Soçi’de önceki gün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayip Erdoğan arasında Suriye üzerine gerçekleşen “3’lü zirve” sonrasında yapılan açıklamalar tartışılmaya devam ediliyor. Soçi'deki zirveyi değerlendiren Kongreya Neteviya Kurdîstan (Kürdistan Ulusal Kongresi -KNK-) Dış İlişkiler Komitesi Üyesi gazeteci Selahattin Soro, Esad rejimine destek veren Putin, Ruhani ve Suriye'deki silahlı gruplara destek veren Türkiye’nin bir araya gelmesinin ayrı bir kombinasyon oluşturduğunu ifade etti. 

 

Zirvedeki üç ülke liderinin açıkladığı ortak deklarasyonu ve Türkiye'nin durumunu değerlendiren Soro, "Esad Türkiye hava sahasını kullanarak Soçi'ye gitti ve tekrar aynı şekilde Suriye'ye geri döndü. Bu da Erdoğan’ın, devrilmesini istediği Esad’ın ayağına gidebileceğini gösteriyor. Yine ‘Esad kardeşim’ diyerek Kürtler üzerinden pazarlık yapabilir" dedi. 

 

Ortak deklarasyonda Erdoğan'ın açıklamalarına değinen Soro, “Erdoğan, PYD-YPG ile bir çatı altında gelemeyeceğini söyledi. Önümüzdeki günlerde buna dair daha net gelişmeler yaşanacak. Rus siyasi yetkililerinin yaptığı açıklamalarda ise Kürtlerin sürece dahil edilmesi gerektiği ve bu yönlü bir kararlaştırmaya gittiği görülüyor” diye belirtti. 

 

'ÖNCE HİZBULLAH VE TÜRKİYE ÇEKİLMELİ'

 

İran Lideri Ruhani'nin "Suriye’den yabancı güçler çekilsin" şeklindeki açıklamasını da değerlendiren Soro, “Yabancı güçler çekilsin deniliyorsa ilk olarak İran, Hizbullah ve Türkiye çekilmeli. Tüm ülkeler kendi politikaları çerçevesinde Suriye’ye geldi. Türkiye neye müdahale etti? Binlerce TIR’la silah desteği verdi terörist gruplara. Türkiye’nin orada olmasının temel sebebi Kürtlerdir. Kantonların birleşmemesi üzerine politika yaptı Türkiye” diye belirtti. 

 

Suriye'nin batı kesiminin nasıl çözümleneceğinin hala bir düğümü olduğunu belirten Soro, "Burada var olan gruplar ne olacak? Bunların yanıtı verilmiş değil. El Nusra, Ahrar EL Şam ve onlarca silahlı grup var. IŞİD’in bitimi ile ‘terör bitti’ demek yanlış olur. Artık kendi iç dinamikleri ile karşı karşıya gelebilirler. Sahadaki var olan gerçekliklerle pek uyuşmuyor yabancı güçlerin çekilmesi demek" diye konuştu. 

 

'TÜRKİYE PATLAMAYA HAZIR BOMBA GİBİ'

 

ABD’nin Soçi’nin dışında olduğuna dair medyada bir algının yaratılmaya çalışıldığına dikkat çeken Soro, Soçi’nin Putin ile Trump’un görüşmesi sonrası başlayan bir süreç olduğunu söyledi. Soro, “Rusya ve ABD Ortadoğu’da çok güçlü iki aktör. 20 yüzyılda İngiliz ve Fransızların oynadığı rol neyse bugünde ABD ve Rusya’nın oynadığı rol odur. Aktörler arasında savrulan Türkiye ise patlamaya hazır bir bomba gibi duruyor" ifadelerini kullandı. 

 

'KÜRTLERSİZ ÇÖZÜM OLMAZ'

 

Soçi'de Kürtlerin olup olmayacağı tartışmalarına da değinen Soro, "DAİŞ'in başkentini yerle bir eden, 4 milyonluk bir iradenin çözüm masalarından dışlanması başlı başına sıkıntılı bir durum. Eğer Soçi’de Kürtler olmayacaksa, Soçi’nin olmasına gerek yok. Zaten Kürtsüz bir Cenevre, Astana ve Riyad var. Yeni bir masanın kurulmasına gerek yok. Ama Kürtsüz bir çözüm de kimse beklememeli” değerlendirmesinde bulundu.

 

'SURİYE'DEKİ DENGE KÜRTLERDİR' 

 

Kürtlerin olmayacağı bir Soçi’nin Astana görüşmelerinin yer değiştirmesinden başka bir anlam taşımayacağını ifade eten Soro, Esad’ın bugüne kadar Rusya ile İran desteği ve Kürtlerin direnişi sayesinde ayakta kaldığını vurgulayarak, şunları söyledi: “Esad iktidarda kalmak istiyorsa Kürtlerle anlaşmak zorundadır. Kürtlere savaş açarsa bu Suriye’nin parçalanması demektir. Kaç parçaya ayrılır bilinmez. Büyük bir yıkım içerisine girer. Bunu en iyi gören Esad’dır. Suriye’de Kürtler bir denge unsurudur. Kürt gerçekliğinin Suriye’deki varlığı önemlidir. Saddam neyi yaşadıysa Esad da aynı şeyi yaşayacaktır. Ama Esad’ın bunu yapmayacağını düşünüyorum.” 

 

‘KÜRTLER ÖZ DİNAMİKLERİ İLE BOŞA ÇIKARIR’ 

 

Türkiye’nin Êfrîn'e yönelik olası bir saldırısını da değerlendiren Soro, şöyle devam etti: “Türkiye kendi gündemi ve ajandası olan bir ülke. Önümüzdeki süreçte Türkiye’nin hamlelerini beklemek gerekir. Esad’ı devirmek isteyen, IŞİD’i DEAŞ yapan bir ülke. Şimdi Esad ile oturmayı düşünebiliyor. Türkiye Kürtleri Fırat’ın doğusuna hapsetmek istiyor. Bunu dillendirdiler defalarca. Türkiye rejim olarak çok ciddi bir yıkımı yaşıyor. İki yıldır Kürt coğrafyasında yapılmadık vahşet kalmadı. 87’den sonra Kürdistan’da ilan edilen OHAL şimdi tüm Türkiye’de yaşanıyor. Bunu tüm Ortadoğu’ya yaymak istiyorlar. Êfrîn'e yönelik bir saldırı girişiminde bulunabilir. ABD ve Rusya’nın da bu konuda açıklamaları oldu. Kürtler bu konuda kimseye güvenecek değil. Öz dinamikleri ile bunu boşa çıkaracaklar.” 

 

'ORTADOĞU'DA POZİSYONUNU ALDI'

 

Ortadoğu’daki tüm güçlerin Suriye’de yeni bir pozisyon aldığını vurgulayan Soro, şunları söyledi: “Katar’a yönelik ciddi bir pozisyon alındı. Suudi Arabistan ve Mısır İslam’ın öncülüğüne soyundu. Lübnan’da ülke başbakanı ülkeyi bırakıp kaçtı. Filistin, İsrail yeni bir pozisyon aldı. Kürtler Güney’de yeni pozisyon almak istedi ama ne var ki Güney en kötü siyasetini yürütmüş oldu. Bölgede çok ciddi yeni bir aşama söz konusu. Bu yeni durumlar ortaya çıkaracaktır. Suriye zemininde çok yeni gelişmeler ortaya çıkıyor. Bunun merkezinde de Kürtler var. Bu yeni avantajlar Kürtlere çok şey kazandıracağı gibi büyük kayıplarda yaşatabilir. Aynı şekilde Ermeni Katliamı gibi yeni bir katliam da Kürtler açısında gerçekleşebilir. Onun için daha dikkat edilmeli.” 

 

MA / Yasin Kobulan