên teqîyayî: Malbata Dayan hat mexdûrkirin
11:52 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê dîsa serlêdan kirin
11:25 Ertak: Em ê li Şirnexê bi ruhê 2004’an biçin ser sindoqan
11:19 Bi hinceta îşareta serkeftinê peywîra wî ya hilbijartinê betal bû
11:02 Karkerên Agrobayê destkeftiya xwe ya ewil bi dest xist
10:57 Tiştên ku ji kantînê bi pereyên xwe kirîne hatine desteserkirin
10:33 Ji bo piştgiriya bi DEM Partiyê re li Şemrexê meş hat lidarxistin
10:22 Parêzerê Abdullah Ocalan: CPT ji saziyeke ku baweriyê dide derketî ye
09:43 DEM Partî ji bo Cîhanbeyliyê serferber bûye
09:07 Ebex wê hesabê 2019'an bipirse: Em ê bi DEM Partiyê re xwe bi rê ve bibin
09:06 DEM dê li Xinûsê bibe warê çareseriyê
09:05 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 123’yan de didome
09:04 Ji rojnameger Silêman Ehmed 156 roj nin agahî nayên girtin
09:03 Wêranşar li gel DEM Partiyê ye
09:02 Li dijî hilbijêrên sixte hilbijêrên livdar: Bi hezaran kesî serî li DEM Partiyê dan
09:01 Xizmên girtiyan: Hûn pêdiviyên wan pêşwazî bikin em jî dê pereyan neşînin!
09:00 ROJEVA 28’Ê ADARA 2024’AN
08:50 Li Girtîgeha Tîpa T a Xelatê êrişa provakatîf
08:49 Qesra Spî hewl dide Îsrarîlê ji bo hevdîtinan qaneh bike
27/03/2024
23:30 Li Agiriyê ciwanan bal kişand ser tecrîdê
21:53 Gergerlîoglû: Tu hêz nikare dengê 'Berxwedan jiyan e' bibire
21:49 Namzetên Mêrdînê li qadê ne: Em ê bi rêjeyeke zêde bi ser bikevin
21:37 Li Îzmîrê kuştina jinan hat şermezarkirin
20:35 Ji ber keyatiyê bi hev ketin: 4 jê giran 8 kes birîndar bûn
20:24 Polîsan nehişt EMEP'î biçin cem Emîne Şenyaşarê
19:54 Li Stenbolê gelek kes hatin binçavkirin
17:20 Turkdogan serdana TÎHV û ÎHD’ê kir
17:06 Zana çû serdana Nobeta Edaletê: Heke ne ji têkoşîna dayikan bûya dê zimanê me tune bûbûya
17:05 Hatîmogûllari: Me xwe bi hezaran kesan li qadê îspat kir
17:01 DEM Partî xebatên hilbijartinê didomîne: Em ê di 1’ê nîsanê de serkeftinê pîroz bikin
16:25 OHD’ê rapora xwe ya têkildarî girtîgehên Herêma Marmarayê eşkere kir
16:24 Hilbijêrên bitevger ji Mûglayê bi rê ketin
15:48 Şaredariyê 70 hezar lîre dan zêringirê ku ‘hewcehiya wî bi alîkariyê heye’!
15:42 Uçar: Ev hilbijartin di navbera kesên heqaret li Şêx Seîd kirin û neviyên Şêx Seîd de ye
15:26 Bersûcê Doza Hrant Dînk: Me agahiya cînayetê weke ku rojek piştî cînayetê girtibe rapor amade kir!
15:00 Bayindir li Qereyaziyê ye: Ev hilbijartin ji bo ziman û nasnameya kurdan referandûm e