Afganistan kadınlar için cezaevine dönüştü

  • kadın
  • 09:07 15 Ağustos 2024
  • |
HABER MERKEZİ - Taliban yönetimindeki Afganistan, kadınlar ve çocuklar için açık bir cezaevine dönüştü. Sağlıktan eğitime, spordan eğlenceye her alanda hakları kısıtlanan kadınlar, dayanışmayla kendilerine alternatif alanlar yaratıyor.  
 
ABD'nin 15 Ağustos 2021’de askerlerini geri çekmesi sonrası Afganistan'daki yönetim Taliban'a geçti. Taliban yönetimi sonrası ülkedeki kriz ve kaos daha da büyüdü. Tüm hak ve özgürlükler bir bir askıya alındı. Taliban yönetimi, özellikle kadın ve çocukların yaşam alanlarını yok etti. Kadınların tek başına sokağa çıkması ve okula gitmesi yasaklandı, “Kadın Bakanlığı" kapatıldı ve yerine “Fazileti Teşvik ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı” kuruldu. Ayrıca eğitimden sağlığa kadar birçok alanda kadınların hakları kısıtlandı. Çocuklar ise ya işçileştirildi ya da Taliban'ın askerleri haline getirildi. 
 
'HAPİSHANEYE DÖNÜŞTÜ' 
 
3 yıllık süreci değerlendiren Kabil-Afganistan Devrimci Kadın Birliği (RAWA) üyesi Shazia Shekib (güvenlik gerekçesiyle ismi değiştirildi), Taliban sonrası kadın haklarının daha da geriye gittiğini söyledi. Shekib, eğitim hakkının gasp edilmesinin yanı sıra birçok kadının işsiz kaldığını, eğlence ve spor alanlarını kadınlara yasaklandığını aktardı. Shekib, "Kadınlar evlerine hapsedilmiş durumda ve yanlarında bir erkek vasi olmadan dolaşmalarına izin verilmiyor. Afganistan kadınlar için bir hapishaneye dönüşmüş durumda" diye kaydetti. 
 
Yasaklara karşı çıkan kadınların şiddete maruz kalarak, tutuklandığına dikkati çeken Shekib, "Çok sayıda kadın öldürüldü ve cansız bedenleri yol kenarlarında terk edilmiş halde bulundu. Taliban, kadınları en değersiz varlıklar olarak görmekte. Her gün onlarca kadın Taliban yetkililerine götürülüyor. Erkek vasilerinden onlar için başörtüsü satın almaları isteniyor. Başörtüsü takmadan evlerinden çıkmayacaklarını taahhüt etmeleri isteniyor" şeklinde konuştu. 
 
Shekib, tüm baskılara rağmen kadınların Taliban yönetimine dönük ciddi bir tepkisi olduğuna işaret ederek, "Kadınlar, bu kadar kadın düşmanı ve cani bir grubu asla tanımayacak. Afgan kadınları bu geri kalmış ve acımasız gruba karşı derin bir kin besliyor ve yaşadıkları sürece onların hüküm sürmesine asla izin vermeyecekler" vurgusu yaptı. 
 
ÇOCUKLAR VE SAĞLIĞA ERİŞİMDE SON DURUM 
 
Son 3 yılda ülkede ekonomik krizin derinleştiğine dikkati çeken Shekib, bu durumdan etkilenenlerin başında ise çocukların geldiğini kaydetti. Shekib, "İşsizlik ve yoksulluğun artmasıyla birlikte ilk kurbanlar çocuklar oldu. Gıda ve temiz içme su sıkıntısı çekiyorlar. Yetersiz besleniyorlar. Bunlar çeşitli hastalıklara neden oluyor. Sağlık sektöründe, uzman doktor sıkıntısıyla karşı karşıyayız. Birçok deneyimli uzman ülkeyi terk etti. Afganistan'a ithal edilen ilaçların kalitesi düşük ve çoğu insanın karşılayamayacağı yüksek fiyatlarla satılıyor" şeklinde konuştu. 
 
İŞSİZLİK VE YOKSULLUK
 
Azınlıkların da ciddi sorunlar yaşadığını söyleyen Shekib, "Hindu azınlık Taliban'ın yönetimi ele geçirdiği ilk aylarda ülkeden kaçtı. Hazara azınlığı her gün tutuklamalar, bombalamalar ve intihar saldırılarıyla karşı karşıya kalmakta. Sürekli korku içinde yaşıyorlar. Pek çok insan da Taliban'ın ortadan kalkacağı umuduyla ülkede kalmaya devam ediyor. İşsizlik ve yoksulluk insanları umutsuzluğa sürüklüyor. Sabahtan akşama kadar bir parça ekmek peşinde dolaşıyorlar" ifadelerini kullandı. 
 
HALKLARA ÇAĞRI
 
Shekib, şöyle devam etti: "Taliban'ın yönetimi ele geçirdiği ilk günlerde çok sayıda insan ülkeden kaçtı. Birçoğu kaçma girişimi sırasında hayatını kaybetti. Kaçmak sorunları çözmüyor. Dünya halklarını Afganistan halkının yanında durmaya, kendi ülkelerinin savaş çığırtkanı politikalarını kınamaya ve Taliban hükümetinin tanınmasını engellemeye çağırıyoruz."
 
AİSHA: KADINLAR DİRENİYOR
 
Mor Cumartesiler Hareketi’nin Basın Sorumlusu Aisha (güvenlik gerekçesiyle ismi değiştirildi) ise, Taliban sonrası kadınların 20 yıllık direnişleri sonucu elde ettikleri kazanımların bir bir hedef alındığını söyledi. Aisha, yasaklara işaret ederek, "Birçok üniversite ve kız okulu kapatıldı. Kadınların çoğu sektörde çalışması büyük ölçüde yasaklandı. Bazı kadınların sağlık gibi belirli alanlarda çalışmasına hala izin verilse de, genel istihdam fırsatları büyük ölçüde azaldı. Kadınlar sağlığa erişim konusunda büyük sorunlar yaşıyor. Kadın yoksulluğa itilmiş, mali bağımsızlıklarını ve ailelerini geçindirme imkanlarını kaybetti. Aile içi şiddet ve zorla evlendirmeye karşı yasalar zayıflatılmış. Kadınların hukuki hakları çok kısıtlandı. Çocuklar ve kadınlar şiddet tehdidi altında" şeklinde konuştu. 
 
'İKİNCİ AFGANİSTAN' MÜCADELESİ
 
Kadınların yasak ve engellemelere rağmen direndiğini ve kendilerine alanlar yaratmaya çalıştığını söyleyen Aisha, kadınların "ikinci bir Afganistan kurduklarını" söyledi. Aisha, "Toplum Taliban’a teslim olmak istemiyor, bu yüzden farklı şekillerde direniyorlar. Sokaklardaki eylemler çok tehlikeli olsa da yapılıyor. Bunlar küçük olsalar da bir baş kaldırma eylemleridir ve değerli meydan okumalardır. Kadınlar için yer altı eğitim kursları ve okulları açıldı. Kadın ve kız çocukları burada eğitim görmeye devam ediyor. Kadınlar, direnişlerini şiir, yazı ve sanat yoluyla ifade ediyor. Kadınlar gizlice çalışmaya devam ediyor. Evlerinde terzilik veya bodrum katlarında küçük işletmeler kuruyor" bilgilerini paylaştı. 
 
Aisha, kadınlar arasındaki dayanışmanın öne çıktığına işaret ederek, "Kadınlar birbirlerine duygusal ve finansal destek sağlamakta. Kaynakları paylaşmakta. Baskıcı koşullara direnmeye yardımcı olacak ağlar oluşturmakta. Kadınlar ayrıca geleneksel kıyafet, müzik ve hikaye anlatıcılığıyla geleneklerini koruyor. Bu bir kültürel direniş biçimidir. Komşular, akrabalar ve arkadaşlar gıda, para veya bilgi gibi kaynakları paylaşmak için sık sık bir araya geliyor. 
 
DAYANIŞMA AĞI 
 
Bazı aileler, Taliban'ın kontrolünün daha az sıkı olabileceği veya aile ağlarına ve tarımsal fırsatlara daha iyi erişebilecekleri şehirlerden kırsal alanlara taşındı. Kırsal yaşam zor olabilir, ancak bazıları için daha fazla güvenlik ve kendi kendine yeterlilik sunmaktadır. Açık protestolar tehlikeli olsa da, pek çok Afgan küçük direniş eylemlerine katılmaktadır. Bu, kadınların zorunlu olandan biraz daha az kısıtlayıcı kıyafetler giymesini, insanların sessizce haber ve bilgi yaymasını veya yeraltı ekonomik faaliyetlerine katılmasını içerebiliyor.” 
 
Taliban’ın bütün toplum için tehdit olduğunu vurgulayan Aisha, “Taliban yönetimi altındaki ekonomik zorluklar, birçok çocuğu genellikle tehlikeli koşullarda çalışmaya zorluyor. Buna ek olarak, Taliban'ın çocukları askeri amaçlarla silah altına aldığı, onları şiddete ve travmaya maruz bıraktığı biliyoruz” dedi. 
 
MA / Berivan Kutlu

Diğer başlıklar

14/01/2025
22:53 İstanbul Barosu’na açılan davaya tepki: Savunmaya saldırıdır
22:41 Edirne’de şüpheli kadın ölümü
22:16 Sirîn’e saldırıda bir aile enkaz altında kaldı
21:57 Özerk Yönetim İngiliz yetkililerle görüştü
21:46 Sûr’da Serê Salê kutlaması
21:36 Gençlerin kayyıma karşı direnişi sürüyor
21:30 Akdeniz'de kayyım protestosu
20:20 Ankara’da kayyım protestosu: Siyasi darbeden vazgeçin
20:12 İstanbul Barosu başkanı ve yönetimine dava açıldı
19:34 HDP’ye saldırının cezası sadece 17 bin TL!
19:28 TTB’den ‘yenidoğan çetesi’ ön raporu: Piyasa odaklı sağlık politikalarının sonucu
19:13 ‘Yenidoğan çetesi’ davası ertelendi: Reddi hakim talebi değerlendirilecek
18:14 Silêmaniye’de bir yılda 3 bin 310 kişiye kanser teşhisi konuldu
16:58 BM uzmanları Pexşan Ezîzî için devrede
16:33 Êlih’te kayyım protestosu
16:31 Sûr'da Serê Salê coşkusu
15:42 Özgür Özel: Getir sandığı göreceksin kırmızı kartı
15:40 Amedspor'dan Ümit Özdağ hakkında suç duyurusu
15:38 Saldırılara bir tepki de İzmir’den
15:09 Wan'da Kuzey ve Doğu Suriye'ye destek eylemi
14:56 Kalp hastası tutsak: İlaçlar verilmiyor, ölüme terk edildik
14:48 Sûr'da halk lokantası açıldı
14:06 Gazetecilere konuşan Bakırhan: Hükümete sormak gerekiyor
13:59 Sanatçı Kasım Taşdoğan'a Kürtçe şarkı cezası
13:51 Bayındır: Ya demokratik çözümü seçersiniz ya da muhatap olmaktan çıkarsınız
13:14 12 yaşındaki çocuğu öldürdüğünü itiraf etti
12:58 Amed'de Kadın Eserleri Kütüphanesi açıldı
12:56 Tişrîn Barajı’nda nöbet 7’nci gününde
12:43 Bakırhan’dan Erdoğan'a: Amed'in huzuru demokratik çözümdür
12:10 HTŞ'nin bakanları yarın Türkiye'ye gelecek
11:36 Bahçeli hem tehdit etti hem 'barış' dedi
11:18 Avukatlardan iki ayrı başvuru
10:45 Gözaltına alınan kolberlerden haber alınamıyor
09:45 WANA'dan Pexşan Ezîzî çağrısı
09:05 Paula Martin Ponz: Öcalan’ın fikirleri tüm dünyaya barış getirebilir
09:02 Kocabıyık: Sürecin ilerlemesi için iktidarın dili ve aklı değişmeli
09:00 14 OCAK 2025 GÜNDEMİ
08:53 İDO seferleri iptal edildi
08:40 Meteoroloji’den sağanak ve kar uyarısı
08:31 Los Angeles'te ölü sayısı 24'e çıktı
07:40 Peyas Belediye Eşbaşkanı Dündar cezaevinden çıktı
13/01/2025
22:54 DEM Parti'den 'Beşiktaş' tepkisi
22:48 Tişrîn Barajı’nda nöbet 6’ncı gününde
21:42 Akdeniz'de gençler kayyıma karşı direnişte
21:14 Coşkulu Serê Salê kutlamaları
20:34 ‘Yenidoğan çetesi’ davası: Sağlık Bakanlığı da ölümlerden sorumludur
19:43 Akdeniz'de kayyım protestosuna polis saldırısı: Kitle ablukayı kırdı
19:38 Adana’da tutsaklara para gönderildi
18:57 Rapor: Wan’daki kadınların yüzde 84’ü eşitsizliğe karşı mücadele ediyor
18:48 Amed ilçelerinde Serê Salê etkinlikleri
18:13 Mazlum Abdî, Mesûd Barzanî’nin temsilcisini kabul etti
18:06 Birçok kentte kayyım protestosu: Bu irade karşısında kaybedeceksiniz
17:55 Mersin Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde kayyım tepkisi
17:16 Peyas Belediyesi Eşbaşkanı Cengiz Dündar hakkında tahliye kararı
17:11 Gözaltına alınan Akpolat: Ne olduğunu bilmiyoruz
17:05 30 barodan ortak açıklama: Kayyım hukuk ve demokrasi ihlalidir
16:49 Kayyıma karşı işçiler nöbette: Geri adım atmayacağız
16:02 Özel: Erdoğan CHP’li belediye başkanını çağırıp AKP’ye davet etti
15:46 Sırrı Süreyya Önder MA'ya konuştu: Öcalan Kürtlerin özgürlüğü kadar güvenliğini de önceliyor
15:21 2024 son 53 yılın en sıcak yılı oldu
15:04 Aydın'da şüpheli kadın ölümü
14:43 8 cezaevi raporu: Tecrit en üst seviyede
14:29 Tatos'ta saldırılara karşı yürüyüş
14:07 Akdeniz'de polis engelini aşan kitle belediyeye yürüdü: Teslim olmayacağız, vazgeçin
13:46 Tutsaklara işkenceye karşı suç duyurusu
13:32 Leyla Güven: Sürece amasız fakatsız katkı sunmaya hazırız
13:09 Akdeniz'de kayyım protestosunda direniş mesajı
13:07 HDP'li eşbaşkana 15 yıl hapis istemi
12:59 Beşiktaş Belediyesi'nde açıklama: Algı operasyonu yürütülüyor
12:45 Tutsak Yalçın'ın tahliyesine 4'üncü engel
12:31 İş bırakan emekçilerden 11 talep
12:21 2024’te en az bin 897 iş cinayeti
12:06 İzmir Büyükşehir Belediyesi 103 taşınmazı satışa çıkardı
12:00 DEM Parti: Kayyımla çözüm ihtimali sabote ediliyor
11:52 Kayyımın ilk icraatı Erdoğan'ın fotoğrafını asmak oldu
11:12 Almanya: Kürtler Suriye’deki siyasi geçiş sürecinde rol almalı
11:04 Özgür Özel'den 'kumpas' tepkisi
10:56 Hızlı tren biletlerine zam
10:53 Gever kırsalında askeri operasyon
10:39 Beşiktaş Belediyesi polis ablukasında
10:30 Balıkesir'de işçi servisi devrildi: 26 yaralı
10:04 7'si DEM Partili 9 belediyeye kayyım
09:47 Tişrîn Barajı neden hedefte?
09:18 Hatimoğulları ve Bakırhan'dan Akdeniz tepkisi: Kayyım darbedir
09:11 Mahkeme kararını hiçe sayan kayyım 190 kişiyi işten çıkardı
09:10 Balatçık 44 yıl sonra yeniden kadınlara emanet!
09:08 EHP Genel Başkanı Öztürk: Öcalan'ın yol haritasını doğru buluyoruz
09:00 13 OCAK 2025 GÜNDEMİ
08:38 Beşiktaş Belediye Başkanı Akpolat gözaltına alındı
08:10 Akdeniz Belediyesi'ne kayyım atandı
03:39 Akdeniz Belediyesi eşbaşkanları tutuklandı: Kararı tanımıyoruz
12/01/2025
23:58 Annalena Baerbock: Suriye siyasi geçiş surecinde Kürtler rol almalı
23:29 Riyad toplantısı sona erdi: Türkiye’nin saldırılarına değinilmedi
23:20 Mersin Adliyesi önünde direniş Kürtçe klamlarla sürüyor
23:11 Biden ve Netanyahu'dan Gazze’de ateşkes için görüşme
22:18 Birçok kentte coşkulu Serê Salê etkinlikleri
21:12 Figen Yüksekdağ: Barış için tüm toplumsal dinamikler inisiyatif almalı
20:37 Mersin Adliyesi önünde direniş ateşi yakıldı
20:22 SOHR: DAİŞ’in Suriye çölünde hareketliliği arttı
20:18 Xarpêt’te bir işçi hayatını kaybetti
20:05 30 yıllık tutsaklığın ardından kitlesel karşılandı
20:00 Amasya’da toprak altında kalan iki işçi hayatını kaybetti
19:20 MED-DER ilk pedagojik eğitim belgelerini verdi
19:05 Mersin Adliyesi önünden seçilmişlere çağrı: Bu suça ortak olmayın
18:37 Gençlik Örgütleri: Baskılara yenilmeyeceğiz, biz kazanacağız
18:21 Amedspor, Ankaragücü'nü 1-0 yendi
18:03 Akdeniz'de eşbaşkanlar tutuklamaya sevk edildi
17:33 Mersin Adliyesi önünde direniş şarkıları yükseliyor
17:16 68 örgütten Pexşan Ezîzî için çağrı
16:35 Amed Kent Konseyi Kadın Meclisi yönetimi belirlendi
15:54 14 Temmuz'un tanıkları: Kayyıma karşı zindan ruhuyla direnelim
15:49 Erkek kavgasında kadın yaralandı
15:35 İzmir'de Serê Salê kutlaması
15:19 Adliye önünde protesto sürüyor: İddialar uyduruk
14:57 Pîran'da fidan dikme etkinliği
14:33 Meksika'da 6.6 büyüklüğünde deprem
14:33 Direnişin sürdüğü Tişrîn’de şiddetli çatışmalar
14:26 Yüksekdağ: Omuzumuza ne düşerse yerine getiririz
14:07 DBP'nin eş genel başkanları değişmedi
14:04 Barış Anneleri adliye önünde oturma eyleminde
12:31 İmralı Heyeti ile Figen Yüksekdağ görüşmesi başladı
12:24 Binler adliye önünde: Kırtasiye malzemesi suç sayılmış
12:14 30 yıllık tutsak Eren tahliye oldu
11:45 Bakırhan: Asıl güvenlik sorunu Kürt'ü yok sayan anlayıştır
11:16 Bayındır: Gün direniş ve örgütlenme günüdür
Kılıçgün Uçar: Herkes çözüm için sorumluluk almalı
11:08 Vekiller ve aileler adliyeye alınmadı
10:40 Tuzla'da palet imalathanesinde yangın
10:26 DBP kongresi: Çözümün yolu Öcalan'ın özgürlüğü
10:20 Gözaltındaki eşbaşkanlar adliyeye sevk edildi
10:12 Los Angeles'da ölü sayısı 16'ya çıktı
09:52 Jin dergi yeni sayısı yayında
09:45 Yüzde 80 engelli tutsağın oğlu: Hayatından endişeliyiz
09:42 DEM Partiler: Çözüm için samimi adımlar atılmalı
09:14 Tecride karşı bedenini ateşe vermişti: Başkana sahip çıkalım
09:11 'MESEM’ler tarikatların ucuz işgücü merkezlerine dönüştü'
09:10 Amed'de ‘Kadın Eserleri Kütüphanesi’ açılıyor
09:09 Termik santral Elbistan’ı zehirliyor
09:07 Akbıyık'ın 'iftiraları' tek tek beraatla sonuçlanıyor
09:06 Kayyım girişimine direnen anneler: Bu politikayla çözüm olmaz
09:05 Kazakistanlı Saipnazarova Kürtçeye başladı
09:03 Daştan '73' belgeseliyle Şengal'e ışık tuttu: Hayalleri yarım kalmayacak
09:02 Serê Salê etkinlikleri başlıyor
09:01 Estukyan: 'Teröristan' söylemleriyle diyalog sürdürmek mümkün değil
09:00 12 OCAK 2025 GÜNDEMİ
11/01/2025
23:07 Kocaeli'de kadın cinayeti
22:24 Sevda Karaca: Kürt halkının elini boş bırakırsanız siz kaybedersiniz
22:18 Akdeniz’de gençlerden eylem: Zafere kadar direniş
21:05 Türkiye Sirrin’e saldırdı: 2’si çocuk 3 kişi katledildi
20:54 Erdoğan'ın Riha'da da gündeminde demokratikleşme yok
20:25 Akdeniz'de binler yürüdü: İrademizi kimse gasp edemez