Hilbijartinên parlamentoyê yên Herêma Federe ya Kurdistanê di 20’ê Cotmeha 2024’an de hatin lidarxistin. Bi ser re 3 meh derbas bûn lê hêj jî qebîneya hikûmeta nû nehatiye avakirin. Di hilbijartinan de tu partiyan bi qasî ku bi tena serê xwe hikûmetê ava bikin deng bi dest nexistin. PDK’ê 39, YNK’ê 23, Nifşê Nû jî 15 kursî bi dest xist. Hevdîtinên di navbera partiyan de didomin. Herî dawî Cîgirê Serokê PDK’ê Mesrûr Barzanî û Serokê YNK’ê Bafil Talabanî di 16’ê Çileyê de li Hewlêrê civiyan. 

 

Rojnameger Azîz Koyluoglû têkildarî astengiyên li pêşiya qebîneya hikûmeta nû û hewldanên tên kirin axivî. 

 

'ZEXTA HÊZÊN NAVNETEWEYÎ’ 

 

Rojnameger Koyluoglû, diyar kir ku bazariyên di navbera partiyan de didomin lewma hikûmeta nû hêj nehatiye avakirin. Koyluoglû, da zanîn ku mudaxileyên hêzên derve jî dikin ku hikûmeta nû neyê avakirin. Koyluoglû, wiha domand: “Hem hêzên navneteweyî hem jî yên herêmî mudaxileyî herêmê dikin. Zextekî giran a eniya Rojava heye. Dixwazin hikûmeteke li gorî berjewendiyên xwe ava bikin. Tirkiye jî ji bo li gorî berjewendiyên wê were tevgerîn, zextekî giran dike. Hikûmetên Îran û Iraqê jî ji bo hikûmeteke li gorî berjewendiyên wan bê avakirin zextê dikin. Ev zext çiqas encamê didin, mirov nikare di vê mijarê de tiştekî zelal bibêje. Lê di halê hazir de diviyabû heta niha hikûmet bihata avakirin. Prosedura asayî niha sekinî ye. Lê bazarî didomin.” 

 

BAZARÎ DIDOMIN

 

Bi domdarî Koyluoglû anî ziman ku bazarî û hevdîtinên di navbera PDK û YNK’ê de didomin û wiha got: “Di vir de partiya diyarker, Nifşê Nû ye ku 15 kursiyên wê hene. Serokê Nifşê Nû got ku heke di hikûmetê de cihekî girîng bigirin, ew ê tev li hikûmetê bibin. Beriya niha jî digotin ku dê tev li hikûmetê nebin. Lê xuyaye ku nêrînên wan guherî ne. Tê gotin ku teklîfa serokwezîrtiyê kirine lê em nizanin ev çiqas rast e. Di hevdîtinên navbera PDK-YNK’ê de jî tê gotin ku serokwezîr bila ne ji PDK ne jî ji YNK’ê lê bila ji partiyeke din be. Lê zehmete ev yek di pratîkê de çêbibe.” 

 

'TIRKIYE HEWL DIDE YNK’Ê LI DERVE BIHÊLE’

 

Di berdewamê de Koyluoglû destnîşan kir ku Tirkiye hewl dide YNK’ê li derveyî hikûmetê bihêle û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Ji bo pasîfîzekirina YNK’ê jî Nifşê Nû xistin dewrê. Tirkiye hewl dide hikûmeteke li gorî berjewendiyên xwe bide avakirin. Dixwaze PDK di hikûmetê de diyarker be. Têkiliyên wê yên bi PDK’ê re li ser berjewendiyan e. Dixwazin ev têkilî bidomin. Ji bo vê jî dixwazin YNK’ê li derve bihêlin. Tê gotin ku li ser Nifşê Nû - herî dawî bi cîgirê Wezîrê Karên Derve re li Enqereyê hevdîtin kiribû - bazariyên cidî tên kirin. Tirkiye hewl dide wan jî bi awayekî bike şirîkê PDK’ê û bi vî awayî YNK’ê li derveyî hikûmetê bihêle. Polîtîkaya Tirkiyeyê li ser dijberiya Kurdan teşe digire. Li gorî wan heke hikûmeteke li ser xeta wan bê avakirin, dê êrişên xwe yên dagirkeriyê bi rehetî bidomînin. Nexwe dê li dijî êrişên dagirkeriyê bertek çêbibe, dibe ku hikûmet reaksiyonên cuda nîşan bide û karê wan zehmet bike.” 

 

'HIKÛMETEKE BÊYÎ PDK Û YNK’Ê NAYÊ AVAKIRIN’ 

 

Koyluoglû, anî ziman ku bi hewlda dervehiştina YNK’ê re tê armanckirin ku li Başûr “şerekî navxweyî” were derxistin û ev nirxandin kir: “Rewşekî îktîdarê ya herêmî heye. YNK li herêma xwe bi temamî îktîdar e. PDK jî li herêma xwe îktîdar e. Lewma jî îktîdareke bêyî PDK’ê û bêyî YNK’ê nayê avakirin. Heke wiha bibe, ev yek dê rê li ber rewşekî aloz veke. Heta dibe ku ev rewş veguhere şerê navxweyî. Jixwe Tirkiye li pey vê ye. Dixwaze YNK’ê li derveyî îktîdarê bihêle, Nifşê Nû, PDK û partiyên biçûk bîne gel hev û hikûmetê ava bike. Bi vê yekê re jî şerekî navxweyî di navbera Kurdan de derxîne. Lê ev polîtîka dê çiqas bi ser keve, PDK dê çiqas rê bide vê, ev yek dê di rojên pêş de diyar bibe.” 

 

KESÊN HEVDÎTINAN DIXITIMÎNIN

 

Koyluoglû, wiha domand: “Her kes dixwaze ji hikûmeta nû parekî bigire. YNK naxwaze Mesrûr Barzanî dîsa bibe serokwezîr. Naxwaze Rêber Ehmed dîsa bibe wezîrê karên navxweyî. Di halê hazir de mijara ku hevdîtinan dixitimîne ev e. Anku heke daxwazên YNK’ê bên qebûlkirin, dê ji bo avakirina hikûmetê tu pirsgirêk nemînin. Lê beşekê PDK’ê jî daxwazên YNK’ê red dike. Anku dixwazin Mesrûr Barzanî bibe serokwezîr û Ehmed jî bibe wezîrê karên navxweyî. Ev rewş jî dike ku hewldanên ji bo avakirina hikûmetê bixitimin. Lê zehmete ev astengî were çareserkirin. Rêber Ehmed her wiha ji navenda îstîxbarata PDK’ê tê. Tirkiye dixwaze Rêber Ehmed weke wezîrê karên hundir bimîne.”

 

HEWLDANÊN ROJAVAYIYAN 

 

Koyluoglû, got ku hêzên derve jî bi heman awayî zextan dikin û axaftina xwe wiha qedand: “Hem Nêçîrvan Barzanî hem jî Mesrûr Barzanî bi dewletên herêmê re hevdîtinên dîplomatîk dikin. Hem bi Îranê û Tirkiyeyê, hem bi Erebistana Siûdî, Mîrîtiyên Yekbûyî yên Ereb re hem jî bi Fransayê re hevdîtin kirin. Beşekê van hevdîtinan, rewşa heyî ya hikûmeta herêmê ye. Beşek jî ji bo geşedanên li Rojhilata Navîn bûn. Tirkiye hewl dide di mijara geşedanên li Rojhilata Navîn de PDK’ê li cem xwe bigire û weke amûrekê bi kar bîne. Hêzên navneteweyî jî li dijî PDK’ê bi bertek in ewqas girêdayî Tirkiyeyê bûye. Dixwazin xwe ji vê rewşê xelas bike. Dixwazin hikûmeteke hinek nêzî welatên rojavayî ava bibe.” 

 

MA / Zeynep Durgut