Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) û Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) ji bo nîqaşkirina peyamên Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan “Çalakiyên aştiya civakî û azadiyê” li dar dixe. Di vê çarçoveyê de li Navenda Çand û Kongreyan a Çand Amedê civîna hat lidarxistin. Nûnerên rêxistinên civaka sivîl ên bajar jî tev li civînê bûn. 

 

Hevserokê Giştî yê DEM Partiyê Tuncer Bakirhan di civînê de axivî. Bakirhan, bal kişand ser hevdîtinên bi Îmraliyê re û got: “Di hevdîtinan de birêz Ocalan tiştekî pir girîng dibêje; dibêje xwediyê esasî yê vê meseleyê gelê me ye, gelên me ne, gelê Amedê ye. Lewma dibêje ku beriya biryarek were dayin, ji ewil bi gelê me yê barê vî karî dikişîne re biaxivin, nîqaş bikin û li nêrîn û pêşniyarên wan guhdarî bikin. Got ku wan piştre bi min re parve bikin. Em jî tevî şandeya xwe van hevdîtinan dikin. Em ê nêrîn û pêşniyarên ji vir derdikevin jî bi rêya şandeyê bigihînin ber destê birêz Ocalan.” 

 

‘NAVENDA ÇARESERIYÊ ENQERE Û AMED E’ 

 

Bi domdarî Bakirhan anî ziman ku îktîdar dem bi dem wateyeke mezin didin Amedê û wiha pê de çû: “Carnan dibêjin ‘rêya çareseriyê ji Amedê derbas dibe.’ Hinek jî dibêjin ‘Rêya YE’yê ji Amedê re derbas dibe.’ Amed ne tenê ji bo me, ji bo rêveberên welêt jî pir girîng e. Rêya aştî û çareseriyê ji Amed û Enqereyê re debas dibe. Ji ber ku pêvajoyên çareserî û aştiyê di heman demê de alî bi hev re dişêwirin, muzakere dikin û encamê bi dest dixin. Amed û Enqere ew navendin ku dê ev nîqaş lê veguherin çareseriyê. Em qala pirsgirêkeke ku ji hêla enerjî, aborî û civakî Tirkiyeyê tune dike dikin. Em niha jî vê pirsgirêkê nîqaş dikin. 

 

TÊKOŞÎNA GEL DI NAV DE NÎNE BI SER NAKEVE 

 

Niha nîqaşên pir girîng tên kirin. Hêvîdarim ev nîqaş veguherin pêvajoya aştiyê. Lê tenê bi daxwazê nabe, divê zemîna vê were avakirin. Ji bo veguhere aştiyeke birûmet divê em xwedî lê derkevin. Fikrên we ji bo diyarker in. Ji ber ku gelê me rêya me diyar dike. Tu têkoşînên gel tê de cih angirin bi ser nakevin. Heke tevî zilm û zexta 40 salan jî îro hêj li ser meseleya Kurd were axaftin, sedema wê ew e ku hûn aktorên sereke yên vê meseleyê ne. Ev têkiliya di navbera partiyê û gel de hêjayî pîrozkirinê ye. 

 

ÇEK NE SEDEM, ENCAM E

 

Hevdîtinên bi birêz Ocalan re girîng in. Îktîdar heta niha her tim weke pirsgirêka ewlehî û îstîxbaratê nêzî meseleya Kurd bû. Çareseriya pirsgirêka Kurd a bi rêya muzakere û demokrasiyê dê ji bo her kesî baştir be. Divê her kes ji bo çareseriyê îradeya xwe nîşan bide. 

 

Hem medyaya qesrê hem jî ya yên ji xwe re dibêjin muxalîf tiştê pir cuda tên nîqaşkirin. Lê yek ji wan jî rastî nayê axaftin. Ne daxwazên gelê me ne jî nûnerên wan tune ne. Xwe bi xwe diaxivin û dilîzin. Hinek dibêjin tevgera Kurd bi AKP’ê re lihev kiriye ku Erdogan dîsa hilbijêrin, hinek dibêjin pirsgirêka Kurd hatiye çareserkirin û ev pirsgirêka îstîxbaratê û hwd. ye, hinek jî tenê aliyê çekdarî nîqaş dikin. Me li her derê got; çek sedema vê meseleyê nîne, encama wê ye. Heke li ser sedemên vê meseleyê were axaftin jixwe wateya çekê namîne. Lê mixabin li Tirkiyeyê li ser encamê tê axaftin. Em jî dibêjin çareseriya meseleya Kurd ji bo gelên Tirkiyeyê firsend e. Dê aboriya Tirkiyeyê bihêz bibe. 

 

OCALAN FORMULA AŞTIYÊ AMADE DIKE 

 

Pirsgirêka aştiyê ne tenê bi gotinan dibe. Pirsgirêke qanûnî, makezagonî ye. Heke ev pirsgirêk çareser bibe, divê Kurd bi zimanê dayikê perwerde bibin. Divê demokrasiya herêmî hebe. Nabe ku her kes li gorî keyfa xwe qeyûman tayînî îradeya gelê Kurd bike. Divê Tirkiye ji yekperestiyê dûr bikeve û hemwelatiya wekhev hebe. Divê ji mezhebperestiyê dûr bikevin. Divê pêvajoyeke wiha ya reformê tavilê bikeve meriyetê. Amadekariyên birêz Ocalan ên ji bo daxuyaniya dîrokî didomin. Em naveroka daxuyaniyê baş nizanin lê di daxuyaniyê de dê qala çareseriya meseleya Kurd û demokratîkbûna Tirkiyeyê were kirin. Mesele ne tenê meseleya bangawaziyê ye. Dibe ku bangek were kirin. Me duh gotibû ku di vê mijarê de amadekariyeke birêz Ocalan heye. Me got ku xwe ji bo daxuyaniyeke dîrokî amade dike. Di vê daxuyaniya dîrokî de birêz Ocalan amadekariya formula demokrasiya Tirkiyeyê û demokratîkkirina wê, çareseriya bi rêyên demokratîk a pirsgirêka Kurd û aştiyeke birûmet amade dike. Îşala dê di demekî nêz de têkildarî çareseriya pirsgirêkê nêrîn û bendewariyên xwe parve bike. 

 

Divê Tirkiye destê aştiyê dirêjî gelên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê bike û sepanên dijdemokratîk ên weke qeyûman jî bidawî bike. 

 

Em çiqasî bihêz bin, weke sermuzakerevan destê birêz Ocalan dê ewqas xurtir bibe. Em çiqas xurt dengê xwe derxînin, ev pêvajo ewqas dê derbasî pêvajoya aştiyê bibe. Birêz Ocalan ji bo çareseriyeke mayinde dixebite. Yên ji wî hez nakin û naxwazin bi xwe jî dibînin bê ka di wê hucreya 12 metrekareyê de çawa ji bo aştiyeke birûmet dixebite, formûl û nexşerêyan çawa amade dike. Birêz Ocalan roleke zehmet û girîng li xwe girt. Divê tevahiya barî li ser milê wî nehêlin. Heke ev der têkoşîneke xurt bimeşîne, em ê barê wî sivik bikin û pirsgirêkê çareser bikin. 

 

DIVÊ OCALAN BI CIVAKÊ RE BE

 

Ez niha bangî birêz Bahçelî û îktîdarê dikim; ma sermuzakerevan di hucreyê de tê ragirtin? Dê muzakereyan çawa bike? Ma di hucreyeke 12 metrekareyê de şertên muzakereyan hene? Bi hevdîtineke salê carekê ya 2 saetan ma dê bikare peywira xwe ya sermuzakerevan pêk bîne? Heke ne zane civak çi difkire dê çawa muzakereyan bike? Madem we jî weke sermuzakerevan qebûl kir, wê demê tecrîdê rakin. Divê em rêyeke ku birêz Ocalan fikrên xwe bi civakê re parve bike peyda bikin. Hûn ji mirovekî hatiye îzolekirin re dibêjin kerem bike em muzakereyan bikin. Tiştekî wiha li tu devera cîhanê nîne. Lewma heke em bihêz û birêxistinkirî bin, dikarin vê îzolasyonê ji holê rakin. Divê birêz Ocalan di nava civaka xwe de be. Ev ji bo Tirkiye û demokrasiyê dê bixêr be. Dê bike ku pêvajo bileztir pêş bikeve. Vê tecrîdê rakin û ji bo Ocalan bi civakê re bê gel hev, gavên şênber û pratîk biavêjin ku em jidilbûna we bawer bikin. 

 

DÊ ÇI BIBE KESÊ ÇEKAN BER DIDE BIBE?

 

Kesên çekê ber didin dê çi bikin, dê bi ku de biçin, dê bê cem malbata xwe? Yên dibêjin ‘bila li Sûriyeyê, Iraqê û Qendîlê nemînin’ gelo bingeha vê amade kiriye? Bi sedhezaran girtiyên siyasî hene, dê çi bi wan bibe? Dê çi bi meseleya zimanê dayikê bibe, dê çi bi rêveberiyên herêmî bibe? Dê çi bi xespa îradeyê qeyûman bibe? 

 

Birêz Ocalan amadekariyeke cidî dike. Dê bangekî bike lê ez jî nizanim dê çi bibêje. Em bi aştiyeke birûmet û çareseriyeke demokratîk re ne. 

 

BAL KIŞAND SER DEKLARASYONA NEWROZA 2013’AN 

 

Pirsa ‘gelo di bangê de çi heye’ pir zêde tê kirin. Belê em ne li Îmraliyê ne. Em tenê tiştên şandeyê gotine dizanin. Hûn dizanin dê çi di bangê de hebe; banga birêz Ocalan di Newroza 2013’an de li navenda me ya têkoşînê Amedê li pêş sedhezaran kesan xwendibû. Birêz Ocalan çi digot; ‘Bila êdî çek bêdeng bibin û fikir biaxivin.’ Di vê bangawaziyê de jî dê were gotin ku bila tundî û pevçûn ji holê were rakirin û fikr û siyaset biaxive û ji bo vê jî bila zemîneke hiqûqî û qanûnî were amadekirin. Em girîngiyê didin vê. 

 

TEMÎNATA PÊVAJOYÊ HÛN IN

 

Temînata pêvajoyê em nînin, hûn in. Heke hûn xwedî lê derkevin, piştrast bin ku dê neçar bimînin gavê biavêjin. Dê ev êş, xwîn, hêsrên çavan û hwd bi dawî bibin û pirsgirêk bi rêyên demokratîk çareser bibin. Heke hûn pişta xwe bidenê, dê kêm bimîne û wekî em dixwazin nemeşe. Temînata wê hûn in û em banga têkoşînê li gelê xwe dikin. Ev 40 sal in me êşên mezin kişand û niha firsendek heye. Lê rîsk jî heye. Firsend, rêxistinî û hêza me ye. Xetere jî xemsarî, bêdengiya me ye. Heke em firsendê bixwazin, divê em xwedî lê derkevini, kolan bi kolan bigerin, biçin cem hemû gel û baweriyan û derî bi derî bigerin. Em  li vir in û dê bi hev re biçin. Em ê bibêjin ‘Em li gel îradeya birêz Ocalan, bi gotinên wî re ne û piştgiriyê didin.’ Bawer bikin wê demê tu îktîdar dê nekarin pêşiya çareseriya vê meseleya izlm û zextê bigirin.” 

 

Civîn, ji çapemeniyê re girtî domiya.