Nûnerên Kongreya Civaka Demokratîk (KCD), Partiya Demokratîk a Gelan (HDP), Partiya Herêmên Demokratîk (DBP), Komeleya Kurdên Demokrat ên Şoreşger (DDKD), Partiya Demokrat a Kurdistan-Tirkiye (PDK-T), Platforma Demokrat a Kurd (PDK-Bakur), Partiya Însan û Azadiyê (PÎA), Tevgera Azadî, Partiya Azadî, Partiya Komunîst a Kurdistanê (KKP) di 5'ê Kanûnê de civîna “Yekîtiya Neteweyî” li dar xistibûn. Nûnerên partiyan di 6'ê kanûnê de encamnameya civînê bi deklarasyonekê ji raya giştî re eşkere kirin. Serokê Partiya Însan û Azadî Mehmet Kamaç, Serokê Partiya Demokrat a Kurdistan a Tirkiyê (PDK-T) Mehmet Emîn Kardaş, Hevserokê Giştî yê Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) Keskîn Bayindir û Serokê Partiya Komînîst a Kurdistan (KKP) Sînan Çîftyurek têkildarî civînê ji Ajansa me ya Mezopotamyayê re axivîn.

 

‘EM MECBÛRIN KU BANGAWAZIYA GELÊ XWE BI CIH BÎNIN’

 

Serokê Partiya Însan û Azadî Mehmet Kamaç diyar kir ku kurd di demeke dîrokî re derbas dibin û wiha got: “Di dîrokê de wateya Lozanê ji bo Kurda mezin e. Meşa ku li Lozanê dest pê kir û bangawaziya gelê me ya ser siyaseta Kurd ku yekitiya xwe ava bike ye. Bangawaziyeke dîrokî ye. Ev rewş ser me misyoneke dîrokî ava dike. Em mecbûrin ku bangawaziya gelê xwe bicih bînin.” Kamaç, da zanîn ku li her çar perçeyê Kurdistanê zext û zorên mezin hene û wiha berdewam kir: “Pewiste ku em bibin yek û em li hemberê vê bisekinin. Ji ber ve yekê jî li her çar parçeyê Kurdistanê duh li Bakûr jî civînek li ser vê meseleyê hat li darxistin û me bi navê gelê xwe li masê civîyan. Ew mase ya gelê kurd Kurdistanê bû. Yên ku li ser ve meseleyê û daxwaza gelê me guhdar bibin em dixwazin ew jî werin li dora vê maseyê cihê xwe bigrin.”

 

‘KURD DI QONAXEKE NÛ DE DERBAS DIBIN’

 

Kamaç, anî ziman ku di sedsala 21'emîn de Kurd di qonaxeke nû de ne û got: “Di vê qonaxê de Kurd heke bixwazin yekitiya xwe ava bikin û derbas bibin gereke pêwistiyên vê qonaxê pêk bînin. Herkesek ferqa vê qonaxê ye de ku Kurd dizanin gereke vê sedsalê berze nekin. Gereke vê qonaxê bi awayekî serfirazî ser bêxin.”

 

‘JI HEV BELAVBÛYÎN NAYÊ PEJIRANDIN’

 

Serokê Partiya Demokrat a Kurdistan a Tirkiyê (PDK-T) Mehmet Emîn Kardaş jî, diyar kir ku di sedsala 21'emîn de ji hev belavbûyîna Kurda nayê pêjirandin û wiha got: “Ji bo neteweya Kurdan gereke hevkariyek di asta netewî de ava bibe. Ev nebe nabe. Ji bo bê kirin jî çi çalakiyên demokratîk, aşitî û rewa li ku dibin bila bibin em piştgiriya wan dikin.”

 

‘HEVKARÎ DIVÊ LI HER PERÇEYÎ BÊ AVAKIRIN’

 

Kardaş, destnîşan kir ku ji bo ku yekitî pêk were bar dikeve ser stuyê her siyasetvan, rêxistin, partî û rewşenbîrên kurdan hemiyan û wiha domand: “Gelê Kurd li benda yekîtiyê ye. Divê hevkariya yekitiya netewî li her çar perçeyê Kurdistanê bê avakirin. Divê Kurdên li Qafkasya, li Azerbaycan, li Kurdistana sor jî tevlî vê hevkariyê bibin li gorî herême were ava kirin. Hemû wê pê kêfxweş bibin. Ev pêwiste ku were kirin ji derveyî vê çareya wê tune.”

 

‘EV SEDSAL JI BO KURDAN DÎROK E' 

 

Hevserokê Giştî yê Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) Keskîn Bayindir jî, bal kişand ser dîroka perçekirirna Kurdistanê û wiha axivî: “Vê sedsalê fersendek ji gelê kurd re derxistiye holê di her çar perçeyê de. Gel ji me dixwaze ku em vê firsenda dîrokî ji dest bernedin. Weke 200-300 sal din bi destê xwe paşve nexînin. Ji ber wê yekê jî berpirsyartiyeke mezin ketiye ser milê rêxistin, sazî, partiyên me. Li ser vê çarçoveyê gav avêtineke piratîk jî pewist e.” Bayindir, da zanîn ku li Cenevreyê bi navê ‘Yekitiya Netewî’ meşek hat li dar xistin û civîna wan jî bi biryarnameyê hat eşkere kirin û wiha berdewam kir: “Li kêleka me li Rojava niqaşên wisa yên gavavêtinê bi ruhê netewî heye. Li Başûr, li Rojhilat jî heye. Bi rastî di nava civakê û di nava me de jî heviyek û hestiyariyek derdikeve. Daxwaza gelê me jî ewe. Heta ruh di canê me de hebe em ê daxwaza gele kurd û Kurdistanê birêve bibin bimeşînin.”

 

‘EV HEVKARÎ HÊZEKE PIR MEZIN DIDE MIROV’

 

Bayindir, bi lêv kir ku encamnameya ji civîna wan derketî pêngaveke destpêkê ye ji bo Bakûrê Kurdistanê û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Hêzek moralek pir mezin jî dide mirov. Bi rastî jî baweriya me ewe jî wek ku di daxuyaniya me de jî hat diyar kirin komxebatek wê pêşerojê de were amade kirin. Di vê kom xebata xwe de çarçoveya bingeha gelê kurd û kurdistan, çarçoveyeke erênî dê wir de derkeve. Hêzeke pir xurt e baweriya me ewe em ê weke sazî, partiyên kurd û kurdistanî ji gelê xwe re heya ji destê me were em ê bibin bersiv.”

 

‘GAVEKE BICÛK LÊ GIRÎNG E’

 

Serokê Partiya Komînîst a Kurdistan (KKP) Sînan Çîftyurek, diyar kir ku banga gel a ser yekitiya netewî di cih de ye û wiha got: “Tu herî li ku derê mikrofon dirêjî gel bikî  wê bêjin ‘partî û siyasermedarên me kurda îro roja yekitiyê ye bibin yek.’ Banga me jî ji gel re eve heke partiyên me di riya yekitiya neteweyî de şaşiyekê bikin bila bandorekê li ser bikin.” Çîftyurek, da zanîn ku bi civînê gaveke dîrokî avêtine û wiha domand: “Ew gaveke bicûk e lê girîng e. Em bawer û biryarin ku wê gavê gav bi gav mezin bikin. Em weke gelê me dibê ‘hêdî bajôn lê kûr bajon.’ Em ê hêdî bajon vê şitla xwe ya bicûk hêdî hedî mezin bikin.”

 

‘DERIYÊ ME JI HER KESÊ RE VEKIRÎ YE’

 

Çîftyurek, destnîşan kir ku partiyên ji derveyî wan re jî derî vekiri ye û wiha berdewam kir: “Em naxwazin wek îttîfaka kurdî li ser çapemeniyê hev dû rexne bikin rexne meseleyên me yên hundirin. Em dixwazin îtîfaka netewî gav bi gav pêk bînin. Rast e gelê me rewşenbîrên me hunermendên me bang dikin. Heke kurd bibin yek û yekitiyê pêk bînin bawerin gelê cîhanê rêveberên cîhanê dewletên cîhanê herî zêde wê piştgiriya kurdan bikin. Heke îro em nebin yek em ê çi wextê bibin yek herçar perçeyên me yên Kurdistan di bin bandoreke mezin dane. Rewşa Rojava her roj giran dibe Başûr rewşa wê giran dibe. Duh li ser Kerkukê çi qewimî îro li ser Rojava ew di qewime. Ji îro pê da gereke em bi çavê partiyan di vê meseleyê nenêrin em bi çavê gel binerin. Bi çavê Kurdistanê binerin ku yekitiya netewî pêk bînin.”

 

MA / Mehmet Şah Oruç - Fahrettin Kılıç