Aldar Xelîl: Suriye tek merkezden yönetilemez

img
HABER MERKEZİ - Suriye halklarının kendilerini Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi’ne yakın gördüklerini ve “yeni anayasa" ile Suriye’nin 105 yıl geri götürüldüğünü kaydeden Aldar Xelîl, “Suriye tek merkezden yönetilemez. Azınlıkta olan Şam’dakilerdir” dedi.
 
PYD Eşbaşkanlık Yürütme Kurulu Üyesi Aldar Xelîl, QSD Genel Komutanı Mazlum Ebdî ve Şam’daki geçici yönetimin başındaki Ehmed eş-Şera arasında varılan 8 maddelik mutabakata, Şam tarafından 13 Mart’ta onaylanan Suriye geçici anayasasına, Türkiye’nin Şam ziyaretine, Şam’ın Alevilere dönük gerçekleştirdiği katliamlara ve halkların demokratik mücadelesine ilişkin Fırat Haber Ajansı’na değerlendirmelerde bulundu. 
 
Anayasa metninin Suriye’yi 105 yıl öncesine geri çektiğini belirten Aldar Xelîl, “BAAS rejiminin dayandığı anayasadan bile daha geri bir anayasa söz konusu. Suriye toplumu bunu kabul etmez. Bu belgenin geri çekilmesi ve düzeltilmesi gerekiyor. Devrimden bu yana Suriye’nin bir parçası olduğumuzu, amacımızın demokratik bir Suriye inşa etmek olduğunu, halkların, demokratik, eşit ve adil koşullarda yaşaması gerektiğini belirttik. BAAS rejiminin gitmesiyle sorunlar çözüme kavuştu gibi bir durum söz konusu değildir. Demokratik bir sistemin inşası; Suriye’nin demokratikleşmesi, halkların birlikteliğinin Suriye geneline taşırılması önemlidir. Suriye halklarının birliğinin yaratılmasıyla Suriye’nin toprak bütünlüğü sağlanabilir. Şam’da bulunan iktidarın, yanlış yaklaşımlar içerisinde olduğu görüldü. Şam’daki iktidar, Suriye’nin korunması için sadece Şam’ın Suriye’yi yönetmesi gerektiğini düşünüyor. Kendince Şam’da merkezi bir sistem kuracak, bu merkezi sistemle Suriye’yi yönetecek ve Suriye’nin birliğini bu şekilde inşa edecek. Esas olan bu değildir. Eğer Suriye’nin birliğinden yanaysan Suriye’yi bir merkezden yürüterek değil, Suriye halklarının birlikteliğinde yana olarak sağlayacaksın. Halkların, birlikteliğiyle toplumun parçalanmasının önüne geçeceksin. Şam’daki yeni rejim, Suriye’yi bir merkezden yöneterek dini, etnik ve ulusal farklıları gözetmiyor. Bu da toplum içerisinde parçalanmalara neden olmaktadır. Bizim projemiz ise toplumun birlik ve beraberliğini esas alarak yaşamı beraber sürdürmeleri, ortak çıkarlar doğrultusunda hareket ederek toplumun ihtiyaçlarını giderebilmeli, dayanışma içerisinde yaşayabilmelidir. Bu şekilde Suriye’nin birliği korunabilir” dedi.
 
'UZMAŞMA İMKANI OLDU' 
 
Aldar Xelîl, “Bu bağlamda Şam’la bazı konularda anlaşma ve uzlaşma imkânı oldu ve bunu değerlendirdik. Dolayısıyla QSD Genel Komutanı Mazlum Ebdî Şam’a gitti. Amaç, yaklaşımımızı onlarla paylaşmaktı. Zaten BAAS rejiminin yıkılışı ardından tanıma amaçlı bir görüşme gerçekleşmişti. Son görüşmede görüşlerimiz daha kapsamlı paylaşıldı, tartışıldı. Anlaşmaya varılan konuların detayları hala da sonlanmış değildir, anında yürürlüğü girecek de diyemeyiz. Temel ilkeler olarak ele alınabilir. Bu konularda birbirimize karşıt olmadığımızı, anlaştığımızı, ortaklaştığımızı belirtebiliriz fakat detayları vardır. Aslında 7 madde olarak da değerlendirilebilir. Çünkü son madde bu 7 maddenin yürürlüğe girebilmesi, detaylarının tartışılması için inşa edilecek komitelere ilişkindi. Bazı maddelerin içeriklerinde olabilir ki farklı görüşler ortaya çıksın ya da daha kapsamlı ele alınsın. Bunlar normaldir. Önemli olan askeri, idare-yönetim, ekonomi ve Kürt davası için komitelerin kurulmasıdır. Bu komitelerin kurulmasıyla anlaşma anlamına ulaşacaktır. Söz konusu olan komiteler, kendi alanlarında çalışmalarına başlayacaktır. Örneğin Kürt davası komitesi kurulduğunda Kürt tarafları görüşlerini paylaşacak, önerilerini sunacak. Kürt davası, farklı etnik, dini ve ulusların sorunlarını Kürt davası ile sınırlayamaz. Dolayısıyla farklı bir komite ile de bu sorunlar çözüme kavuşturulacaktır” diye belirtti. 
 
‘DEVLETİN ADI DA ÖNEMLİDİR’
 
Ayrıca Suriye’nin yeni adının ne olacağının önemli olduğunu ifade eden Aldar Xelîl, “Colani ve ekibi bir açıklama yapmış ve Suriye’nin adını Arap Cumhuriyeti olarak belirlemiş olsa da Suriyeli halkların, Özerk Yönetimin ve Kuzey ve Doğu Suriyeli halkların görüşü bu doğrultuda değildir. Dolayısıyla Suriye’de merkezi ya da merkezi olmayan bir sistem mi inşa edilecek? Eğer merkezi olmayacaksa nasıl olacak? Merkezi olmayan sistemler de içerisinde farklılıklar barındırıyor. Bu konuların tümü de komiteler tarafından tartışılacak, derinlemesine ele alınacaktır. Bir ateşkesin olması kesinlikle gereklidir. Ateşkes konuşunda anlaşmaya varmadan yanayız. Doğrudur, Şam hükümeti size karşı savaş yürütmedik, diyor. Tamam, resmi bir şekilde saldırmadılar. Suriye içerisinde bize saldıran güçler var. Neden bu ateşkese sahip çıkılmıyor? Neden Suriye’nin egemenliğine sahip çıkmıyorsun? Suriye’nin Cumhurbaşkanıyım, diyor. Suriye Cumhurbaşkanı olduysan Suriye topraklarına dönük gerçekleştirilen saldırıları da görmek zorundasın. Tişrîn Barajı’na dönük saldırılar var. Tişrîn Barajı, Suriye toprağı değil midir? Qereqozax, Til Temir, Eyn Îsa, Kobanê, Suriye toprağı değil midir? Buralara dönük saldırılar hala devam ediyor. Önemli olan bir ateşkesin olmasının herkes tarafından kabul edilmesidir. Eğer böylesi bir anlaşmayı imzalıyorsa Kuzey ve Doğu Suriye’deki yaşananlardan kendisini de sorumlu gördüğünü resmi bir şekilde kabul etmiş oluyor. Kuzey ve Doğu Suriye’ye karşı kendini sorumlu görüyorsan o zaman Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük saldırılar gerçekleşiyor. Neden görevini yerine getirmiyorsun? Bu anlaşmayla Colani ve hükümeti, Kuzey ve Doğu Suriye’ye sahip çıkma sorumluluğu altına girmiştir” diye konuştu. 
 
‘ALEVİ KATLİAMLARI KABUL EDİLEMEZ’
 
Türkiye’nin ve bağlı SMO’nun yerleştiği bölgelere dikkat çeken Aldar Xelîl, “Türk devletinin desteğini alan ve onlara bağlı olan çeteler tarafından hala Efrîn, Girê Sipî, Serêkaniye, Cerablus, Bab, Ezaz ve Minbic işgal altındadır. Eğer Şam’dakiler, Suriye egemenliğine sahip çıkıyorsa Türk devleti topraklarımızdan çıkmalıdır, demeli. Dolayısıyla Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük görev ve sorumluluklarını yerine getirmek zorundadır. Türk devletine, topraklarımızdan çıkın, diyebilmelidirler ki Kuzey ve Doğu Suriye ile ortaklaşabilsinler.  Suriye sahil kentlerine ve özellikle Alevilere dönük gerçekleştirilen katliamlar kesinlikle kabul edilebilecek bir durum değildir, ciddi bir şekilde kınanması gerekiyor. Anlaşmanın böylesi bir zamana gelmesini de doğru okumak gerekir. 6. maddenin bu konu ile kesinlikle ilgisi yoktur. BAAS rejimi, kurum ve kuruluşları bizlere zulüm etti, yıllarca zindanlara hapsetti, işkencelerden geçirdi, katletti, ötesinde halkların imhasını esas aldı. Kuşkusuz Cizîrê, Halep, Hama, Humus, Şam’da nerede olursa olsun zihniyete karşı beraber bir mücadele yürütmemiz gerekir. Şu net anlaşılmalı; 6. madde sahil kentlere karşı alınan bir karar değildir. Halklara, inançlara ve etnik yapılara karşı asla bir savaş içerisinde olmayız ve bu yaklaşımlara da kesinlikle araç olmayız. Ne Alevilere ne Dürzilere ne Asurilere ne Süryanilere ne de Araplara karşıyız. Zalimlerin yanında da yer almayız. Esas aldığımız hümanist ve demokratik kültür gözler önündedir, olay ve olgulara da yaklaşımımız bilinmektedir” ifadelerini kullandı.
 
ANAYASA, SURİYE’Yİ 105 YIL ÖNCESİNE ÇEKİYOR
 
İlan edilen anayasanın içeriği ve özünün kabul edilemez olduğunu aktaran Aldar Xelîl, “Zaten eğer ona göre hareket ederlerse Suriye’de büyük çelişkiler yaşanacak. Suriye toplumu kendi içinde çatışacak. Yani Suriye halkı bunca yıldır, neredeyse 14 yıl oluyor, bir devrim süreci ve olağanüstü bir hal yaşıyor. Milyonlarca insan göç etmek zorunda kaldı, şehit düştü, evleri yıkıldı, viran oldular, bütün zorlukları yaşadı, şimdiye kadar bile Suriye halkı büyük zorluklarla yüz yüze, bütün bunlar böyle bir anayasa için değildi. Bu halk özgürlük, demokrasi, eşitlik ve adalet için devrim yaptı. Bu ne demek oluyor? İlan edilen anayasa metnine dikkat ederseniz, göreceksiniz ki bu anayasa Suriye’yi 105 yıl öncesine geri çekiyor. Yani kısaca yayınlanan anayasa metni kabul edilemez. Ona karşı halk sokaklara döküldü ve tepkisini ortaya koydu, bunu kabul etmediklerini ifade etti. Bu belgenin geri çekilmesi ve düzeltilmesi gerekiyor. Türk devletinin Suriye’de demokratik bir projenin gelişmesini hiçbir zaman kabul etmediği açıktır. Türk devleti, anlaşma olduğunu görür görmez derhal Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ve MİT Başkanı’ndan oluşan bir heyetle geldi. Bu ne anlama geliyor? ‘Şam’ın, Özerk Yönetim’in şartlarını kabul etmesinden korkuyoruz! Şam’ın Kürtlerin haklarını tanımasından korkuyoruz! Şam’ın onlara göre hareket ederek yanlışlık yapmasından ve bazı şeyleri kabul etmesinden korkuyoruz’ diyorlar” şeklinde konuştu.
 
HALKLAR, ÖZERK YÖNETİM’İN YANINDA
 
Aldar Xelîl sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu toplum içerisinde, özellikle de Kürtler içerisinde örgütsel çalışmalarımız olduysa da 2011’den bu yana demokratik ulus projesi, kadın özgürlük projesi, halkların birliği projesi, özgürlük ve demokrasi projesi yürürlüktedir ve bir etki yarattı. Dikkat ettiyseniz Kuzey ve Doğu Suriye’de, kurumsal alanda Araplar, Kürtler ve Süryaniler hep beraber çalışma yürütüyor ve bu Suriye’nin diğer bölgeleri için bir güç, bir emsal oluşturuyor. Tüm Suriye’yi gezerseniz şunu görürsünüz; tüm Suriye’yi temsil eden proje bu projedir. Azınlıkta olanlar Şam’dakilerdir. Halkların dayanışması çok önemli bir şeydir. Tarihi olarak da böyleydi. Bugün de böyledir. Biz de bundan güç alıyoruz. Bu kültür ne kadar gelişirse o kadar demokratik Suriye yaratılabilir.”

Diğer başlıklar

18:01 Mazlûm Ebdî: PYD ile ENKS toplantısı Kürt birliğine dönük bir adımdır
17:46 SOHR: Suriye’de 100 günde 4 bin 711 sivil katledildi
17:10 Önder: Su kaynakları için yasa teklifi hazırladım
17:07 ‘Karacadağ Lav Yolu koruma altına alısın’
16:52 Sosyolog Azad Barış’ın ev ve ofisine baskın
16:50 Ömer Öcalan: Sayın Öcalan barışın önünü açtı
16:33 Licîk davası: Önlem alınsaydı, insanlar hayatını kaybetmeyecekti
16:23 Qoser’de Newroz sonrası yürüyüş
16:07 Riha Newroz'a hazır: Özgürlük ateşini birlikte harlayalım
15:55 Tişrîn Barajı’nın çevresi bombalandı
15:55 Özerk Yönetim: Efrînlilerin dönüşü sağlanmalı
15:43 DEM Parti bileşenlerinden süreç açıklaması: Her türlü sorumluluğu almaya hazırız
15:39 İsrail saldırılarında 4 hükümet yetkilisi yaşamını yitirdi
15:34 Amed’de Newroz: Yağış da coşkuyu dindiremedi
15:27 PYD ve ENKS bir araya geldi
15:04 Keskin Bayındır: Kürtler Öcalan'ın sesini duymak istiyor
15:00 Hatem Özdemir idam tehlikesiyle karşı karşıya
14:56 Silopiya Newrozu: Yeni yaşam manifestosunu sahiplenelim
14:48 Colemêrg Newrozu’nda tarihi çağrıya destek
14:43 Tütün üreticilerinden fiyatlara tepki
14:27 Tutsaklara para gönderme kampanyası devam ediyor
14:10 Gazze saldırısında ölenlerin sayısı 412'ye çıktı
14:07 Cansever Sucu’nun katledilmesine tepki
14:01 DEM Parti TBB’yi ziyaret etti
13:29 Bakırhan'dan Tunç'a yanıt: 'Umut hakkı' vardır ve bir haktır
13:13 Bakırhan: Şimdi pedal çevirme sırası iktidarda, devlettedir
13:10 Agirî'de özgürlük Newroz’u: Bu süreç tek taraflı yürümez
13:05 Halkevleri Genel Başkanı hakkında soruşturma
12:44 Tunç'tan 'Newroz' açıklaması: Talep olursa mektupla ilgili değerlendirme yapılır
12:33 Qoser'de Öcalan posterleri açıldı
12:23 İzmir Newroz'a hazır: 22 Mart'ta Gündoğdu'da olalım
11:51 MKG: Eylem Babayiğit için adliyede olalım
11:51 Eylemdeki yurttaşlar serbest bırakıldı
11:29 7 merkezde Newroz ateşi yakılıyor
11:24 Avukatlardan İmralı başvurusu
11:17 Amed Newroz Tertip Komitesi: Halkları tarihi kutlamaya çağırıyoruz
11:11 Federe Kürdistan Bölgesi'nde 3 günlük Newroz tatili
10:50 Leyla Halid hastaneye kaldırıldı
10:43 Abdullah Öcalan: Süreç Êzidîlerin Rönesansı olacaktır
10:31 Suriye'de 24 saatte 63 kişi katledildi
10:02 Aldar Xelîl: Suriye tek merkezden yönetilemez
09:51 Tersane işçileri eylemi 14'üncü gününde
09:46 Mûş’ta Newroz hazırlıkları tamamlandı
09:44 Basın örgütlerinden Eylem Babayiğit'in duruşmasına çağrı
09:39 Van Cezaevi’nde tutsaklar yere yatırılarak darp edildi
09:22 Meteoroloji'den 27 kent için sarı kodlu uyarı
09:21 Eulalia Reguant: Uluslararası toplum Rojava için harekete geçmeli
09:08 CHP’li Sarı: Adaylık tartışmasına sıkışma partiyi temel sorunlardan uzaklaştırıyor
09:04 Wan'ın görkemli Newrozları
09:02 İzmir’de halklara Newroz çağrısı
09:00 18 MART 2025 GÜNDEMİ
08:45 İsrail’den Gazze’ye saldırı: En az 190 ölü
07:57 Açlık grevindeki yurttaşlar gözaltına alındı
07:48 Gece boyunca Newroz kutlaması
17/03/2025
22:41 Lozan ve Cenevre’de Kobanê için eylem: Saldırılar durdurulsun
22:18 Silopiya’da kadınlardan meşaleli Newroz kutlaması
21:51 Her yer Newroz alanı: 'Bijî Serok Apo' sloganı dinmedi
21:40 ‘Yasadışı bahis’ operasyonu: 21 kişi tutuklandı
21:20 Mazlum Ebdî’den Kobanê açıklaması: Kalıcı ateşkes sağlanmalı
21:00 Murat Karayılan: Devlet bizi doğru anlamalı
20:50 Cami inşaatında iskele çöktü: 2 işçi yaralandı
20:04 DEM Parti SİHA saldırısını Meclis'e taşıdı
19:41 İzmir’de pazarcılardan vergi eylemi
19:23 TJA’dan Berxbotan açıklaması: Herkes tepkisini ortaya koymalı
19:19 TAYAD’lı aileler: Yüksek güvenlikli cezaevleri kapatılsın
19:14 Katledilen Cansever Sucu için açıklama: Bu bir çığlıktır
18:42 Medyaya Gezi incelemesi: 6 TV kanalının kayıtları başsavcılığa gönderildi
18:21 Kobanê’de 9 kişinin katledilmesi Pirsûs’ta kınandı
17:01 DBP Giyadîn Eşbaşkanı'na çeviri tutuklaması
16:25 Licîk maden faciası davasında tutuklu sanık dinlendi
16:10 Tuncer Bakırhan: Barışın hukukunu konuştuk
Tülay Hatimoğulları: Devletin pozitif adım atmasını bekliyoruz
16:10 ESP'li tutsaklar eylem başlattı
16:00 DEM Parti ile AKP görüşmesi 1 saat 50 dakika sürdü
15:58 Misirc’de 11 yıldan sonra Newroz coşkusu
15:51 Til Temir yoğun saldırı altında
15:36 Tarihi çağrı Manisa Newrozu'nda yankılandı
15:01 Dicle Su Havzası’nın korunması için start verildi
14:59 Hezex'te Newroz ateşini kadınlar yaktı: Öcalan özgür olmalı
14:49 Öztürk'ten iktidara: Süreci sabote ediyorsunuz
14:12 Qendîl’de SİHA düşürüldüğü açıklandı
14:06 Îdir'de rengarenk Newroz kutlaması
14:05 Rusya ve Ukrayna arasında hava saldırıları
14:04 Özerk Yönetim: Uluslararası soruşturma başlatılsın
14:01 DEM Parti’den AKP’ye ‘çağrı’ ziyareti
13:37 Serhat’ta Newroz: Devlet adım atmalı
13:36 DEM Parti Kadın Meclisi’nden Berxbotan açıklaması
13:19 Sêwereg Öcalan'ın özgürlüğünü talep etti
13:04 Berxbotan katliamı nedeniyle eylemler iptal edildi
12:58 Eğitim Sen 'yoksulluk ve ticarileşmeye' karşı kampanya başlattı
12:31 10’uncu Amed Tiyatro Günleri için başvurular başladı
12:30 Berxbotan'da önce DAİŞ şimdi SİHA katliamı
12:14 Kobanê’de katledilen ailenin yakınları: Türkiye hesabını vermeli
12:05 DEM Parti heyeti ile MHP'den görüşme sonrası açıklama
11:53 DEM Parti’den tepki: Kobanê saldırısı kasıtlı bir eylemdir
11:41 Türkiye Belçikalı gazeteciyi sınır dışı etti
11:36 ESP'lilere çıplak arama dayatması
11:35 QSD: Türkiye sivillere yönelik katliam gerçekleştiriyor
11:01 DFG’den gazeteci Eylem Babayiğit’in duruşmasına çağrı
10:54 12 merkezde Newroz kutlaması
10:51 DEM Parti ve MHP görüşmesi başladı
10:11 Pênciwên’de patlama: 1 genç yaşamını yitirdi
09:40 Gever’de Newroz 10 yıl aradan sonra eski yerinde kutlanacak
09:17 Tutsak Uyar: Zilan ve Mazlum yoldaşların ruhuyla sürece katılmalıyız
09:15 Êlih'te Newroz öncesi yöresel kıyafet telaşı
09:14 Barış Annesi Durri Kaygusuz'dan iktidara: Adım atın
09:14 Çağrı sonrası baskı arttı, tutsaklar provokasyon uyarısı yaptı
09:09 Yöre derneklerinden Newroz’a çağrı: Tarihi fırsatı değerlendirelim
09:04 Sanatçılar Newroz'a hazır
09:03 Bedran Çiya Kurd: Anlaşmayla Özerk Yönetim’in kazanımları kalıcılaşacak
09:00 17 MART 2025 GÜNDEMİ
08:46 Hewag'ta 4 genç gözaltına alındı
08:05 Kobanê’ye SİHA saldırısı: Bir aile katledildi
16/03/2025
23:45 Lübnan sınırında Şam iktidarının 3 üyesi öldürüldü
23:35 ‘Sûriyeyê Bixemlînin’ klibi yayınlandı
23:28 Sêrt’te coşkulu Newroz kutlaması
23:19 Tişrîn’deki direniş 68’nci gününde
22:29 ABD: Husilere saldırılar devam edecek
22:24 Bahçeli DEM Parti’nin ziyaretine katılamayacak
22:05 Mersin’de ilk Newroz ateşi binlerin katılımıyla yakıldı
21:45 Şam iktidarı, yanında erkek olmayan kadınların resmi işlemlerini yapmıyor
20:58 Leyla Zana: Öcalan’ın çağrısı tarihi fırsattır
20:17 Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’deki saldırıları sürüyor
19:49 Sanatçı Ali Tekbaş, çocuk yaşlarda Halepçe’yi anlattığı kilamı paylaştı
19:26 62 kurum ve isimden Aleviler için ortak çağrı
18:32 DEM Parti’den SOLDEP’e ziyaret
18:22 Amedspor sahasında mağlup oldu
18:13 Irak, Türkiye’den getirilen 1.1 ton uyuşturucuyu yakaladı
17:49 DEM Parti’den Sol Parti ziyareti: Demokratik ortamda mücadele sürmelidir
17:40 Erdoğan, Trump ile telefonda görüştü
17:27 Ayla Akat Ata: Tek kurtuluş demokratik toplum
17:18 İstanbul'da Newroz kutlaması
17:13 Mersin'den seslendiler: Suriye'de Alevileri katledenler DAİŞ artıklarıdır
17:10 Ortadoğu Barış Konferansı sona erdi: Barışı sağlayacağız
17:09 ‘Newroz a Azadî’ stranının klibi yayımlandı
17:08 Aydın'da orman yangını
17:00 Amed’de 1’inci Newroz Halk Koşusu yapıldı
16:45 Çocuk hakları sempozyumu sona erdi
15:44 Halepçe’de katledilenler anıldı: Unutmuyor, unutturmuyoruz
15:25 İmamoğlu: Kürt sorunu TBMM zemininde çözülmelidir
14:53 Akademisyen Çiçek: Kürt meselesi bir halk meselesidir
14:52 Bayındır: Onurlu bir barış için cezaevlerinin kapıları açılmalı
14:29 Bakırhan: Çağrıyla birlikte demokratik yürüyüşümüz başlamıştır
13:11 DEM Parti'den DİSK'e ziyaret
11:58 Halepçe’de 3 gün sürecek anma başladı
11:53 Lazkiye’deki patlamada 16 kişi yaşamını yitirdi
11:19 Kuzey Makedonya'da yangın: En az 50 ölü
11:14 Abdullah Öcalan'ın mesajı aktarıldı: Aleviler bu sürecin kalbindedir
11:10 Cemil Bayık: Önder Apo Türkiye’nin demokratikleşmesini istiyor
10:28 DBP: Halepçe Katliamı insanlığa karşı suç olarak kabul edilmeli
09:42 ‘Abdullah Öcalan’ın Newroz’da konuşmasını istiyoruz’