Dünya Anadil Günü kapsamında Hemşin Kültürünü Araştırma ve Yaşatma Derneği (HADİG), Gürcü Kültür Evi, İstanbul Kafkas Kültür Derneği, Laz Enstitüsü, Pomak Dernekler Federasyonu ile Zaza Dil ve Kültür Derneği (ZAZA-DER) tarafından İstanbul’daki Bahçeşehir Üniversitesi’nde söyleşi düzenlendi. 

 

Etkinlik salonuna stant açan ZAZA-DER, Laz Enstitüsü ve Gürcü Kültür Evi kendi dillerinden kitapları tanıttı. 

 

Söyleşi İstanbul Kafkas Kültür Derneği’nden Ümit Kıvanç konuşması ile başladı. Çetin Öner’in ‘Anadilimi örtün üstüme, çıplağım’ dizelerini hatırlatarak sözlerine başlayan Kıvanç, bir insanın dünyaya geldiğinde annesinin sütünden sonra aldığı en önemli gıdanın anadil olduğunu ifade etti. Kıvanç, “İnsanların anadillerine bu kadar düşkün olmalarının nedeni çocukluklarını o dil ile yaşamış olmalarıdır” dedi. 

 

UNESCO’nun yaptığı araştırmalara göre, dünyada yaklaşık 6 bin dilin konuşulduğunu bunun 4 bininin Asya bölgesinde olduğunu hatırlatan Kıvanç, bu dillerden yüzde 43’ünün ise yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu vurguladı. 

 

‘DÜNYA TEK RENKLİ BİR HAL ALIYOR’

 

Yapılan araştırmalara göre, 100’ün üzerinde dilin iki haneli sayılarda kişilerce konuşulduğunu kaydeden Kıvanç, konuşmasını şöyle bitirdi: “Bu durum aslında tehlike çanlarının çaldığını gösteriyor. Dünya giderek tek renkli, tek dilli, çok sıkıcı bir yer haline geliyor. Buna dur diyebilmek için anadillerimize sahip çıkmamız gerekiyor. Devletlerin de buna sahip çıkıp, rıza göstermesi gerekiyor. Eğitimde kullanılmayan dil yok olmaya mahkumdur.”

 

‘DERTLERİMİZ ORTAK’

 

Çerkez halklarından Murat Topçu da, konuşmasına 21 Şubat Anadil Günü’nün tarihçesini anlatarak başladı. Devletlerin politikalarının “çok dillilik değil, tek dillilik” üzerine olduğuna dikkat çeken Topçu, diller üzerindeki yasakların, baskıların ve asimilasyon politikalarının dilleri yok olmaya götürdüğünü vurguladı. Anadil gününde farkındalığın arttırılması gerektiği üzerinde duran Topçu, “Türkiye’de 36 dil konuşuluyor, fakat ne UNESCO ne de devlet tarafından bu dillerin detayı çıkarılmış değil. Yine bu 36 dilden 18 tanesi yok olma tehlikesi altında. Dolayısıyla dertlerimiz ortak” dedi. 

 

Devlet okullarında okutulan seçmeli dil derslerinin sıkıntılı olduğunu ifade eden Topçu, dil materyallerinin olmadığını ve derslerin verimsiz geçtiğini aktardı.

 

HALKLAR DİLLERİNİ ANLATTI

 

Açılış konuşmalarının ardından sırayla konuşma yapan Gunda Ankuab Abhazca, Eyüp Ataş Çerkezce, Erdal Küçük Gürcüce, Mahir Özkan Hemşince, İsmail Avcı Bucaklişi Lazca, Bayram Erat Pomakça ve Mustafa Demirci Zazaca hakkında bilgi verdi.

Konuşmalardan sonra Ayşenur Kolivar ve diğer halklardan sanatçılar kendi dillerinde şarkılar seslendirdi.