Duh Roja Mafên Zarokan a Cîhanê bû, ev roj Neteweyên Yekbûyî (NY) jî wekî roja zarokan qebûl kiriye. Tirkiye yekane welatê ku cejna zarokan pîroz dike û bi cejna zarokan pesnê xwe dide, lê binpêkirinên mafên zarokan li Tirkiyeyê gelekî zêde ne. Wekî zarokên cîhanê, zarokên li Tirkiyeyê jî di bin sîha çekan û şer de jiyana xwe ji dest didin. Dîsa di gelek karên giran de zarok tên xebitandin û di bin gefa îstismara zayendî de ne.

 

Ji ber wê ye ku Ogur Kaymaz ê 12 salî bi 13 guleyan rojekî berî Roja Mafên Zarokan a Cîhanê hat qetilkirin.

 

BILA CÎHAN HER DEM WEKÎ VÊ MÎHRÎCANÊ BE

 

Ruxmê van hemû tiştên neyînî, di cîhanê de kêm be jî tiştên baş tên kir. Berî hefteyekê li Tirkiyeyê di pêşengiya Sînetopyayê de Mîhrîcana Fîlman a Diyarê Zarokan hat amadekirin. Ji 23 welatan fîlm beşdar bûn û yekane mîhrîcane ku xebateke wiha dimeşîne, ev mîhrîcan e. Komîte plan dike ku sala bê hêj xebatek berfireh û naverokek wê xurt bi pêş bixe. Koordînatora mîhrîcanê Şebnem Aktolga û endamê Komîteya Mîhrîcanê Fatîn Kanat der barê mîhrîcanê û îro şûn de çi di armanca wan de ye ji Ajansa Mezopotamyayê re vegotin.

 

'EM DIXWAZIN KAREKÎ BERDEWAMA WÊ HEYÎ BIKIN'

 

Xala ku van her du kesan digihîne hev kêfxweşiya "Karê zarokatiyê ye." Şebnem Aktolga, hêj di wê kelecana vekirina galaya mîhrîcana zarokan de ye. Armancên Komîteya Organîzasyonê girîng e, Aktolga vê yekê wiha dinirxîne:

 

"Ji bo hişmendiya zarokan bi pêş keve, fikra wan derkeve pêş beyî ku bên tengjandin divê jiyana wan bê pêşxistin. Me bi vê bawer kir. Berê li Tirkiyeyê mîhrîcanên fîlman ên zarokan çêbûn. Lê di vê astê de û bi berfirehî cara ewil mîrîcanek pêk nehat. Me jî xwest em vê pêwîstiyê bibersivînin."

 

RÊYA KU DIÇE SÎNEMAYÊ!

 

Aktolga da zanîn ku wan piştre wekî heyet dest bi hevdîtinan kiriye û ev daxwaza wan gelekî erênî hatiye dîtin, cara ewil ji Şaredariya Çankayayê piştgirî girtine. Aktolga destnîşan kir ku temaşekirina van fîlman bê pere girîng e û wiha axivî: "Me dest pê kir, lê di serê me de tenê sînema tunebû. Wekî alternatîf bernameyên atolyeyan hebûn, pêşketinên ku pêwîstiya zarokan pê hene û ev jî di serê me de çêbûn. Em gava sînemayê wekî atolye difikirin. Dê zarok senaryoya xwe binvîsin, badekên xwe bixwe ava bikin, derhêneriya xwe bixwe bikin û di vê çarçoveyê de fikrên me yên atolyeyan hebûn."

 

'ME KÊMASIYÊN XWE DÎTIN'

 

Aktolga got ku "Beşên ku kêmasiyên xwe heyî jî hebûn" û wiha pê de çû: "Dema dibêjin tecrûbe, giştîbûna xetayan e. Di vê çarçoveyê de mîhrîcana fîlman a zarokan hat veribandin, em difikirin ku dê hêj tiştên bêhempa bên sazkirin. Divê em xwe bigihînin zêdetir zarokan. Di aliyê saetên zarokan de tiştek di serê me de zelal bû, saetên serê sibehê saeta herî rast e ji bo zarokan. Di nava saetên atolyeyê de jî heman tişt derbas dar e. Ji ber ku bernameya atolyeyê gelek girîng e. Malbatan got ku 'Em demek dirêj bû li benda vê xebatê bûn, me serkeftina zarokên xwe dît.' Lê tecrîha me ya fîlman, bernameya atolyeyan, behredariya zarokan û hêza xeyalî di pêkanînê de girîng bû."

 

'CÎNANEKE WAN A XEYALÎ YA XWEŞIK HEYE'

 

Aktolga anî ziman ku di amadekariya mîhrîcanê de cih dane zarokan jî û zarokên bi navê Cîvan û Zezê di ekîba amadekar a mîhrîcanê de ne û aşkera kir ku di galaya girtinê de hemû xebat aydê zarokan e û di vî warî de pesê wan jî da. Aktolga piştrast kir ku bi vê xebatê re behremdariya zarokan jî derdikeve pêş û wiha axivî: "Hêsta hûn nikarin em li ser zarokan ferz dikin. Lê dema em ji wan re dihêlin, cîhan diguhere. Ji ber ku cîhaneke wan a xeyalî ya xweşik heye."

 

'EM Ê ATOLYEYAN BIBIN BER PIYÊN ZAROKAN'

 

Aktolga der barê xebatên dê îro şûn de bikin de jî ev agahî da: "Em mîhrîcanê wekî şêwayekî jiyanê difikirin. Ji bo em xwe bigihînin zarokan, bi wan re tev bigerin tenê destpêk e û dê her dewam bike. Dê bi rêya atolyeyan, zarokên ku xwe negihandinê em ê xwe bigihînin wan. Ji derveyê vê, em dixwazin wekî gerok biçin erdnîgariyên din jî. Me çend kom ava kirin. Ya rast zarokên ku em dixwazin we bigihînin wan, ew zarokên ku derfetên wan ên fîlma temaşe bikin tune yî ne. Cihên ku qet sînema neçûye, gundên ku qet sînema neçûye. Zarokên ku qet sînema û fîlmê karton temaşe nekiriye, em dixwazin bi wan bidin temaşekirin. Kê dizane li wir hunermend û mirovên çiqas xweşik hene û kesî xwe negihandiye wan. Em di ferqa wê de ne. Piştî 10 salan jiyana wan zarokan digihêje, ne wekî zarok wekî jiyanê li wan dinhêrin. Ji bo zarokan pir kêm tişt hatiye kirin. Li Tirkiyeyê pir kêm mîhrîcanên zarokan tên lidarxistin, lê li welatên biyanî (rojava) ev 50-60 sal e mîhrîcan tên lidarxistin."

 

'GELEK TIŞTÊN KU JI BO ZAROKAN BÊN KIRIN HENE'

 

Fatîn Kanat jî "zarokê" komîteyê yê ku porê wî spî bûyî ye. Em pirsa "We temenê xwe derbas kiriye çi karê we bi zarokan re heye" ji Kanat dikin, ew jî dikene û wiha daxive: "Wellehî qet fikreke min a wiha çênebû. Ez dixwazim heta hebim ji bo mirovan, ji bo cîhanê û ji bo zarokan tiştekî bikim. Ji ber wê pirsa 'Çi karê me heye bi zarokan re' di serê me de çênebû." Kanat diyar kir ku ev tecrûbeya destpêkê ji bo wan gelekî girîng e û ev tişt got: 

 

"Bila sala bê hêj zêdetir zarok hev du bibînin, em ji welatên cuda zarokan dawet bikin û bi beşdariya zarokên cîhanê xebatên atolyeyan pêk bînin. Xwe gihandina zarokên xizan û bê kes... Beyî ku cudahiyê bixin navbera reng, ziman, ol û hwd. divê em fikra wekheviyê bi rêya mîhrîcanê bi pêş bixin."

 

EM BI ZAROKÊN CÎHANÊ RE BÊN GEL HEV

 

Em li hemberî gotinên Kanat ên wekî "Em dixwazin ji çar aliyên cîhanê zarokan dawet bikin û mîhrîcanê mezin bikin", em jî "Olîmpiyatên Tirkî" bi bîr dixin. Li hemberî vê pirsê, Kanat ev bersiv da: "Ji bo her kes bi çand û zamanê xwe bijî, çi ji destê me bê em ê bikin û ev deynê stûyê me ye."

 

Kanat herî dawî bal kişand ser 4 fîlmên ku bi tevahî berhemên zarokan e û ev tişt anî ziman: "Bi rêya van atolyeyan, têkiliyeke baş bi zarokan re hat danîn û berhemek xurt hat bidestxistin. Gelek kêmasiyên me hene, lê di 4 fîlmên zarokan de jî tê dîtin ku karê me kiriye çiqas girîng e. Ji bo me destpêk baş bû."

 

MA / Kenan Kirkaya