ÎHD’ê ji bo Sûriyeyê bang kir: Mekanîzmaya pêşîlêgirtina komkujiyên sivîlan ava bikin

  • rojane
  • 15:56 21 Çile 2025
  • |
img

ENQERE - ÎHD’ê xwest ku komkujiyên dewleta tirk li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê li dijî sivîl û rojnamegeran pêk anî bên lêkolînkirin û got: “Divê gavên ku Rêveberiya Xweser di avakirina Sûriyeyê de bibe modêl bên avêtin.” 

Navenda Giştî ya Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) têkildarî bûyerên li Sûriyeyê diqewimin daxuyanî da. Daxuyanî, bi sernavê “Li Sûriyeyê sivîl tên qetilkirin, binpêkirinên giran ên mafên mirovan çêdibin, krîza însanî giran dibe” hate weşandin. Di daxuyaniyê de cih da geşedanên ji serdama 2011’an heta niha yên li Sûriyeyê qewimîn. Hat gotin ku piştî têkbirina DAIŞ’ê, Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê li dijî rejîma Baasê weke modêleke alternatîf derketiye pêş. 
 
TÊGEHA ‘TERORÊ’
 
Di daxuyaniyê de hat bibîrxistin ku Heyet Tahrîr el-Şam (HTŞ) a Tirkiye jî di nav de di “Lîsteya terorê” ya gelek welatan de cih digirt, rêveberiya Sûriyeyê bi dest xistiye û wiha hate gotin: “Tevî ku hêj di lîsteya terorê de cih digire jî serokê MÎT’ê û wezîrê karên derve çûn serdana Şamê. Di daxuyaniyên piştî serdanê de hat gotin ku ji HTŞ’ê xwestine ku Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê belav bike, heke hewce bike Tirkiye jî dê piştgiriyê bide hereketeke leşkerî. Yekitiya Ewropayê û gelek welatên din ên HTŞ di lîsteya wan terorê de cih digire jî çûn serdana Şamê. Ev rewş nîşan dide ka têgeha ‘terorê’ çiqasî demkî ye û li gorî berjewendiyan diguhere. 
 
CENAZEYÊN ROJNAMEGERAN
 
Rojnamegerên Kurd Cîhan Bîlgîn û Nazim Daştan ku li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê xebatên xwe didomandin, di 19’ê Kanûna 2024’an de ji hêla ÎHA û SÎHA’yên tê îdiakirin ên Tirkiyeyê ne, hatin kuştin. Bi vê êrişê re hiqûqa mirovhez bi eşkereyî hatiye binpêklirin. Der heqê baro û rêxistinên mafên mirovan ên dixwestin ev bûyer were ronîkirin de jî bi lez û bez lêpirsîn hate destpêkirin. Rayedaran heta niha jî têkildarî bûyerê tu agahî nedane. Komeleya me û gelek rêxistinên civaka sivîl ji bo dayina cenazeyên rojnamegeran serlêdan kirin lê nehatin dayin. Cenaze bi rojan hatin sekinandin û neçar man ku li Qamişloyê bên definkirin. 
 
ÊRIŞÊN SER SIVÎLÊN LI TIŞRÎNÊ
 
Tirkiyeyê, di 19’ê Çileya 2025’an de li dijî sivîlên li Bendava Tişrînê ku ji bo sekinandina êrişên ser bendavê çalakiya nobetê dane destpêkirin, êriş pêk anî. Di êrişa tê îdiakirin Tirkiyeyê kiriye de şanogerê Kurd Bavê Teyar (Cuma Xelîl Îbrahîm) û antrenorê sporê Kefo Osman jî di nav de 6 sivîlan jiyana xwe ji dest dan û zêdetirî 20 sivîl jî birîndar bûn. 
 
SÛCÊ ŞER
 
Rayedaran heta niha jî têkildarî vê bûyera ku bi eşkereyî binpêkirina hiqûqa mirovî ye, tu daxuyanî nedane. Li gorî agahiyên ji herêmê, di encama êrişan de zirareke mezin gihiştiye Bendava Tişrînê û ji ber ku êriş didomin cihê zirar gihiştiyê nehatiye çêkirin û xetere heye ku bendav biteqe. Heke bendav biteqe jî dê xetereyeke mezin li ser jiyana bi milyonan kesên li Heleb û bajarên din bike. Tenê ev rewş bi xwe jî li gorî Peymana Cinevê ku Tirkiyeyê jî îmze kiriye, sûcê şer e. Ev êrişên li dijî Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê tên kirin û binpêkirin hiqûqa însanî nayê qebûlkirin. 
 
BANGA JI BO RAYA GIŞTÎ YA DEMOKRATÎK
 
Heta niha jî rayedarên Tirkiyeyê têkildarî van êrişan tu daxuyanî nedane ku ev jî fikaran çêdike. Ev rewş, dê zirarê bide pêvajoya aştiyê ya heyî. Em bang li rayedaran dikin ku tavilê daxuyaniyê bidin. Banga me ji bo raya giştî ya demokratîk jî ew e ku bihestiyar tevbigerin.” 
 
Herî dawî jî ev bang li rayedaran, raya giştî û mekanîzmayên mafên mirovan a navneteweyî hate kirin: 
 
*HTŞ a ku rêveberiya Sûriyeyê bi dest xistî, êrişî Elewiyan, Kurdan, Êzidiyan, Durziyan, Suryanan, Xiristiyanan û hwd. dike. Ji bo pêşîlêgirtina van êrişên qirkirinê bikevin nava tevgerê. 
 
*Ji bo binpêkirinên mafên mirovan ên giran ên ji hêla rejîma Baasê û HTŞ’ê ve li Sûriyeyê hatine kirin û sûcên qirkirinê bibin alîkar ku komîsyonên heqîqet û edaletê yên serbixwe bên avakirin. 
 
*Gavên ku Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê bibe modêla avakirina Sûriyeyê, biavêjin. 
 
*Ji bo pêşîlêgirtina êrişên ser sivîlên li herêmên Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê û binpêkirina hiqûqa însanî, gavan biavêjin. 
 
*Ji bo faîlên rojnameger Cîhan Bîlgîn û Nazim Daştan û sivîlên di 19’ê Çileya 2025’an de jiyana xwe ji dest dayin bên eşkerekirin, xebateke bibandor bimeşînin. 
 

Sernavên din

14/02/2025
16:41 Hewldana Civakî ya ji bo Aştiyê çû serdana DEM Partiyê
16:36 Komeleya Birca Belek rêveberiya xwe ya nû hilbijart
16:31 Dayikên Aştiyê yên Wanê: Berxwedan jiyan e, qeyûm talan e!
15:28 Talabanî: Cihgirtina Kurdan a di avakirina Sûriyeya nû de dê bi xwe re îstîqrarê bîne
14:35 Xelkê Sêrt û Rihayê piştgirî dan berxwedana Wanê
14:27 Girtiyên nexweş ên li Antalyayê ev saleke sewqî nexweşxaneyê nayên kirin
14:20 Polîsan bi ser Navenda Çandê ya Îdîlê de girtin
13:37 Parêzerê Îtalî: Azadiya Abdullah Ocalan dê pêvajoyê bi ser bixîne
13:26 Polîsan kablo birîn û li ser dep alaya tirkan xêz kirin
13:14 Dayik li ber xwe didin: Em ê tu caran serî netewînin
12:39 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
11:50 Di êrişa dewleta tirk de jinek hate qetilkirin
11:38 Hevşaredar Hatun li qada çalakiyê bang kir: Ji xeletiya xwe vegerin
11:15 Ji DEM Partiyê 4 xalên çareseriyê
11:13 Li gelek bajaran bi ser malan de hate girtin
10:45 Polîsan bi ser Mala Hunerê ya Jîn Artê de girtin
10:25 Xelkê Wanê: Me duh rê neda wan û dê îro jî nedin
09:47 Li Wanê ji ber berfê rêya 235 gund û mezrayan hatin girtin
09:46 'Di çarçoveya mafê aştiyê de divê Ocalan azad bibe'
09:45 Şoreşgerê Ereb Alkanoglû: Di warê muzakereyê de divê şert û merc bên xurtkirin
09:35 Li Akdenîzê serdema qeyûm: Mobîng, gef û qirkirina karkeran
09:35 ‘Gel ji felsefeya Abdullah Ocalan hêzê digirin’
09:11 KON-MED: Em di 15'ê Sibatê de biherikin mitînga Strasbourgê
09:09 Behsa nasîna xwe ya bi Ocalan re kir: Girêdana min a bi têkoşînê re zêde bû
09:04 Di 13 saliya xwe de bavê xwe nas kir, 17 sal in li benda berdana wî ye
09:00 ROJEVA 14'Ê SIBATA 2025'AN
08:48 Nobet di roja 4’an de didome: Gelê Wanê dê dîsa bi ser keve
08:35 Guh nadin berf û zivistanê nobet digrin
07:21 Cemîl Bayik: Nameya Rêber Apo gihîşte me
13/02/2025
16:30 Bertek nîşanî qedexekirina bîranîna Şêx Seîd da: Kurd ev 100 sal in li ser pêya ne
16:20 Nobeta li Wanê: Guh bidin gotinên Ocalan û ji vîna gel re rêzdar bin
16:07 Cezayê li Zeydan hatiye birîn hat protestokirin
15:54 Pervîn Buldan çû serdana Demîrtaş û Mizrakli
15:42 Nasnameyên 32 welatiyên li Şengalê hatin qetilkirin bi salan piştre hatin eşkerekirin
15:17 Binarê Qendîlê hate bombebarankirin
15:16 Serokkomariya Iraqê ‘Qanûna statuya rewşa kesî’ erê kir
15:09 Di doza Sûrê de 11 sal û 3 meh cezayê hefsê dan Atalay
14:07 Zengîn a AKP’î ji bo ‘vasî’ li Gergerlîoglû bê tayînkirin serî li dadgehê da
13:03 Komek rewşenbîrên misliman: Divê meclis berpirsyariyê bigire ser xwe
12:39 Nobeta li Wanê didome: Beriya şahiyê gel bicoş e
12:27 Li Xarpêtê jinekê bi awayekî guman jiyana xwe ji dest da
12:19 Walîtiyê Amedê bîranîna Şêx Seîd qedexe kir!
12:14 Hêlîn Umît: Naveroka bangê dê di rojên pêş de zelal bibe
11:51 Binçavkiriyên li Stenbolê sewqî edliyeyê hatin kirin
11:32 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo biçin Îmraliyê serlêdan kirin
11:31 Li Wanê peyama ‘Em berê bi ser ketin, dê dîsa bi ser kevin’
11:31 Zeydan: Wan bi sekna xwe bûye hêvî û serfiraziya her kesî
11:01 Mehmet Ocalan: Çareserî dê ji bo her kesî baş be
10:28 Erdemîrcî: Divê bi ruhê 26 sal berê li pêvajoyê xwedî derkevin
10:25 Gelê Wanê: Em ê şaredariya xwe nedin wan
10:04 Li 3 bajaran gelek kes hatin binçavkirin
10:01 KCK: Yên bang kirin bila şert û mercan çêbikin
09:47 HDK biisrar e ku aştiyê civakî bike
09:33 Tehliyeya Kandemîr bi hinceta ‘greva birçîbûnê’ taloq kirin
09:09 'Kî çi stratejiyê ava dike bila bike, lê mecbûr e HSD'ê bibîne'
09:09 Rojnameger Germiyanî: Li dijî qetilkirina rojnamegeran pêdivî bi helwesteke navneteweyî heye
09:07 Di bin banê NÇM'ê de ‘Koma Vejîn’ hat avakirin
09:02 Her sal di 15'ê Sibatê de rojî digire: Wê komploger winda bikin
09:00 ROJEVA 13’Ê SIBATA 2025’AN
08:41 Gel ev 3 roj e li pêşiya şaredariyê li ber xwe dide
12/02/2025
16:47 Malbata Rojwelat Kizmaz: Bila berpirsyar hesabê bidin
16:39 Dadgeha Bilind cezayê ‘endamtiyê’ yê Ayşe Gokkkan betal kir
16:14 Ma Music çû serdana Navenda Giştî ya DEM Partiyê
16:09 Amedsporê banga îstîfayê li Midûriyeta Ciwan û Sporê kir
15:41 Di çalakiya li Akdenîzê de bertek nîşanî cezayê li Zeydan hatiye birîn dan
15:32 IFJ’ê bertek nîşanî fesxkirina Sendîkaya Rojnamegeran a Sûriyeyê da
15:20 Dewleta tirk Binarê Qendîlê bombebaran kir
14:15 Ji bo Koyluoglû mewlûd hat dayin: Dê peyrewên wî têkoşîna heqîqetê bidomînin
14:07 Îdianameya Îmamoglû hate qebûlkirin
13:57 Cezayê hefsa malê yê rojnameger Akyuz hate rakirin
13:46 Rojnameger Samî Yilmaz hate binçavkirin
13:43 Ji bo mitînga Strasbourgê bang hate kirin
13:34 Dozgeriya li dijî biryara betalkirina di doza Sûrê de derketî ceza xwest
13:17 Li Wanê çalakiya girseyî: Em ê îradeya gel biparêzin
13:10 DBP dê li Amedê kongreyê li dar bixe
12:58 Li Salîhliyê 18 kes hatin binçavkirin
12:26 Cezayê li Zeydan hatiye birîn hat protestokirin
12:16 AYM’ê ji bo cezayê dabûn rojnameger Yelda Çîçek biryara binpêkirinê da
12:00 MYK’a DBP’ê: Em ê li dijî êrişên ser HDK’ê têbikoşin
11:53 Polîsê Kazanhan qetil kirî ev saleke nehatiye girtin
11:42 Wêneyên 2 rojnamegerên jin ên hatin qetilkirin hatin şewitandin
11:21 Wesayîta karkeran qeza kir: 10 kes birîndar bûn
11:20 Li dijî girtina rojnameger Oznûr Degerê îtîraz hate kirin
11:14 Berxwedana ji Şêx Seîd heta Abdullah Ocalan didome: Bêyî azadiyê çareserî nabe
10:18 Endama PM’a DEM Partiyê Pakîze Sînemîllîoglû hate binçavkirin
10:18 Amed bi berfê xemilî
09:16 Ji PKK’ê daxuyaniyeke girîng
09:11 Karapinarê nexweşîna pençeşêrê pê re heye: Ez mafekî dermankirinê yê birûmet dixwazim
09:10 Margaret Owen: Heya Ocalan azad nebe em ê nikaribin li ser aştiyê biaxivin
09:06 Farisogûllari: Ger AKP pêvajoyê bixitimîne ya winda bike wê Tirkiye be
09:02 'Ji bo azadiya Abdullah Ocalan, em amade ne bitêkoşin'
09:01 Kaganarslan: Ji bo civakîkirina çareseriyê gavên pratîk divê
09:00 ROJEVA 12’Ê SIBATA 2025’AN
08:34 Li Wanê dê daxuyaniya girseyî were dayin
08:31 Hevşaredar Neslihan Şedal: Em ê rê nedin xespkirinê
08:31 Berxwedan li taxan belav bû
08:30 Xelkê Wanê heta serê sibehê li pêşiya şaredariyê bû
11/02/2025
23:59 Tevî sar û seqemê jî bi hezaran kes li ber şaredariyê ne
16:24 Li dijî hewldana tayînkirina qeyûm li Wanê kon hate vegirtin
16:19 Li pêşiya Girtîgeha Evînê çalakî: Darvekirinan bidin sekinandin