Diyarbakır'ın Bismil ilçesinde, 2014 yılında Barış ve Demokrasi Partisi (DBP) belediye yönetimi tarafından hayatta geçirilen proje ile Dicle Nehri kenarında bulunan boş araziler ekilebilir hale getirilmişti. 4 Şubat 2017'de belediyeye atanan kayyum tarafından durdurulan bu proje, 31 Mart seçimlerinden sonra yeniden hayata geçirildi. 

 

Bismil Belediyesi, bu yıl nehir kenarındaki 100 dönüm araziyi, kadınların ekonomik özgürlüklerini elde etmesi ve kooperatifleşmenin gelişmesi amacıyla 50 aileye tahsis etti. Aileler de bu arazilere domates, salatalık, biber, patlıcan, kabak ve karpuz ekti. 

 

Bahçelerin ekimini Mayıs ayında yapan kadınlar, ürün verme aşamasına gelen bahçelerde çapa ve sulama yapıyor. Damlama sistemiyle sulaması yapılan bahçelerin tüm ihtiyaçları belediye tarafından karşılanırken, kadınlar, toplayacak organik ürünleri aracı (komisyonucu) olmaksızın halka ulaştıracak. Kadınlar, sebzeleri hem yetiştirecek hem de pazarlarda kuracakları tezgahlarda yurttaşlara daha ucuz fiyatlarla satacak. 

 

Bahçelerin dışındı nehir kıyısında 16 dönümlük üzüm bağı da bulunuyor. Bağdan topladıkları yaprakları satan kadınlar, sonbaharda olgunlaşacak üzümlerden de pekmez elde edecek. Üzüm bağından elde edilecek gelir, yine 50 aile arasında paylaşılacak. 

 

‘KOMÜNAL EKONOMİYİ İNŞA ETMEK İSTİYORUZ’

 

Konuya ilişkin Mezopotamya Ajansı’na (MA) konuşan Bismil Belediyesi Eşbaşkanı Gülşen Özer, belediyeye ait bağ, bahçe ve tarlaların yurttaşların ekonomik özgürlükleri için hizmet verdiğini belirterek, "Bismil’deki kadınlar için belediyemizin desteği ile kooperatif tarzında sebze ekerek ailelerimize ekonomi katkı sağlama hedefindeyiz. İlk olarak bu projeyi Bismil’de başlattık. 50'ye yakın aile bu projeden faydalanıyor. Domates, biber, karpuz, üzüm, salatalık, kabak, kavun, patlıcan gibi ürünlerin yetiştirildiği bu bahçelerin sayısını artırma hedefindeyiz" diye konuştu.

 

Kadınların öncülüğünde geliştirilen projenin önemine değinen Özer, “Projenin birçok aşaması var. Önceliğimiz 50 olan aile sayısını 200'e çıkarmak. Topraktan elde edilen verim ile sınırlı kalınmayacak. İlerideki aşamada kadınların evlerinde ördüğü kazaktan çoraba bir çok üretim malzemesini kooperatif etrafında birleştireceğiz" dedi. 

 

Özer, toplumsal yaşamın merkezinde yer alan kadının, ekonomik özgürlüğünü ve öz gücünü kazanmasının komünal ekonomi inşasında önemli bir yer tuttuğunu da söyledi.

 

KADINLARIN BİR ARADA ÇALIŞMASI

 

Projeden faydalanan Nesibe Uygun ise, “Burada sadece domates ve biber ekmeyi hedeflemiyoruz. Tüm kadın arkadaşların bir arada çalışmasını sağlamayı hedefliyoruz. Erkeğin kadının emeğini göz ardı etmesini ortadan kaldırmak istiyoruz” diyerek, buna alternatif olarak tüm kadın arkadaşları burada çalışmaya davet etti.

 

‘KADIN HER ALANDA GÜCÜNÜ GÖSTERİYOR’

 

2014 ile 2015 yıllarında bu projede yer aldığını dile getiren Amine Kutlay da, “Kadınların üzümden pekmez yaptığı bir dönemde kayyumun atanacağı söyleniyordu. Son pekmezimizi çabucak yaptık. Daha sonra kayyum atandı ve bu proje ellimizden alındı. Bu yıl ki seçimlerde belediye tekrar HDP’ye geçince yine bahçelerimizi geri aldık ve kaldığımız yerden devam ettik" diye konuştu.  

 

Tarlalarda ‘kadının yapamayacağı iş’ diye gösterilen sulama, çapa, kanal açma işini yaptıklarını dile getiren Kutlay, kadının her alanda kendi gücünü gösterdiğini söyledi. 

 

‘EVİ GEÇİNDİRİYORUZ’

 

Kayyum atandıktan sonra arazilerinin ellerinden alınarak işsiz bırakıldıklarını dile getiren 6 çocuk annesi Hatice Öner de, bugün yeniden bu işi yapmaktan büyük bir mutluluk duyduğunu dile getirdi. Buradan elde ettikleri gelirle yine evini geçindirdiğini söyleyen Öner, “Burada her şeyi beraber yürütmeye çalışıyoruz. Ekmeği bölüşmekten tarlada çalışmaya her şeyi beraber yürütüyoruz. Kendi imkanlarımızı kendimiz yaratmaya çalıyoruz. Kendimiz üretiyor, kendimiz satıyoruz” diyerek, 7’den 70’e tüm kadınları burada çalışmaya davet etti.

 

MA / Fethi Balaman