Jongerden: Kürt sorunu çözülmeden Türkiye demokratikleşmez

img
ANKARA - Adil bir seçim sürecinin yaşanmadığını ve HDP’nin parlamentoda yer almasının “zafer” olduğunu söyleyen Joost Jongerden, Türkiye’nin demokratikleşmesinin Kürt sorununun çözümünden geçtiğini vurguladı.
 
Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci Dönem Milletvekili Seçimleri sonuçlarıyla ilgili tartışmalar sürüyor. Yüzde 52,18 oy oranıyla yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Cumhur İttifakı adayı Erdoğan, Kürt sorununun çözümsüzlüğünde ısrar eden politikasıyla tüm baskı ve saldırılara rağmen Kürtlerden oy alamadı. Uluslararası gözlemcilerin “adil bir ortamda gerçekleşmedi” dediği seçimlerin sonuçlarını Hollanda'da bulunan Wageningen Üniversitesi'nden Akademisyen Yazar Joost Jongerden değerlendirdi.  Jongerden, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP), AKP’nin tüm yok etme çabalarına rağmen parlamentoda yer aldığını ve bunun başlı başına bir zafer olduğunu vurguladı. 
 
'SEÇİM ADİL BİR ORTAMDA OLMADI'
 
Jongerden, Erdoğan’ın yeniden Cumhurbaşkanı olarak seçilmesine dair, “Erdoğan’ın seçimi kazandığını söylemek yerine, seçimi kaybetmediğini söylemeyi tercih ediyorum. Erdoğan'ın üçüncü defa seçilmesinin çeşitli nedenleri var. Bunlardan biri adil bir seçim ortamın olmaması. 2015'de akademisyenler, Türkiye'deki devlet kurumlarının siyasallaşması, eşit olmayan medya erişimi ve muhalefetin üzerindeki baskı nedeniyle adil bir oylama ortamının olmadığını savunmuştu. Yani adil olmayan bir ortamda seçimin yapılamaması yeni değil, ancak 2015 seçimlerinden bu yana durum önemli ölçüde daha da kötüleşti” yorumunda bulundu.
 
‘TÜM BASKILARA RAĞMEN HDP MECLİS’TE’
 
HDP’ye yönelik baskılara değinen Jongerden, “HDP, yalnızca seçimlere giden aylarda değil, 2015'ten bu yana baskı ve şiddetle karşı karşıya kaldı. HDP sistematik olarak hedef alındı, eş genel başkanları gözaltına alındı, siyasetten men edildi ve binlerce üyesi tutuklandı. AKP'nin son 7-8 yıldır partiyi yok etme çabalarına rağmen HDP’nin parlamentodaki varlığını sağlamayı başarması başlı başına bir zaferdir" diye belirtti. 
 
'MUHALEFETİN PASİFLİĞİ ERDOĞAN’A KAZANDIRDI’ 
 
Erdoğan’ın yeniden seçilmesine neden olan bir diğer etkenin muhalefetin pasif kalmasına bağlayan Jongerden, şöyle devam etti: “Özellikle CHP, ekonomik krizin ve son depremin daha önce AKP'yi destekleyen seçmenlerin partiden ayrılmasına yol açacağına inanıyordu. Muhalefet, sırf seçmenler AKP'ye yüz çevireceği için seçimi kazanacaklarına inanıyorlardı. Ancak programsızlıkları, istikrarsız ve tutarsız kampanyaları, seçmenlerde itimat ve güven uyandıramamaları, geleceğe dönük bir bakış açısına sahip olmamaları seçimlerde yenilgiye uğramalarına neden oldu."
 
‘AKP OSMANLI GEÇMİŞİNİ KUTSALLAŞTIRIYOR’ 
 
AKP’nin politikaları üzerinde duran Jongerden, “Bir eliyle güvensizliği yaratırken, diğer eliyle seçmenine ‘güvence’ sunuyor. Bir yandan ekonomik krizin sorumlusu, diğer yandan da geniş bir kayırmacılık ağıyla kendi seçmenine yardım sunuyor. Gelecek ve öteki için korku uyandırır ama diriltmeyi vaat ettiği bir Osmanlı geçmişini kutsallaştırarak sembolik bir güven sunuyor. İnsanların endişelerine dokunarak, sahte milliyetçilik retoriği ve geçmişin idealleştirilmesi yoluyla sığınak sağlar. Erdoğan, gelecekten korkan ve kaygılarını geçmişe sığınarak gidermeye çalışanlara U dönüşü sunuyor" dedi. 
 
KÜRT SORUNUNDA KAÇIRILMIŞ FIRSATLAR
 
Kürt sorununun çözümsüzlüğüne değinerek, PKK ile Türkiye arasındaki dolaylı temasların 1990’ların başına kadar uzandığını belirten Jongerden, "PKK lideri Abdullah Öcalan'ın kaçırılıp gözaltına alınmasının ardından etkileşim yoğunlaştı. 2012'de dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İmralı hapishane adasında PKK lideri Abdullah Öcalan ile görüşmeler yapıldığını kamuoyuna duyurdu. Yaygın olarak ‘barış süreci’, ‘barış görüşmeleri’ veya ‘barış müzakereleri’ olarak adlandırılan görüşme ve toplantılar 2015 yılında çöktü. Türk devleti ve Kürt hareketi temsilcileri tarafından ‘barış sürecine’ yakından bakıldığında, bir dizi kaçırılmış fırsat ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu. 
 
‘BİTMESİNE NEDEN OLAN 5 SEBEP’
 
Jongerden, “çözüm” adı altında yürütülen sürecin bitmesinin sebeplerini ise beş başlık altında şöyle sıraladı: “İlki, AKP'nin müzakere yoluyla siyasi çözümle ilgilenmediği, müzakereleri bir seçim stratejisi olarak kullandığıdır. İkincisi, PKK'nin güç ve itibar kazandığı, ancak üçüncü aktörlerin (KDP ve cihatçı gruplar) Türkiye'nin olası ortakları olarak ortaya çıktığı Ortadoğu'da değişen jeopolitik gerçeklikle ilgilidir. Üçüncü sebep araçsal-ideolojiktir ve Kürt meselesinin siyasi veya güvenlik meselesi olarak algılanmasıyla ilgilidir. Dördüncü sebep, sürecin Erdoğan'ın kendisi ve yönetimi için siyasi ajandası tarafından eritilmesine izin veren kurumsallaşma eksikliğidir. Beşincisi ise, güçlendirilmiş bir istihbarat pozisyonu için müzakerelerin kasıtlı veya fırsatçı bir şekilde izlenmesini ifade ediyor.”
 
Kürt sorununun çözümsüzlüğünün ekonomik, sosyolojik ve demokrasi krizinin merkezinde yer aldığını vurgulayan Jongerden, “Kürt sorununu siyasi olarak çözmeme ısrarı, şiddeti fiziki ve sembolik olarak devam ettirecektir. Kürt sorunu siyasi olarak çözülmeden, Türkiye'nin demokratikleşmesi mümkün değildir” ifadelerini kullandı.
 
MA / Sterk Sütcü
 

Diğer başlıklar

25/09/2023
20:50 BEKSAV Eşbaşkanı Kaplan gözaltına alındı
20:38 Atılım gazetesi dağıtımcısı Gözütok tutuklandı
20:06 Özel savaş politikalarına karşı bildiri dağıtımı
19:47 YRJ ve YRD’den Evran için açıklama: Hayatını Kürt halkına adadı
19:26 TÜBİTAK tesislerinde patlama: 1 kişi hayatını kaybetti
18:50 Yeşil Sol Parti için iki isim önerisi
17:55 Efrîn’de yurttaşlara ateş edildi
17:49 30 yıl sonra tahliye edilen İldem’e kitlesel ziyaret
17:45 Erzirom’da bir kadın katledildi
17:38 Menteşe Gökova Körfezi'nde orman yangını
17:36 İzmir Adliyesi önündeki çatışmada 1 ölü, 5 yaralı
17:20 Kobanê Davası: Değişen siyasi iklime göre dava dosyası genişletildi
15:57 Gazeteci Candemir'e ‘milli takımı kutlamama’ soruşturması
15:51 İstiklal patlaması davasında 3 tahliye
15:23 Amed'te Hevsel Şenliği düzenlenecek
15:17 21 yaşında girdiği cezaevinden 51 yaşında tahliye oldu
15:15 Sokakta oluşan ‘gölete’ kayyımın ismi verildi!
14:47 Cinsel istismar failinin davası yeniden görülecek
14:21 Gazeteci Işık, Evran’ı yazdı: Zaferin kavgayla geleceğine iman etmişti
14:11 Êlih Emek ve Demokrasi Platformu: Kıdem tazminatı işçilerin kazanımıdır
14:06 Patnos L Tipi Cezaevi raporu: İşkence, soruşturma, sürgün
13:54 DFG: Evran'ın bıraktığı miras Özgür Basın mücadelesinde yaşayacak
13:53 Gazeteci Bayram tahliye edilmedi
13:44 Kobanê Davası: Tutukluluğa gerekçe yapılan iddialar 8 yıl öncesinin iddiaları
13:37 İzmir’de dengbêj konseri verilecek
13:17 İzmir Adliyesi önünde çatışma
13:16 Zorava’da gözaltına alınan yurttaşlar serbest
12:20 Evran’ın ‘Son yolculuğa çıkarken’ başlıklı mesajı
11:47 İran’da 6 ayda 41 kadın ve 11 çocuk katledildi
11:38 'Seyit Evran yolumuzu aydınlatan meşale oldu'
10:49 Merkez Bankası'ndan Kur Korumalı Mevduat ile ilgili yeni karar
10:19 Gazeteci Seyit Evran yaşamını yitirdi
09:56 6 kentte sağanak yağış bekleniyor
09:50 Çin’de kömür madeninde yangın: 16 ölü
09:03 DBP'li Akgün: Söz değil, eylem zamanı
09:03 Hatay'da sağlıkçıların yükü ağır, hastalar tedavi olamıyor
09:02 İmralı tecridi: 449 görüşme başvurusu sonuçsuz kaldı
09:01 Yeşil Sol Parti deprem raporu hazırlayacak
09:01 Abdullah Öcalan: Senaryoyu başkası yazdı, tiyatro İmralı’da oynandı
09:00 Karamus: Tehditleri KDP'ye bildirmemize rağmen tedbir alınmadı
09:00 25 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
08:40 KNK’ye saldırı Xwebûn’un manşetinde
07:32 AKP'nin seçim kutlamasında vurulan çocuk yaşamını yitirdi
24/09/2023
23:43 Qamişlo’da Abdullah Öcalan için yürüyüş
23:22 Amed Ekolojik Film Günleri son buldu
22:38 Hatay’da ağır hasarlı bina çöktü: 1 ölü
22:14 Bangladeş'te dang humması salgınında 909 kişi hayatını kaybetti
19:16 Ege Üniversitesi'nden yemeklere yüzde 207 zam
19:10 İzmir Mor Dayanışma’dan şiddete karşı örgütlenme çağrısı
18:37 Tahran’da 30 bombanın etkisiz hale getirildiği açıklandı
17:45 İşkence uygulayan Turgut Y. serbest bırakıldı
17:38 Depremde yıkılan Ebrar Sitesi'nde yaşayanlar: Müze değil adalet istiyoruz
17:03 Bayındır: Tecridi kıracağız, Öcalan’ı özgürleştireceğiz
16:16 Emeklilerden miting: Sizin Orta Vadeli Program’ınız varsa emeğin de mücadelesi var
15:39 DİK yeniden yapılanma için Amed’te toplandı
15:20 Kürtçe kursuna katılan çocuklar mezun oldu
14:29 Gençlerden piknik etkinliği: Tecrit özel savaşın bir parçasıdır
14:10 Efrîn'de kaçırılan kişiler için fidye isteniyor
14:05 2000 sonrası sigortalılar için emeklilik talebi
13:51 DFG’den grevdeki Sputnik çalışanlarına dayanışma ziyareti
13:03 Berfin Polat tutuklandı
13:03 Bana’da 11 gündür bağ ve bahçeleri sulamak yasak
11:58 İran saldırısında 3 kolber yaralandı
11:49 Yolcu otobüsü şarampole devrildi: 3 ölü, 21 yaralı
11:11 Şam İdlib’i bombaladı: 2 ölü
10:16 TJA’nın kampanyası Jin derginin kapağında
10:01 7 kent için sağanak uyarısı
09:27 Bülbün’ün yakınları: Katilleri açığa çıkarın
09:15 Kilosu 2 liraya saatlerce biber ayıklıyorlar
09:13 ‘Tehlikede’ olan Romeika'nın eğitim dili olmasını istiyor
09:05 Wan’ın komünal kooperatifi ilk mahsulünü aldı
09:04 Bodrum için susuzluk uyarısı
09:02 Adım adım uluslararası komplo: İmralı süreci
09:00 24 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
23/09/2023
23:52 İnanır ödül töreninde konuştu: Büyük barışı mutlaka sağlayacağız
22:22 Yeşil Sol Parti'li Çelenk: ‘Kanun Hükmü’ne dair yanlış karardan derhal dönülmeli
21:33 Kömür ocağında çalışan işçi yaşamını yitirdi
21:23 Abdullah Öcalan için Paris’te sivil itaatsizlik eylemi
21:11 Amedspor Kırmızı grupta birinciliğe yükseldi
19:48 Altın Portakal Film Festivali’nin 20 jürisi görevi bıraktı
19:01 Cumartesi Anneleri: Hiçbir yasak buluşmamızı engelleyemez
18:53 'Yeni Bir Dünyanın Elçiliği: Kurdistan' etkinliği Lozan'da başladı
18:27 Madımak Katliamı Davası kararına tepki: Biz affetmeyeceğiz
18:04 YÖK deprem bölgesindeki üniversitelerin eğitime hazır olduğunu savundu
14:54 İHD: Cumartesi Anneleri yalnız değil
14:47 Besra Erol’un sağlık durumuna dikkat çekildi: Görme yetisini kaybedebilir
14:29 Ağır hasta tutuklu Demirtaş için tahliye talebi
13:43 TJA’dan kampanya: Hedef Öcalan’ın özgürlüğünü sağlamak
13:40 Yeşil Sol Parti ve HDP: İnsanca yaşam için savaştan vazgeçin
13:34 Gözaltında kaybedildi: Devlet böyle şeyler yapmaz!
13:30 Bülbün’ün taziyesine kitlesel katılım: KDP’nin sessizliği ortaklığa işaret ediyor
12:59 Apê Ûsiv'ın taziyesine kitlesel ziyaret
12:14 Ablukayı kıran Cumartesi Anneleri Galatasaray Meydanı’na karanfil bıraktı
11:55 Sanal medya operasyonunda 8 gazeteci tutuklandı
10:38 Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi için ‘Danışma Kurulu’ oluşturulacak
10:29 Mahkemeden darp edildiğini söyleyen sanığa: Yalan söylemeyin, olmaz öyle şey
09:08 Sarıyıldız: Tecrit nedeniyle Türkiye 8 yıldır karanlığı yaşıyor
09:02 Hatay'da öğrenciler okula gitmek için bir saat yürüyor
09:02 Depremzedeler ikinci kez evsiz kalacak
09:02 Üsterci: Hak savunucularının faaliyetleri engelleniyor
09:01 Av. Hicri: Cezasızlık mültecilere ırkçı saldırıları tetikliyor
09:01 Adım adım uluslararası komplo: Çarmıha gerilme
09:00 23 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
02:23 Deniz Bülbün binlerin katıldığı kitlesel törenle toprağa verildi
22/09/2023
23:28 Adana'da gençlik şöleni: Bu yüzyıl Kürt halkının yüzyılı olacak
22:51 Musa Anter Gazetecilik Ödülleri sahiplerini buldu
22:16 Ewîna beldesinin ilk kadın belediye başkanı Öner hayatını kaybetti
21:09 Yıkılan Rönesans Sitesi'nin mühendislerinden E.D. tutuklandı
20:41 ‘Amed 2’nci Ekolojik Film Günleri’ başladı
19:56 Musa Anter Gazetecilik Ödülleri töreni: Özgür Basın hakikatin sesidir
19:12 Cihat Ay’ın taziyesine kitlesel katılım
19:08 TJA Sözcüsü Gökkan: Zindanda direnmeye devam edeceğim
19:03 'Zamansız suçların zamanaşımı olmaz’ sempozyumunda mücadele deneyimleri
18:09 DBP Sewereg İlçe Eşbaşkanı Göktaş hakkında soruşturma
18:05 SES: Hijyenden uzak hastane yemekleri sağlığı tehlikeye atıyor
17:27 BM, İran’daki baskıları arttıran yasanın iptalini istedi
16:46 Bülbün’ün cenazesi saatlerdir hastanede bekletiliyor
16:27 Prof. Dr. Görür: Komşunun depremini hissedeceksiniz, önlem alınmalı
16:04 İfadeye çağrılan 4 kişinin gözaltı süresi uzatıldı
15:50 İBB eski daire başkanı Saltık beraat etti
15:24 Koçyiğit: Merdinîk insansızlaştırılmak isteniyor
14:37 Apê Ûsiv toprağa verildi
14:19 Patnos Cezaevi raporu: Kadın tutuklulara işkence yapıldı
13:56 Yeşil Sol Parti görkemli kongreye hazırlanıyor
13:24 Kobanê Davası: Sorumlular yerine HDP yargılanıyor
12:35 İfade vermeye giden Polat gözaltına alındı
12:34 Marmaris'te sit alanına iskele yapılacak
11:55 MA editörü Sedat Yılmaz’a ‘gazetecilik yapman suçtur’ davası
11:43 Riha’nın Apê Ûsiv’ı yaşamını yitirdi
11:24 Ailelerden İmralı’ya gitmek için başvuru
11:01 Çalağan: Bu kongre 'jin jiyan azadî yaşam felsefemizdir' diyenlerin kongresidir
10:59 İzmir belediyelerinde büyük satış!
10:48 11 yıldır yargılanan 3 avukat beraat etti
10:23 30 yıl sonra tahliye olan İldem: Birliğimizi oluşturalım
09:49 İmralı tecridi: CPT harekete geçmeli
09:39 Ev baskınlarında 7 kişi gözaltına alındı
09:11 Bülbün’ün cenazesi Gever’e doğru yola çıkarıldı
09:01 Avesta’da Kürtçe kurslar 1 Ekim’de başlıyor
09:00 'Yüksek güvenlikli ve S tipleri tecrit hapishaneleridir'
09:00 Adım adım uluslararası komplo: İmha planı
09:00 Gazeteci Balekanî: KDP ihanet içinde
09:00 22 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
08:42 Sıcaklık mevsim normallerinin üzerinde
08:12 Talabani: Uluslararası Koalisyon saldırılara sessiz kalmamalı
21/09/2023
23:33 Mereş’te 3.9 büyüklüğünde deprem
22:51 3 yaşındaki Müslüme Yağal'ın duruşması ertelendi
22:49 Çetin Temel için mevlit verildi
22:41 HABER-SEN’den sürgün protestosu
21:50 Esenyurt’ta 3 tutuklama
21:27 İldem 30 yıl sonra tahliye oldu