Şirnex'in Cizîr (Cizir) ilçesinde JİTEM tarafından işlenen 4 cinayetin tanığı olan ve dava sürecinde tanıklık yapan Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma, Danışma ve Kültür Derneği (MEBYA-DER) yöneticisi Agit Malgaz (60), 6 Eylül'de geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi. Koçer bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen 8 çocuk babası Malgaz ve yakınları, uzun yıllar Sêrt'in Berwarî (Pervari) ilçesinde bulunan Çemê Karê Yaylası'nda hayvancılıkla uğraşır. Koruculuk ve ajanlık dayatmasını kabul etmeyen Malgaz, defalarca evi basılarak gözaltın alınır. Gözaltında kulağı kesilen ve elleri ayakları bağlanarak ağır işkencelerden geçirilen Malgaz, ağır işkencelere rağmen ne koruculuğu ne de ajanlık dayatmasını kabul eder. Devletin yaylaları boşaltması üzerine Malgaz ailesi de diğer koçerler gibi Cizîr ilçesine yerleşir. Malgaz, Cizîr'de de benzer tehdit ve dayatmalarla karşı karşıya gelir. 

 

Malgaz, 1990'lı yıllarda binlerce faili meçhul cinayete karışan JİTEM'in üyelerinin insanlık dışı uygulamalarına da tanıklık eder. Malgaz, 1993-95 yıllara arasında JİTEM'in işlediği 20 faili meçhul cinayetle ilgili 2012'de açılan JİTEM Cizîr Davası'nda tanıklık eder. Davada tanık olmaması için ölümle tehdit edilen Malgaz, tehditlere kulak asmaz ve birebir tanık olduğu 4 cinayeti de mahkemede anlatır. 

 

Demokrasi ve Barış Partisi (BDP), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Halkların Eşitlik Partisi'nde (HDP) siyasi çalışmalar yürüten Malgaz, en son MEBYA-DER yönetiminde yer alır. Bu dönemde de çok defa gözaltına alınan ve tutuklanan Malgaz, partiyi "ibadet" yeri olarak tanımlar. 

 

Yaşamı mücadeleyle geçen Malgaz, 6 Eylül'de yine bir sabah DEM Parti'ye giderken yolda kalp krizi geçirmesi sonucu hayatını kaybetti. 

 

MÜCADELE KARARLIĞI

 

Malgaz'ı eşi Zelal Malgaz ve mücadele arkadaşı İsmail Güneş anlattı. Eşinin tüm baskı ve tehditlere karşı verdiği mücadeleden asla vazgeçmediğini ifade eden Zelal Malgaz, "Bizim evlerimiz Çemêkarê yaylasındaydı o zamanlar orada yaşıyorduk. Her gün evimizi basıyorlardı ve her gün tehditlere maruz kalıyorduk. Her ev baskınında da bize her şeyi yaşatıyorlardı. Agit, bu mücadele de çok büyük bir emek verdi, çok zahmet çekti. Ben onun mücadelesini, hayatını 3 gün boyunca anlatsam bitiremem. Biz baskılardan dolayı yaylamızdan göç ettik. Hayvanlarımızla birlikte yollara düştük daha sonra akrabalarımızın yardımıyla buraya yerleştik. Agit'in gördüğü işkenceyi belki kimse görmedi, yaşamadı. Orada yeteri kadar işkence ettiler, ama bu sadece ora ile sınırlı kalmadı. Bizler buraya geldikten sonra da peşini bırakmadılar. Agit Kurdistan'da gezmediği, görmediği yer kalmamıştı. İçi yaralarla doluydu. Çoğu defa gözaltına alındı, tutuklandı. Ama her seferinde biz ona 'Seni tutuklayacaklar gitme partiye' diyorduk. O ise buna karşılık bize, 'Öleceğimi bilsem de gideceğim' diyordu. Cizîr'de ne zaman bir şey olsa hemen Agit'ten bilirlerdi ve her seferinde gelir bizim eve baskın yaparlardı. Her ev baskınında da gözaltına alınırdı. Partiye her gün sabahın erken saatlerinde giderdi. 'Partiye gitmezsem sanki namaz kılmamışım, ibadet etmemişim gibi hissediyorum' diyordu. Onun tek hayali özgür bir vatandı. Vefat etmeden bir kaç gün önce arkadaşına diyordu, 'Biliyorum, biz özgürlüğü görmeyeceğiz, ama çocuklarımız görecek' diyordu. İhanete öfkesi çok büyüktü. 'İhanet edenler yüzünden bu gençler ölüyor' diyordu. Bu onu çok üzüyordu. Kemal Sunal'ın Kibar Feyzo filmi vardı. Ağa tarafından ayakları bağlandıktan sonra üstüne tuz döker ve elindeki sopa ile vururlardı. Ne zaman Agit o filmi görse hep bana, 'Bak ben de böyle işkence gördüm' diyordu. Mehmet Astsubay ve Ahmet Astsubay isimli askerler tarafından işkenceden geçirildi. Agit'e yaşatmadıkları şey kalmadı. Ama o asla mücadele etmekten vazgeçmedi ve özgürlüğe çok inandı" diye konuştu.

 

'SÖZÜNE VE DAVASINA SADIKTI'

 

Malgaz'ın mücadele arkadaşı İsmail Güleş de Malgaz'ın mücadele de çok samimi olduğunu ifade ederek, "Agit arkadaş çok sağlam bir arkadaştı. Halkı için mücadele ediyordu. Çok güzel bir çalışma yapıyordu. Onunla çok güzel bir yoldaşlığım vardı. Ben ondan yaş olarak büyüktüm. Ama onunla birlikte her yere giderdik, her köy, mahalle çalışmasına onunla birlikte giderdim. 20 yıldır onunla yoldaşlık yaptım. Her sabah onunla birlikte partiye giderdik. Partinin her çalışmasına onunla birlikte katılırdık. Partiye bağlılığı çok farklıydı, çok seviyordu. Evde bir dakika olsa durmuyordu. Halkın içine girmezse içi rahat etmiyordu. Çoğu defa tutuklandı. Çok işkenceden geçti. Bu mücadelenin zorluklarını çok yaşadı. Bütün zorluklara rağmen bir geri adım atmadı. Hep davasının yolunda ilerliyordu. Cizîr'de sözüne ve davasına sadıktı. O kadar eziyet çekti, ama bir an olsun inancı kırılmadı. Göç ettirildiler, artık hayvancılık yapamadılar geçim kaynakları elinden alındı. Yoksullukla mücadele ve zulme karşı ciddi bir mücadelesi vardı. O vefat ettikten sonra ben de bir şey eksildi. Halen onun öldüğüne inanmıyorum. Benim kardeşim vefat etti, ama Agit'in vefatı kadar beni üzmedi. Onun hayallerini inşallah hep birlikte gerçekleştireceğiz" ifadelerini kullandı.