İstinaf'tan emsal karar: Berû oyununun yasaklanması hukuka aykırı

img

DİYARBAKIR- Berû adlı Kürtçe oyununun Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklanmasına ilişkin yapılan başvuruyu değerlendiren İstinaf Mahkemesi, Kaymakamlığın yasaklama kararını Anayasa’nın temel ilkelerine aykırı buldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatroları tarafından salgın döneminde özel tiyatrolara destek projesi kapsamında Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde sahnelenmesine saatler kala “Bêrû” (Yüzsüz) adlı Kürtçe tiyatro oyunu, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından “Kamu düzenini bozabileceği” gerekçesi 13 Ekim 2020'de yasaklanmıştı. Mevcut yasaklamaya ilişkin İçişleri Bakanı İsmail Çataklı yönetmeni Dario Fo’nun yazdığı oyun için “PKK propagandası” savunması yapmıştı. İstanbul Valiliği oyunun “PKK propagandası” içerdiği gerekçesi ile oyuncular hakkında adli sürecin başlatıldığını açıklamış, yasaklama kararına birçok çevreden tepki gösterilmişti.

Oyuncular tarafından yasaklamaya ilişkin yürütmenin durdurulması talebiyle dava açılmıştı. Mevcut davayı karara bağlayan İstanbul 10'uncu İdare Mahkemesi, yürütmeyi durdurma talebini reddetmişti.

Mahkeme, Teatra Jiyana Nû (TJN) tiyatro grubunun Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) ile bağlantılı olduğunu, MKM’nin ise “terör örgütü PKK ile iltisaklı” olduğunu savunmuştu.

Teatra Jiyana Nû oyuncuları mevcut İdare Mahkemesi'nin kararını ise İstanbul Bölge İdare Mahkemesi'ne (İstinaf) taşıdı.

İSTİNAF’DAN EMSAL KARAR

Başvuruyu değerlendiren İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 10'uncu İdari Dava Dairesi, Anayasa'nın 27’nci maddesinde herkesin bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahip olduğunu, yayma hakkının Anayasanın 1'inci, 2'nci ve 3'üncü maddeleri hükümlerinin değiştirilmesini sağlamak amacıyla kullanılamayacağını hatırlattı. Bu durumda, sanatın bir dalı olan tiyatroda oynanan oyunun kamu düzenini sarsacak veya bozacak nitelik taşımadıkça idari yönden yasaklanmasının Anayasa'nın yukarıda yer alan açık hükmüne ve genel hukuk esaslarına aykırılık oluşturduğunu belirten Mahkeme, "Dava konusu işleme esas alınan tutanakta, daha önce yasaklanan bazı tiyatro oyunlarının olduğu, Mezopotamya Kültür Merkezi'ne bağlı bir çok derneğin kapatıldığı, bazı haber sitelerinde, tiyatro gösteriminden elde edilecek gelirlerin bölücü terör örgütüne destek amaçlı  faaliyetlerinde kullanılacağı şeklinde haberlerin olduğu yönünde bilgilere yer verilmiştir. Bu durumda, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 32. maddesinin (Ç) fıkrası ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nun 17. maddesi gereğince suç işlenmesinin önlenmesi ve kamu düzeninin korunması amacıyla dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, söz konusu tiyatronun düzenlenmesi halinde suç işleneceğine, kamu düzeni ve güvenliğinin ne şekilde bozulacağına dair açık, somut ve yakın tehlike bulunduğu somut olarak idarece ortaya konulamadığı, tiyatro gösteriminden elde edilecek gelirlerin bölücü terör örgütüne destek amaçlı faaliyetlerinde kullanılacağı yönünde somut bir tespitin olmadığı, sadece haber sitelerinin kaynak olarak kullanıldığı, yine tiyatro oyuncularının terör örgütüne üyelik, irtibat ve iltisakına yönelik savcılık soruşturmasına dayalı bir somut tespite yer verilmediği, ayrıca tiyatro oyununun içeriğine yönelik bir iddia bulunmadığı gibi anılan tiyatro oyununun bugüne kadar bir çok ilde herhangi bir olaya neden olunmadan oynanmış olduğu hususları da gözetildiğinde dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” ifadelerine yer verdi.

İŞLEMİN İPTALİNE KARAR

İstinaf, “İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesince verilen 'Beru:Klakson Borizan Birt' isimli tiyatro oyununun İstanbul İli, Gaziosmanpaşa İlçesi sınırları içerisinde tüm açık ve kapalı alanlarda sergilenmesinin süresiz olarak yasaklanmasına ilişkin Gaziosmanpaşa Kaymakamlığının 13 Ekim 2020 tarih ve 6620 sayılı işlemine yönelik davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline" karar verdi.

ÖRNEK BİR KARAR

Mevcut karara ilişkin Teatra Jiyana Nû açıklama yaptı. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 10’uncu İdari Dava Dairesi’nin hem kaymakamlığa hem de İdare Mahkemesi’ne evrensel hukuk kuralları gereği bağlayıcı ve örnek teşkil edecek bir karar verdiğinin belirtildiği açıklamada, verilen kararın kararın gerekçesi sıralandı. Anayasa ve AİHS’in konu ile ilgili belirlediği kriterleri Bölge İdare Mahkemesi’nin hatırlattığı belirtilerek, “İtirazlarımızda sunduğumuz savunma ve argümanların haklılığını teyit etmiş, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığının almış olduğu yasaklama kararının Anayasa’nın temel ilkelerine aykırı ve hukuken geçersiz olduğuna kesin olarak karar vermiş ve karara karşı itiraz yolunu kapatmıştır” denildi.

‘OYUNU ÖZGÜRCE OYNAMAYA DEVAM EDECEĞİZ’

Son dönemlerde Kürt tiyatrosu ve müziğine yönelik ülke genelinde emniyet birimleri ve mülki amirlikler tarafından keyfi ve hukuksuz bir şekilde yasaklama kararlarının verilmeye devam edildiğini hatırlatan Teatra Jiyana Nû açıklamasının devamında, “Bu karar da göstermiştir ki anadilimizde tiyatromuzun yasaklanmasına ilişkin uygulamalar, Anayasal hakları açıkça çiğnemektedir. Bölge idare Mahkemesi'nin almış olduğu bu kararın resmi kurum ve mahkemeler tarafından göz ardı edilemeyeceğini umuyor, tiyatro oyunlarımızı dünyanın her tarafında olduğu gibi Türkiye'de de özgürce oynamaya devam edeceğimizi kamuoyuna duyuruyoruz. Bu vesileyle, yasaklamanın yaşanmış olduğu günden bugüne bizlerden desteklerini esirgemeyen tüm kişi, kurum ve kuruluşlara Teatra jiyana nû ekibi olarak sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz” ifadelerine yer verildi. 

Diğer başlıklar

12/10/2025
23:21 ABD: İsrailli esirler 24 saat içinde bırakılacak
22:13 Şiddet faili 10 gün sonra tahliye edildi
21:29 Şêxmeqsûd ve Eşrefiyê'de mazot yasağı nedeniyle elektrik sorunu
21:22 Gazeteci Hakan Tosun'a yönelik saldırıya ilişkin 2 kişi tutuklandı
20:10 DEM Parti Eş Genel Başkanları: Tosun'a yönelik saldırı derhal aydınlatılmalı
19:53 Ankara'da trafik kazası: 1 kişi hayatını kaybetti
19:45 DEM Parti İzmir'de halkları buluşturdu
19:03 Rojin Kabaişin ailesine dayanışma ziyareti
18:13 Uluslararası Af Örgütü, Pexşan Ezîzî için imza kampanyası başlattı
17:38 Barış ve çözüm paneli: Ortak mücadele örmeliyiz
17:33 Taciz failine verilen cezanın bozulmasına karşı açlık grevi başlattı
17:19 İstanbul'da Ekin Kültür ve Sanat açıldı
17:08 Gerok Ma'dan Abdullah Öcalan'ın evinde çocuk atölyesi
17:04 Êlih mitinginden notlar: Halk Önderliğini istiyor
16:10 Miting ardından gençler 'Barışın mimarı İmralı'da' sloganıyla yürüdü
16:01 Efrîn’de iki yurttaş kaçırıldı
16:00 'Rojin Kabaiş'in bedeninde rastlanan DNA'ların sahipleri tespit edilsin'
15:38 Gar Katliamı’nda yaşamını yitirenler anıldı
15:23 Meclis'te bütçe görüşmeleri başlıyor
15:06 'Özgürlük' mitinginde Abdullah Öcalan’ın posteri açıldı
15:05 Çiğdem Kılıçgün Uçar: İmralı kapıları açılmadıkça çözüm yaşam bulmaz
14:51 Êlih mitingine katılanlar: Devlete değil, Öcalan'a güveniyoruz
14:10 Kitap Fuarı'nda 'Kürtçe eserleri sahiplenme' çağrısı
14:04 Kadınlardan “Özgür ve demokratik bir Suriye’ kampanyası
13:36 Afganistan ve Pakistan sınırında çatışma
13:19 İsrail Hamas tünellerini yok etmeye hazırlanıyor
12:46 Qoser’deki yangında ölen çocuk sayısı 2 oldu
12:40 Tunuslu filozofdan Öcalan’ın çağrısına destek
12:38 Meral Danış Beştaş: Öcalan’ın özgürlüğü milyonların talebidir
12:05 ‘Halklar ve İnançlar Konferansı’nın sonuç bildirgesi açıklandı
11:52 Ankara rüşvet soruşturmasında 9 tutuklama
11:36 Wan Büyükşehir Belediyesi Kadın Meclisi toplandı
11:26 Gazeteci Tosun, yol kenarında darp edilmiş halde bulundu
10:58 Havalar soğuyor: 25 kentte kar ve sağanak
10:39 Kürt Dirilişi belgeseli sezon finalini yapıyor
10:30 Gazze zirvesi öncesi üç Katarlı diplomat Mısır’da kazada öldü
10:05 Rojin Kabaiş soruşturması: Savcı ‘cinsel saldırı’ dosyası açmalı
09:40 Pastör Peker: Kanuni düzenlemeler yapılmadan süreç sözde kalır
09:30 Jin dergi ‘Demokratik Entegrasyon’ manşetiyle yayında
09:20 Estukyan: Öcalan insanlığın bir arada yaşamının reçetesini sunuyor
09:05 Wan'da 2 yılda 700 esnaf kepenk indirdi
09:00 12 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:50 Prof. Lemkow: İlk adım Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü olmalı
08:06 Nisêbîn’de Kültür Sanat Festivali başladı
11/10/2025
23:56 Mısır: Gazze zirvesine 20'den fazla ülke katılacak
22:19 Bismil’de halk konseri
22:14 Êlih mitinge hazır: Bu davanın sahibi halk
22:08 Tülay Hatimoğulları Berlin’de: Demokratikleşme ve özgürlük yasaları hayata geçirilmeli
22:01 ABD'nin Mississippi eyaletinde silahlı saldırı
21:57 Mazlum Ebdî: Türkiye ile görüşmelerimiz oluyor
21:55 X’te Rojin Kabaiş tepkisi: Failler hesap vermeli
20:01 Hamas, barış anlaşması imza törenine katılmayacak
18:56 'Anadilde eğitim demokratik entegrasyonu güçlendirir'
18:49 Êlih mitingine çağrı: Barışın sesini yükselteceğiz
18:11 Amed'de Mehmet Uzun anması
17:49 Irak Dışişleri Bakanı Türkiye’yi ziyaret etti
17:45 Avrupa ve Latin Amerika’da 9 Ekim protestosu: Öcalan serbest bırakılsın
17:16 Dêrazor'da İç Güvenlik Güçleri'ne saldırı girişimi
17:13 İran 13 ayda en az 49 kadını idam etti
17:04 İzmir'de bağımlılık tartışıldı
16:51 ‘Abdullah Öcalan’ın perspektifi halkların ve inançların önünü açıyor’
16:35 Tahliyesi 3 kez ertelenen Berlik cezaevinden çıktı
16:33 Êlih ‘özgürlük’ mitingine hazır: Kentte Newroz havası var
16:07 İHD: Tutsakların taleplerine kulak verin
16:04 Gar Katliamı panelinde 'çözüm' önerileri: Özgürlükler güvenceye alınmalı
15:42 'Barış bir haktır' talebiyle bildiri dağıtıldı
15:33 Êlih mitingine çağrı: Gelin sürecin sahibi olun
15:28 Rojin Kabaiş soruşturmasında yeni gelişme: Cinsel saldırı ihtimali ortaya çıktı
15:06 İngiliz filozof Critchley: Öcalan'ın çağrısı antikapitalistler için ilham verici
14:51 Halklar ve inançlar konferansı: Herkes sürece destek vermeli
14:34 ‘Hatice Onaran’ın infazı ertelensin’
14:26 Eşbaşkan Taş tahliye edildi
14:25 Oluç: Üslup ve dil değişikliğine ihtiyaç var
13:58 Gözaltına alınan gazeteciye şiddet
13:31 Kayıp yakınları Gar Katliamı'nın faillerini sordu
13:15 Mehmed Uzun mezarı başında anıldı
12:59 Êlih büyük mitinge hazır: Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü haykırılacak
12:58 Cumartesi Anneleri Cemil Kırbayır’ın akıbetini sordu
12:38 Gençler Amed ve Bursa’da ‘özgürlük’ yürüyüşü düzenleyecek
12:29 Amed’de ‘Görsel sanatlar kadın çalıştayı’ düzenlendi
12:24 Demokratik Birlik İnisiyatifi Konferansı: Suriye Kürtlerin kırmızı çizgisidir
12:05 Pervin Buldan: Sayın Öcalan, tehdit dilinin terk edilmesi gerektiğini söyledi
11:45 Kız Çocukları Günü: Geleceklerinin karartılmasına izin vermeyeceğiz
11:29 30 yılın ardından tahliye olan Erden: Özgür yaşayacağımız günler yakın
10:39 Gençlerden özel savaş politikalarına karşı yürüyüş ve açıklama
09:41 DFG gazeteci Erdemci’yi andı: Mücadelesini yaşatacağız
09:40 Gazeteci Demhat Akar yaşamını yitirdi
09:06 ‘Özgürlük’ mitingine çağrı: ‘Umut hakkı’ tanınmalı
09:05 Eskişehir bu sefer ‘Nadir element’ kıskacında
09:03 Yüksel Genç: Türkler de barışı sağlayana 'bijî' diyebilmeli
09:01 Hevrîn Xelef’in mücadele arkadaşı: İntikamını demokratik Suriye’yi kurarak alacağız
09:00 11 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:37 Mazlûm Ebdî: Askeri bir komite Şam’a gidecek
00:03 Êlih mitingine çağrı: Öcalan'ın özgürlüğünü haykıracağız
10/10/2025
23:55 Avrupa kentlerinde 9 Ekim protestoları
23:42 Macron, Lecornu'yu yeniden başbakan olarak atadı
23:12 ABB Başkanı Yavaş hakkında bakanlıktan soruşturma izni istendi
23:08 Hamas: İsrail ile esir takası 13 Ekim'de başlayabilir
23:03 Geçiş Hükümeti güçleri Dêr Hafir kapısını bombaladı
22:55 Abdullah Öcalan: Komisyon bir an önce İmralı’ya gelmeli
22:34 İki kişinin ölümüne sebep olan elektrik faciasında cezalar açıklandı
20:34 Gar Katliamı paneli: Delillere rağmen cezalandırmalar yapılmadı
19:59 Qoser’deki yangında 1 çocuk hayatını kaybetti
19:42 Özerk Yönetim: QSD’nin Suriye’nin yeni ordusunda yerini alma zamanı gelmiştir
19:40 Amed'de 'Marksizm Günleri' başladı
19:21 Şêxmeqsûd ve Eşrefiyê çevresinde yeni noktalar kuruldu
18:31 Özgürlük mitingine çağrı sürüyor
18:13 İsrail saldırılarında 77 bin kişi katledildi ve kayboldu
17:50 Anne ve 3 çocuğunun yaşamını yitirdiği yangında sanıklara tahliye
17:17 Bayrampaşa başkan vekili seçimleri iptal edildi
17:06 Tahliye edilen Bese Ecer hastaneye kaldırıldı
15:39 İstanbul'da 'Sırrı Süreyya Önder Barış Futbol Turnuvası' düzenlenecek
15:37 Amed 9'uncu Kitap Fuarı’nın tarihi belli oldu
14:55 'Gar Katliamı hukuki ve siyasi olarak aydınlatılmalı'
14:13 Hukuk kurumlarından Kürtçeye resmî statü talebi
13:59 Tahliye edilen Taşdemir memleketinde coşkuyla karşılandı
13:55 Hasta tutsak Bese Ecer için cezaevi önünde oturma eylemi başlatıldı
13:53 Süreci doğru sahiplenmek
13:20 Demhat Baytar’ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:10 Belediyelerden Koma Amed konserine davet
13:05 Nobel Barış Ödülü'nün sahibi açıklandı
12:52 9 Ekim protestoları: Temel talep Öcalan'ın özgürlüğü
12:49 Gazze’de ‘ateşkes’ resmen yürürlüğe girdi
12:38 İmralı Heyeti'nden Halk TV yazarı Ergan'a yalanlama
12:09 ‘İstanbul ve Lanzarote Sözleşmesi kız çocuklarının güvencesidir’
11:40 Gar Katliamı anmasına polis saldırısı
11:34 Ölüm Cezası ile Mücadele Günü: İran’da idamlar artıyor
10:09 Gar Katliamı tanığı: Katliam İŞİD'indi, sorumluluk ise devletteydi
09:59 104 kişi katledildiği yerde anıldı: 10 yıl önceki barış şiarı hala etkilidir
09:23 Öcalan'ın avukatı: İktidar, barış isteğini AİHM kararını uygulayarak gösterebilir
09:06 Yazar ve sanatçılar sürece dair ne diyor?
09:05 Pasûr'da halk doğa talanıyla göçe zorlanıyor
09:05 'Tutsaklar ağız içi arama nedeniyle 3 yıldır hastaneye gidemiyor'
09:03 ÖHD Eş Genel Başkanı: Öcalan’ın dinlenmesi tarihi bir sorumluluk
09:02 Kadınlar 'yaşamak ve yaşatmak' için örgütleniyor
09:00 10 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:27 Komplo Marmara Bölgesi’nde protesto edildi
09/10/2025
22:27 Gever sokaklarında 9 Ekim pankartları
22:15 THY Silêmanî seferlerine başlayacağını açıkladı
21:59 İstanbul Altın Rafinerisi operasyonunda 20 tutuklama
21:47 Hamas: Kalıcı ateşkes başladı
21:31 ‘Sürecin başarısı için mücadele edeceğiz’
20:45 DEM Parti’den önerge: Kamu görevlilerinin sorumluluğu açığa çıkartılsın
20:24 Trump Ortadoğu turuna çıkıyor, Türkiye programda yok
20:04 Maxmûr’da komploya karşı yürüyüş
19:31 Amedspor‘un yeni Teknik Direktörü Sinan Kaloğlu
19:30 Meclis Genel Kurulu'nda Gar Katliamı tartışması
19:06 QSD: Geçiş hükümeti güçleri Tişrîn çevresini bombaladı
18:32 'Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğü vazgeçilmez bir gerekliliktir'
18:07 Amedspor’dan transfer yasağı iddialarına yalanlama