Yapımı devam eden Ilusu Barajı nedeniyle sular altında bırakılmak istenilen 12 bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf'te yıkımlar devam ederken, taşımalar için yapılan köprü balık göçüne engel oldu. Tarihi eserlerin bir kısmının yerinden sökülerek 3 kilometre kuzeyde yeni yerleşkeye taşınması amacıyla yapılan köprü nedeniyle balıklar Dicle Nehri'nde mahsur kaldı. Şah Balığı'nın göç mevsimi olması nedeniyle balıklar suyun akışının tersine göçe başladı. Yumurtalamak amacıyla çakıl taşlarının yoğun olduğu Hasankeyf sahasına doğru çıkmaya çalışan balıklar köprü ayaklarının yüksek olması ve suyun şiddeti nedeniyle ulaşmak istedikleri bölgeye çıkamıyor. 

 

Günlerdir köprünün ayaklarındaki kayalık alanlarda biriken binlerce balık yaşam tehlikesi altında. Avlanma yasağının olduğu Dicle Nehri'nde bunu fırsata çevirmeye çalışan kimi yurttaşlar da yasağa aldırış etmeden köprüye gelerek ağ ile balıkları avlıyor.

 

KAMERALARAYA YAKALANINCA AĞLARINI TOPLAYIP GİTTİLER

 

Konuya dair Hasankeyf'te çekim yaptığımız sırada bir grup, ağlar ile balık tutarken objektiflerimize yansıdı. Çekim yaptığımızı fark eden kişiler, ağlarını nehirden çıkarttı. Telaşlanan kişiler ardından ise balıkları yeniden nehre bıraktı ve ağlarını toplayarak nehirden ayrıldı. Elimize geçen kimi görüntülerde ise kamyon kasasına doldurulmuş balıklar, tehlikeyi gözler önüne seriyor. 

 

Tüm bunlar yaşanırken yetkililer ise herhangi bir önlem almıyor. Telefon ile görüştüğümüz Hasankeyf Tarım İlçe Müdürlüğü ise konuya dair güvenlik güçlerinin önlem alması gerektiğini söyledi. Güvenlik güçlerinin yasak avlanmayı tespit etmeleri durumunda ise kendilerinin sadece para cezası kesebileceğini söyledi. Yetkililer balıkların yumurtlama ve çiftleşme sağlayabilmesi için köprü ayaklarına ilişkin herhangi bir işlem yapamayacaklarını belirtti.

 

HASANKEYFLİLER TEPKİLİ

 

Hasankeyf sakinlerinden Süleyman Ağalbay, köprü ayaklarının engeline takılan balıkların neslinin tükenmek ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Taşıma işlemi nedeniyle yapılan köprünün bu şekilde doğaya zarar verdiğini ve bu durumun da kabul edilemez olduğunu vurgulayan Ağalbay, "Ben yıllarca bu kentte balıkçılık yaptım. Bu balıklar yumurta bırakmaya geliyor. Eğer bu balıklar için önlem alınmaz ise doğa büyük bir zarar görecek. İki gündür yetkilileri telefon ile arıyorum. Ama halen alınmış bir önlem bulunmuyor" dedi. Balıkların üst üste biriktiğini anlatan Ağalbay, "İnsanlar tırovıro denilen ağlar ve serpmeler ile balık tutuyor. Bu balıklar yumurta bırakmaya giderken av oluyor. Bu balıkların içini açtığınız da içinde yumurtaları bulunuyor. Bu vahşettir. Bu balığın üremesi gerektiği yerde bilinçsizce belki hayvanlara hakaret olacak ama deyim yerinde ise hayvanca davranıyor. Böyle mi doğamıza sahip çıkacağız" diyerek tepkilerini dile getirdi. 

 

‘BU TUZAK BİR AN ÖNCE KALDIRILMALI’

 

Doğal Hayatı Koruma Vakfı, Batman, Ankara ve Malatya Tarım İl Müdürlüklerinin yanı sıra birçok çevre kurumuna şikayetlerde bulunduğunu da ifade eden Ağalbay, "Bu Cuma günü hatırı için neye inanıyorsanız onun hatırına balıkların üreyebilmesi için bir çare üretin. Balığın yukarı çıkması için buraya taş, kum veya başka bir şey koyarak önlem alınması gerekir. Bu tuzağın bir an önce buradan yok edilmesi gerekir. Allah rızası için ne gerekiyorsa bir an önce yapın" dedi. 

 

‘BİRÇOK BALIĞIN NESLİ TÜKENDİ’

 

Hasankeyf balıkçılarından Mehmet Ali Bıçakçı da avlamanın yasak olduğu dönemde insanların balık tuttuğunu ve önlem alınması gerektiğini söyledi. Baraj ve köprü nedeniyle balıkların göç yolunun kapandığına dikkat çeken Bıçakçı, "Hasankeyf'te bir çok balığın nesli tükendi. Şah balığının nesli tükenmeden acil önlem alınması gerekiyor" dedi. Hasankeyf'e sürekli balık almak için gelen yurttaşlardan Hacı Abdurrahman Çifti ise, "Balığın yumurtlama döneminde onu avlamaya da yemeye de hangi gönül razı olur" diyerek tepkisini dile getirdi. 

 

'BARAJ DAHA BİTMEDEN DOĞAYI BİTİRDİ'

 

Konuya dair görüştüğümüz Hasankeyf Yaşatma Girişimi Sözcüsü Rıdvan Ayhan da barajların ölümden başka bir şey getirmediğini söyledi. Yıllarca Hasankeyflilerin balıkçılık ile geçindiği hatırlatmasında bulunan Ayhan, "Yumurtlama döneminde avlanmayı kimse kabul etmez. Biz bu durumu kabul etmiyoruz acil olarak tüm yetkililerin önlem alması gerekmektedir. Baraj daha bitmeden doğayı bitirdi. Bu köprü buraya büyük bir zarar vermektedir. Acil olarak köprü ya kaldırılmalı ya da balıkların yukarı bölgeye gitmesini sağlayacak bir yol açılabilmelidir" dedi. 

 

Tüm bunlar yaşanırken karakolun ise köprüye yaklaşık 500 metre uzaklıkta bulunması ve herhangi bir önlem almaması dikkat çekiyor. 

 

MA / Metin Yoksu