Bilici: Hak savunucularına baskı uygulanıyorsa herkes baskı altındadır

img

DİYARBAKIR – Türkiye’de yaşanan hak ihlallerinin tespitinin geçmişe göre daha da zorlaştığını, insan hakları savunucuları ve kurumlarının ise "illegalize" edildiğini söyleyen İHD MYK üyesi Raci Bilici, “Bir ülkede insan hakları savunucularına baskı uygulanıyorsa, o ülke de yaşayan herkes ciddi anlamda baskı altındadır” diye vurguladı.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ni 10 Aralık 1948’de kabul etmesinin üzerinden 71 yıl, insan hakları savunucuları ve kurumlarının korunması bildirgesinin 9 Aralık 1998 yılında kabul edilmesi üzerinden ise 21 yıl geçmesine rağmen Türkiye, insan hakları ihlalleri konusundaki uluslararası rapor ve listelerin hep ilk sıralarında yer aldı. Türkiye’yi birçok alanda yaşanan hak ihlalleri konusunda diğer ülkelerden ayıran noktalardan biri ise hak savunucularının da baskılara maruz kalması.
 
Hedef alınan insan hakları örgütlerinin başında ise, 17 Temmuz 1986 kurulan İnsan Hakları Derneği (İHD) geldi. Kurulduğu tarihten bu yana 15 yönetici ve üyesi faili meçhul cinayetlerde kaybeden İHD’nin çok sayıda yöneticisi ve üyesi, gözaltına ve tutuklamalara maruz kaldı. 
  
Türkiye’nin insan hakları savunucularına karşı tutumu ve yaşanan hak ihlallerine ilişkin İHD Merkez Yönetim Kurulu (MYK) Üyesi Raci Bilici Mezopotamya Ajansı’na (MA) konuştu. 
 
Hakkında açılan bir davada 15 yıla kadar hapis cezası istenen Bilici, insan hakları savunucularına dönük baskıların sürdüğünü belirterek, iktidarın insan hakları savunucularını illegalize etmeye çalıştığını kaydetti. 
 
‘90’LI YILLARDA OLDUĞU GİBİ ŞİDDET VE İNKAR’
 
Yaşanan hak ihlallerinin ciddi boyutlara ulaştığını, 1990’lı yıllarda yaşanan sıkıntıların olduğu gibi devam ettiğini söyleyen Bilici, bugün de gözaltı, işkence ve kötü muamele, siyasetçi, insan hakları savunucuları, kadınlar, akademisyenler, gençler, gazeteciler ve muhalif kesime yönelik tutuklamalar ve yargılamaların sürdüğüne dikkat çekti.
 
Bugünkü siyasi iktidarın sorunlara çözüm yaklaşımının 90’lı yıllardan pek bir farklılık göstermediğini vurgulayan Bilici, “Sorunlara şiddet ve inkarla yaklaşıldığı için aynı ihlaller ortaya çıkıyor ve bu bizi endişelendiriyor. Devletin kuruluşundan bugüne kadar Türkiye’deki bütün sorunların çözümüne yaklaşım tarzı değişmediği, farklı yol ve yöntemler denemediği için ihlaller hep aynı şekilde karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
 
‘BÜROKRATLAR KAPILARI KAPATTI’
 
İnsan hakları savunucularının çalışma metodunun yaşanan ihlali ortaya çıkararak raporlaştırmak, ihlalin bir daha tekrarlanmaması için önlem alarak muhataplarıyla görüşmek olduğunun altını çizen Bilici, çözüm sürecinde çok aktif olarak iktidar ve organlarıyla görüştüklerini, ancak sürecin sonlandırılmasıyla bu görüşmelerin kısıtlandığını ve engellendiğini ifade etti. 
 
Özellikle 2016’dan sonra bürokratların ya da hükümetin yaklaşımındaki değişimle görüşmelerin yapılamaz hale geldiğini kaydeden Bilici, şunları söyledi: “Yaşam hakkından tutun işkence yasağı, ifade ve düşünce özgürlüğü ve örgütlenme hakkındaki engellenmeler gibi temel hak ve özgürlüklerde yaşanan sıkıntılar, ihlali yapan siyasi iktidar ve kamu gücüyle görüşülür. Bunun önüne geçmek, engellemek için diyalog şarttır. Siyasal iktidar son dönemlerde insan hakları savunucularını ve örgütlerini bir bütün olarak ‘terörist’ olarak gösteriyor. İllegalize, marjinalleştirmeye, kriminalize etme girişimleriyle toplumda itibarsızlaştırmaya çalışıyor. Bu politikayla görüşmelerin önünü kesiyor.” 
 
‘HAK İHLALİ TESPİTİ ZORLAŞTI’
 
Bilici, yaşanan hak ihlallerinin insan hakları savunucuları tarafından tespitinin ve raporlaştırılmasının da zorlaştığını ifade etti. Bilici, nedenini ise “Çünkü olay yerine gidip incelemeler yapamıyor, rapor yazamıyor, engelleniyoruz. Bu ihlali yapan kolluk görevlilerinin bağlı olduğu askeri görevlilerle, valilikle, iktidarla görüşemiyoruz. Dolayısıyla yapılan onların yanında kar kalıyor. İhlallerde de ciddi anlamda artışlar gösteriyor” sözleriyle açıkladı.
 
 
‘GEÇMİŞTEKİ SALDIRILAR BİR MESAJDI’
 
Türkiye ve benzeri ülkelerde insan hakları savunucularına yönelik ciddi baskıların varlığına işaret eden Bilici, BM İnsan Hakları Savunucularını Koruma Bildirgesi’ne rağmen baskıların sürdüğünü söyledi. Bilici, şunları belirti: “Bir ülkede insan hakları savunucularına baskı uygulanıyorsa, o ülke de yaşayan herkes ciddi anlamda baskı altındadır. İnsan hakları savunucuları ülkede yaşanan işkence, yaşam hakkı ihlali, düşünceyi ifade etme özgürlüğü, baskılar bir bütün olarak hak ihlallerini yüksek sesle dile getirdiğimiz ve muhataplarımızı direk eleştirdiğimiz için baskı uygulanır. Ve gözaltılar, davalar, tutuklamalar, tehdit ve saldırılarla karşımıza çıkar. 12 Mayıs 1998’de Genel Başkanımız Akın Birdal genel merkezimizde silahlı saldırıya uğradı, birçok yöneticimiz katledildi. Bu bir mesajdır. İnsan hakları mücadelesi ve savunucuları kararlılıkla, inançla ülkenin tamamında toplumsal barışın sağlanması ve insanların eşit, özgür ve onurlu yaşaması için mücadelelerine ara vermeden devam etti.” 
 
İKTİDARA SESLENDİ
 
Bugünkü tablo karşısında insan hakları savunucularının çözüm önerilerinin net olduğunu vurgulayan Bilici, iktidara şu çağrıyı yaptı: “Uluslararası sözleşmelere saygı duyun ve yaşam bulması için koşulları oluşturun. Türkiye’nin gerçekliğine uygun demokratik sivil bir Anayasa ile tüm farklılıkları tanıyın. Bununla yüzleşirken şiddeti devre dışı bırakarak demokratik yol ve yöntemlerle muhataplarıyla çözüm geliştirilirse bir tek kuruş da gitmez,  bir tek can kaybı da yaşanmaz. Herkes hak ettiği onurlu yaşama ulaşır. Bizim talebimiz de mücadelemiz de budur. O yüzden insan hakları savunucuları üzerinde bu baskılar sürüyor. İktidara çağrımız bundan vazgeçmesidir.”
 
MA / Aydın Atay
 

Diğer başlıklar

21:17 Hêlîn Ümit: Demokrasi için Önder Apo'nun fiziki özgürlüğü şarttır
21:08 İkram Güren, 31 yıldan sonra tahliye edildi
21:04 Gençlerden Rojin Kabaiş eylemi: Gerçeği ortaya çıkaralım
20:57 Bahçeli'nin KKTC açıklamasına Erhürman'ın partisinden kınama
20:41 Mexmur'da Abdullah Öcalan için nöbet sürüyor
20:35 Lübnan tezkeresi kabul edildi
20:33 Aydın ve Denizli'de Hakan Tosun eylemi
20:25 Öğrenciler, Rojin Kabaiş'in adını okuduğu fakülteye verdiler
20:19 Wan'da dağcılar Rojin Kabaiş için tırmandı
20:15 Aktaş dosyası AKP’li belediye de dahil edildi
19:21 Polis ablukasında barış açıklaması
19:17 Tartus'ta Alevi mezarlığı bombalandı
19:14 Fransa eski cumhurbaşkanı tutuklandı
19:07 DAİŞ'in lideri yakalandı
18:28 İran’da yılbaşından bu yana bini aşkın kişi idam edildi
18:20 CHP de tezkereye 'hayır' diyecek
18:15 27 gençlik oluşumundan ortak bildiri: Üniversiteme dokunma
17:34 Sermin Demirdağ’ın tahliyesi 7’nci kez engellendi
17:11 İnfaz edilmiş disiplin cezaları gerekçe gösterilerek tahliyesi engellendi
17:06 EMEP görüşülecek tezkerelere ‘hayır’ diyecek
16:59 Amed kitap fuarında Kürtçe kitaplara yoğun ilgi
16:25 DEM Parti'den 'umut hakkı' için kanun teklifi
15:59 Jandarmanın engeline rağmen Cansu Seferoğlu için taziye kuruldu
15:58 DFG’nin mesleki atölyeleri başlıyor
15:35 Gazeteci Aykol'a verilen uyku ilaçları tekrar azaltıldı
15:29 'Finansman davasında' tutukluluğa devam kararı
15:02 Geçiş hükümeti Tebqa-Selemiye yolunu kapattı
15:00 Minguzzi davasında 2 sanığa ağırlaştırılmış müebbet
13:58 520 isimden İran rejimine ‘idam cezalarını durdurun’ çağrısı
12:44 Tülay Hatimoğulları: Sürecin ritmi düştükçe savaştan yana olanların cesareti artıyor
11:50 Yerlikaya'nın hedef gösterdiği gençler gözaltına alındı
11:45 Gazeteci Öznur Değer'e ceza
11:43 Uytun davasında tutuklama ve keşif talebine ret
11:41 Bahçeli’ye göre 'Kürtler Cumhuriyet tarihinde yok sayılmadı'
11:30 İsrail’in saldırıları sürerken ABD heyeti Tel Aviv’e gitti
09:55 Kamaran Osman: Türkiye yeni yol ve üsler yapıp savaş hazırlığı yapıyor
09:53 Prof. Ross'tan sürece destek: Türkiye tarihi fırsatı heba etmemeli
09:50 Cezaevinin yasağını saç telinden fırçayla yaptığı resimlerle aştı
09:32 ‘Rojin’in faillerinin ortaya çıkarılması için güç birliği yapılmalı’
09:28 'İnsan yapmadığı bir şeyden pişman olmaz' dedi, tahliyesi 6 ay ertelendi
09:10 Kömürcüler çarşısı:14 esnaftan 8'i kepenk kapattı
09:10 Alevi kadınlar: Barış halkların ortak iradesiyle inşa edilir
09:04 Mêrdîn’de buruk bağbozumu: Verim düşük, maliyet yüksek
09:00 21 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:03 Meteoroloji'den çok sayıda kent için uyarı
20/10/2025
23:26 'Hepimiz Rojin'in sesi olacağız'
22:57 9 kent için sarı kodlu sağanak uyarısı
22:11 Irak: ABD’li askeri danışmanların bir kısmı ülkede kalacak
22:03 YYÜ'de Rojin Kabaiş eylemi: Hakikat ortaya çıksın
21:49 71 örgütten GES’E karşı açıklama
21:34 Hamaney’den Trump’a 'nükleer' yanıtı
20:47 Elektrik akımına kapılan DEDAŞ çalışanı hayatını kaybetti
20:12 İsrail'in saldırıları ateşkese rağmen sürüyor
20:07 Filipinler'de 5.8 büyüklüğünde deprem
19:57 Gazeteci Aykol için hastane ziyaretleri sürüyor
19:43 223 işçinin direnişi sürüyor: Ranta geçit vermeyeceğiz
18:56 Eskar ve Beyrok’da ağaç kıyımı
18:38 Şirnex’te öğrenciler Rojin için yürüdü
18:36 İzmir’de Pirsûs anması
18:26 HPG'li Zilan Avşar için taziye kuruldu
18:21 Wan’da öğrencilerden eylem: Rektör soruları yanıtlamadan kaçtı
18:12 Amedspor deplasmanda 2-1 kazandı
17:58 Wan'da bir çocuk tutuklandı
17:18 Koma Amed, Amedspor forması imzalayacak
17:12 Dağ’ın taziyesine kitlesel ziyaret
17:05 TÜRMOB seçimlerinde Kürtçeye saldırı: Konuşturmayın, size saygı yok
16:56 Mazlum Abdi’den Raqa mesajı: Savaşçılarımızın yazdığı bir destandır
16:50 Hesendîn Bölgesi’ndeki talana Bakanlık ‘kalkanı’
16:23 Türkiye'ye vicdani retçiler için çağrı
16:19 Irak ve Kürdistan Bölgesi'nden bir heyet Tahran’da
15:13 Kadınlar Rojin için bakanlık önünde: Adalet nerede?
14:32 Dêrsim’de doğa ve çevre mitingi düzenlenecek
14:23 Hüseyin Aykol yeniden uyutulacak
14:10 30 yılın ardından tahliye edilen Demir'e kitlesel karşılama
13:50 Bakan Yerlikaya'dan süreç açıklaması
13:41 İHD’den Rojin Kabaiş açıklaması: Devlet mekanizmaları faili koruyor
13:11 Tomruk İBB soruşturmasında ifade verdi
12:43 İstanbul Valiliği Amedspor maçında taraftar kapasitesi artırmadı!
12:29 Gülistan Kılıç Koçyiğit'ten tezkere tepkisi: Halkların beklentisi demokrasi
12:08 Yüzde 80 görme engelli tutsağın tahliyesi 6'ncı kez ertelendi
10:28 Suriye güçleri Şêxmeqsûd’a saldırdı
10:23 'Güç olarak kullanılan su, çatışma ve göçü tetikliyor'
10:17 Şam güçlerinden Süveyda’ya saldırı
10:07 Meteoroloji'den 6 kent için sarı kodlu uyarı
09:52 Sozdar'ın yeni romanı 'Tirs': Yüzleştiğimiz oranda barışı inşa ederiz
09:42 Barış Anneleri’nin tek talebi Abdullah Öcalan'ın fiziki özgürlüğü
09:37 Çandar: Türkiye’nin Suriye’deki Kürtlere dönük tavrı değişmeli
09:23 Akbulut: Yargı toplumsal barışı güçlendirecek kararlar vermeli
09:20 Öz Sağlık-İş’ ‘hediye’ ile üye topluyor!
09:14 DEM Parti’den rapor: Mali müşavirler ajanlığa zorlanıyor
09:08 ‘Çözüm için Kürtçenin önündeki engeller kaldırılmalı’
09:00 20 EKİM 2025 GÜNDEMİ
19/10/2025
22:51 Hamas heyeti, ateşkesi takip için Mısır'a gitti
22:47 Şengal'de Abdullah Öcalan için yürüyüş: Bizim varlık nedenimiz
22:42 Denizli ve Hatay'da trafik kazası
22:01 Cizîr 1. Kadın Govend Festivali son buldu
21:19 CPT: Zap ve Avaşîn'de kesilen ağaçlar Türkiye'ye taşınıyor
21:11 İsrail, Gazze'ye insani yardım girişini durdurma kararı aldı
20:27 Kuzey Kıbrıs'ın yeni cumhurbaşkanı Tufan Erhürman oldu
20:17 Rojin Kabaiş için eylem: Failler bulunsun
18:35 Su hakkı için ortak komisyonlar kurulacak
17:06 Barış Anneleri: Barışın anahtarı Öcalan’ın özgürlüğüdür
16:51 Tahliye engellemelerine Bakırköy Cezaevi önünde tepki
16:23 Amed’de düzenlenen kitap fuarı 2’nci günde
16:00 Wan’da şüpheli kadın ölümü
15:38 Cizîr 1. Kadın Govend Festivali başladı
14:50 Entübe edilen gazeteci Aykol'un durumu stabil
14:35 Gürsel Karaaslan okurlarıyla imza gününde buluştu
13:27 Cengiz Yaşar’ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:18 Taksiciler rektörün engellemelerine rağmen Rojin için eyleme katıldı
12:34 DEM Parti Eş Genel Başkanları: Önemli bir adım AİHM kararlarının hayata geçmesi
11:38 Arjantin’de Abdullah Öcalan’ın Özgürlük Sosyolojisi’ne yoğun ilgi
11:30 Pakistan ve Afganistan’dan ‘derhal ateşkes’ anlaşması
10:41 DEM Parti'den Demirtaş'a ziyaret
10:04 Gençler: İmralı tecridi kalkmadan barış sağlanmaz
09:42 Jin derginin 138’inci sayısı yayında
09:37 İktidarın ağaçsız ‘Hatıra Ormanları’
09:34 'Herkes özel savaş politikalarına karşı ses çıkarmalı'
09:25 ‘DEDAŞ mafya olmuş’
09:20 Tahliyesi 3’üncü kez engellenen tutsak: Ölmemi bekliyorlar
09:19 ‘Sorunların çözümü Abdullah Öcalan'ın özgürlüğüne bağlı’
09:13 Rojin Kabaiş’in sıra arkadaşları: Rektör neden saklanıyor?
09:11 Agirî’nin 576 köyünden 379’unun ismi değiştirildi
09:07 Esenyurt’taki mitinge çağrı
09:05 Abdullah Öcalan 2009'da da 'terörist' kavramı için 'gelin tartışalım' demişti
09:00 19 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:54 Birçok kentte kuvvetli yağışlar bekleniyor
08:49 Kuzey Kıbrıs’ta halk sandık başında
18/10/2025
23:53 Dêrazor’un El Bûkemal kentinde patlama
20:55 Mehmet Çetin-Emirali Yağan Dêrsim Kültür ve Sanat Günleri sona erdi
20:36 Amedspor’un yeni başkanı Nahit Eren oldu
20:14 Gazze İnsan Hakları Merkezi: Ateşkese rağmen 35 Filistinli katledildi
19:33 Sigaraya yine zam
18:47 Kadınlar alanlara çıktı: Rojin Kabaiş’in ölümü aydınlatılsın
18:19 Eskişehir'de madencilik faaliyetleri halk sağlığını olumsuz etkiliyor
17:56 Cizîr 1. Kadın Govend Festivali'ne çağrı ziyareti yürüyüşe döndü
17:51 Gençler Abdullah Öcalan için yürüdü: Özgür olana kadar kesintisiz mücadele edeceğiz
17:43 Kutlu ve Akbalık taziyesine kitlesel ziyaret
17:12 'Kadınların özgürlük ve eşitlik mücadelesini büyütmeliyiz'
17:06 'Abdullah Öcalan'la görüşme iradesi ortaya çıkmalı'
16:39 ESP: AKP'ye karşı özgürlük mücadelesini yükselteceğiz
16:04 Hasta tutsaklar Keskin ve İnci için tahliye talebi
15:57 Bakanlıktan Cengiz Holding'e 57 bin ağaç kesmesi için izin
15:53 Amed'te 9'uncu kitap fuarı başladı: 31’i Kürtçe 200 yayınevi okurları bekliyor
14:43 Kadınlar: Cinsiyetçi yaklaşımı kabul etmiyoruz
14:35 Siyasetçilere ceza: Hukukun değil, siyasetin kararıdır
14:15 'Tosun'un katledilmesi münferit değil, bir politikanın sonucudur'
14:14 16 barodan ortak açıklama: Rojin Kabaiş dosyasının takipçisi olacağız
14:03 Dört kentte adalet talebi: Kayıpların akıbeti açıklanmadan barış sağlanmaz
14:00 Gülben Duru'yu katleden fail tutuklandı