CİSST’e bir yılda bin 572 başvuru: Ciddi ihlaller yaşanıyor

img
İSTANBUL - Cezaevlerinde 2021 yılından bu yana en az 51 tutuklu yaşamını yitirdi. Son bir yılda bin 572 ihlal başvurusu alan CİSST, hasta tutuklulara dönük ciddi ihlallerin olduğunu belirtti.
 
Cezaevlerinde ağır hak ihlalleri yaşanmaya devam ediyor. İşkence, tecrit, kötü muamele, sağlık ve sosyal haklara erişim engeli, çıplak arama bu ihlallerin başında gelirken, cezaevlerinde şüpheli ölümler de yaşanıyor. 
 
EN AZ 51 TUTUKLU YAŞAMINI YİTİRDİ
 
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) 31 Mart 2022 raporuna göre Türkiye cezaevlerinde 651’i ağır olmak üzere toplam bin 517 hasta tutuklu bulunuyor. Yine İHD’nin verilerine göre 2021 yılının başından bu yana 46 hasta tutuklu yaşamını yitirdi. Ölüme terk edilen hasta tutuklular dışında cezaevinde sistematik işkenceye maruz kalan Garibe Gezer, Vedat Erkmen, Sinan Kaya, Ferhan Yılmaz, Sıdık Uğur ve Sezer Alan da cezaevinde yaşamını yitirdi. 
 
BİN 572 İHLAL BAŞVURUSU
 
Ceza İnfaz Sistemi Sivil Toplum Derneği’nin  (CİSST) 2021-2022 yılı arasında hazırladığı ancak henüz tamamlamadığı rapora göre, şuana kadar bin 187 tutuklu ile temas kuruldu. 3 bin 180 tutuklu tarafından ise derneğe mektup ile başvuru yapıldı. CİSST’e gelen başvurular arasında bin 562 vaka tespit edildiği belirtildi.
 
140 İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
 
Bu sayı içerisinde tutuklulardan 140’ı işkence ve kötü muamele gördüğünü belirtirken, 181 tutuklu da yaşadıkları sağlık sorunlarından dolayı hak ihlallerine maruz kaldıklarını belirtti. CİSST Cezaevi tematik alanda çalışma yürüten Özge Aksoy, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ile hasta tutukluların yaşadıkları sorunlara dair bilgi verdi. 
 
AYRIMCILIK
 
Aksoy, cezaevlerinde ayrımcılık ve hak ihlallerinin yaşandığını belirterek, bu nedenle çok fazla mağduriyet yaşandığını dile getirdi. Cezaevlerinde tutukluların sağlık ve yaşam hakkından devletin sorumlu olduğunu ifade eden Aksoy, cezaevlerinin yapısal sorunlarına işaret etti. 
 
İKLİM KOŞULLARI 
 
Cezaevlerinin iklim yapısına göre düzenlenmediği için büyük sorunlara yol açtığını kaydeden Aksoy, yaşanan kimi ihlalleri şöyle sıraladı: “Kıyafet kotası bütün cezaevlerinde aynı şekilde uygulanıyor. Oysa her bölgenin iklim koşulları birbirinden farklıdır ve bu iklim koşullarına göre insanların ihtiyaçları değişiyor. Tek tipleştirildiğinde burada bir hak ihlali oluyor. Dolayısıyla beslenmenin yeterli ve kaliteli olmaması, havalandırma sisteminin yeterli olmaması, ısınma sisteminde sorunlar yaşanması, hijyen malzemelerin ücretsiz verilmemesi gibi sorunları bütünsel olarak ele aldığımızda bunların yapılmadığını ve hasta tutukluların bu haktan yararlanamadığını görüyoruz."
 
‘SUÇ’ TİPİNE GÖRE MUAMELE
 
Hasta tutukluların daha çok sağlık sorunlarıyla ilgili kendilerine başvuruda bulunduğunu aktaran Aksoy, “Revire çıkarılmada, hastalığın teşhisinde, hastane sevklerinde sorunlar yaşayabiliyorlar. Örneğin tutukluların hastaneye geç sevk edilmesi sorun olabiliyor. Sevk esnasında ring aracıyla götürülüyorlar ve bu ring araçları çok kalabalık araçlar olabiliyor. Hastanelere gidildiğinde eğer bu sayı birden fazla ise tutuklular bekleme odalarında orada yer yoksa ring araçlarında kelepçeli olarak bekletiliyorlar. Bu koşulların hepsi sağlıksız koşullar. Doktora götürüldüklerinde kelepçeli muayene dayatılıyor. Asker ve jandarma muayene esnasında orada kalıyor. Siyasi tutuklular suç tiplerine göre ayrımcılığa maruz kalıyor. Sevk esnasında doktorlara siyasi tutukluların kimlik bilgileri veriliyor ve tutuklunun suçları belirtiliyor. Bunlar birer hak ihlalidir ve kesinlikle olmaması gerekiyor” şeklinde konuştu.
 
Politik tutuklulara dönük “Bu tehlikeli mahpustur” tanımını İstanbul protokolüne aykırı olduğunu söyleyen Aksoy, hastanın mahremiyet hakkı olduğunu ve doktorla görüşme esnasında yalnız olması gerektiğini söyledi. Aksoy, sözlerini şöyle sürdürdü: “Cezaevinde özel ihtiyaçları olan hasta tutukluların ihtiyaçları karşılanmayarak ikinci bir cezalandırma yöntemi ile karşı karşıya bırakılıyor. Ceza içinde cezalandırma hali söz konusu. Bir sene içinde cezaevlerinde birçok ölüm haberi geliyor. Son aşamaya geldikten sonra tahliye edilen insanların haberini alıyoruz. Dolayısıyla hasta tutuklulara yönelik ciddi ihlaller gündemde.”
 
CİNSİYETÇİ POLİTİKALAR
 
Cezaevlerinin cinsiyetçi uygulamalarından kaynaklı kadın hasta tutuluların özgün ihtiyaçlarını karşılayamadığına dikkat çeken Aksoy, kadınların sağlığa erişim konusunda erkeklere göre daha dezavantajlı durumda olduğunu söyledi. Aksoy, “Özellikle kadın hastalıkları konusundan sorun yaşayan kadınların, bu sorunun çözümü ve zamanında sağlığa erişim sağlanmadığında travmatik ve psikolojik etkilerle karşı karşıya kalıyor. Ne yazık ki bugün cezaevlerinde bu sorunların çözümüne dair önleyici hiçbir tedbir alınmadığını söylemek mümkün. Cezaevleri daha çok tek tip erkek merkezli olarak düzenlemiş. Hijyen, malzemeleri, petlerin ücretsiz verilmemesi, kıyafet kotası sorunu kadınları zorlayan ve şikayet konusu olan şeyler. Kemik erimesi, demir eksikliği gibi hastalıklar kadınlarda çokça gözükebiliyor ve bunlara özgü beslenmesinin düzenlemesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
 
‘KADINLAR MUAYENE OLAMIYOR’
 
Kadın hasta tutukluların kelepçeli muayene götürülmesi ve jandarmanın muayene odasından ayrılmamasından dolayı tedavi olmadan geri gitmesine neden olduğunu vurgulayan Aksoy, “Jinekoloji bölümüne giden kadın hasta tutuklular, muayene odasında bekleyen asker veya polis perdenin öte tarafında çıkmamak için ısrar ediyor. Kadınlar da bunu kabul etmediği için çoğu zaman geri dönmek zorunda kalıyorlar ve kontrol süreçlerini ilerletemiyorlar. Bu aslında ciddi bir ihlal oluşturuyor. Bu birimlerde toplumsal cinsiyet eğitimleri verilmeli ki kadın tutuklulara özgü davranışlar nasıl olmalı bunlar üzerinde kendilerini geliştirmeleri lazım” şeklinde konuştu.
 
TAHLİYELER ENGELLENİYOR
 
Hasta tutukluların tahliyesini engelleyen Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) kararlarına değinen Aksoy, şunları söyledi: “Aysel Tuğluk bu konuda simge bir isim olmuştur. Hasta tutukluların infazının ertelenmesi ve tedavilerine dışarıda devam etmeleri için ATK’den rapor alınması gerekiyor. Türkiye’de çok az sayıda ATK var.  İnsanlar uzak cezaevlerinden buraya getiriliyor ve genelde ailelerinden uzak oluyorlar. ATK ile ilgili bize gelen şikayetlerden bazıları da bu sürecin çok uzun sürdüğünü ve detaylı görüşmeler yapılmadığına dair başvuralar alıyoruz. ATK raporlarıyla hasta tutukluların tahliye edilmesi engelleniyor. Yine siyasi tutuklular özelinde ATK olumlu yönde rapor verse de  'toplumun güvenliğini riske atacak’  diye bir kanun var. Bu kanunla savcı tahliye olmasını istemeyebilir bu durumda kişi tahliye edilmiyor. Maalesef  bu uygulama siyasi tutuklular özelinde uygulanıyor.”
 
MA / Esra Solin Dal

Diğer başlıklar

18:01 DEM Parti’den Hezo ve Heskîf uyarısı
17:57 AKP’li Gültak’ın ‘bayrak’ videosuna jet hızıyla erişim engeli
17:55 HDP’li Silopiya Belediyesi 2 projeyi daha hayata geçirdi
17:50 ‘Dargeçit’ belgeseli İstanbul Film Festivali’nde yarışacak
17:41 AKP adayından itiraf: Baykan 10 yıldır geride kaldı
17:35 Pinyanişi Gençliği: DEM Parti irademizdir
17:18 Kocaeli’nin sorunlarını sıralayan adaylar, çözüm adresini gösterdi
17:17 Tempoyu arttıran DEM Parti adaylarından seçim güvenliği çağrısı
17:10 DEM Parti'den Bedlîs’te coşkulu mitingler
17:05 Hatimoğulları'ndan 'sandık güvenliği' uyarısı
17:04 Cinsel taciz faili müftü tahliye edildi
16:35 Akdeniz Belediyesi'nin etrafına polis bariyerleri yerleştirdi
16:29 Leyla Zana: Şirnex direniştir kimseye vermeyeceğiz
16:12 Adalet Nöbeti: Abdullah Öcalan özgür değilse, kimse özgür değil
16:03 Sivas’taki Surp Garabet Kilisesi satılığa çıkarıldı
15:59 'Sandık başında göçü, yıkımı, hasta tutsakları unutmayalım'
15:51 AKP’li Beyoğlu giderayak personele imar ve ruhsat mesaisi yaptırıyor
15:47 Bayındır: Bu seçim Kürt halkının referandumudur
15:35 DEM Parti Gençlik Meclisi’nden yeni video
15:29 Bakırhan: Kürt sorununun muhatabı Abdullah Öcalan’dır
15:22 AKP’li başkan, oğlunu kayyım yönetimindeki belediyede işe soktu
15:06 İzmir’den hareketli seçmen yola çıktı: Rekor kırmaya gidiyoruz
14:59 Tokat Cezaevi'ndeki avukat görüşmelerinde ses ve görüntü kaydı alınıyor
14:22 Oy kullanmak için yola çıktıkları Yenikapı sahili otobüs terminaline dönüştü
13:46 Uluslararası heyetler Amed’de: Seçimleri gözlemleyip raporlaştıracağız
13:44 DEM Parti seçimleri iki merkezden takip edecek
13:35 Hatimoğulları: 31 Mart'ta mührü DEM ağacının altına vuralım
13:29 Îdir'da taşımalı asker ve polisler için okullar tatil edildi
13:24 Onbinler Wan'daki final mitinginde
13:17 Amed Emek ve Demokrasi Platformu: Herkes sandığa sahip çıkmalı
13:15 Kadir İnanır'ın sağlık durumu iyiye gidiyor
13:03 DEM Parti’den Adana açıklaması: Seçime hazırız, zaferle çıkacağız
12:24 MKM konserine getirilen yasak kararı iptal edildi
12:03 Leyla Zana, Orhan Doğan’ın mezarını ziyaret etti
12:02 Muğla'da hareketli seçmen yola çıktı: Kazanmak için gidiyoruz
12:01 ABD'li heyet Kalın, Güler ve Akar'la görüşecek
12:00 AKP Cizîr’de para dağıtarak oy istiyor: Parayı alın oyunuzu vermeyin!
11:49 Çadırkentte kadınları fuhuşa zorlayan Debe AKP'den aday
11:27 Ailelerden İmralı başvurusu
11:13 İsrail ordusu Halep'i vurdu
10:54 Yunanistan'da deprem
10:50 Riha'da sahura kadar seçim çalışması
10:33 Sanatçılar: DEM Parti için sandığa gidelim
10:21 Kuzey ve Doğu Suriye'de yerel seçim tarihi belli oldu
09:43 3 kentte kadın cinayeti
09:40 Gazeteci Süleyman Ahmet'ten 157 gündür haber yok
09:36 Taybet İnan'ın kızı: Bizi katledenlere oy vermeyin
09:26 Giresun’da KYK yurdundan asansör düştü
09:25 Dilovası’nda gençlerin gözü seçimde: Neden bahar açmasın ki?
09:24 Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için 124 gündür grevdeler
09:16 Kürkçü: Kurdistan’da her hafta, her ay Kızıldereler yaşanıyor
09:09 Mezarlığa konteyner kuran anneye verilen cezanın gerekçesi: Örgüt mezarlığı!
09:08 Gazeteci Aykol'a gönderilen mektup 4 yıl sonra ulaştı
09:07 Amed'de binlerce kişiyle sandıklar korunacak
09:06 Mahkeme ‘hukuki menfaat’ gerekçesiyle Akbıyık’ın iddialarını esas almadı
09:05 Yıldız’ın avukatı: Tutsağa para göndermek yasada suç değil
09:04 Doktor Gül: Bağımsız heyetler İmralı'ya gitmeli
09:00 1 oy neden önemli?
09:00 29 MART 2024 GÜNDEMİ
28/03/2024
23:50 DEM Parti Amed'de gazetecilerle buluştu: Gayrimeşru olanlar gidecek
23:27 Sêwereg'te kaza: 3 ölü, 6 yaralı
23:13 Türk: İrademiz sandıklara yansırsa barışa bir adım daha yaklaşırız
22:40 Öğrenciler ‘deprem riski’ nedeniyle yurttan çıkarılmak istendi
20:53 Akdeniz’de kasıtlı çıkarıldığı belirtilen yangınlarda artış
20:47 HDP'nin eski MYK üyelerinin ‘Ermeni Soykırımı’ açıklamasından yargılandığı davada karar çıktı
20:20 Şenyaşar ailesinin eylemine DEM Partili kadınlar ve avukatlardan ziyaret
19:46 YSK’den ‘iftar’ kararı: Sayım aralıksız yapılacak
19:34 Bakırköy Cezaevi önünde gözaltına alınanlar serbest bırakıldı
19:27 Nijerya'da 3 ayda 202 kişi menenjitten hayatını kaybetti
18:02 Bakırköy Cezaevi’nde tutsaklar görüş sonrası darp edildi
17:50 Genç: Erdoğan Kürt sorununda çözüme yönelmez
17:23 DEM Parti’den bir ilk: Engelliler için yeni bir yaşam mümkün standı
17:16 DBB’ye ait malzemeler askeriye ve emniyet tarafından taşınıyor
16:59 Yargıtay, Ata ve Mızrak davasında polislerin beraatını onadı
16:49 DEM Parti seçim çalışmalarına hız verdi
16:46 MB rezervleri bir haftada 4 milyar 53 milyon dolar azaldı
16:39 DEM Parti: AKP’liler Belçika’daki ırkçı saldırının sözcülüğünü yapıyor
16:30 Hatimoğulları: Savaş için kapı kapı dolaşacağınıza barış için İmralı kapısını açın
16:21 Adalet Nöbeti’nden ‘İmralı kapısını açın’ çağrısı
16:07 Zana Bedlîslilere seslendi: Sandıklarınıza sahip çıkın
16:07 DEM Parti: Antalya'da adaylarımızı geri çekmiyoruz, oylar DEM'e
16:01 Temelli Colemêrg'de: Bu faşist iktidarı yıkacak olan sizin iradenizdir
16:00 Hatice Yıldız’ın tutukluluğu Bakırköy cezaevi önünde protesto edildi
15:47 Roboskî’yle yüzleşme olmadan demokrasi mümkün değil
15:34 Meleyî aşireti DEM Parti’ye desteğini açıkladı
15:17 Bakırhan: Halk onuruna ve iradesine sahip çıkacak
15:15 Pontoslu yazar Haralambidis yaşamını yitirdi
15:05 Êlih kayyımı AKP adayı için 53 milyona koli hazırlattı
15:01 Amed’de okul temizliği yaptırılan 15 öğrenci zehirlendi
14:55 Tutsaklardan siyasi partilere mektup: Açlık grevleri konusunda rol üstlenin
14:37 Mart ayı katliamlarıyla yüzleşme çağrısı
14:18 Okullar 1 Nisan'da tatil
14:16 Bayındır Bazîd’den seslendi: 1 Nisan’da başarımızı birlikte kutlayalım
14:01 Yargıtay Başkanı onuncu turda da seçilemedi
13:08 Açlık Grevi İzleme Koordinasyonu: Tutsakların talepleri karşılanmalı
12:55 DEM Parti’den 3 merkezde miting
12:48 Mûş'ta vali, kaymakam ve komutandan seçim çalışması
12:22 Esenyurt'ta 5 katlı binada yangın çıktı
12:21 Kütahya ve İstanbul’da erkek şiddeti
11:57 AKP'li belediyenin taş ocağına 'ÇED gerekli değil' kararı
11:42 ÖHD’den iki bakanlığa başvuru: Sağlık hakkı ihlaline sebep olan uygulamalar son bulsun
11:33 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından yeni görüşme başvurusu
11:06 Zafer işareti gerekçesiyle seçim görevi iptal edildi
10:42 Kantinden para ile satın aldıkları eşyalara el konuldu
10:41 Agrobay işçileri ilk kazanımlarını elde etti
10:29 Cisim patlaması raporu: Dayan ailesi mağdur edildi
10:23 Ertak: Şirnex'te 2004 ruhuyla sandık başına gidelim
09:37 DEM Parti'ye destek yürüyüşü
09:13 Gazeteci Ahmet’in akıbetine dair 156 gündür açıklama yok
09:12 Tutsaklar 123 gündür açlık grevinde
09:11 DEM Parti Cihanbeyli için seferber
09:09 Xinûs eşbaşkan adayları: Herkese eşit hizmet vereceğiz
09:08 Abdullah Öcalan'ın avukatı: CPT güven veren bir kurum olmaktan çıktı
09:07 Wêranşar DEM'den yana
09:06 Ebexliler 2019’un hesabını soracak!
09:04 'Taşıma' hilesine karşı binlerce hareketli seçmen başvurusu
09:02 Tutsak yakınlarından hukuksuzluğa karşı dayanışma çağrısı
09:01 Tuncel: Sandığa gidelim, gasp edileni geri alalım
09:01 28 MART 2024 GÜNDEMİ
08:51 Ahlat T Tipi’nde provakatif saldırı
08:42 Beyaz Saray’dan İsrail’i görüşmeye ikna çabaları
27/03/2024
23:59 Riha’da kitlesel halk buluşmaları: Halka hizmet DEM Parti ile gelecek
23:56 Halk buluşması mitinge dönüştü: Hiçbir kuvvet Êlih’in kafasını karıştıramaz
23:22 Riha’da gözaltına alınan 7 kişi serbest bırakıldı
21:41 Barikat Riha’dan DEM Parti’ye destek yürüyüşü
21:34 Agirî ve Wan'da gençlik şöleninde tecrit vurgusu
21:08 Serüven Kültür Dünya Tiyatro Günü’nde sokakta
20:53 Memurlar AKP çalışmalarına götürülüyor
20:36 Mêrdîn adayları sahada: Sesimiz sandıklardan güçlü çıkmalı
20:30 Tiyatro oyuncularından DEM Parti’ye destek
20:22 Haber Sen: TRT anayasal suç işliyor
20:05 Zana: İmralı kapıları açılsın
19:47 Emine Şenyaşar’ı ziyaret etmek isteyen EMEP’lilere engel
19:43 İzmir'de kadın katliamları protestosu: Örgütlenelim
19:38 Colemêrg’teki final mitingine kitlesel yürüyüşle çağrı yapıldı
19:15 İstanbul’da çok sayıda gözaltı
19:09 KHK eylemi 287’nci haftasında
18:54 Sêrt’te silahlı kavga: 4’ü ağır 8 yaralı
18:28 Bodrum’da kadınlar çocuk istismarını protesto etti
18:04 Erdoğan Êlih’de Ankara ve İstanbul için oy istedi
17:57 İHD Ankara Şube Ekoloji Komisyonu Yıllık Ekoloji Raporu’nu açıkladı
17:02 Türkdoğan TİHV ve İHD’yi ziyaret etti
16:51 DEM Partili adaylar: Adana için yeni bir tarih yazma vakti geldi
16:49 DEM Parti seçim çalışmasında: 1 Nisan'da zaferi kutlayacağız
16:47 Zana'dan Adalet Nöbeti'ne ziyaret: Annelerin mücadelesi olmasa dilimiz yok olurdu
16:38 Eğitim Sen: Cumhur İttifakı adayları okullarda propaganda yapıyor
16:22 Erdoğan Amed'de: Bu kardeşinize yüzde 28,5 oy çıkmışsa durup düşünmemiz lazım
15:50 Hatimoğulları'ndan Erdoğan'a: Çık sen kendini ıspatla
15:47 Emekliler: Sandıkta hesap soracağız
15:40 ÖHD, Marmara Bölgesindeki cezaeevlerine dair raporunu paylaştı