CENEVRE - Türkiye'nin ve ona bağlı paramiliter güçlerin, Kuzey ve Doğu Suriye'ye yönelik saldırılarına BM'nin Suriye Araştırma Komisyonu Raporu'nda yer verilerek ciddi bir insan hakları ihlali olduğu belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi'nin 57’nci İnsan Hakları Oturumları İsviçre'nin Cenevre kentinde başladı. Konseye Suriye'ye ilişkin raporunu sunan Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, Türkiye'nin son saldırılara genişçe bir yer ayırdı. Raporda özellikle Türkiye'nin kontrolündeki bölgelerde ağır insan hakları ihlalleri yaşandığı, sivillerin hedef alındığı, Kürt bölgelerine yönelik askeri operasyonların ve saldırıların yoğunlaştığı vurgulandı. Bu saldırılar, bölgedeki altyapıyı tahrip ederek yerel halkı zor durumda bırakırken keyfi gözaltılar, işkence ve yağmalama vakalarına da sıkça rastlandığı belirtildi.
'SALDIRILAR SİVİLLERİN ÖLÜMÜNE NEDEN OLDU'
Rapora göre, Ocak-Haziran 2023 döneminde Türkiye destekli grupların Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde artan saldırılar, sivillerin ölümüne neden olmuş ve ciddi bir güvenlik tehdidi yarattı. BM komisyonu, bu tür ihlallerin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve bölgedeki istikrarsızlığı daha da derinleştirdiğini vurguladı. Raporda, bu saldırılar sonucunda yerinden edilen sivil sayısında büyük bir artış gözlemlendiğini de vurgu yapılıyor.
'ULUSLARARASI HUKUKA AYKIRIDIR'
Türkiye kuvvetleri, Kuzeydoğu Suriye'de Suriye Demokratik Güçleri'ne (QSD) yönelik birçok operasyon gerçekleştirdiğine dikkat çeken komisyon, geçen kış Swediyah, Haseke'deki bir elektrik santralinin türbinlerini ve birkaç tıbbi binayı hedef alan Türk hava saldırılarını incelediklerini söyledi. Raporda Türkiye’nin saldırılarına ilişkin şu ifadelere yer verildi: "Bu saldırılar sonucunda bir milyondan fazla insanın su, yakıt ve diğer temel hizmetlere erişimi kesildi. Bu eylemler, uluslararası hukuka aykırıdır. Ayrıca, Mayıs ayında ambulansların hedef alınması, uluslararası insancıl hukukun ihlalidir."
'İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR İŞLENİYOR'
Rapora ilişkin BM’nin Cenevre bürosunda açıklama yapan komisyon, Suriye'deki şiddetin sonlanması için herkesin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi çağrısında bulundu. Komisyon Başkanı Paulo Pinheiro, Kuzey ve Doğu Suriye'de, Kürtlerin öncülüğündeki QSD ile İran ve Suriye rejiminin desteklediği aşiretlerin, Suriye hükümet güçleri ve İran destekli milisler arasındaki son çatışmalara dikkat çekerek, özellikle Deyrazor civarında yaşandığını ve bu durumun yeni bir düşmanlık dalgasını tetiklediğini söyledi.
SURİYE’DEKİ GÖZALTI UYGULAMALARI
Suriye genelinde acımasız gözaltı uygulamaların devam ettiğini ve bu uygulamaların savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar olarak nitelendirilebileceğini kaydeden komisyon, Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) ve bazı SNA gruplarının, hükümetin kullandığı acımasız işkence yöntemlerini kendi gözaltı tesislerinde uyguladığını belgelediklerini belirtti.
Suriye'deki ekonomik kriz ve güvenlik durumu da giderek kötüleşirken, BM, bu saldırıların durdurulması ve insani yardımın acilen artırılması çağrısında bulundu.
MA / Rüştü Demirkaya