Temellî: Sedema herî mezin neçareserkirina pirsgirêka Kurd e

  • rojane
  • 11:05 11 Îlon 2019
  • |
img

NAVENDA NÛÇEYAN - Hevserokê Giştî yê HDP'ê Sezaî Temellî, der barê hevdîtinên xwe yên Başûrê Kurdistanê de axivî û got: "Divê diyalogên du alî bên pêşxistin. Pêwîste ku hemû kes ji aliyê xwe ve înîsiyatîfê bigire û gav bavêje. Piştî hevdîtinan hêviyên min zêdetir bûn."

Şandeya Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) û Kongreya Civaka Demokratîk (KCD) ku ji Hevserokê Giştî yê HDP’ê Sezaî Temellî, Hevserokê KCD’ê Berdan Ozturk, Alîkarê Hevserokê HDP’ê Nazmî Gûr, Wekîla Serokê Koma HDP’ê Fatma Kurtulan, parlementera Batmanê Feleknas Uca, parlementerê Amedê Îmam Taşçier, Hevserokên Nûnertiya HDP’ê yên Hewlêrê Mûzeyyen Gûneş û Abid Îke pêk hat,  4 rojin li Bajarên Hewlêr û Silêmanî yên Herêma Kurdistana Federe, bi serokkomarê Iraqê, partiyên siyasî û rewşenbîran re hevdîtin kirin. Hevserokê Giştî yê HDP’ê Sezaî Temellî derbarê serdana xwe ya Başûrê Kurdistanê û encamên hevdîtinê yên derketin holê de ji Ajansa ROJnewsê re axivî. 
 
Temellî diyar kir ku ew yekemîn care tê Başûr û serdana xwe weke ezmûnek girîng nirxand. Temellî, da zanîn ku ew bawer dikin ku serdana wan di warê siyasî de xwedî girîngiyek mezine û wiha axivî: "Ji ber hilbijartina birêz Nêçîrvan Barzanî, Mesrûr Barzanî û Seroka Parlementoyê Rêwas Faîq me pîrozbahî li wan kir. Dema em li pêşketinên siyasî yên li Tirkiye û herêmê pêktên dinêrin, ev hevdîtin ji bo pêvajoya  pêş me xwedî giringiyeke mezine. Ji ber vê girîngî didim vê serdanê. Me di hevdîtinê de berê her tiştî rewşa heyî nirxand. Hem gelên Tirkiyê hem jî hemû gelên herêmê hesreta aşitiyêne. Dixwazin aştî êdî pêk were. Ji ber vê jî gava herî zerûr a divê bê avêtin jî çareseriya demokratîk e, çareseriya pirsgirêka Kurd e. Dema em dibêjin, çareseriya pirsigrêka Kurd tenê çareseriyeke li Tirkiyê têrê nake, divê ev pirsgirêk di coxrafyaya Rojhilata Navîn de were destgirtin, divê hemû aktorên siyasî mûdaxilê vê meseleyê bibin û bikarin tevkariyek jêre çêbikin, bibin parçeyek ji çareseriyê. Em dema weke HDP li Tirkiyê têkoşîna demokrasî û aşitiyê bilind dikin, ji bo çareseriya pirsgirêka Kurd jî hilbijêrkan peyda dikin. Em dizanin ku pirsgirêka Kurd ji pirsgirêka demokrasiyê qut nîne. Helbet ev mesele tenê di nava sînorên Tirkiyê de na, ji ber derveyî Tirkiyê jî bandor dike, me di hevdîtinên xwede bi awayeke zelal behs kir. Girînge ku têkoşîna demokrasî û aşitiyê yekpare bê dayîn."
 
'NEBÛNA YEKITIYÊ  ÇARESERIYA PIRSGIRÊKA KURD ASTENG DIKE'
 
Temellî, dest nîşan kir ku rêya çareseriya pirsgirêka Kurd di yekîtiya netewî ya Kurd re derbas dibe û wiha got: "Di hevdîtinan de mijarên hatin destgirtin pirsgirêka yekîtiya netewî ya Kurd bû. Yanî êdî dem hatiye ku Kurd li hember hev hestiyar tevbigerin û hesasiyetên hev berçav bigirin. Her wiha dema wêye ku siyaseteke bihev re tevbigerin biafirînin. Gavên ku di vê mijarê de ne hatine avêtin, xemsariyên çêbûne, bixwazî nexwazî çareseriya pirsgirêkê zehmet dike. Her wiha mexdûriyetên pir mezin çêdike. Gelê Kurd mexdûr dibe, mexdûriyeteke jêdera xwe ji şer digire, ji xêzaniyê digire heye. Ji bo ev rewş bi dawî bibe, divê li dijî şer îradeyek bê nîşandan û îradeya bihevre jiyankirinê deynin holê.”
 
 
'ÇAVÊ HER KESÎ LI ÇARESERIYÊ YE'
 
Temellî, da xuya kirin ku bendewariya hemû gelên Mazlûm ji Kurdan heye û wiha pêde çû: “Gelên herêmê jî çavê wan li çareseriya ku Kurd pêşbixine ye. Bendewariya hemû gelên mazlum ji Kurdan heye. Her çareserî dereng dikeve, gelên din jî mexdûr dibin. Pêwîstî bi çareseriyeke yekpare heye. Ji ber demokratîkbûna Tirkiye, wê herêmê jî bixwere demokratîze bike. Eger em aşitiyê li Tirkiyê pêkbînin, wê aşitî were herêmê jî. Tirkiye welateke bihêze, lê welateke hêza xwe baş bikarnayêne. Tirkiye welatekî girînge, lê ne di ferqa vê girîngiya xwe de ye. Çavkaniyên xwe timî şaş bikartîne. Di polîtîkaya derve de siyaseteke bê îtîbar esas digire, di siyaseta  navxweyî de jî aşitiya civakî tine hesap dike. Ev ne tenê li Tirkiyê rejîmeke otorîter, zextê, şîdetê û şer geş dike, di heman demê de li herêmê jî bêîstîqrariyeke mezin çêdike û hêviyên aşitiyê kor dike. helbet ev rewşeke çavkaniya xwe ji îxtîdarê digire. Em xwedî fikrê rêya sêyemînin ku dibêjin, demokrasî hilbijêrkeke. Em siyaseta vêya pêşdixin. Siyaseteke demokratîk, destûreke bingehîn a demokratîk û mûzakereyên demokratîk û siyaseteke çareseriya pirsgirêka Kurd li pêş dibîne, em bi biryardarî didomînin. Dubare dixwazim destnîşan bikim ku ev pirsgirêk ji ber Tirkiyeyê jî derbas dike, pêwîstî bi siyaseteke hevpar a bihevre heye.”
 
'JI BO AŞTIYÊ DIVÊ PÊŞNIYARÊN OCALAN BÊN ESAS GIRTIN'
 
Temellî di dewama axaftina xwede îşaret bi rola Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan a di aşitiyê de kir û wiha dirêjî biaxaftina xwe da: “Divê em xwedî li prensîba li Tirkiyeyê aşitî li herêmê aşitiyê derkevin. Kurd li Iraq, Tirkiye, Sûriye û Îranê hene. Kurd jî li van çar welatan kirdeyeke sereke ya siyasî, polîtîk û civakî ye. Eger ev kirde neyê dîtin û bi Kurdan re aşitî neyê kirin, wê ti pirsgirêk çareser nebin. Çi pirsgirêka jin dibe,çi pirsgirêka kedê û jîngehê jî dibe, heya meseleya sereke ya Kurd neyê çareserkirin ne gengaze ku pirsgirêk bê çareserkirin. Li kîjan welatî Kurd hebe, divê çareserî jî bê pêşxistin. Her welatek yanjî herêmek hinek hesasiyetên wan yên li beramber hev hene, em vêya baş fêm dikin. Lê ev nayê wê wateyê ku çareseriya wê nîne. Dikare hemû rengên herêmê bê esasgirtin û çareserî bêpêşxistin. Em dikarin vêya biserbixin. Ji ber vê li Tirkiyê demokratîkbûn xwedî girîngiyeke mezine. Eger li Tirkiyê demokratîkbûn pêk were, eger ji bo çareseriya pirsgirêka Kurd gavên samîmî bên avêtin, eger di vê mijarê de bi taybet nêrînên Ocalan bên berçav girtin ku ezmûneke pir girîng a di navbera sala 2013-1015’an de heye, eger hinek pêşketin di vê çarçoveyê de pêk werin, wê bandoreke gelek pozîtîv li herêmê jî bike.”
 
 
BANGA KONGREYÊ PÊWÎSTIYEK LEZGÎNE
 
Temellî dazanîn ku rêveberiya Başûr erênî nêzî fikrên wan ên ji bo yekîtiyê û çareseriyê bûne û wiha bilêv kir: “Pirsgirêka ku em jêre dibêjin, pirsgirêka Kurd ya rastîn ne pirsgirêka Kurd e. Pirsgirêka feraseta ku mafên Kurdan tune dihesibîneye. Wê demê divê ev bê çareserkirin û li dijî vê ferasetê pêwîstî bi têkoşîneke pir alî heye. Mijara yekîtiya netewî çima evqas girînge di vir de veşartiye. Banga kongreyekî pêwîstiyeke lezgîne û bendewariyeke. Ev mijar gelekî girînge û pêwîstî bi gavên lezgîn heye. Divê diyalogên du alî bên pêşxistin. Herkes divê ji aliyê xwe ve însiyatîf bigire û gav biavêje. Helbet Başûr di vê mijarê de navendeke girîng e. Me hevdîtin bi rayedarên vir re kir û van fikrên xwe bi wan re parve kir. Ew jî van fikrên me erênî dîtin û baş nêz bûn. Min dît ku daxwaza wan a di vê mijarê de biberpirsyar tevbigerin heye. Hêviya min niha zêdetire. Bawer dikim ku ev nîqaş û gotûbêjane wê di demeke herî kurt de bi awayeke tendûrist pêk werin. Me bangawazî û daxwaz kir ji bo gav avêtinê, ew jî bersiveke erênî dan vê banga me. Helbet em çareseriyeke demokratÎk dixwazin. Ji ber niha herkes ji şer zirerê dibîne û mexdûr dibe. Helbet helwesta keyfî ya desthilata Tirkiyê nayê qebûl kirin. Em li Tirkiyê mexdûriyetên mezin dijîn. Li Tirkiyê bêîstîqrariyeke mezin heye. Bêîstîqrariya aborî, polîtîk û hejariyeke mezin li Tirkiyê tê jiyîn. Ev mijarene tev dikarin di çarçoveya demokrasiyê de bên çareserkirin.  Ji ber vê banga min a ji bo hemû siyasetmedaran di vê çarçoveyê de ye. Eger em siyasetê dikin, em diber afirandina çareseriyên demokratîk de berpirsyarin. Ji bo ev bikeve meriyetê divê em tevbigerin. Bangawaziya me di vî alî de bûn û me bersivên erênî girt. Hêvî dikim ku ji vêya şûnve herkes berpirsyariyên dikeve ser şanê wan pêkbîne."
 
 
'JI BO ÇARESERIYA PIRSGIRÊKA KURD HIN BI HÊVÎTIR BÛM'
 
Hevserokê Giştî yê HDP'ê Sezaî Temellî weke encam jî, ev tişt gotin: "Ji bo pêşketina çareseriyeke demokratîk niha bihêvîtirim. Divê hevdîtin û diyalog bên pêşxistin. Weke encama hevdîtina dikarim bêjim ku ji bo çareseriya demokratîk û aşitiyane niha bihêvîtirim. Ev girînge. Ji bo pirsgirêkên hevpar, çareseriyên hevpar dikare bê afirandin. Hatina vê astê ango xalê ji bo Tirkiye û herêmê jî dikarim weke pêşketineke girîng dest bigirim. Di navbera dewletan de, navbera aliyên siyasî, di navbera civakan de û navbera aliyên siyasî de pêwîstî bi hîn zêdetir diyalog û temasê heye. Bi taybet dixwazim vê yekê bêjim, bi nêrîna li encaman em nikarin çareseriyê biafirînin. Divê em li sedeman binêrin. Sedema herî mezin jî pirsgirêka Kurd e. Divê em li pirsgirêka Kurd û pirsgirêka demokrasiyê binêrin û di nava hewldana em dikarin çawa pirsgirêkê çareser bikin de bin.”

Sernavên din

17:05 Çalakiya KHK: Pêşiya aştiyê bi vegera ser kar vedibe
16:15 DEM Partiyê serdana Şaredariya Semsûrê kir
16:03 Sebahat Tûncel: Em di 8'ê Tîrmehê de li Enqereyê bicivin
15:55 Amedsporê formayên sezona nû da nasîn
15:41 Di komxebata zarokan de bal kişandin ser zimanê dayikê
15:29 Xwestin girtiyên nexweş Aktaş û Gurban bên berdan
15:15 Di komxebata ciwanan de dê qeyran û çareseriyên Rojhilata Navîn bên gotûbêjkirin
14:57 Li du bajaran komxebatên ciwanan: Em ê erka xwe bi cih bînin
14:34 Girtiyê ku 15 caran sewqa wî ya nexweşxaneyê hatibû astegkirin teşhîsa alzeheimerê lê hate kirin
14:27 Ji Erdogan daxuyaniya 'pêvajoyê': Em bi baldar dixebitin
14:05 Xizmên windayan: Kiryarên Vedat Aydin eşkere bikin
13:25 Dayikên Şemiyê: Di dosyeya Vedat Aydin de dawî li bêcezatiyê bînin
13:10 Li Hatayê erdhej çêbû
13:06 DEM Partî wê serdana şaredariyên CHP’ê bike
13:00 Ji DEM Partiyê daxuyaniyeke girîng
12:57 Li Gabarê bi hezaran dar şewitîn
12:19 Hevserokên DEM Partiyê: Ev operasyon rêya çareseriyê dixetimînin
11:59 AYM’ê têkildarî Kader Ortakaya biryara mafê jiyanê hatiye binpêkirin da
11:12 Dê doza Îzol ji nû ve bê lidarxistin: Parêzeran ji bo ragirtinê serlêdan kirin
09:52 Şîrketa Nasiroglûyê AKP'î Sîsê talan dike
09:52 Sûavî: Huner bi aştiyê azad dibe
09:50 Fîşeka gazê ya ku Ûytûn qetil kir 16 sal in winda ye
09:30 Banga ji bo komxebata ciwanan
09:00 ROJEVA 5’Ê TÎRMEHA 2025’AN
08:16 Li dijî şaredariyên CHP’î operasyon: Karalar, Tûtdere û Bocek hatin binçavkirin
04/07/2025
21:50 Tûnç Soyer û Serokê CHP'ê yê Bajêr hatin girtin
17:10 Di sempozyûma mafên mirovan de bal kişandin ser ‘tekoşîna hevpar’
16:38 ATK’ê ji bo girtiyê nexweş Siddik Guler rapora “rewşa wî ji bo girtîgehê guncav nîne' da
16:36 Projeya GES’ê ya li Xeceriyê hate betalkirin
16:35 Li Stenbolê dê ‘Komxebata Civaka Demokratîk’ bê lidarxistin
16:34 Şaredarê Manavgatê hate binçavkirin
16:12 Ji ber gotina ‘Rêberê PKK’ê’ 2 sal û mehek ceza lê hate birîn
16:06 Ji ber stranên di lênûskê de cezayê hucreyê lê hate birîn
15:32 DBP’ê li Agiriyê rêveberiya nû diyar kir
15:13 Di lehî û hezaz a li Hindistanê de: 69 mirî 110 birîndar
14:21 Li Omeryayê şewat bi daristanê ket
14:19 Çetîn Arkaş li Amedê bi girseyî hate pêşwazîkirin
12:53 Şewata li Gabarê li herêmeke berfireh belav bû
12:50 Tunç Soyer û 98 kesên din bi daxwaza girtinê hatin sewqkirin
12:42 Hejmara girtiyan a piştî 10’emîn Pakêta Darazê
11:44 Rewşa dawî ya şewatên li Îzmîrê
11:37 Li Wanê li girtiyan hevdîtin hate qedexekirin
11:17 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kir
10:59 Parlamenterê Partiya Gelecekê Torûn: Divê tavilê komîsyon bê avakirin
10:48 Serokê Baroya Amedê: Em amade ne alîkariya hiqûqî bidin pêvajoyê
09:56 Li Îzmîrê 137 kes sewqî edliyeyê hatin kirin
09:45 Meclisa Ciwanan dê bi rojeva ‘Aştî û Civaka Demokratîk’ bicive
09:42 Yek ji bihûştên xwezayê Heftborî dê bi HES’ê bê tunekirin
09:06 Îsal li Îdirê berê mişmişan bibereket e
09:06 Girtiyê nexweş Guneş rexmê gelek nexweşiyan nayê tehliyekirin
09:05 Gundên Qaxizmanê bê av û ceyran in!
09:05 Hevserokê KNK'ê Karamûs: Em ji her wextî bêtir ji bo yekitiya neteweyî bi hêvî ne
09:05 Dîrektora IHRNGO'ê: Li Îranê armanca zêdebûna zextan astengkirina protestoyan e
09:05 Kampanyaya ‘Ez dixwazim bi Abdullah Ocalan re hevdîtinê bikim': Armanca sereke azadiya Ocalan e
09:03 Aydin: Şensê taloqkirin û derenxistina kongreya neteweyî nemaye
09:02 Li Wanê dê pêşangeha ‘Hêviya Hunerê’ ya zarokan vebe
09:00 ROJEVA 4'Ê TÎRMEHA 2025'AN
03/07/2025
23:59 Civînên 'Aştî û Civaka Demokratîk' didomin
20:05 Zeynep Kinaci û Sema Yuce hatin bibîranîn
16:10 Du bersûcên zarok neçarî întîharê kirin dîsa nehatin girtin
15:45 Şewata li Stenbolê hate kontrolkirin
15:43 Şandeyeke pirspor li Çemê Tagarê lêkolîn kir
15:34 Rojnameger Aksu hate berdan
15:10 Şîna Mûsa Kaya bi girseyî hate ziyaretkirin
15:08 DEM Partî: Dê di mijara bêçekbûnê de hefteya pêş gaveke dîrokî were avêtin
14:26 Parêzer Bariş Işik dawî li jiyana xwe anî
14:21 Li Stenbol û Antalyayê şewat derket
14:16 Li Çiyayê Cûdî şewat derket
13:38 Di şewata Îzmîrê de kesekî jiyana xwe ji dest da
13:35 Binçavkiriyên Saraçhaneyê sewqî edliyeyê hatin kirin
13:34 Di Şaredariya Rêya Armûşê de şewat derket
13:34 Yerlîkaya, bîlançoya şewatan parve kir
12:22 Pentagon: Me bernameya nukleerê ya Îranê dereng da xistin
12:20 Şandeya Ewropayê li ser ‘Maseya Gilover’ çi nîqaş kir?
11:52 Serkeşeyê Suryan: Em di rêya Serok Apo de dimeşin
11:23 MYK’a DEM Partiyê civiya
11:09 Zema ji bo mûçeyê teqawidan hatiye kirin diyar bû
11:06 ENAG: Enflasyon ji sedî 68,68 e
TUÎK: Enflasyon ji sedî 35,05 e
10:59 Rapora Hezîranê ya DFG’ê: 16 rojnameger hatin binçavkirin, 6 hatin girtin
10:51 Hîkmet Çetîn çû serdana Demîrtaş û Mizrakli
10:40 Meclisa Ciwanan dê ‘Komxebata Civaka Demokratîk’ li dar bixe
10:34 Serokê Baroya Sêrtê: Gelo dema çek hatin berdan dê di qanûnan de sererastkirinan bikin?
10:21 Li Mêrdînê rexmê ‘qedexeyê’ çinîna garis dest pê kir
09:46 Tevî hemû îtîrazan jî qirkirina xwezayê ya li Gabarê nayê sekinandin!
09:08 Li Çeşme û Odemîşê şewat derket
09:07 Seroka ÎHD a Stenbolê: Girtiyên nexweş nikarin li benda Îlon-Cotmehê bin!
09:03 Emîne Uçak Erdogan: Ji bo mayinde bûna pêvajoyê sererastkirinên qanûnî divê
09:01 KJAR: Em ji bo jina azad, Îrana demokratîk têdikoşin
09:00 ROJEVA 3’YÊ TÎRMEHA 2025’AN
08:22 Mûstafa Karasu: Derdoreke di nava dewletê de dixwaze pêvajoyê xera bike
02/07/2025
23:13 Çetîn Arkaş hate berdan
19:24 Hevşaredara Silopiyayê bi daxwaza îxrackirinê sewqî lijneya dîsîplînê hat kirin
16:42 Rapor: Aborjîn hatine qirkirin
16:35 Li Egeyê şewatên daristanan
16:15 Şirnexiyan li pêşiya wezaretê got: Bila projeyên bendavan bên betalkirin
15:10 Di lêpirsîna Lemanê de ji bo 4 kesan daxwaza girtinê
15:07 DFG û MKG ji bo piştevaniyê çûn serdana rojnameger Zeynep Durgutê
14:53 Îranê hevkariya xwe ya bi Ajansa Enerjiya Atomê ya Navneteweyî re da sekinandin
14:49 Li nexweşxaneyê tecawizî zaroka astengdar hate kirin
14:48 Di doza tecawiza li dijî zarokê de biryara ‘domandina rewşa girtî’ hat dayin