Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Irak, İran ve Türkiye sınırlarının kesiştiği üçgende yer alan Federe Kürdistan Bölgesi'nin Bradost bölgesine yönelik 27 Mayıs’ta başlattığı operasyon devam ediyor. HPG’lilerden arındırılarak tampon bölge kurulması amaçlanan ve Çiyayê Lelikan, Ziraran, Kiwert, Şakiv, Gura Seva ve Awdel Guvî mevkilerine indirilen askerlerle yürütülmeye çalışılan operasyonda karadan ilerleme sağlanamayan bölge, günlerdir savaş uçakları ve helikopterlerin bombardımanı altında.

 

Türkiye’nin S-400 füzeleri konusunda aralarında kriz yaşansa da, ABD’nin onayı olmadan adım atamayacağı böylesi bir operasyona İran ve Irak merkezi hükümeti de sessiz.  ABD’nin Ortadoğu’daki hedefi olan İran’la birlikte Irak hükümetinin egemenliğini tehdit eden bu operasyona sessiz kalmaları her iki gücün bu sessizlikleri ile farklı hesaplar içerisinde olduğunun göstergesi.

 

PEŞMERGE İLE HPG’Yİ KARŞI KARŞIYA GETİRME HESABI

 

Askeri olarak Türkiye’ye karşı koyma gücü bulunmasa da, İran ve Irak hükümetleri ile siyaseten benzer bir hal içerisinde olan Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) desteği olmadan sonuç alınamayacağı bilinen operasyonda amaçlanan hedeflerden bir diğeri KDP yönetiminden farklı düşünen Peşmergeler ile HPG’lileri karşı karşıya getirtmek.

 

KERKÜK PAZARLIĞI!

 

Bu durumdan rahatsız oldukları söylensede bölgedeki peşmerge güçlerinin hareketliliği bu savı doğruluyor. Bölge halkı ve kanaat önderleri her iki Kürt gücünün komployla karşı karşıya gelmemeleri için çaba içinde olsa da, Federe Kürdistan Bölgesi'nin hakim iki gücü olan KDP ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (YNK) “bağımsızlık” referandumu sonrasında özelikle Türkiye ve İran'ın müdahaleleri ile kaybettiği Kerkük’ü geri almak için  Bradost'u gözden çıkarmaya hazır olduğu iddiaları sözkonusu. 

 

Bu yönlü pazarlığın Kürt halkında tepki çekmemesi için ise, Türkiye’nin bölgeye tamamen yerleşmesi yerine Peşmergeler ile birlikte kalması konusunda uzlaşı sağlandığı yine çokça gündemde.

 

'BİRAKUJÎ' TEHLİKESİ

 

Bu uzlaşı doğrultusunda Ramazan Bayramı öncesi MİT üyelerinin de aralarında bulunduğu KDP'nin istihbarat örgütü Parastın üyelerinden oluşan bir grubun, Helgurt ve Dola Akoyan bölgelerinde peşmerge kıyafetleriyle keşif çalışmaları yaptıkları dile getirilen iddialar arasında. Bölgedeki kaynaklardan alınan bilgilere göre, yapılan bu keşiften sonra TSK ile 200’ü aşkın özel Peşmerge gücü tarafından Xakurkê bölgesine yönelik düzenlenecek operasyonla HPG’liler geri çekilmeye zorlanacak.

 

Ancak hem bölgede bulunan hem de bölgeye sevk edilen bazı peşmerge birimlerinin rahatsız oldukları bu durumu ABD, Türkiye, İran ve Irak merkezi yönetimlerinin oyunu ile yeni bir "Birakujî” (Kardeş Kavgası) olarak değerlendirdikleri ifade ediliyor. Peşmergelerin bu durumdan rahatsızlık duymalarına rağmen, ekonomik açıdan tamamen bağımlı olmaları nedeniyle Bölge yönetimlerinin istediği doğrultusunda hareket ettikleri belirtiliyor. 

 

İRAN NEDEN SESSİZ?

 

Sınırlarının hemen dibinde sürdürülen Bradost operasyonu konusundaki sessizliği ile en dikkat çeken ülke İran. ABD ile tarihinin en çekişmeli dönemini yaşayan İran'ın planı, Türkiye’nin ABD tarafına geçmesini engellemek, bu başarılamazsa da tarafsız kalmasını sağlamak.

İran yine PKK’nin bölgede rahat hareket etmesini engelleyip, ABD’nin olası saldırısında PKK’yi zayıflatıp, tarafsız kılmak istediği belirtiliyor. İran diğer tarafdan toprak hakimiyeti açısından Türkiye'nin sınırlarına bu kadar yaklaşmasını da istemiyor.

 

IRAK’IN KERKÜK KORKUSU 

 

Irak merkezi hükümetinin ise, Kerkük’ün KDP’ye verilmesi konusunda bir pazarlığın farkında olduğu, ancak hem siyasi hem de askeri anlamda bir müdahalede bulunacak gücünün bulunmadığı, bu sebeple planı geciktirmeye çalıştığı konuşulan iddialar arasında.

 

TSK'NIN İŞİ ZOR

 

Bölgeden yansıyan bilgilere göre, Türkiye ve diğer güçlerin plan ve hesaplarını bozmaya çalışan HPG ise, savaşı yayarak yanıt veriyor. Bradost'un dışında kalan Zaxo’daki Türk askeri üssüne yapılan saldırı da bu kapsamda değerlendiriliyor. 

 

TSK geçtiğimiz yıl Xakurkê bölgesine operasyon başlatmış, ancak Lelikan alanında yer alan üç tepeden öteye ilerleyememişti. 27 Mayıs’ta başlatılan son operasyonda da sevk edilen birliklere, yapılan yığınağa, hava desteğine rağmen karadan zorlanan TSK’nin sadece Rubarok beldesi sınırına bitişik olan Kanîreş bölgesi ve güneyinde bulunan Xelifan ve Sîran bölgelerinde kısmi ilerleme sağladığı bilgileri mevcut.

 

MA / Erdoğan Altan