RIHA - DAİŞ'e karşı 134 günlük tarihi bir direnişin sergilendiği Kobanê, çatışmalar sırasında kentten ayrılmak zorunda kalan ve sonrasında geri dönen halkın desteğiyle yeniden inşa edildi.
Irak ve Suriye'de tek bir mermi sıkmadan birçok kenti işgal eden DAİŞ, 15 Eylül 2014 tarihinde yönünü Kuzey ve Doğu Suriye kenti Kobanê'ye çevirdi. DAİŞ, kentin doğu, batı ve güney cephesinde yer alan köyleri ele geçirdikten sonra kent merkezine yöneldi. Ağır silahlarla yapılan saldırılar, burada Halk Savunma Birlikleri (YPG) ve Kadın Savunma Birlikleri'nin (YPJ) direnişine çarptı.
YPG/YPJ'li savaşçılar, ferdi silahlarla 134 gün boyunca destansı bir direniş sergiledi. 93 ülkede milyonlarca kişinin ayağa kalkarak, destek verdiği direniş zaferi getirdi; Kobanê kent merkezi 26 Ocak 2015’te tamamen DAİŞ'ten temizlendi. DAİŞ karanlığının kırıldığı gün sonrası YPG/YPJ güçleri öncülüğünde yeni bir mücadele dönemi başladı. İlk etapta çevre köyler tek tek DAİŞ esaretinden kurtarıldı.
YPG/YPJ'nin de içerisinde yer aldığı Demokratik Suriye Güçleri (QSD), DAİŞ’i tamamen Suriye topraklarından atmak için Minbic, Tebqa ve Reqa’ya yöneldi. Bu kentler de özgürleştirildikten sonra sağ kalan DAİŞ üyeleri, Baxoz’da dar bir bölgede sıkıştırıldı ve bunlardan 3 bini teslim oldu.
'KOBANÊ DİRENİŞİ ZAFERLE TAÇLANDIRDI'
DAİŞ saldırılarının kırılmasını sağlayan Kobanê direnişi, askeri bir zaferin yanı sıra Suriye toprakları üzerindeki kara bulutların da yavaş yavaş dağılmasını sağladı. Fırat Bölgesi PYD Yürütme Meclisi üyesi Ehmed Şêxo, o dönem verdiği bir demeçte, söz konusu zafere dair şunları söylüyordu: "Halkların ortak yaşamı ve kardeşliğini temel alan Özerk Yönetimin demokratik ulus projesi, gericiliğe karşıdır. Kobanê’nin Özerk Yönetim’e giden kapı olduğunu biliyorlardı. Bunun için bu kenti hedef haline getirip, özgür düşünceyi yok etmek istediler. Özgürlük düşmanları gerici fikirler yayarak, Suriye halklarının rönesansını engellemek istedi. Ancak Kobanê halkı kendisine biçilen kara elbiseyi yırtıp atmayı ve faşizme karşı mücadeleyi büyüterek direnişini zaferle taçlandırmayı başardı."
ON BİNLERCE KİŞİ GERİ DÖNDÜ
DAİŞ’in Kobanê’den çıkarılmasından sonra kentten göç etmek zorunda kalanlar yeniden dönmeye başladı. Riha'nın Pirsûs (Suruç) ilçesi ile farklı kentlere göç eden 62 bini aşkın kişi yeniden Kobanê'ye döndü. Çatışmalardan kaynaklı yüzde 80'i yıkılan kent el birliğiyle yeniden inşa edilmeye başlandı. Dünyadan da Kobanê'nin inşası için büyük bir destek sağlandı.
DAİŞ'TEN İKİNCİ SALDIRI
Halk yaralarını sarmaya çalışırken DAİŞ tarafından yeni bir katliam gerçekleştirdi. 25 Haziran 2015’te YPG elbiseleri giymiş 80 ila 100 kişilik DAİŞ'li grup, Türkiye sınırından Kobanê’nin güney köylerine girdi. DAİŞ’liler, 2 gruba ayrılarak, kent merkezi ve Berx Batan köyüne saldırdı. Çatışmalar 3 gün kesintisiz bir şekilde devam etti.
Kobanê Kantonu Yürütme Meclisi’nin 21 Temmuz 2015’te katliama dair yaptığı açıklamada, 27’si Berx Batan köyünden 233 sivilin hayatını kaybettiği açıklandı. Yaşanan çatışmalarda 30 YPG/YPJ savaşçısı yaşamını yitirdi.
TÜRKİYE'NİN SALDIRILARI
DAİŞ’ten kurtarılan kent, sonraki yıllarda Türkiye tarafından hedef alınmaya başlandı. Türkiye, son 2 yılda Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA) ile 9 kez kenti hedef aldı. Garantör devletlerin sessizliğinden cesaret alan Türkiye, Kobanê’nin doğusu ve batısındaki köyleri yıllardır aralıksız bir şekilde bombalıyor. En son 13 Kasım 2022'de İstanbul Taksim’de gerçekleşen bombalı saldırıyı gerekçe gösteren Türkiye, 20 Kasım’da bir kez daha Kobanê'ye saldırdı. Türkiye, sadece 2022 yılında 78 kez Kobanê’ye saldırdı.
YENİDEN İNŞA
Tüm saldırılara rağmen Kobanê'deki inşa çalışmaları devam etti. PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın paradigmasını esas alan Özerk Yönetim, yüzde 80'i yıkılan kenti yeniden inşa etti. Bir bölümü müzeye çevrilen kentin diğer mahallelerinde binlerce ev inşa edildi. Sağlık, eğitim, kültür-sanat, ekoloji, kadın, gençlik alanlarında birçok kurum inşa edildi. Mahalle ve köy meclisleri ile komünleri oluşturularak, halkın yönetime katılımı sağlandı.
KARANLIĞA KARŞI AYDINLIĞIN SAVAŞI
Kobanê Kantonu Meclis Eşbaşkanı Mistefa Îto, kentteki direnişi ve sonrasındaki süreci değerlendirdi. Kobanê’nin tarihi bir direniş ve savunmayla özgürleştirildiğine dikkati çeken Îto, "Kobanê’ye yönelik 2014’te gerçekleşen saldırılar tarihseldi. Sadece küçük bir ilçede yaşanan bir savaş değildi. Kobanê’deki savaş, demokratik ve özgürlükçü güçler ile karanlığı temsil eden egemenler arasındaki bir savaştı. İnsanlığın kaderi Kobanê'de şekillendi. Terörü temsil eden güçler eğer Kobanê’de başarılı olsaydı bunun bütün haklara yansıması olacaktı. Bunun için çok büyük bir direniş gösterildi" dedi.
İNŞA ÇALIŞMALARI
Kobanê özgürleştirildikten sonra harabeye dönmüş bir hale geldiğini kaydeden Îto, "Kobanê’de yaşam sürdürmek çok zordu. O dönemde kentte elektrik ve su yoktu. Kentin yüzde 80’i harabeye dönmüştü. Tüm buna rağmen Kobanêli yurttaşlarımız Kobanê’ye dönmeye başladı. Kobanê halkı, net bir irade gösterdi. Kentleri ne kadar yıkılırsa yıkılsın tekrar şehirlerini inşa edeceklerini söylediler. Yıkılan bütün kurumlar tekrar inşa edildi. Özgürlük ruhuyla buradaki sistem inşa edilmeye devam ediyor” diye konuştu.
DAİŞ'in kentten çıkarılmasının ardından Türkiye'nin bu kez Kobanê'yi hedef aldığına dikkati çeken Îto, şunları söyledi: "Bugün Türkiye tarafından kirli oyunlar dönüyor. Baas rejimi de Şehba’daki halkımıza yönelik baskı girişimlerini sürdürmeye çalışıyor. Demokratik Özerk Yönetim sistemini yok etmek için dört bir yandan engellemeler çıkarılıyor. Günlük silahlı saldırılar gerçekleşiyor ve bu saldırılarda sivil insanlarımız hayatını kaybediyor. Kobanê’de yaşayan bütün halk, genç-yaşlı demeden herkes Türkiye için hedef konumundadır. Ancak DAİŞ saldırdığı zaman Kobanê’yi nasıl koruduysak, yeni saldırılar karşısında da yine aynı direnişi göstereceğiz."
MA / Ömer Akın
Yarın: Kobanê'de kadın direnişi