HABER MERKEZİ - Geri gönderme merkezlerinde tutulan mülteciler, tıpkı cezaevlerindeki tutuklular gibi koronavirüs riski altında. Bir odada farklı uyruklardan ortalama 14 mültecinin kaldığına dikkati çeken Av. Duygu İnegöllü, hijyenden yoksun mülteciler için “Özgürlük istiyorlar” dedi. 

 

Geri gönderme merkezlerinde (GGM)  tutulan mülteciler koronavirüs riski altında. Hürriyetlerinden yoksun mültecilerle çalışma yürüten Avukat Duygu İnegöllü, ziyaretçi yasağı vb. alınmış bazı önlemler alınmış olsa da GGM çalışanlarının dışarıyla bağlantısının sürdüğüne dikkati çekti. Bir odada kimi zaman farklı uyruklardan ortalama 14 mültecinin kaldığına işaret eden Av. İnegöllü, mültecilerin tedirgin olduğunu ve serbest kalma istekleri olduğunu söyledi. 

 

KURALLAR AYDINLATICI VE AÇIK DEĞİL 

 

Çok acil durumlar dışında getirilen akraba görüş yasağı ve avukat sınırlamasına dair kuralların açık ve aydınlatıcı olmamasından kaynaklı sıkıntıların yaşandığına vurgu yapan Av. İnegöllü, “bu kişiler bir suç işledikleri için burada bulunmuyorlar. Sadece haklarında idare tarafından alınmış bir karar var. Ve bu kararın uygulanması amacıyla buralarda tutuluyorlar. Dolayısıyla avukatlarıyla görüşebilecekleri ortamlar yaratılmalı” dedi.  

 

FARKLI ÜLKELERDEN GELEN İNSANLAR 

 

Odalarda ranza sistemi olduğunu dile getiren İnegöllü, “Sonradan idari gözetim altına alınanlar ile eskiden beri GGM’de olanlar aynı odalara yerleştirilmediği, farklı bölümlerde 14 gün tutulup, belirti gösterip göstermediklerine bakıldığı söyleniyor. Zaten bu uygulama da farklı o bölümde tutulan insanları komple riske sokmak anlamına geliyor. Ayrıca ilk testlerin negatif çıktığı, sonradan aslında pozitif olduğu anlaşılan insanlar var. Bu belirtileri çok ağır geçirmeyen insanlar var. Buralarda hala rahatsız olabilecek kişilerin olabileceğini söylüyoruz. Dünyanın farklı farklı ülkesinden gelen insanlardan bahsediyoruz. Salgının en fazla olduğu ülkelerden biri İran. Buralarda İranlılar da var. Henüz koranvirüsüne ilişkin herhangi bir veri paylaşımında bulunmayan Suriye ve Afganistan gibi ülkeler var. Buralar dahil, birçok yerden gelen insanlar hepsi bir arada” diye belirtti. 

 

SERBEST BIRAKILMALILAR

 

GGM’lerin çok istisnai hallerde tercih edilmesi gereken bir yöntem olduğunu ve salgınla birlikte durumun daha da istisnai hal aldığını ifade eden İnegöllü, “Mümkünse kişiler sağlık hakkına erişim sağlayacak ve kayıt altına alınacak şekilde serbest bırakılmalı. Uluslararası koruma başvuru sahibi statüsü olabilir. İnsani ikamet yöntemi var ve şuanda insanlar zaten sınır dışı edilemeyecek. Ülkelere giriş çıkış yok. Haliyle zaten sınır dışı edilemeyecek bu kişilerin en azından kayıtlı, kimlikli bir şekilde ülkede kalışları sağlanmalı. Nitekim son dönemde kayıtlı olmadıkları gerekçesiyle hastaneye gidemeyen veya gitmekten korkan yabancılar var. Sağlık hizmetine ulaşamadıkları gibi hastane personeli tarafından da polise ihbar edildiklerini duyuyoruz” diye konuştu. 

 

4 AYLIK HAMİLE DOKTOR YÜZÜ GÖRMEDİ 

 

4 aylık hamile bir müvekkili üzerinden örnek veren İnegöllü, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hakkında alınan sınır dışı ve idari gözetim kararı nedeniyle GGM'de olan müvekkilim hamile olduğu tespit edildikten sonra imza yükümlülüğü şartıyla serbest bırakıldı. Hamile, ancak daha bir kere bile doktora gitme şansı olmadı. Hiç hastaneye gitmedi. Çocuğunun kalp atışlarını hiç dinlemedi. Sağlıklı olup olmadığını bilmiyor. Belki bir engeli, sorunu var ama bunu bilmiyor. İmza yükümlülüğünü yerine getirmek için her hafta göç idaresine gitmek zorunda. Herkesin evinde karantina altında olduğu bir dönemde o hamile haliyle her hafta imza atmaya gidiyor.”  

 

TEMİZLİK MALZEMESİ KISITLI VERİLİYOR 

 

Özelikle Aydın ve İzmir bölgesindeki GGM’ler hakkında bilgiler paylaşan İnegöllü, temizlik koşullarına dair şunları ifade etti: “Korona sürecinden önce de yabancılar temizlik malzemeleri konusunda çok sıkıntı çekiyordu. Odalarında bulunan banyo ve tuvaletleri kendileri temizliyor. Temizlik malzemeleri düzenli olarak verilmesi gerekirken, ‘yetersiz ve imkansızlık’ gibi gerekçelerle çok kısıtlı veriliyor. Şu anda da bir ilerleme olmadığını kaydedebilirim. Birkaç gün önce gittim. Kişilerin ‘intihar girişimde bulunduğu veya temizlik malzemelerini yakarak, tehlike oluşturdukları’ gibi gerekçelerle bu malzemelerin verilmediği... Hatta hatta katı sabunlar bölüştürülerek veriliyor. Böylece bir tehlike arz ettirmemeye çalıştıkları söyleniyor. Sıcak su haftada bir ya da iki gün belirli saatler arasında veriliyor. Her odada 14 kişi var ve tek banyo. Bazı insanlara sıcak su saatinin gelmediği belirtiliyor. Bunlar salgından öncede olan problemlerdi ve devam ediyor. İnsanlara ellerinizi yıkayın, sosyal mesafe kurun dediğimiz bir dönemde onları GGM’lerde tutmanın bir anlamı yok.” 

 

ORTAK TALEPLERİ ÖZGÜRLÜK 

 

GGM’de tutulan mültecilerin ortak talebinin serbest kalmak olduğunu vurgulayan İnegöllü, dışarıda olan müvekkillerinin ise kayıt dışı çalıştırıldıklarını, süreçten dolayı işsiz kaldıklarını ve birçok insani haktan mahrum olduklarını dile getirdi. 

 

Resimler: Afganistan uyruklu G.A. tarafından çizildi. 

 

MA / Sedat Yılmaz