Adana Barosu İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Avukat Nurettin Tanış,  AKP-MHP ortaklığıyla 31 Mart'ta Meclis’e sunulan ve siyasi tutukluların kapsam dışı bırakıldığı infaz düzenleme kanununu değerlendirdi. Kanunu kısmi ve yetersiz bir düzenleme olarak değerlendiren Tanış, koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle yapılan değişikliklerin Anayasa’nın 10’uncu Maddesi’nde düzenlenen eşitlik ilkesine açıkça aykırı olduğunu dile getirdi.

 

YAŞAM HAKKI İHLAL EDİLİYOR

 

“Yaşam hakkı açısından insanlar arasında ayırım yapılamaz, ayırıma gidilmesi halinde meydana gelecek ölümlerde; yaşam hakkının devlet eliyle ihlal edileceği çok açıktır. Yapılmak istenen değişiklikle bir kısım suçlarda indirim yapılması öngörülmektedir” diyen Tanış, her bireyin sahip olduğu sağlık ve yaşam hakkının kutsal olduğunu, devletin bu hakları koruma yükümlülüğü olduğunu söyledi. Siyasi tutukluların kapsam dışına bırakılmasının düşman hukukunun devreye girmesi anlamına geldiğin belirten Tanış, salgının bir kesim için fırsata çevrilerek değişiklikler yapıldığını ancak tüm tutukluları kapsaması gerektiğini söyledi. 

 

KALICI ÇÖZÜMLER ÜRETİLMİYOR

 

Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) yoruma açık bir şekilde düzenlendiğini ifade eden Tanış, öncelikle TMK’nin özünün değiştirilmesi gerektiğini ve devletin özgürlükçü bakış açısıyla bu yasaları düzenlemesi gerekirken, düşman ceza hukukunu uygulayarak yoruma dayalı yasaların çıkarılmasını çağ dışı olarak niteledi. Tanış, “Mevcut iktidar kendisi gibi düşünmeyen bütün muhaliflere düşman ceza hukuku uygulayarak, torba yasalarla istediği değişikliği yapmaktadır. Hukuk devletlerinde bu asla kabul edilmeyecek bir durumdur. Kanunların herkes açısından uygulanması gerekirken, hukuk devletinin ilkelerinden sapılarak keyfi düzenlemeler yapılmaktadır. Öncelikle TMK olmak üzere birçok kanunun, özgürlükçü ve evrensel hukuk kuralları kapsamında değiştirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Yapılması düşünülen infaz yasasındaki değişikliklerle, yaraya pansuman yapılmakta, ne yazık ki kalıcı çözümler üretilmemektedir. Bu iktidar, şiddet ortamından faydalanarak kendi varlığını sürdürmektedir. Toplumsal şiddetin çözümlenmesi iktidarın işine yaramayacağı için Ceza İnfaz Kanunundaki değişiklikler özellikle sınırlı tutulmaktadır. Bu tutum cezaevinde bulunan hükümlü ve tutuklular için ne yazık ki ölüm fermanı niteliği taşımaktadır” şeklinde konuştu.

 

EVRENSEL HUKUK KURALLARI 

 

Cezaevlerinde kapasiteden fazla tutuklunun bulunmasından dolayı koronavirüse dair devletin alacağı her önlemin yetersiz kalacağına da dikkat çeken Tanış şunları ifade etti: “Hali hazırda cezaevlerinde hijyen koşulları çok kötü durumda olup, kantinde satılan malzemelerin satışı fahiş durumdadır. Bu durum mahkumların hijyen sağlama imkanlarını dahi kısıtlamaktadır. Devletin hükümlü ve tutukluların sağlık ve yaşam hakkını koruma yükümlülüğü vardır. Zira bu hükümlü ve tutuklular şu anda devletin garantörlüğünde bulunmaktadır. Devletin acilen ve en hızlı şekilde başta sağlık ve yaşam hakkı olmak üzere tüm hak ihlallerini ortadan kaldıracak düzenlemeleri yapması gerekmektedir. Anayasa’da ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde yaşam hakkı, devletin yükümlülüğü olarak düzenlemiştir. Bu nedenle cezaevinde meydana gelecek her bir ölümden devlet sorumludur. Bu tehlikeli salgın nedeniyle tutuklu hükümlülerin bu koşullarda tutulması hak ihlallerine sebebiyet verecektir. Devletin, düşman ceza hukuku uygulamasından bir an önce vazgeçip, evrensel hukuk kurallarını esas alacak düzenlemeler yapması gerekmektedir. Bu uygulamalar mevcut haliyle mağduriyetlere ve hak ihlallerine neden olmaktadır. Cezaevi koşulları dahil olmak üzere toplumun her alanını ilgilendirecek, adaleti esas alan özgürlükçü yasalara ihtiyaç vardır.”

 

SALGIN TUTUKLULARI ETKİLEYECEK

 

2020 yılının Ocak ayı itibariyle yaklaşık 300 bin hükümlü ve tutuklunun cezaevinde olduğunu ifade eden Tanış, değişiklik sonrası tahliye olacak tutuklu sayısının ise 90 bin kişi civarında olacağına işaret etti. Tanış, "Cezaevinde bulunanların sayısı dikkate alındığında, düzenleme ile yapılması düşünülen tahliyelerin çok az olduğu, sorunu çözümüne katkı sağlamayacağı çok açıktır. Koronavirüsü nedeniyle cezaevinde bulunan sağlık ve yaşam hakkının korunması imkansızdır. Çünkü devletin bu kadar kısa sürede bunu sağlayacak alt yapısı bulunmamaktadır. Cezaevi koşullarını düşünüldüğünde, salgının çok sayıda hükümlü ve tutuklunun etkilenmesine hatta yaşamını yitirmesine neden olacaktır."

 

MA / Hamdullah Kesen