380 gazetecinin yer aldığı Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından hazırlanan ve dün yayımlamaya başlanan off-shore hesapları üzerinden “vergi cenneti” olarak bilinen bölgelerde mali imkânlardan yararlanarak vergiden kaçınan şirket ve isimleri gösteren Paradise Papers'da Türkiye'den Başbakan Binali Yıldırım'ın oğullarından sonra AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak ve kardeşi Serhat Albayrak'ın isimlerinin de olduğu ortaya çıktı. Yayımlanan belgelerde Albayrak kardeşler'in Çalık Holding'de yönetici olduğu dönemde Malta'da çok sayıda şirket kurduğu öğrenildi.

 

Cumhuriyet'ten Pelin Ülker'in haberi şöyle:

 

Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.

 

ALTI YIL BOYUNCA FAAL 

 

Frocks International Trading 17 Ocak 2003’te kurulmuş, şu an aktif görünmüyor. Ancak Eylül 2009’a kadar aktif olduğunu gösteren belgeler var. Bu geçen altı yılda hangi amaçlar için kullanıldığı ise belirsiz. Aynı dönemde Çalık Holding’de genel müdürlük görevini 2007 yılına kadar Serhat Albayrak, daha sonra Berat Albayrak üstleniyordu. Serhat Albayrak belgelerde Frocks International’ın direktörü olarak görünürken hisse sahibi kâğıt üzerinde Sovereign Trust Malta Limited adlı bir şirket. Bu şirketi Mark A. Miggiani ve Edward Zammit temsil ediyor. Sovereign Trust Malta Limited belgelere göre toplam 343 şirketin sahibi görünüyor. Bir başka belgede ise Frocks International Trading’in bir ortak dışındaki hissedarlarının Malta dışından olduğu belirtiliyor. Söz konusu belgede şirketin döviz kuru kontrolü düzenlemelerinden muaf tutulması isteniyor. Malta Finansal Hizmetler Otoritesi (MFSA) ile yapılan yazışmalara göre muafiyet talebinin gerekçelerinden biri de şirket aktivitelerinin Malta dışında gerçekleştirilmesi. Yazışmalar sonunda MFSA, muafiyeti sağlayan koşullar değiştiğinde bunu iptal etme hakkı saklı kalmak koşuluyla şirketin döviz kuru kontrolünden muaf tutulmasına onay veriyor. Sonuç olarak buradan Frocks International’ın yabancı şirket statüsünde olduğu anlaşılıyor.

 

HAMMADDE ALIM SATIMI 

 

Şirketin kuruluş sertifikasına göre faaliyet alanı tekstil ürünleri, hammaddeleri veya tekstilde kullanılan araçlar ve kimyasalların alım-satımı, yönetimi ya da üretimiyle ilgili. Ayrıca benzer faaliyetlerde bulunan şirketlerde hisse alabilmesiyle ilgili bir madde de kuruluş amaçları arasına eklenmiş. Çalık Holding, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, Frocks International Limited’in, ana sözleşmesinde belirtilen faaliyet konularında üçüncü ülkelerle ticaret yapmak üzere kurulduğunu belirtirken, şirketin hiçbir ticari işlemde bulunmadan 2006 yılında tasfiye sürecine başlandığını iddia etti. Belgelere göre ise Serhat Albayrak 1 Aralık 2003’te direktörlük görevini Murat Tarı’dan devralıken, 2006 yılında belgeleri direktörler Şafak Karaaslan ve Mehmet Gökdemir imzalıyor. Gökdemir ve Karaaslan imzalı belgede w w 30 Nisan 2006’dan itibaren 12 ay içinde şirket borçlarının tümünün kapatılacağı belirtiliyor ve şirketin tasfiyesi isteniyor. Şirketin varlık ve yükümlülüklerini gösteren belgenin de ekte olduğu bildiriliyor. Bu da şirketin faal olduğuna dair şüpheleri artırıyor.

 

FAALİYET RAPORUNDA YOK 

 

Çalık Holding’in tekstil sektöründe faaliyet gösteren bağlı şirketinin adı ise GAP Pazarlama. Şirketin faaliyet raporlarına bakıldığında Frocks International Trading’in, Çalık Holding ile ilişkili olduğu kuruluşlar arasında yer almaması dikkat çekici. Faaliyet raporunda GAP Pazarlama’nın iş sahasının uluslararası pamuk ticareti olduğu belirtilirken, tekstil ürünleri ithalat ve satışıyla ilgili şirketler Çalık USA, GAP Güneydoğu Dubai FZE, GAPPA Textiles Inc, GAP Pazarlama FZE diye sıralanıyor. Frocks International Trading ise faaliyet konusu aynı olmasına rağmen bu şirketler arasında adı geçmiyor. Bu da söz konusu şirketin kamuoyundan gizlendiği ihtimalini güçlendiriyor.

 

İÇ İÇE GEÇEN ŞİRKETLER 

 

Belgelerde Çalık Holding dış ilişkiler sorumlusu Şafak Karaaslan’ın direktör olarak göründüğü Malta merkezli başka şirketler de var. Paradise Papers’a göre Çalık Holding önce İsveç’te dört tane şirket kurmuş. Bu şirketler üzerinden de Malta’da sekiz tane off-shore şirketi açılmış. İkisi Malta’da biri İsveç’te olmak üzere iç içe geçmiş üçer şirketten sonra Çalık ismine ulaşılıyor. Örneğin Synergy Marketing’in hissedarları Synergy Marketing Holding Limited ve White Construction Holding Limited olarak kaydedilmiş. Bu şirketlerin hissedarları ise Calık Construction AB ve Calık Marketing AB. White Construction Limited’in hissedarları da Synergy Marketing Holding ve White Construction Holding Limited üzerinden Calık Marketing AB ve Calık Construction AB olarak görünüyor. Calık Marketing de Calık Construction da Stockholm’de kurulmuş. Yine aynı şekilde Technological Energy Holding Limited ve Fashion Zone Textile Holding Limited adlı şirketler üzerinden Technological Energy Limited ve Fashion Zone Textile Limited şirketleri alınmış. Fashion Zone Textile Holding Limited ve Technological Energy Holding Limited’in hissedarları ise Calık Energy AB ve Calık Textile AB olarak kaydedilmiş. Özetle Technological Holding Limited adlı şirketin sahipleri Technological Holding Limited ve Fashion Zone Textile Holding Limited olarak görünse de aslında Calık Energy AB ve Calık Textile AB. Bu iki şirket de Stockholm merkezli. Çalık Holding’in, sorularımız üzerine, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, söz konusu şirketlerin varlığı kabul edilirken “Çalık Holding dünyanın 5 kıtasında ve 22 ülkesinde enerji, inşaat ve gayrimenkul, madencilik, tekstil, finans ve telekomünikasyon alanlarında faaliyet gösteren uluslararası bir şirkettir. Bu minvalde, faaliyetlerinin ve gelirlerinin önemli bir kısmı yurtdışında gerçekleşen ve uluslararası bir yapılanmaya sahip olan Çalık Holding’in yurt dışında iştirakler kurarak yapılanmaya gitmesi olağan ve hukuka uygundur” denildi. Serhat Albayrak ise sorularımıza yanıt vermedi.

 

TÜRKİYE’DE DÖRT KATI 

 

Çalık Holding, sorularımıza verdiği yanıtta, sekizi Malta’da dördü İsveç’te olmak üzere toplam 12 şirketin neden üçer üçer iç içe geçmiş bir şekilde kurulduğu konusuna ise açıklık getirmedi. Söz konusu şirketlerin, holdingin ticari faaliyetleri nedeniyle kurulduğu ve kuruldukları ülkenin mevzuatına uygun olduğu belirtildi. Malta’da yabancı şirket statüsündeki şirketler için uygulanan mevzuata göre kurumlar vergisi alınan vergi iadesi ile birlikte yüzde 5’e karşılık geliyor. Türkiye’de ise kurumlar vergisi yüzde 22 seviyesinde. Holdingden yapılan açıklamada “Söz konusu şirketler uygulanabilir görülmediği için, herhangi bir ticari faaliyette bulunulmamış olup Malta’daki şirketler kapanmış ve İsveç’teki şirketler de tasfiye sürecine girmiştir” denildi. Açıklamada “Çalık Holding’i hedef almaya çalışan her türlü art niyetli habere karşı hukuki yollara başvuru hakkımızı saklı tuttuğumuzu bilgilerinize sunarız” ifadesi kullanıldı.

 

PORTRE: SERHAT ALBAYRAK

 

Çalık Holding’de Genel Müdürlük ve Star Medya Yayıncılık’ta İcra Kurulu Başkanlığı görevlerini üstlenen Serhat Albayrak, halihazırda Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Turkuvaz Medya Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü olarak görev yapıyor.

 

PORTRE: BERAT ALBAYRAK

 

Berat Albayrak, 7 Haziran 2015 seçimlerinde İstanbul’dan AKP milletvekili adayı olarak aktif siyasete girmeden önce Çalık Holding’de üst düzey yönetici olarak görev alıyordu. Çalık Holding bünyesine 1999 senesinde Hazine Uzmanı olarak katılan Berat Albayrak, 2002’de Çalık Holding’in ABD ofisinde Finans Direktörlüğü görevine getirildi. 2004 yılında holdingin ABD ülke müdürü oldu. Türkiye’ye döndüğünde, ağabeyi Serhat Albayrak’ın da genel müdür olduğu Çalık Holding’de çalışmaya başladı. 2004 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başbakan iken büyük kızı Esra Erdoğan ile evlendi. Ağabeyinin Ağustos 2006’da Star Gazetesi Genel Müdürlüğü’ne geçmesiyle, ondan boşalan makama vekâleten atandı. Albayrak, 2007 yılında da Çalık Holding Genel Müdürü oldu. Albayrak bu görevi 2013 sonuna kadar sürdürdü.

 

ÇALIK HOLDİNG

 

Çalık Holding, AKP iktidarı döneminin en hızlı yükselen gruplarından biri. Holding, özelleştirmeler, TOKİ ihaleleri, yurtdışı anlaşmaları ve uygun kredi koşullarıyla enerjiden telekomünikasyona, finanstan tekstile, inşaattan medyaya kadar birçok sektörde hızla büyüdü. Bütün katılımcıların çekildiği Sabah-ATV ihalesinde tek teklif, o dönem Berat Albayrak’ın genel müdürü olduğu Çalık grubundan geldi. Holding, medya sektörüne girerken kamu bankalarından 750 milyon dolarlık kredi aldı. Çalık, medya şirketlerini 2013’te Kalyon İnşaat’ın bağlı olduğu Zirve Holding’e devretti.