ANKARA - CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, iki yıllık OHAL bilançosunu açıkladı. Ağbaba, getirilen yasa tasarısıyla OHAL’in kalıcılaştırıldığını belirterek, “3 er aylık uzatılan OHAL, yeni yasayla 3 yıl boyunca kalıcı hale getirilecek” dedi.

 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “OHAL’le Geçen 2 Yıl / Sivil Darbenin Bilançosu” adı altında bir rapor hazırladı. CHP’li Ağbaba, hazırladığı raporda OHAL’in işçi ve sendikalar, ekonomi, eğitim, basın, kamu emekçileri, cezaevleri ve sivil toplum üzerindeki etkileri ile OHAL döneminde yaşanılan intiharları ele aldı.

 

Ağbaba, “OHAL kapsamında çıkarılan KHK'ler Türkiye’yi yasaklar ülkesi haline getirmiş, Suruç, 10 Ekim, Soma, Roboski anmalarından, ağıt yakma, türkü söylemeye kadar onlarca etkinlik ve anma OHAL gerekçesiyle yasaklanmıştır. İşçilerin basın açıklamaları yapmaları, Alevilerin kanaat önderlerini anmaları, konser etkinlikleri, Hukuk Fakültesinde düzenlenen ‘OHAL Hukuku’ konulu panel bile OHAL gerekçesiyle yasaklanmıştır. AKP, OHAL’i öyle sulandırmıştır ki çıkarılan KHK'ler ile kış lastiğinden lazer epilasyonlarına kadar, evlilik programlarından, ikramiye veren programların yasaklanmasına kadar hemen her konu OHAL bahanesiyle düzenlenmiştir ” dedi.

 

KALICI OHAL GETİRİLİYOR

 

Süresi biten OHAL’in ardından AKP’nin meclise sunduğu kanun teklifiyle ilgili değerlendirmelerde de bulunan Ağbaba, şöyle devam etti:  “AKP Meclisi devre dışı bırakıp, KHK’ler ile ülkeyi yönetmenin rahatlığına alıştı. Şimdi ‘OHAL’i kaldırıyoruz’ diyorlar, Meclise getirdikleri yasa tasarısının bazı maddeleri OHAL’i aratır nitelikte. Kalkan OHAL değil sadece OHAL’in ismi. Valilere hak ve özgürlükleri kısıtlamaları için çok geniş yetkiler veriliyor. İstemedikleri kişileri 15 gün boyunca şehre sokmama yetkisi veriliyor. Sırf bu madde bile getirilen yasanın insan hak ve hürriyetlerine aykırılığını ortaya koyuyor. 3 er aylık uzatılan OHAL, yeni yasayla 3 yıl boyunca kalıcı hale getirilecek.”

 

Raporun detayları şöyle:

 

“AKP Hükümeti tarafından FETÖ ile mücadele amacıyla ilan edildiği söylenen OHAL, bir yönetim şeklini almış 3 ay süreceği belirtilen OHAL 18 Nisan 2018 de 7’inci kez uzatılarak 2 yıllık bir süreci kapsamıştır. OHAL Kanununa göre sınırlı sürede kullanılması gereken Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması, durdurulması, kamu hizmeti görevlilerine ilave yetkiler verilmesi, görevlilerin durumlarında değişiklik yapılması veya olağanüstü yönetim usullerine ilişkin hükümlerin belirlenmesi ile kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi 2 yıldır sınırsız ve hoyratça kullanılmaktadır.

 

EMEK DÜŞMANI POLİTİKALAR

 

* Kamu emekçilerinin iş güvencelerini ortadan kaldırmayı amaçlayan düzenlemeler,  125 bin 800 kamu personelinin işlerine son verilmesi noktasına gelmiş, grev kararı alan işçilerin en haklı talepleri bile OHAL gerekçesiyle sürekli ertelenmiştir. AKP iktidarları döneminde ‘erteleme’ adı altında yasaklanan grev sayısı 15’dir.

 

* 2003-2018 yılları arasında yasaklamalar yoluyla grev hakları hükümetçe gasp edilen işçi sayısı ise 200 bine yaklaşmıştır.

 

* Taşeron işçiler AKP Hükümetleri tarafından yıllarca ‘kadro’ yalanı ile oyalanmış, 2017 yılı sonlarında çıkarılan 696 sayılı KHK ile ismine kadro denilen ancak kadro haklarından mahrum bırakılarak bir düzenleme getirilmiştir.

 

OHAL’DE İŞ CİNAYETLERİ

 

* AKP Hükümeti, OHAL döneminde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği önlemlerini içeren yasaların yürürlük tarihini erteleyerek, yeni iş kazalarına ve iş cinayetlerine ortam hazırlamıştır. 2016 yılında 1970 olan tespit edilebilen iş cinayeti sayısı, 2017 de 2006’ya çıkmıştır.2018’in ilk 6 ayında en az 907 işçi yaşamını yitirmiştir. 

 

EMEK DÜNYASINA OHAL BASKILARI

 

* Toplu iş sözleşmesindeki taleplerini açıklamak isteyen Birleşik Metal-İş Sendikası üyesi Alstom işçilerinin basın açıklaması, 'OHAL'e dayandırılarak valilik kararıyla engellenmiştir.

 

* İstanbul İMES sanayi sitesinde zam isteyen işçilere “OHAL” sopası gösterilmiş, işverenin işçilere  “Bu yasalarla sizi bedava bile çalıştırırım” dediği iddia edilmişti.

 

* Gemlik Gübre’de işçilerin işyerine giriş ve çıkışlarda ıslıklı protestoları  “OHAL” gerekçesiyle engellenmeye çalışılmıştır.

 

* AKSA Elektrik Elazığ Şubesi’nde çalışan işçilerin maaşlarına zam yapılması isteğiyle başlattıkları iş yavaşlatma eylemleri   “OHAL” nedeniyle 3. Gününde polis engeline takılmış, 25 işçi gözaltına alınmıştır.

 

* Sendikalaşma aşamasındaki Türkiye genelinde faaliyet gösteren Tedi Mağazası işçilerine OHAL engeli çıkarılmış, OHAL yasakları ileri sürerek işçilerin biraraya gelmeleri engellenmiştir.

 

* Birleşik Metal-İş üyesi General Elektrik işçilerinin yürüyüşü OHAL gerekçesiyle engellenmiştir.

 

* Ermenek’te Özkar Madencilik’e ait maden ocağında çalışan işçiler ücretlerini alamadıkları için açlık grevine başlamış, aynı gün madene giren Jandarma komutanı, OHAL’i gerekçe göstererek işçilerden eylemlerini bitirmelerini istemiştir.

 

* Bursa’da DİSK’e bağlı Nakliyat-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan ve direnişleri OHAL gerekçesiyle yasaklanan MSC Medlog Lojistik işçilerinin basın açıklaması OHAL gerekçesiyle engellenmek istenmiştir.

 

* Birleşik Metal-İş Sendikasına üye oldukları bahanesiyle işten atılmaları üzerine direnişe geçen Yüksel Endüstri işçilerine polis saldırısı gerçekleştirilmiştir.

 

EĞİTİMDE TABUT!

 

* OHAL kapsamında çıkartılan KHK’larda 33 bin 497 öğretmene ilave olarak Temmuz ayında çıkarılan 701 nolu KHK ile 658 öğretmen daha ihraç olmuş böylece ihraç olan öğretmen sayısı 34 bin 155 e yükselmiştir.

 

* Aralarında anaokulu, ilköğretim okulu ve liselerinde bulunduğu 1043 özel eğitim kurumuna, 360 özel kurs ve etüd merkezine, 847 öğrenci yurduna el konulmuştur. Özel öğretim kurumlarında çalışan 22 bin 474 kişinin çalışma lisansı iptal edilmiştir.

 

* OHAL ile birlikte 15 Vakıf Üniversitesi kapatılmış, üniversitelerde çalışan yaklaşık 6 bin eğitimci ve personel işsiz kalırken 65 bine yakın öğrenci mecburen başka üniversitelere çok zor şartlarda nakil olmuştur.

 

* 701 no’lu KHK ile birlikte ihraç edilen barış akademisyeni sayısı 404’e çıkmıştır.

 

* OHAL ile üniversitelerdeki akademik personeller bypass edilmiş,  rektör atamaları doğrudan Cumhurbaşkanı eliyle yapılmaya başlanmıştır.

 

EKONOMİK BİLANÇOSU ÇOK AĞIR

 

* OHAL’le geçen 2 yılın ardından Haziran 2018 de geniş tanımlı işsiz sayısı 6,1 milyon, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 17,7 olarak belirtilmektedir.

 

* Tarım dışı genç işsizlik oranı yüzde 19,9 olarak gerçekleşirken,kadın işsizliği yüzde 13,2, genç kadın işsizlik oranı yüzde 22,7 olarak hesaplanmaktadır. Araştırmalara göre 2 milyon 600 bin genç ne eğitimde ne istihdamda yer almaktadır.

 

* OHAL öncesi TÜFE yüzde 8,79 iken, Haziran 2018 de 12,15 e yükselmiştir. Bu dönem içinde TÜFE Yüzde 38 oranında artmıştır.

 

* Dolar 20 Temmuz 2016 öncesi 2,98 iken, kısa süre önce 4, 92 ye yükselmiştir. 2 yıllık OHAL döneminde dolar yüzde 65 oranında artış göstermiştir.

 

* OHAL öncesi faiz 10,25 ken, OHAL de yüzde 20,25 e yükselmiştir.

 

* OHAL öncesi Benzin 4,34 lira, mazot 3,38 iken, 17 Mayıs tarihinde sabitlenen rakamlarla benzinin litre fiyatı 6,28 liraya, mazotun litresi ise 5,73’e yükselmiştir.

 

* Çeyrek Altın 30 Haziran 2016 da 206 lira iken, 30 Haziran 2018 de 306 liraya, gram altın 122 lira iken 184 liraya yükselmiştir.

 

* Enflasyonun  % 38 arttığı OHAL döneminde asgari ücretliye verilen zam % 23’tür. Zaten kamu emekçilerinin aldığı zam enflasyonun bile çok altındadır. Örneğin 2018 yılının ilk dönemi için memurlara verilen % 4’lük zam nisan ayını çıkaramadan enflasyonun altında kalmıştır.

 

* Resmi gazetede 31 Temmuz 2016 tarihinde yayınlanan 669 Sayılı KHK ile şirketlerin iflas başvuruları olağanüstü hal (OHAL) süresince yasaklanmıştır.

 

OHAL’DE TEK TİP BASIN

 

* Demokrasinin olmazsa olmazı tarafsız ve özgür basındır. 19 Televizyon, 61 Gazete,19 Dergi, 23 radyo, 5 Haber ajansı OHAL süresince kapatılmıştır.

 

* Yol TV, Hayat TV, IMC TV, TV 10, Özgür Radyo, Evrensel Kültür yayınların FETÖ bahanesiyle kapatılması basın özgürlüğüne vurulan darbedir.

 

* 2017 yılında; 111 gazeteci gözaltına alınmış, 62 gazeteci tutuklanmıştır.

 

* 2018 yılının ilk 6 ayında; 27 gazeteci gözaltına alınmıştır.32 gazeteci tutuklanmıştır. Yaklaşık 55 gazeteci işten atılmıştır.

 

* 1 Temmuz 2018 itibariyle 127 gazeteci, gazetecilik ve politik davalar kapsamında hapishanede tutuklu bulunmaktadır. 127 gazeteciden 33’ünün yargılanması devam etmekte,  40’yla ilgili soruşturma sürmektedir. Türkiye, basın özgürlüğü konusunda 180 ülke içerisinde 157'inci sırada yer almaktadır.

 

KAMU EMEKÇİLERİ

 

* 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası birçok kamu kurum ve kuruluşunda yürütülen çalışmalar kapsamında 446 bin kişi hakkında işlem yapıldı.

 

* Halen 100 binin üzerinde soruşturma, devam ederken,  48 bin 390 dava bulunuyor.

 

* İçişleri Bakanlığı bünyesinde görevli toplam 41 bin 797 kişi ihraç edildi. Yine Milli Eğitim Bakanlığı'nda 34 bin 393, TSK'da 15 bin 300, yargıda 4 bin 836 kişi (hakim-savcı) meslekten çıkarıldı. Bu arada, ihraç edilenlerden yaklaşık 5 bini görevlerine iade edildi.

 

* Sözleşmeli öğretmenlik mülakatlarında ‘yandaş öğretmen’, hâkimlik ve savcılık sınavlarında ‘yandaş hukukçu’ seçmek isteği belgeleriyle basında yer almıştır.

 

OHAL’DE CEZAEVLERİ

 

* Adalet Bakanlığı’nın Mayıs Ayı verilerine göre, 140 bin 248’i hükümlü, 88 bin 745’i ise tutuklu olmak üzere, Türkiye’de toplam 228 bin 993 kişi cezaevlerinde bulunurken, binlerce mahkum nöbetleşe uyumak zorunda kalmaktadır. 2002-2018 döneminde cezaevlerinde bulunan mahpus sayısı yüzde 285 oranında artmıştır.

 

* 2016 yılı başında cezaevindeki hükümlü ve tutuklu sayısı 178 bin iken OHAL sonrası bu rakam 229 bine çıkmıştır.

 

* Bu süreçte 5 bin 822 akademisyen, 33 bin 497 öğretmen ve idari personel görevden alınırken, 114 bin 729 kişi kamudan ihraç edildi.

 

* 154 bin işçinin grev hakkı engellendi, iş cinayetlerinde 2 bin 6 işçi yaşamını yitirdi. 624 kadın öldürüldü, 387 çocuk istismara uğradı.

 

* Çalışmak zorunda bırakılan 2 milyon çocuğun yüzde 80'ni sigortasız ve kadınların yüzde 27'si işsiz.

 

* Son 16 yılda, 3 bin 432 tutuklu ve hükümlünün hayatını kaybettiği cezaevleri AKP döneminde adeta ölüm evlerine dönüşmüştür. Sadece 2015 yılında hapiste ölen kişi sayısı 426’dır ve bunların 54’ü gözaltında ölmüştür, 43’ü ise intihardır.

 

* 10 Haziran 2016 itibarıyla, Türkiye'de 2 bin 542 çocuk tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır.Tutuklu ve hükümlü öğrenci sayısı dört yılda 25 kat artarak 70 bine ulaşmıştır.

 

İNTİHARLAR

 

* 2 Yıllık OHAL aralarında polis memuru, komiser, öğretmen, infaz koruma memuru, mühendis, doktor, astsubay, imam, savcı, albay, biyokimya asistanı, doktor, kaymakamın da bulunduğu en az 50 OHAL mağdurunun son 2 yıl içerisinde intihar ederek hayatlarına son verdiği belirtilmektedir.

 

SİVİL TOPLUM VE OHAL

 

* 23 Temmuz 2016 tarihinde yayınlanan 667 Sayılı ilk KHK ile Fetullahçı Terör Örgütü ile ilişkilendirilen 1125 dernek kapatılırken, daha sonra FETÖ ile hiçbir bağlantısı olmayan, toplumsal muhalefet sergileyen dernekler de kapatılmıştır.

 

* İçişleri Bakanlığı tarafından 11 Kasım 2016 ‘da 370 Sivil Toplum Kuruluşu’nun (STK) faaliyetlerinin üç aylığına durdurulduğu açıklamış,  22 Kasım 2016 tarihinde ise 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile faaliyetleri durdurulan dernekler de dahil 375 STK kapatılmıştır. 2 konfederasyona bağlı 19 sendika, 1431 dernek, 145 vakıf OHAL Döneminde kapatılmıştır.

 

OHAL İNCELEME KOMİSYONU  

 

Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu 23 Ocak tarihli OHAL KHK’si ile kurulmuş, çalışmalarına kurulduktan 4 ay sonra başlayabilmiştir. İlk kararını kuruluşunun üzerinden 11 ay geçtikten sonra 22 Aralık 2017 tarihinde verebilen komisyona 108 Bin 660 Müracaat yapılmıştır. Kağnı hızında ilerleyen bir çalışma ile 100 bini aşkın mağdurun, mağduriyetlerinin nasıl giderileceği soru işaretlerini korurken, kamuoyunda OHAL İnceleme Komisyonunun iç hukuk yollarının tüketilmesini ve AİHM ne gidişin önünü kesmek amacıyla kurulduğu belirtilmektedir.”