Şanoger Sadeghî: Tevî hemû pirsgirêk û zextan jî pêwîst e em dest ji armanca xwe bernedin

img
AMED - Nivîskar û Şanoger Ghotbedîn Sadeghî bal kişand ser pirsgirêkên di warê şanoyê de û wiha got: "Pirsgirêkên şanoyê yên sereke zexta desthilatan û tunebûna aborî ye. Lê li dijî hebûna van problem û pirsgirêkan jî pêwîste em dest ji armanc û hedefên xwe bernedin."
 
8’emîn Mîhrîcana Şanoyê ya Amedê ya Şanoya Bajêr a Amedê ku di navbera 20 û 30’yê cotmehê de hatibû lidarxistin, bi dawî bû. Ji gelek bajaran komên şanoyê beşdarî mîhrîcanê bûn û bi giştî 17 lîstik hatin lîstin. Ji lîstikên hatin lîstin 12 jê yên kurdî bûn. Her wiha li dor 110 şanoger û mamosteyên şanoyêyê tev li mîhrîcanê bûn. Ji mamosteyên şanoyê yek jê jî Ghotbedîn Sadeghî bû ku ji bajarê Sine yê Rojhilatê Kurdistanê ye. 
 
Şanoger, sînemager û mamosteyê hunerê Sadeghî ku di sala 1980’yî de koma şanoyê ya bi navê “Koma Şanoyê ya Honar”ê ava kiriye têkildarî şanoya kurdî pirsên Ajansa Mezopotamyayê (MA) bersivandin.   
 
HEVNASÎNA WÎ Û ŞANOYÊ 
 
Sadeghî da zanîn ku wî di 5 saliya xwe de sînemayê nas kiriye û di 12 saliya xwe de jî dest bi şanoyê kiriye. Sadeghî got: “Ez 5 salî bûm û li Sineyê sînemayek hat pêşkêşkirin. Birayê min jî ez bi xwe re birim sînemayê. Piştî min dest bi dibistanê kir, rojekê min afîşek dît ku şano dê were lîstin û hewce ye bilêt were standin. Wê demê agir ket canê min û hewce bû ku ez biçim vê şanoyê bibînim. Wê çaxê bilêt bi 2 tomenên Îranê bû û 2 tomen jî gelek bû. Ez li ber bavê xwe geriyam, lê pere neda min ku ez biçim şanoyê. Pişt re min ji bavê xwe re got, min cama dibistanê şikandiye û hewce ye ez 2 tomenan bidim dibistanê. Cara yekemîn ez wisa çûm şanoyê. Gava ez çûm şanoyê jî agirek li ser laşê min digeriya û min fêm nekir ji bo çi bû, lê hetanî malê ez giriyam.”  
 
Sadeghî anî ziman ku ew û hevalên xwe bi hev re li qada taxê kom dibûn û fîlmên ku temaşe dikirin jinûve dilîstin û got: “Li Sineyê 5 lîse hebûn û di her lîseyê de jî eywanek hebû. Di wan lîseyan de kargehên çandî dihatin lidarxistin. Birayê min jî xwendekarê yek ji wan lîseyan bû. Ez bi wî re diçûm temaşekirina kargehên şanoyê. Tişta herî balkêş ew bû ku zarokan bi xwe huner diafirand. Dema ku ez di 12 saliya xwe de çûm lîseyê, bûm endamek aktîf yê kargeha şanoyê û min wiha dest bi şanoyê kir.” 
 
KÊMASIYÊN ŞANOYA KURDÎ  
 
Sadeghî ji bo şanoya kurdî jî ev tişt gotin: “Temenê şanoya kurdî, ji sed salê kêmtir e. Ji helbestê, tasawufê, dîrokê hwd. bêtecrbetir e. Niha gelek şanoger û derhênerên me yên baş hene. Lê kêmasiya me ya herî mezin nivisîna şanonameyê ye. Sedema vê yekê jî problem û pirsgirêkên neteweyî ye. Zêdetir ji bo hobî û dem derbaskirinê hewl hatiye dayîn. Wekî gavekî wêjeyî, felsefî û civakî nehatiye avêtin. Niha pêwist e em ber bi şanoya wêjeyî, felsefî û civakî ve biçin û xwe girêbidin serpêhatiyên gelê xwe ku karibin xwe pêş bixin. Divê kurd motîvên xwe bikin beşek ji serpêhatî, çîrok û bûyerên di şanoyê de cih digirin. Karakterên şanoyê pêwîst in bibe beşek ji lîstikvanan. Nivîskarê şanonameyê û derhêner dikarin bi şeklekî tam, karakterekî kurd li ser vê yekê perwerde bibin. Hewce ye şano, girêdayî jiyan û çanda kurdan be.”  
 
 ‘TEMAŞEVANÊN ŞANOYÊ PIRANÎ XWENDEKAR IN’  
 
Sadeghî der barê temaşevanên şanoyê de jî axivî û da zanîn ku temaşevanên şanoya kurdî ne cotkar, ne karker, ne jî kesên dewlemend in. Sadeghî diyar kir ku piraniya temaşevanan ji asta navîn û xwendekar in û wiha got: “Piranî temaşevan di navbera 18 û 60 saliyê de ne û kesên xwende ne. Kesên di biniya 18 salan de ji yên 60 salî kêmtir in. Kesên ku tên şanoyê, piranî pirsgirêkên wan ên jiyanê û civakî hene. Ev kes jî, tên şanoyê ku çareyekê ji pirsgirêkên xwe re bibînin. Şano, ji bo temaşevanan ne tenê hobî û tiştekî temaşekirinê ye, her wiha tu dikarî gelek tiştan ji şanoyê hîn bibî.” 
 
SEDEMÊN NENIVÎSANDINA ŞANONAMEYEKE TÊR Û TIJE
 
Sadeghî bal kişand ser nerazîbûna desthilatdaran ya li hemberî şanoya kurdî û ev tişt gotin: “Şano, hêlekî xwe ya rexneyî heye û desthilat jî, ji rexneyê hez nakin û naxwazin. Pirsgirêkên şanoyê yên sereke zexta desthilatan û tunebûna aborî ye. Dewlet ne alikariya aborî ya şanogeran dike ne jî cîhê afirandinê dide wan. Her wiha ne jî gel. Hunermend di nava vê yekê de asê maye. Ji ber vê şanoger, dest bi şanoyên henekî û bênirx dikin ku debara xwe bikin. Ev yek jî pêşî li hunermend digire ku nikaribe şanonameyeke têr û tije binivîsîne. Gel bizanibe mijar girîng û micid e, temaşe nake û ev jî destê te teng dike. Ev tişt jî yek ji pirsgirêk û problema me ya herî mezin e." 
 
‘LI ÇAR PERÇEYAN RAMANEKE ME YA BI GIŞTÎ TUNE YE’
 
Sadeghî di dawiyê de bang li şanoger û şanohezan jî kir û wiha dawî li axaftina xwe anî: “Problemên aborî, sansur û siyasî beşek ji qedera me ya kurdan e. Pêwîst e di her rewşê de em çareseriyekê bibînin. Ji ber ku li bakur, başûr, rojhilat û rojavayê ramaneke me ya bi giştî tune ye. Problem û pirsgirêk li gorî demê diguhere. Niha problemek heye, lê çar sal din dê yeke din derkeve. Lewma hewce ye em, her tim di wê demê de biryar bigirin û çareser bikin. Li dijî hebûna van problem û pirsgirêkan jî pêwîste em dest ji armanc û hedefên xwe bernedin. Faris dibêjin 'ewr, heyv, asîman û ba nayên alîkariya te ji bo ku tu karê xwe bikî.' Pêwîst e em bizanibin ku rê çi qas zehmet be û astengî hebin jî, em karê xwe bikin.”

Sernavên din

04/11/2022
11:17 Belgefîlma 'Girtîgeh an jî Sirgûn’ li Bernê hat pêşandan
11:13 Daxwaza ‘budçeya perwerdeya zimanê dayikê’ nehate qebûlkirin
11:02 Ji bo meşa 6’ê mijdarê bang: Hûn jî li dijî sûcê şer tev li meşê bibin
10:50 Birîna daran a li Xozatê 5 meh in bênavber didome
10:47 Bi tarîfeya ‘tîcaretxaneyê’ fatûreyên ceyranê li girtiyan tên birîn
10:32 Rejîma Îranê cezayê darvekirinê da hunermendê kurd Samîn Yassîn
10:22 HDK’ê ji bo 6’ê mijdarê bang kir: Em xwedî li keleha berxwedanê derkevin
10:20 Rûreşiya Komarê
10:02 Xelatên Pêşbirka Helbestan a Arjen Arî sibê tên dayîn
09:53 Dayikên Aştiyê: Heke em xwe bêdeng bikin, wê demê em jî dibin şirîkê sûc
09:11 Hevserokê HDP'a Amedê Ceylan: HDP, li hemberî êrişên faşîzan ên AKP-MHP'ê bi ser ketiye
09:05 Pêşangeha li dijî talankirina xwezayê
09:04 Rêxistinên civaka sivîl: Em tev li Meşa Mirovahiyê bibin
09:03 Li Girtîgeha Dûmlûyê nahêlin tav li girtiyan bixe!
09:02 Gelê Wanê: Em tenduristiya Abdullah Ocalan mereq dikin
09:01 Parlamentera alman ji bo çekên kîmyewî serî li OPCW'yê da
09:00 ROJEVA 4'Ê MIJDARA 2022'YAN
08:16 Li Îzmîrê bi pileya 4,9 erd hejiya
03/11/2022
22:36 Li herêma leşkeriyê cenazeyê cerdevanekî hat dîtin
22:31 Li Şirnexê 20 karkerên kana komirê bi jehrê ketin
21:36 Tirkiyeyê cardin êriş bir ser Şengalê: Ciwanek jiyana xwe ji dest da
18:01 Hurriyet Dogan piştî 18 salan ji girtîgehê derket
16:49 Tirkiye Biradostê bombebaran dike
16:42 Serokwezîrê berê yê Pakistanê Han di êrişa sûîqestê de birîndar bû
16:33 Ji bo buroya MA’yê serdana piştevaniyê
16:05 Parêzerên îranî ji bo parastina gel bang kirin
15:57 Li Mêrsînê ji bo ‘Meşa Mirovahiyê’ bang hate kirin
15:35 Ji ber ‘şahidên nepen’ bertek nîşanî şandeya dadgehê dan: Tu ferqa we ji hev nîne
15:32 ANF: Cenazeyê leşkerekî di destê HPG’ê de ye
15:27 ‘Bila tecrît bê bidawîkirin, girtiyên nexweş bên berdan’
15:20 ‘Em guhertina cihê avahiyê qebûl nakin’
15:17 ÎSÎG: Di 10 mehan de hezar û 521 karkeran canê xwe ji dest dane
14:07 Aydogan: Heke li dijî kîmyasalê bertek zêde bibin wê encam were girtin
13:48 Jiyana Ronaghî yê li Îranê hatiye girtin di talûkêyê de ye
13:40 Malbata Şenyaşar: Heke Fadil Şenyaşar neyê berdan em ê biçin Meclisê
13:38 Ji BMG'ê banga meşa 6’ê mijdarê: Em ji şerê qirêj re bêjin bes e
13:29 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê dîsa serî li dozgeriyê dan
13:25 Girtiyan ji bo lêkolînkirina bikaranîna çekên kîmyewî serlêdan kir
13:21 Gunay: Pirsgirêka me ne bi komarê re lê bi karektera wê ya yekperest re ye
12:51 Li girtîgeha Eregliyê girtiyek li dijî tecrîda giran, agir berda bedena xwe
12:22 TUÎK’ê enflasyon kêm nîşan da
12:18 Malbatên girtiyan: Edî bes e em vê zilmê qebûl nakin
12:18 Rojnamegerên girtî li benda name û pirtûkan e
12:17 Ajokarên TIR’an ên li Girtîgeha Makuyê tên ragirtin dest bi rojiya mirinê kirin
11:49 Rojnameger Bûlût zilma li dijî girtiyên nexweş ragihand
11:34 KCDP: Di nava 10 mehan de 275 jin ji hêla zilaman ve hatin qetilkirin
11:18 #NûçeyekêJîTuBişîne
11:01 Jina ku polîs destdirêjî lê kiriye: Hêj niha jî gefan dixwe, bila were girtin
10:38 Mûayeneya bikelemçe li rojnamevan Şahînlî ferz kirin
10:28 ENAG: Enflasyon derket ji sedî 185’an
10:15 Şirnex xwe ji bo ‘Meşa Mirovahiyê’ amade dike: Em dengê xwe derxînin
10:13 Bi çavê rojnamegerekî girtî Girtîgeha Sîncanê
10:01 Fermandar Newroz Rojhilat: Çi bibe bila bibe em ê herêma xwe biparêzin
09:02 Ji jinên êzidî: Wan em ji komkujiyê xelas kirin, divê em xwedî li wan derkevin
09:02 Konferansa Jinê ya Navneteweyî ya 2'yan: Dê alternatîfa modernîteya kapîtalîst bê nîqaşkirin
09:01 Hevseroka KURD-AKAD'ê: Li dijî çekên kîmyewî avakirina toreke piştevaniyê bivênevê ye
09:01 ‘Em di 6'ê Mijdarê de li Taksîmê li dijî çekên kîmyewî li hev kom dibin'
09:00 ROJEVA 3'YÊ MIJDARA 2022'YAN
08:43 Senatorê Baskî ji bo rojnamevanan pêşniyazpirsek pêşkeş kir
02/11/2022
21:04 Hûlûsî Akar li Colemêrgê ye
20:54 Li Wanê 3 keya hatin binçavkirin
16:59 Buldan çû serdana MA û JINNEWS’ê: Dê pênûsa wan li erdê nemîne
16:54 Di Nobeta Edaletê de bertek nîşanî ferzkirina ‘poşmantiyê’ dan
16:37 Oluç: Hûn neçarin ku çand û baweriyan li makeqanûnê binivîsin
16:36 Di hilbijartina Danîmarkayê de çepgir bi ser ketin
16:30 Cezayê hefsê li rojnamevan Şahîn û Gayip hate birîn
16:11 OHD’ê serdana xwendekarên fakulteya hiqûqê kir
15:45 Di doza Denîz Poyraz de giliyê dadgeh û cendirmeyan hat kirin
15:42 Sekreterê Giştî yê NATO’yê wê serdana Tirkiyeyê bike
15:36 Tevî gefên rejîma Îranê jî çalakî belav dibin
15:12 Kedkarên perwerdeyê li gelek bajaran dev ji kar berdan û daxwazên xwe ragihandin
14:49 Doza Navenda Civakê ya Tarlabaşiyê hat taloqkirin
14:49 Dayikên Aştiyê jî dê tev li ‘Meşa Mirovahiyê’bibin
14:36 Çalakiya greva birçîbûnê ya li dijî çekên kîmyewî di roja 10’an de didome
14:25 Malbata Şenyaşar: Edliyeya Rihayê jî dê bibe mûze
14:16 Li Girtîgeha Dumluyê paceyên hucreyan ên tavê lê dida hatin girtin
14:05 Beştaş: Kesên hatine girtin rojnamevan in, ez bi xwe şahid im
13:47 Înîsiyatîfa Piştevaniya bi Girtiyan re ji bo rojnamegerên girtî banga piştevaniyê kirin
13:46 Wezîr Yanik bi dowîzên ‘Jin jiyan azadî’ hate şermezarkirin
13:26 Li dijî girtina rojnamegeran bertek: Hûn ê hesaba vê bidin û ji şerman serê xwe bitewînin
12:54 Malbatên girtiyan: Dijminatiyê li girtiyan dikin
12:38 Polîsan zerar da gora Bariştiran
12:35 Parêzerê Dedeogûllari: Di doza êrişê de darizandin li gorî usûlê nehat kirin
12:09 Şahidiniya ‘Yildiz’ ê di gelek dozan de weke ‘şahidê nepen’ hate nîşandan hate betalkirin
11:30 Derbarê kesên li dijî aktivîteya qeyûm derketin de lêpirsîn hate destpêkirin
11:20 Karayilan ji bo çekên kîmyewî bang kir
10:43 Dadgehê bi hinceta ‘girtîgeh tije ne’ daxwaza sewqkirinê ya Ancar red kir
10:36 Parvekirina muzîka kurdî bi 3 salan hate cezakirin
10:12 Ji bo meşa Silopiya bang kirin: Em bikaranîna çekên kîmyewî bidin sekinandin
09:36 Şanoger Sadeghî: Tevî hemû pirsgirêk û zextan jî pêwîst e em dest ji armanca xwe bernedin
09:02 Ji ber 'poşmantî' qebûl nekiriye berdana Deyîş 6 mehan hatiye taloqkirin
09:02 'Çekên kîmyewî ne tenê mirov, bandorê li xwezayê jî dikin'
09:02 Kurdêya dêya xwe, Zinarîna têkoşînê
09:01 Olûç: Madem tu dibêjî min çekên kîmyewî bi kar neaniye, nexwe destûra vekolandinê bide
09:01 Rojnamevan Alagaş: Em ê hêzê ji têkoşîna Nagîhanê bigirin û rêya xwe bidomînin
09:00 ROJEVA 2'YÊ MIJDARA 2022'YAN
01/11/2022
22:39 Mafparêzên li Îzmîrê: Demildest Fîncanciyê berdin!
21:21 Tirkiyeyê bi SÎHA'yê navenda Şengalê bombebaran kir
20:20 Roja Kobanê ya Cîhanê: Hêmana demokratîk a sedsala nû li Rojhilata Navîn bû model
19:54 Ji bo Zinarîn Cûdî ya bi çekên kîmyewî hat qetilkirin mewlûd hat dayîn