Muslim: PKK hincet e, armanc Kerkuk û Silêmanî ne

  • rojane
  • 11:32 20 Nîsan 2024
  • |
ENQERE - Hevserokê PYD’ê Salîh Muslim destnîşan kir ku divê gelê kurd li dijî êrişan yekitiya xwe pêk bîne û destnîşan kir ku dewleta tirk PKK’ê dike hincet û Kerkuk, Mûsil û Silêmaniyê armanc dike. 
 
Li Rojhilata Navîn rewşa krîzê bi şer, dagirkirin û pirgirêkên civakî kûrtir dibe. Li aliyê din rageşiya di nava Îran û Îsraîlê de fikarên pêvajoya pevçûneke nû ya li herêmê jî bi xwe re anîn. Di pêvajoyeke wiha de desthilata AKP’ê jî polîtîkayên xwe yên dijberiya gelê kurd û israra xwe ya şer didomîne. Bi taybetî israra dewleta tirk a di pirsgirêka kurd de destkeftiyên kurdan ên li herêmên din jî hedef digire. Pêvajoya şer a di sala 2014’an de li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê dest pê kir, bi êrişên hewayî yên dewleta tirk didome. Li başûrê Kurdistanê jî bi piştgiriya PDK’ê polîtîkayeke dagirkirinê ya pir alî di dewrê de ye. Serokkomarê AKP’î Tayîp Erdogan dê vê mehê serdana Iraqê û di meha pêşiya me de jî dê serdana Amerîkayê bike. Ev her du serdan di nav serenavên girîng ên rojên pêşiya me de ne. 
 
Pirsa “Kurd wê bersiveke çawa bidin” hewldana “bênasnamekirinê” ya li her çar parçeyên Kurdistanê dewam dike jî di rojevê de ye. Hevserokê Partiya Yekitiya Demokrat (PYD) Salîh Muslum têkildarî geşedanên li Rojhilata Navîn û rewşa kurdan a li herêmê ya niha ji ajansa me re axivî. 
 
‘HERKES VAN PIRSGIRÊKAN BIKARTÎNE’ 
 
Muslum, bal kişand ser geşedanên li Rojhilata Navîn wiha got: “Li Rojhilata Navîn du pirsgirêkên mezin hene. Heta ku ev neyên çareserkirin aştî nayê Rojhilata Navîn. Lê herkes van her du pirsgirêkan jî li gorî plan, armanc, pêvajoyên xwe yên siyasî û hedefên xwe bikartîne. Mesele; pêvçûnên navxweyî hene û hinek kurdan digirin cem xwe û dibin sedemê nedayîn mafên wan. Pişt re bi rêya zextê li ser dewletan lîstikên cûr bi cûr ên weke gefê bên dîtin tên lîstin. Niha meseleya tu ferqa meseleya Filistînê jî ji van nîne. Niha herkes vê meseleyê bikartîne. Ereb û dewletên ereban ji bo gel hişyar nebe gotinên weke ‘Meseleya Filistînê ez ê çareser bikim, ez ê li ber xwe bidim, ez Filistînê xelas bikim’ gotin. Ew jî tê re nekir niha mesele veguherîne meseleyeke Îslamê.”
 
 ‘NE NETENYAHÎ NE JÎ HAMAS DIKARE VÊ PIRSGIRÊKÊ ÇARESER BIKE’ 
 
Muslum, di berdewama axaftina xwe de wiha got: “Niha van rojên dawî vê meseleyê herî zêde Îran bi kar tîne. Hamas heye; di sala 1982’yan de ew tesfiye kirin û dan koçkirin. Ji Lubnan, Filistîn û Urdunê derxistin û ew marjînal kirin. Lê meseleya misilmantiyê rêxistinên cîhadîst ên weke Hamasê hêj bikartînin. An ku projeyên herkesê hene. Herî dawî Îranê jî ev bikaranî. Ev rêya nû nayê hesaba Îran û Tirkiyeyê. Elbet ji bo vê li Tirkiyeyê hin kesên piştgiriya Hamasê dikin hene. Me di serî de got, heke bi rastî jî hûn çareseriyê bixwazin; ev çareserî bi van fikrên wiha çênabe. An ku ev meseleya dewletê ya netewî ye. Filistîn dewleteke oldar dixwaze, Îsraîl dewleteke oldar dixwaze. Ereb jî wiha ne, Hamas jî dewleteke îslamî dixwaze. Ev ji bo her duyan jî ne çareserî ye.”
 
 
Muslum, bi lêv kir ku vê pirsgirêkê ne Netanyahû ne jî nêrîna cîhadîst a îslama radîkal a Hamasê dikare çareser bike û wiha lê zêde kir: “Meseleya Filistînê gelek cuda ye. Divê weke daxwaza gelê Filistînê were çareserkirin lê mixabin kes van guhdar nake. Li aliyekî sosyalîzmeke hişk li aliyê din cihada îslama hişk. Ev ne çareseriyê encax hilweşînê bi xwe re bînin. Em weke Rojhilata Navîn dibin şahidê vê yekê. Herkes dibêje ‘te li konsolosxaneyê xist’ lê kes nabêje ‘çi karê evqas generalan li konsolosxaneyê heye. Ev hemû fermandarên ku şer bi rê ve dibinin’. Avahiya li konsolosxaneyê û avahiya li rex wê veguherandine baregeheke leşkerî û navenda rêvebirina şer. Îsraîlê jî li wan xist. Niha ev jî (Îran) tola wan dihilîne. Êdî em nizanin ka dê çi bibe, wiha didome. Lê bi rastî jî rewş gelek bixeter e. Hêvî dikim ku Rojhilata Navîn ber bi hilweşînekê ve nabin.
 
Bi gelê Filistînê re piştevaniya me heye. Em wan ji serî ve dizanin. Hevalên me ne, têkiliyên me jî hene. Lê fikrên Hamasê çareseriyê pêk naîne. Cihû ji xwe di dîrokê de parçeyekî Rojhilata Navîn in. Realiyeteke Rojhilata Navîn in. Em vê jî qebûl dikin. Beriya ku Îsraîl were avakirin ji xwe piraniya wan li Mezopotamyayê li Kurdistanê dijiyan. Di nava wan û kurdan de nakokiyek nebû. Em nakokiyeke wiha qebûl nakin. Ji ber wê yekê ne siyonîzm ne jî cîhadîzim ne rê ye. Her du jî ne ji Rojhilata Navîn re ne jî ji gelên vê derê re çareseriyê naînin. Bibe bibe dê zêdetir windahiyan bi xwe re bîne.”
 
‘MESELEYA KURDAN MESELEYA HEBÛNÊ YE’ 
 
Muslum, destnîşan kir ku şer hemû ji bo berjewendiyan tên derxistin û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Yek ji bo petrolê yek jî ji bo bazirganiyê dixebite. Têkoşîna kurdan gelekî cuda ye. Ji ber ku meseleya hebûnê ye. Hêj jî tu kes kurdan qebûl nake ku geleke û bi statuyê dikarin xwe bi rê ve bibin. Mînak weke li Başûr naxwazin kurdan nas bikin. Derdê me cuda ye. Em xwe bidin kîjan alî em ê winda bikin. Ji ber vê yekê divê xeta me cuda be. Divê xeta me rêya sêyemîn be. Projeyên me hene; projeya neteweya demokratîk. Heke em vê pêkbînin em ê hem li Rojava hem li cihên din bikarin xwe biparêzin. Ji xwe hêzên me jî di şerekî wiha de cih nagirin. Ji ber ku hêzên me ji destpêkê di çarçoveya xweparastinê de parastin. Heke bi ser me de neyên, em êrişê kesê nakin. Heke bi ser me de werin jî em ê xwe biparêzin û li ber xwe bidin. 
 
DIVÊ KURD YEKITIYA XWE PÊK BÎNIN 
 
Di rewşeke wiha de divê kurd di nava xwe de yekitiya xwe pêk bînin. Qet nebe ji bo ku xwe bi parêzin. Çi li Başûr be çi li Rojava an li cihekî din be em bikarin xwe biparêzin em nakevine nav rewşeke xetere. Hêvî dikim ku bikarin xwe wiha biparêzin. Gefên li ser me qet kêm nebûn. Di serî de jî yên dewleta tirk, faşîzma tirk. Projeya wan a Osmaniya Nû û misak-i mîllî heye. Dixwazin ji Rojava dest bi vê projeyê bikin. Beriya niha jî hewldanên wan çêbûn. Dagirkirina Efrînê, pişt re ya Girê Spî û Serê Kaniyê. Heke hûn rastiyê bixwazin ji sala 2016’an ve em di nava şer de ne. Tirkiye xwe avêtiye holê û şûna DAIŞ’ê girtî ye. Piştî ku DAIŞ têkçû ketin şûna wan û hêj jî hemû amûrên di destê xwe de ji bo vê yekê bikartîne. El Nûsrayê bikartîne. Komên din ên terorîst bikartîne. Li cihên ku dagirkirine baregeh û cihên wan ên perwerdehiyê hene. Hem li Serêkaniyê û Girê Spî, hem li Efrînê û Idlîbê. Hemû têkiliyan bikartîne. Kî ji Tirkiyeyê tiştekê bixwaze dibêjin ‘Tu dê dijminatiya kurdan bikî, pişt re vê yekê bikî’. Em li deriyê kê bidin an Tirkiyeyê girtî ye an jî hewl dide bigire. Êriş ji xwe nesekinîne. Êdî dê heta ku biçe nizanin lê em amade ne.” 
 
‘HERÎ ZÊDE LI SER BAŞÛR GEF HENE’ 
 
Muslum, bal kişand ser êrişên li dijî başûrê Kurdistanê û wiha pê de çû: “Herî zêde li ser başûrê Kurdistanê gef hene. Dixwazin wan deran dagir bikin. Ji xwe projeya wan diyar e. Hincet tenê PKK nîne. Hem Kerkuk, hem Mûsil hem jî Silêmaniyê dixwaze. Dixwaze dagir bike û tev li projeyên xwe bike. Hem jî naxwaze ku li Rojava gelê kurd bibin xwedî statu. 8 salan dema biryara 2-2-54 Neteweyên Yekbûyî (NY) derket, herî zêde dewleta tirk li dijî vê derket. Naxwazin ev were pêkanîn. Ji ber ku dê ew der hinekê biîstîkrar bibe. Qet nebe kurd jî dê hinek mafên xwe yên demokratîk bi dest bixin. Ji ber wê jî ev yek tê astengkirin. Em li her cihî li ber xwe didin. Şer nesekinî ye. Ji ber Tirkiye pirsgirêka kurd a di nava xwe de nikare çareser bike, heta ji ber naxwaze çareser bike êrişî me dike. Heke li wir çareseriyek pêk were, bi kurdên li wir hev bikin em jî dê rehet bibin. Ji ber vê yekê pirsgirêka kurd girêdayî hev e. Faşîzma tirk dijminê herkesî ye.”
 
Muslum, axaftina xwe wiha domand: “Em tişta ji destê me tê dikin. Rêveberiya Rojava, Rêveberiya Xweser, yên din em weke PYD tişta ji destê me tê dikin. Ji ber vê yekê em dikevin nava têkiliyê de lê Tirkiye bi taybetî Başûr bi dest xistiye. Bi taybetî meseleya PDK’ê hem ji bo şantajê hem jî ji bo berjewendiyan bi kar tîne. Elbet em vê dibînin û temaşe dikin. Rewşa li Başûr ji bo kurdan destkeftiyek e. Pergaleke federatîf heye. Divê ev jî teqez were parastin. Lê wisa xuya dike ku Tirkiyeyê ew xistine bin kontrola xwe û teslîm girtine. Weke ku ev tê re neke jî bi Bexdayê re têkiliyên xwe zêde dikin. 
 
Rêveberiya Başûr çiqas hişyar e? Ji ber ku divê hişyar bin. Heke êdî dê pir bibe dereng. Niha Tirkiye şer derxîne û bêje ‘Ez ji bo aştiyê hatime vir’ kî dikare li dijî wê tiştekê bike? Iraq dê asteng bike? Ji xwe di heman fikrî de ne. Ew jî her çiqas bi awayekî vekirî nebêjin jî dixwazin ji meseleya federasyonê xelas bibin. Anku tiştên li wir tên jiyîn gefan li pergala federatîf dixwin. Dibêjin ‘ev meseleya PKK’ê’ ye. Lê ne wisa ye. Ev ji sala 2014’an ve li Başîkayê ne û hemû çeteyên DAIŞ’ê li wir tên perwerdekirin û ji wir tên şandin. Kes nikare ji vê yekê re tiştekî bêje. Heta rêveberiya Bexdayê got ‘bila Başîka were girtin’ lê Tirkiyeyê got ‘ez nagirim’. Ji ber wê yekê tişteke gelekî bixeter e. Ji ber vê yekê yekitiya kurdan di vê pêvajoyê de gelekî girîng e. Heke rastî jî dê Başûr ji destan derkeve. Niha PDK girtiye cem xwe. Pişt re dest bi xwarina gefan a li YNK’ê kir. Heke ew jî serî bitewînin dê Başûr biçe. Ji xwe li wir dora 100 baregehên wan hene û leşkerên wan hene. Qet ne li cihên wisa çoltar. Tirkiye li hemû rastiyan û bajaran e. Di serî de Hewlêr her der xistiye bi destê xwe. Kes nikare van derxîne. Divê mirov gelekî bi baldar be. Divê biaqil tevbigerin.”
 
‘JI BO KU KURD TUNE BIBIN HEMÛ TIRKIYE FIROTIN’ 
 
Muslum, axaftina xwe bi van gotinan bi dawî kir: “Tirkiye çima kete vê rewşê? Tirkiyeyê çima ji aliyê aboriyê ve îflas kir? Tirkiye çima ji Ewropayê dûr ket? Tirkiye çima nikare têkiliyan bisekinîne? Tirkiyeyê çima bi NATO’yê re alozî çêkir? Ev hemû niha têkildarî meseleya kurd e. Hûn lê dinêrin dewlet dikeve şer. Pişt re 10 salan hûn êşa wê dikişînin. Helbet nikare aboriya xwe çareser bike. 8 sal in tu di nava şerekî de yî, evqas mesref çêbû ye. Ji xwe wan bi xwe jî got; ku guleyek bûye çend lîre. Li dronên ku van rojên dawî hatine xistin binêrin. Her drone herî kêm 5 milyon dolar e. 100 milyon dolar ji vir re çû. Şerekî 8 salan aboriya Tirkiyeyê têk bir. Ev sedema ewil e. Ya duyemîn; Tirkiye 30-40 sal in li ber deriyê Ewropayê disekine. Çima nikare bikevê? Ji ber ku hin krîterên demokratîk ên li wir dê ji bo başiya kurdan bin, kurd dê rêveberiyên demokratîk bi dest bixe. Nêzî wir jî nabin. Ji ber wê ji Ewropayê dûr ketin. Kurdan ji xwe di mijara şer de xwe îspat kirin. Têkiliyên wan ên bi koalîsyona navnetewî re baş bûn. Têkçûna Tirkiyeyê ji ber pirsgirêka kurd e. Rast î ev e. Pirsgirêka kurd êdî bûye çalereşek, çi hebe daqûrtîne. Têkiliyan, aboriyê, siyasetê daqûrtîne. Kî ji kurdan re du gotinan bibêje Tirkiyeye berîka xwe vedike û çi dixwaze dide. Hemû Tirkiye firotin. Çima ji bo ku kurd tune bibin.”
 
MA / Firat Can Arslan
 
 

Sernavên din

09:46 Tevî hemû îtîrazan jî qirkirina xwezayê ya li Gabarê nayê sekinandin!
09:08 Li Çeşme û Odemîşê şewat derket
09:07 Seroka ÎHD a Stenbolê: Girtiyên nexweş nikarin li benda Îlon-Cotmehê bin!
09:03 Emîne Uçak Erdogan: Ji bo mayinde bûna pêvajoyê sererastkirinên qanûnî divê
09:01 KJAR: Em ji bo jina azad, Îrana demokratîk têdikoşin
09:00 ROJEVA 3’YÊ TÎRMEHA 2025’AN
08:22 Mûstafa Karasu: Derdoreke di nava dewletê de dixwaze pêvajoyê xera bike
02/07/2025
23:13 Çetîn Arkaş hate berdan
19:24 Hevşaredara Silopiyayê bi daxwaza îxrackirinê sewqî lijneya dîsîplînê hat kirin
16:42 Rapor: Aborjîn hatine qirkirin
16:35 Li Egeyê şewatên daristanan
16:15 Şirnexiyan li pêşiya wezaretê got: Bila projeyên bendavan bên betalkirin
15:10 Di lêpirsîna Lemanê de ji bo 4 kesan daxwaza girtinê
15:07 DFG û MKG ji bo piştevaniyê çûn serdana rojnameger Zeynep Durgutê
14:53 Îranê hevkariya xwe ya bi Ajansa Enerjiya Atomê ya Navneteweyî re da sekinandin
14:49 Li nexweşxaneyê tecawizî zaroka astengdar hate kirin
14:48 Di doza tecawiza li dijî zarokê de biryara ‘domandina rewşa girtî’ hat dayin
14:31 Li Gemlîkê bi pileya 4.3’yê erdhej çêbû
14:07 Der barê Lemanê de lêpirsîna darayî hate vekirin
14:06 Halîde Turkogluyê ji bo meşa li Enqereyê banga tevlibûnê kir
13:45 Meclisa Giştî ya Agiriyê têkildarî nelirêtiyên li bajar daxuyanî da
12:47 Li Sekasurê berxwedan didome: Telafiya zirara xwezayê nîne
12:31 Şandeya ji Ewropayê: Divê Ocalan bêşert were berdan
12:22 Ji bo doza zaroka tecawiz lê hatibû kirin banga tevlibûnê
12:05 Ji Trump daxuyaniya têkildarî Xezeyê: Îsraîlê şertên agirbestê qebûl kir
11:50 Însiyatîfa Jinan dê têkildarî pêvajoyê daxwazên xwe ragihînin Meclisê
11:48 Rejîma Îranê êrişî jinên Beluc kir: Jinek hat kuştin û 11 jî birîndar bûn
11:43 Komkujiya Madimakê di sala 32’yan de ye: Edalet û hevrûbûn divê
11:28 Rewşa girtiyên nexweş ên li girtîgehên Antalyayê giran dibe
11:21 Bîranîna Komkujiya Madimakê: Divê komîsyon were avakirin û lêborîn bê xwestin
11:15 ‘Şewata pirêzeyan dibe sedema felaketê’
10:51 Abdullah Ocalan a ji bo şandeya Ewropayê peyam şand
10:29 Xelatên Rojnamegeriya Jinê ya Gurbetellî Ersozê: Mîrateya wê bû îlham
10:20 Li Mexmûrê ambargo: Tedawiya nexweşan tê astengkirin
09:53 Li Îranê zextên ser Kurdan zêde bûn: Hewl didin daxwaza xweseriyê tune bikin
09:20 Ji mihrîcana Gimgimê: Jina azad, civaka azad e
09:17 Ciwanên tev li mihrîcana Erdîşê bûn: Em dixwazin çanda xwe azad bijîn
09:02 'Divê kedkar kirdeya pêvajoyê bin'
09:01 Piştî peymanê rewşa dawî ya Serêkaniyê, Girê Spî û Efrînê
09:00 Serokê Baroya Îdirê Tûtûlmaz: Beranberî her gavê divê gavên qanûnî bên avêtin
09:00 ROJEVA 2’YÊ TÎRMEHA 2025’AN
01/07/2025
16:15 Li Îranê di şeş mehan de 424 kes hatin darvekirin
15:46 Komîsyona Ciwanan a ÎHD'a Enqereyê hate damezirandin
15:42 Hûrgiliyên gelaleya DEM Partî dê pêşkeşî komîsyonê bike diyar bûn
15:24 Komeke paşverû li Beyoglûyê kom bû
15:15 Danişîna Nîmet Tanrikûlû hate taloqkirin
15:00 Malpera înternetê ya Lemanê hate astengkirin
14:55 Îfadeyên xebatkarên Kovara Lemanê yên li emniyetê temam bûn
14:52 Tulay Hatîmogûllari çû serdana TESK’ê
14:51 Der barê girtiyên li Girtîgeha Dûmlûyê de lêpirsîn hate destpêkirin
14:48 Şandeya ji Ewropayê çû serdana DEM Partiyê
13:58 Li Erxeniyê mirina bi guman
13:57 DAD’ê têkildarî Madimakê daxuyanî da: Bila Komîsyona Lêkolînên Heqîqetê bê avakirin
13:48 Gemlîk vêcarê bi pileya 3.0’ê hejiya
13:43 Îran: Heke DYA temînatê nede em ê muzakereyan nekin
13:36 Piştî 31 salan bi sirûda ‘Herne Pêş’ hat pêşwazîkirin
13:30 Li Gemlîkê bi pileya 4.2’yê erdhej çêbû
12:54 Wezîr Yûmakli têkildarî şewatan daxuyanî da
12:50 Bakirhan: Bila komîsyon bê avakirin, gavên demokratîkbûnê bên avêtin
12:45 Şandeya ji Ewropayê hat ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re daxwazname da
12:35 Li Gemlîkê erdhej
12:19 Li Hatayê şewat belav dibe: Ka ew 27 balafir û 105 helîkopter li ku ne?
12:03 DEM Partî: Em li dijî hemû zextên li ser muxalefetê ne
12:02 Ferîde Eralp: Em ji bo aştiyeke jin tê de azad bixebitin
11:36 Bayindir: Geşedanên kurewî kongreya netewî ferz dike
11:35 Serokatiya demê ya YE’yê derbasî Danîmarkayê bû
11:21 DYA’yê mueyîdeyên ser Sûriyeyê rakir
11:21 Li Elkê têketina 3 herêman hate qedexekirin
11:15 Xelata serketiyên pêşbirka wênekêşiyê nehate dayîn
11:14 Çalakî û meşên li Beyoglûyê ji bo rojekê hatin qedexekirin
11:13 Şewata li Antakyayê didome
11:13 Bi hinceta ‘stokê’ dest danîn ser tirşiyê girtiyan
11:12 Li 3 navçeyên Manîsayê şewat derket
11:11 Şewata li Îzmîrê di roja 3’yan de didome
11:11 Jin li Gimgimê ji bo çand, xweza û azadiyê civiyan
10:20 Serokên Baroyan: Divê TBB şandeya çavdêriyê ava bike
10:18 Li Hesandînê xebatên bêyî ÇED’ê: Hişyariya texrîbatên jêneveger hat kirin
09:43 Fatma Bostan Unsalê bangî desthilatê kir: Divê gavên hiqûqî û siyasî bên avêtin
09:42 Li Rihayê dê danişîna tecawizkirina zarok bê lidarxistin
09:41 Seferî Yilmaz: Divê li dijî rantxwirên şer her kes ji bo aştiyê bixebite
09:24 Malbata Rozerîn Çûkûrê bertek nîşanî biryara AYM'ê da: Me edalet nedît
09:00 Nivîskar Taç: Em li pêvajoyê xwedî derkevin
09:00 ROJEVA 1’Ê TÎRMEHA 2025’AN
08:29 Mihrîcana Tetwanê: Em jin ji bo pêvajoyê amade ne
08:28 Li Îzmîrê li dijî CHP’iyan operasyon: Tunç Soyer hate binçavkirin
30/06/2025
17:21 Temellî: Divê zemîna hiqûqî were avakirin
17:07 Encamnameya Meclisa Ekolojiyê ya Amedê: Bi komunan em xwezayê biparêzin
16:19 Jin di ‘Atolyeya Jineolojiyê’ de hatin gel hev
16:06 Înîsiyatîfa Jinan a Pêdiviya Min bi Aştiyê Heye ji bo 8’ê Tîrmehê bang kir
15:23 Şirîn Ebadî: Îşkenceyên li Girtîgeha Evînê zêde bûn
14:57 Li Amedê sulha du malbatan hate kirin
14:46 Mihrîcana jinan di roja duyemîn de didome
14:38 Şîna Bêrîvan Arazê bi girseyî hate ziyaretkirin
14:29 Ji ber ‘pîrozkirina Newrozê’ ceza dan girtiyên jin
13:55 Kerîm Boran ji girtîgehê derket
13:32 Şewata li Antakyayê gihişt jîngehan
13:10 CHP: Em partiya xwe teslîm nakin
13:00 Di doza lijneyê ya CHP’ê de dê xwe li benda ‘îtîraza li dijî bêpeywiriyê’ bigirin
12:19 Xwebûn bi manşeta ‘Şêx Seîd dengê gel bû’ derket
12:11 Dayikan banga yekitiyê li gelê Kurd kir