Uca: Şengal'de öz yönetim bazı çevrelerde rahatsızlık yarattı

img

İZMİR – Ege İnsan Hakları Okulu çalıştayında konuşan HDP’li Feleknas Uca, statüsüz bırakılmak istenen Şengal’de öz yönetim deneyiminin birçok çevrede rahatsızlık yarattığını belirtti. 

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Dünyada İnsan Hakları ve Demokrasi İçin Avrupalı Avukatlar Birliği (ELDH), Avrupa Demokrat Avukatlar Birliği (AED) ile İzmir Dayanışma ve Bilimsel Araştırma Derneği tarafından düzenlenen Uluslararası Ege İnsan Hakları Okulu 2022 Sonbahar Çalıştayının 2’nci günü sona erdi.

Çalıştay öğleden sonra “Adalet krizi derinleşirken toplumsal hareketlerin durumu” başlıklı oturumla başladı.

Bu oturumda ilk olarak konuşan Jineoloji Dergisi Yayın Kurulu Üyesi Avukat Ruşen Seydaoğlu, Kürt kadınlarının geleneksel toplumsal cinsiyet rolü ve devletin dayattığı kimliklerden sıyrılarak üçüncü yolu çizdiğini söyledi. Kadınların bu çoklu saldırının içinde bir kimlik oluşturabilmek için farklı deneyimler ortaya koyduğunu kaydeden Seydaoğlu, kadınların evlere hapsedilen ulaşılamayan kadınları örgütlemenin yollarının aradığını ve bunu meclisler haline getirdiğini belirtti. Kürt kadın hareketinin yakaladığı dinamik sayesinde güçlü kadın siyasetçilerin tutuklanmasına rağmen yoluna devam ettiğini vurgulayan Seydaoğlu, “Gücünü hem teoriden hem de eylemden alan kadınlar akıl ve mücadele sistematiğiyle devam etti. Buna karşın yüzlerce kadın kurumu ve milyonlarca kadının örgütlü olduğu kurumlar kayyımlarla kapatılmaya çalışıldı. Devletin saldırısı arttıkça direnişini de arttığı bir durum ortaya çıktı” dedi.

JİNELOJİ

Kadın erkek arasında yaşanan eşitsiz ilişkilerin toplumsal anlaşmayı bozduğuna değinen Seydaoğlu, Kürt kadınlarının hukukun mevcut konumunun bu sorunu çözemediğini dile getirdi. Jinelojinin burada önemli olduğunun altını çizen Seydaoğlu, “Toplumsal sözleşmenin odaklarından birisi nasıl yaşayacağız tartışmalarıydı. Bu çerçevede Kürt kadın hareketi eş yaşamı tartışmaya açtı. Bu bir erkek kadın ya da doğayla kuracağımız ilişkinin genel ilkelere nasıl dönüşeceği ile ilgiliydi. Toplumsal faydayı açığa çıkarabilecek bir hukuk tartışması yaratmayı söylüyoruz. Jineloji toplumsal bir bilimsellik toplumu dönüştürecek bir bilim kaygısı. Jineloji kendisini demokratik modernitenin bilim ayağı olarak ifade ediyor. Kürt kadınlarını hareketi gibi bir yanılgı yaratsa da ulus ötesi biçimde ağlarını ören kadınların demokratik konfederalizmi ile aşılacağını söyleyen bir tartışmayı davam ettiriyoruz. Mevcut sistem kendisini yok ediyor. Bizim buradan yeni bir hukuk tariflememiz gerekiyor” diye konuştu.

EMEK REJİMİ

Daha sonra konuşan Gazeteci Bahadır Özgür de özne değil de failden yola çıkıldığında Türkiye’deki bütün meselelerin ekolojiye geldiğini vurguladı. Ekolojik yıkımla toplumsal katmanların dağılmasının eş zamanlı olarak geçtiğini belirten Özgür, “Hak siyasetinin yaşadığı krizin altında yatan ilişkiler buradan şekilleniyor. Hak siyaseti anlamında yeni olanaklar sunuyor. Yeni bir emek rejimi kurulmak istenen düzende bunun yolu ‘artık nüfus’ yaratmaktan geçer. Nüfusun doğal artışının yanında yeni bir emek ordusu yaratma ihtiyacı var. Bu AKP’nin becerdiği bir şey. Emek rejimi kurulurken bütün toplumsal katmanlar alt üst olmuş. Bugün Türkiye tamda bunu yaşıyor” dedi.

EKOLOJİ HAREKETİNİN ÖNEMİ

Çevresel yıkımın Türkiye’yi siyasi alt üst oluşa itebileceğini söyleyen Özgür, “Bu süreci çıkmazların yanında olanaklar sunduğunu düşünüyorum. Toplumda geniş bir hayatta kalma sorunu yerleştirilmiş oldu. Geçmişte yan yana gelemeyecek hareketlerin yan yana dizildiğini görüyoruz. Burada ekoloji hareketini önemsiyorum. Ekoloji hakaretinin diğer hak mücadelelerini hareketlendireceğini düşünüyorum. Geriye düşen emek hareketinin bile ekolojik hareketle canlanacağını düşünüyorum. Ekoloji mücadelesinin parçalanmış yapısına ve zayıflına rağmen çok etkili olduğunu düşünüyorum. Çok fazla kesinini hayati sorunlarını kapsayan ve sermayeyi kesen bir mücadele olduğunu düşünüyorum” şeklinde konuştu.

YEŞİL NEOLİBERALİZM

Son olarak konuşan ekolojist yazar Max Ajl ise, “Dünyanın ekolojik kriz içinde olduğu kesin. İnsanlar mevcut üretim biçimiyle, doğanın kendisini yenilemeye yetmeyeceğini biliyor. Bu sadece yoksullar için değil zenginler içinde önemli hale geldi. İklim krizi en acil ele alınması gereken kriz. Çok geniş bir ekolojik yıkım var. Bu mesele sadece iklim meselesi de değil. Var olan iktidar ve gücün de dağıtılmasıyla ilgili bir durum. Şu an da yeni yeşil liberalizm ile karşı karşıyayız. Bunun bir amacı da ekonominin büyümesini sürdürebilmek ve mülkiyetin şu an ki dağılımını korumak. Önümüzdeki 40 yılın gündemi bu olacak. Buna dair bir direniş geliştirmek gerekiyor” dedi.

Çalıştayın 2’nci günü “Yerel yönetimler ve toplumsal hareketler” başlıklı oturumlarla sona erdi.

EZİDİ KATLİAMI

Burada ilk olarak konuşan Halkların Demokratik Partisi Milletvekili Feleknas Uca, Şengal deneyimi üzerinden yerel yönetim deneyimlerini anlattı. Şengal’deki öz yönetimin bölgede verilen kadın mücadelesi ve IŞİD katliamından bağımsız konuşulamayacağını söyleyen Uca, 2013 yılında Şengal’de gerçekleşen Ezidi katliamından bahsetti. Uca, “Bu katliam gerçekleştiği sırada KDP’li peşmergeler Şengal’den çekildi. Öncesinde sizi koruyacağız demişlerdi. DAİŞ geldiğinde ilk onlar kaçtı. Ezdiler yalnız bırakıldı. 12 özgürlük hareketi savaşçısı oraya yöneldi. 3’ü KDP tarafından yakalandı. Sadece 9 kişi mücadele edip insani koridorun açılmasını sağladı. Susuz ve yemeksizlikten onlarca insan hayatını kaybetti. 21’inci yüzyılda yaşanan en büyük trajedi Ezidi kadınlarının yaşadığı trajediydi. Dünyanın hiçbir yerinde kadınlar pazarlarda köle olarak satılmadı. Musul’da Ezidi kadınların ellerine zincir vurup çarşaf giydirdiler. IŞİD elinden kurtulan kadınlarla konuştuğumuzda bir defa değil günde defalarca kez satıldıklarını söylediler” dedi.

ŞENGAL’DE ÖZ YÖNETİM

“Bu katliamın sebeplerinden birisi de Şengal’in örgütsüz olmasıydı” diyen Uca, devamında şunları söyledi: “Şengal’de Ezidilerin öz yönetimleri olsaydı bu katliam olmayacaktı. Ama katliamdan sonra bölgede öz yönetimler oluşmaya başladı. Öz yönetimle birlikte kadın ve gençlik meclisleri oluşturuldu. Kültür ve basın çalışmaları yapıldı. Bu Şengal’de yeni bir yaşama sebep oldu. 70 yaşındaki anneler dahil mevzilerde Şengal’i savunmaya başladılar. IŞİD elinden kurtulan kadınlar Şengal savunmasına katıldı. Bu öz yönetimle birlikte yeni bir yaşam oluştuğu için Irak bölgesindeki en sakin bölge Şengal oldu. Ama Türkiye devleti kaç defa Şengal’e saldırdı. Hastaneler, sivil halk bombalandı. Ezidi toplumu için önder olanlar hedef olarak görüldüler. Şengal’deki öz yönetim birçok çevre tarafından tehlike olarak görülüyor. İradesiz ve köle bir toplum istiyorlar.”

ŞENGAL’DE DEĞİŞİM

Şengal üzerinde statüsüzlüğün devam etmesinin istendiğini vurgulayan Uca, “Şengal’in kendisini örgütlemesi için daha da güçlenmesi lazım. Onun için bu konu çok önemli. Soykırım öncesi ve sonrasında önemli bir değişim var. Ama bu iradeye tahammülleri yok. 9 Ekim’de Irak ve Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi arasında yapılan anlaşma da Şengal için büyük bir sorundu. Bu anlaşmada bütün güçlerin Şengal’den çıkarılması istendi. Şengal’de doğmuş ve burayı savunmuş insanların buradan çıkmasını istiyorlar. Halkta bunu kabul etmiyor. Keşke Şengal dağının dili olsaydı da soykırımın trajedisini ve verilen direnişi anlatabilseydi” diye konuştu.

BELEDİYELERİN YETKİLERİ TIRPANLANDI

Ardından konuşan akademisyen Zülfiye Yılmaz ise, Türkiye’de yerel özerlik ifadesinin Anayasa’da geçmediğini ifade etti. Belediye ve ile özel idaresi kanunlarında belediyelere mali ve idari özerlik tanımı yapıldığını kaydeden Yılmaz, “Bu tanımlar 2011 yılından itibaren kaldırılmaya başlandı. Bu tarihte kapsamlı bir Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi yerel yönetimlerin yetkilerini sarstı. Belediye kanununda büyükşehirler, ilçe beledileri karşısında güçlendi. 2016’da belediyenin gündelik hayatını etkileyecek düzenlemeler getirildi. Belediyelerde hizmetin aksadığını denetleme yetkisi sulh hakimlerinden alınıp valilere verildi. Bu iç denetim ve mali özerkliği etkileyen bir mesele olarak gündeme geliyor. Böylece belediyeler ve özerklik boğuldu” diye belirtti.

‘YARGIYA TALİMAT’

Belediyelerin güvenlik nedeniyle taşınmazlarının içişleri bakanlığına devredilmesi kararı alındığını dile getiren Yılmaz, aynı zamanda belediyenin bütün gelirlerini yönetme yetkisinin cumhurbaşkanına verildiğini söyledi. Başka bir düzenlemeyle yatırım fonlarından yaralanmanın cumhurbaşkanının takdirine bağlandığını aktaran Yılmaz, “Bu şundan önemli. Yakın zamanda yerel yönetimler için uluslararası bir kredi çıktı. Bu krediden hangi beledilerin yararlanacağı konusunda cumhurbaşkanın karar verecek. Yine belediye başkanı ya da meclis üyesi hakkında soruşturma başlatılma sürecinde savcılık makamı soruşturma açmak istiyorsa büyükşehir için içişleri bakanından ilçeler için kaymakamlıktan izin almak zorunda. İzin verebilmeleri için ön inceleme yapmaları gerekiyor. Bu yargıya talimat niteliğinde bir madde anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. 

Diğer başlıklar

18:14 Muğla ve Denizli'de orman yangını
17:23 Cûdî’de yangın kendiliğinden söndü
17:17 Mereş’te iş cinayeti
17:11 SİHA saldırısında bir yurttaş yaralandı
16:56 Eğitim-Sen’den üyelerine dönük hukuksuzluklara tepki
16:39 Antalya'da 2 kadın serbest bırakıldı
16:38 Dünya Tıp Birliği’nden Türkiye'ye Dr. Uğurlu çağrısı
16:21 Bana köyüne kitlesel ziyaret
16:19 TJA’dan Emine Şenyaşar’a ziyaret
16:09 Rejim güçlerinden Javad Heidari’nin anmasına saldırı
16:01 Êzîdî kadını öldüren Özgün’e 'takdiri’ indirim yapılarak 25 yıl ceza verildi
15:56 Deniz Bülbün’ün cenazesi yarın Gever’e uğurlanacak
15:33 16 kişinin öldüğü otobüs kazasında şoföre 16 yıl ceza
15:27 Zorava’da evlere baskın: Silah doğrultulan köylüler kalkan olarak kullanıldı
14:09 Eliçümüş’ün taziyesine kitlesel ziyaret
14:06 Merkez Bankası faizi yüzde 30'a yükseltti
13:49 Akın, sorunları çözülmeyen depremzedeleri mücadeleye çağırdı
13:27 'Alkış davası' duruşması ertelendi
13:13 Salihli'de 6 JES projesine karşı dava açıldı
13:01 Akkaya: Kobanê Davası’nda IŞİD yok, ben varım
13:00 Emine Şenyaşar hakkında açılan davanın duruşması ertelendi
12:29 36 kişi aynı anda savunma yapacak!
12:26 Mor Dayanışma üyesi Gül’ün duruşması ertelendi
12:21 Demokratik Modernite davası 'eksik hususlar' gerekçesiyle ertelendi
12:20 Çatıya çıkan maden işçisi kazandı
11:48 Abdullah Öcalan için savcılık ve cezaevine başvuru
11:20 Üç Fidan anmasına katılan 22 kişi gözaltına alındı
10:57 İşkence gören kadın tutuklular sevk edildi
09:48 İşten çıkarılan işçiden şirketin çatısında eylem
09:47 Sanık polislerin yazışmaları: Babasının terörden kaydı varmış, onu söyle
09:31 TUAYDER 3 ayda 173 aileye ulaştı: Sorunları Meclis’e taşıyacağız
09:08 Adana'da gençler şölende buluşacak
09:08 ‘İktidar dinci ve milliyetçi ideolojisini çocuklara empoze ediyor’
09:07 Yeniden ve yerinde inşa için köylerine geri döndüler
09:05 Dilsiz: Devlet İmralı'da yasalara uymak zorunda
09:05 'Hasta tutuklu babama hücrede pişmanlık dayatılıyor'
09:03 KNK Dış İlişkiler Sözcüsü Koç: KDP Kürtlere karşı suç işliyor
09:03 Koza İzmir'i talan ediyor!
09:01 Polis kurşunuyla öldürülen İnan'ın faili 18 yıldır bulunmadı
09:00 Şirnex’ın değerleri kayyımların hedefinde
09:00 Tahliye erteleme kararının kurul toplantısı öncesi alındığı ortaya çıktı
09:00 21 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
08:43 14 il için sağanak uyarısı
07:49 Demirer ve Temel memleketlerinde toprağa verildi
20/09/2023
23:25 Havin Karakoç’a kitlesel uğurlama
22:45 Meletî'de yangın
22:22 Fed, faizi yüzde 5,25-5,50’de sabit tuttu
21:58 KNK ve havaalanına yönelik saldırı protesto edildi
21:40 Colemêrg’te gözaltındaki 11 kişi serbest bırakıldı
21:00 Cihat Ay memleketinde toprağa verildi
20:52 Bazid Kaymakamı’nın 'av partisi'nde bir kişi yaralandı
20:35 ‘Apê Musa’nın ıslığı gibi özgür basın da susmadı’
19:51 Talabani’den Türkiye’ye yanıt: Havaalanında Kurdistan Anti- Terör İdaresi dışında başka güç yok
19:43 Şirnex Barosu Dengbêj Evi için mahkemeye başvurdu
19:37 Lîce’de yaşamını yitiren 4 HPG'li memleketlerine götürüldü
19:02 Pîrsus Katliamı 98’inci ayında: Adalet arayışını sürdüreceğiz
18:35 KHK eylemi 260 haftadır sürüyor
18:22 BM önünde eylem: Barışın ön şartı Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılmasıdır
18:01 Türkiye’nin BM Genel Kurulu'na katılmasına ortak tepki
17:35 İsviçre’de burka yasağı kabul edildi
17:35 Apê Musa mezarı başında anıldı: Hakikati öldüremediler
17:23 Botan'da ‘jin, jiyan, azadî ile özgürlüğe doğru’ kampanyasının startı verildi
17:06 Ablukada olan Bana’da ev baskınları
17:03 Hrant Dink davası: Tutuklu tek sanık Sağlam tahliye edildi
15:18 Bayındır: Çözüm istiyorsanız İmralı kapılarını açın
15:17 Mereş'i ziyaret eden Uçar: Alevi köylerine yardım gitmedi
15:06 İzmir'de kadın cinayeti
15:03 Kayyım ve AKP’li belediyelerden bütçenin açıklanması istendi
14:32 Biri korucu 3 tecavüz failinin tutuklanması talebi reddedildi
14:31 Çocuğa işkence davası: Sanık polisler ilk duruşmaya katılmadı
14:30 İHD’den Patnos Cezaevi raporu: İşkence kamera kayıtlarında saklı
13:34 İran'da başörtüsü zorunluluğunu sertleştiren yasa meclisten geçti
13:25 Şemzînan’da esnafla tartışan polis rastgele ateş açtı
13:10 Temel'in taziyesine kitlesel ziyaret
12:56 Kayyımın yıkım kararı gerginliğe neden oldu
12:35 Dengbêj Evi’nin MEB’e tahsis edilmesi protesto edildi
12:24 Cudi Dağı’nda yangın
12:19 İbrahim Ayhan mezarı başında anıldı
12:05 Gever’de askeri operasyon
12:01 DBP Kadın Meclisi Sözcüsü Sarıca: Tecride karşı mücadelemizi büyüteceğiz
11:26 Kobanê Davası yarına ertelendi
11:04 Apê Musa anıldı: Küçük generallerin kalemini taşıyor
10:51 Gurbetelli Ersöz’ün güncesi Fransızca yayınlandı
09:42 Mahkeme emniyetin görüşme odalarındaki kameraları hukuksuz buldu
09:22 Amed’te uyuşturucu kullanımında artış: Ticareti okullara yayıldı
09:06 22 yıl ceza aldıkları davada 'mağdur' oldukları ortaya çıktı
09:02 Bireysel sanata karşı kolektif bir albüm: Kavga
09:02 Bir günlük kazançla bir akşam yemeği
09:02 Akbelen direnişçileri: Ağaçlar kesilse de toprak ve suyumuz duruyor
09:01 Poligon ortasında kalan arazisine girmek isteyen yurttaşa hapis
09:01 Yüzde 94 engelli tutuklu tahliye edilmiyor
09:01 Wan’da birçok asansör kırmızı etiketli
09:01 Mezarlık ve cenazelere saldırı: Ahlaksızlığın son noktası
09:00 Çiftyürek: Abdullah Öcalan özgür olmalı
09:00 20 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
19/09/2023
23:33 Avrupa'da KNK binasına yönelik saldırı protesto edildi
22:38 Parlak: Bülbün’ün katili açığa çıkarılmalı
21:52 Hava saldırısında yaşamını yitiren Eliçümüş defnedildi
19:00 Irak, Erbet saldırısına dair Türkiye'ye nota verecek
18:37 Fıstık işçilerini taşıyan araçta kaza: 3 yaralı
18:35 Katalanca, Baskça ve Galiçyaca ilk kez İspanya meclisinde
18:09 İranlı şarkıcı Yarrahi’nin iddianamesi hazırlandı
17:36 Gabar Dağı eteklerinde yangın
17:24 Fabrika yangınında 2 işçi yaşamını yitirdi
17:20 Tutuklu kameraman Akkaya tahliye edilmedi
16:41 KDP'den Sîdekan ve Biradost’a yeni sevkiyat
16:34 İTO: Cumartesi Anneleri’nin yanındayız
16:25 Gazeteci Akın ve Çelik’in duruşması ertelendi
16:19 Özmen, Erzirom'da son yolculuğuna uğurlandı
16:16 Dêrik kazasının duruşması ertelendi
15:48 KNK Eşbaşkanı Murat: Saldırı tüm Kurdistan'adır
15:09 Colemêrg’te doktora şiddet
15:00 Licê’de çocuğa işkence davası yarın
14:50 Mülteciler için 5 talep
14:39 TMMOB: Meslek itibarımızın yok edilmesine müsaade etmeyeceğiz
14:33 Çamilî Mahallesi raporu: Orantısız silah kullanımı iddiaları araştırılmalı
14:31 Akın: Malatya'da halkın yaşamı tehdit altında
14:28 Yeşil Sol Parti Eş Sözcüleri: Saldırılara karşı tavır alalım
14:12 Babası HDP önüne getirilmişti: HPG'li Eliçümüş yaşamını yitirdi iddiası
13:51 Eşbaşkanlık davası: Bir mahkeme beraat, diğeri ceza verdi
13:34 Dedeoğulları saldırı davasında avukatların talepleri reddedildi
13:18 Kayyım Öğretmen Evi’ne bulaşıkhane yapacak
13:12 Riha'da sağlıkçılara şiddet: Önlem almayanlar sorumlu
13:05 Azerbaycan'dan Karabağ'a askeri operasyon
12:39 Akdemir: Özgürlük için daha çok mücadele edeceğiz
12:23 30 aydır haber alınamayan Abdullah Öcalan için başvuru
12:23 Kürt bilgesi Apê Musa katledildiği yerde anılacak
11:33 2 kentte 12 gözaltı
11:01 Gazeteci Kaya’nın duruşması görüldü
10:54 Irak: Havalimanını bombalayan araç Türkiye’den havalandı
10:22 'Jin, jiyan, azadî ile özgürlüğe doğru' kampanyasının startı verilecek
10:15 Demirlerin altında kalan işçi yaşamını yitirdi
10:14 Daraqol'da yaşamını yitirenlerin cenazesi ATK'ye kaldırıldı
10:13 Anne Şenyaşar'ın davası 'hakim yok' gerekçesiyle ertelendi
09:59 'Bir şans daha ver' baskısı Ayşe’yi ölüme sürükledi: Devlet de aileler de sorumlu
09:49 X ücretli hale geliyor
09:48 Erdoğan gazetecinin sorusuna kızdı: Bu sizi niye ilgilendiriyor?
09:32 Bana köyünün çevresi bombalanıyor
09:30 Kurdistan’da özel savaş: Tecavüze uğradıktan sonra ajanlığa sürüklendi
09:20 Yargıtay’ın kararına rağmen felçli tutuklunun infazı yakıldı
09:15 İdare Mahkemesi’nden Galatasaray Meydanı yasağı başvurusuna ret
09:13 Selçuk Ecza'da çalışan işçi: Tuvaletin kapısında dakika tutuluyor
09:10 KNK: Bu savaş tüm Kurdistan’a yöneliktir
09:07 Kadınlar çözüm üretmeyen belediye istemiyor
09:04 Baro başkanına hakaret edip, avukatı darp eden polise takipsizlik
09:03 Görüşüne gidemedikleri yakınlarının sevkini istiyorlar
09:03 Eşi Ayhan’ı anlattı: Kendini halkına adamıştı
09:01 Kürt böreğine ‘küt’ saldırı!
09:01 Yazar Aydın: Çözüm olursa Kürt de Türk de rahatlar
09:01 Apê Musa 31 yıl önce katledildi: Direnen gazetecilik geleneği hep sürecek