RAKKA - DAİŞ'in işgali ile birlikte karanlığına boğulan Rakka, YPJ öncülüğünde geçen yıl özgürlüğüne kavuştu. Yönetimi sivil meclise devredilen kentte, sağlık, eğitim, güvenlik gibi birçok alanda yürütülen çalışmalarla yeni bir yaşam inşa ediliyor.
Irak'ın Musul kentini Haziran 2014'te ele geçiren DAİŞ burada ele geçirdiği ağır silahlarla birlikte Suriye'nin en büyük kentlerinden Rakka'yı Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ve yeni adı Heyet Tehrir El Şam (HTŞ) olan El Nusra gibi gruplardan teslim almıştı. Kısa sürede İslam Devleti adıyla ilan edilen Ebubekir El Bağdadi’nin halifeliğine başkent yapılan kent, “şeriat” ile yönetilmeye başlandı. Buradan yayılarak, adım adım Kuzey ve Doğu Suriye’nin diğer birçok kentini kontrolü altına alan DAİŞ, Ortadoğu'yu selefi karanlığa boğarken en son Eylül 2014'te Kobanê’ye yöneldi. 3 koldan saldırıya geçen DAİŞ, dünyada eşine az rastlanır bir direnişle karşılaştı. Kobanê'de ilk yenilgisini alan DAİŞ, işgal ettiği yerleri bir bir kaybederek merkez yaptığı Rakka’ya çekildi.
DAİŞ'in yarattığı korku ve karanlığa karşı büyük mücadeleyi ise Kuzey ve Doğu Suriyelilerin ortak siyaset merkezi olan Demokratik Suriye Meclisi'nin (MSD) askeri kanadı Demokratik Suriye Güçleri (QSD) verdi. 6 Haziran 2017’de Rakka'yı özgürleştirme hamlesi başlatan QSD, 5 ay süren şiddetli çatışmalar sonucunda kenti özgürleştirdi.
RAKKA ZAFERİ
Kentin özgürlük ilanı, DAİŞ karanlığına karşı en ön saflarda mücadele veren Kadın Savunma Birlikleri (YPJ) tarafından yapıldı. İdam ve ölümlerle adı anılan kent merkezindeki El Neim Meydan’ında 19 Ekim 2017’de tüm dünyaya açıklama yapan YPJ, karanlığa karşı aydınlığın zaferini ilan etti.
Rakka'nın DAİŞ’ten kurtuluşunun birinci yıldönümüne sayılı günler kaldı. Halep’in 2 yüz kilometre doğusunda yer alan kent, diğer bölgeleri ile birlikte yaklaşık bir milyon nüfusa sahip. Kent 2014 yılından bu yana büyük trajedilere tanıklık etti.
KENTİN YÖNETİMİ
Özgürleştirilen kentin yönetimi kısa sürede sivil meclise devredildi. 60 üye ile kurulan ve şimdi sayısı 200’e uluşan Rakka Sivil Meclis’nin içinde, Arap, Kürt, Ermeni, Türkmen ve Süryani üyeler yer alıyor. Meclisin eşbaşkanlığına ise biri Arap diğeri Kürt temsilci seçildi. Meclis, Rakka merkez, ilçe, belde ve köylerinde halklar ile bir araya gelerek örgütleniyor. Birçok yerde meclis temsilcilikleri açılırken, kent genelinde komünler oluşturuluyor. Sivil meclis kentin özgürleştirilmesinin yıl dönümüne hazırlanıyor. Özgürlük yıl dönümü vesilesiyle yapılacak kutlamalara, uluslararası alandan birçok heyetin katılması bekleniyor.
GÜNLÜK YAŞAM
Yıl dönüm vesilesi kentte hummalı bir çalışma yürütülüyor. DAİŞ'in yarattığı tahribattın izleri bir bir temizlenirken, halkın geri dönüşü de hızlandı. Savaş dönemi çatışmaların en yoğun olduğu mahalle ve bölgelerde büyük kalabalıklar göze çarpıyor. Her yerde yeni iş yerleri açılıyor. DAİŞ zamanı yaşanan göçten dolayı kapılarına kilit vurulan evler de yeniden yaşam başladı. Çarşı ve pazarlarda da yoğun bir hareketlilik yaşanıyor. İş makineleri kentin yeniden inşası için günün 24 saati mesai yapıyor. Kentin güneyinde bulunan ve Fırat Nehri üzerinden geçen Mansura ve Korniş köprüleri DAİŞ tarafından patlatılmıştı. Köprülerin bakım ve onarımı başlatıldı. Nehrin karşı tarafında ikamet eden insanlar, hala kayık ve yük gemileriyle bölgeye ulaşım sağlıyor.
ALTYAPI HİZMETLERİNİN ADRESİ: BELEDİYESİ
Meclis dışında kentin önemli merkezlerinden biri de Rakka Halk Belediyesi. DAİŞ döneminde işkence merkezi ve zindan olarak kullanılan bina şimdi halka açıldı. Savaş nedeniyle tamamıyla yok olan altyapı belediye tarafından yenileniyor. 13 kişilik kadro ile işe başlayan belediye şimdi 150 kişi ile hizmet veriyor. Belediye alt yapı hizmetlerinin yanı sıra elektrik sorunu ve ekmek üretimiyle de ilgileniyor. Rakka’da neredeyse her eve su verilirken, genel elektriğin akışı ise şu an üç mahalleye sağlanıyor. Diğer yerlere de belli aralıklarla jeneratörlerle elektrik veriliyor. QSD ve DAİŞ arasında şiddetli çatışmalara sahne olan Mansur, Raşidiye, Rafqa, Mahdi ve Salihiye gibi mahallelerde de mayın arama tarama ve temizlik çalışmaları hala devam ediyor.
TARİHİ YERLER
Kentin merkezinde bulunan Mansura Mahallesi’nden başlayıp, Hişam Bin Ebdülmelik Mahallesi’ne kadar bir "J" harfi gibi uzanan tarihi surların bakım ve onarımı başladı. Çatışmalar döneminde zarar gören yerler restore edilirken etrafına döşenen mayınlar da temizlendi. Geçen 1 yıllık süre zarfında surun kapısı olan Bağdat Kapısı ve çevresi de temizlenerek, buradaki sanayi bölgesi de kentin işlek mekanlarından birine dönüştürüldü. Yine surların hemen dibinde bulunan Harun Reşid Kalesi’nin etrafı tellerle çevrilerek, koruma altına alındı.
GÜVENLİK
Kentin dış güvenliği QSD güçleri tarafından sağlanırken, iç güvenliği Rakka İç Güvenlik Güçleri’ne bağlı asayiş, Hêzên Parastina Civakî (HPC) ve Hêzên Parasitan Jin (HPJ) tarafından sağlanıyor. Kentteki yoğunluktan dolayı, trafik polisleri de sokak ve caddelerde düzenleme yapıyor. Özellikle geceleri güvenlik önlemleri arttırılıyor.
EĞİTİM
Kentteki en büyük değişimlerden biri ise, eğitim ve öğretim sisteminde yaşandı. DAİŞ'in kentte bulunduğu süre boyunca okullar askeri yerlere dönüştürülmüştü. Kentin özgürleştirilmesiyle birlikte çocuklar, okullara dönmeye başladı. Bugüne kadar kent genelinde yaklaşık 60 okul açıldı. Çocuklar anadillerinde eğitim görüyor.
SAĞLIK
Sağlık anlamında da hem kent meclisinin, hem de belediyenin çalışmaları devam ediyor. DAİŞ döneminde kentten gitmek zorunda kalan onlarca sağlık çalışanı, geri dönüş yaptı. Rakka’da şimdiye kadar 10 hastane açılırken, çok sayıda sağlık noktası kuruldu. Sağlık çalışmalarında Rakkalı doktorların yanı sıra Heyva Sor’a bağlı doktor ve sağlık çalışanları görev yapıyor.
MA / Nazım Daştan