ANKARA – Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bütçesinin kadınlar için ayrılan kısmının genel bütçenin yüzde 1.2'si kadar olduğunu ifade eden CHP ve DEM Parti'li kadın vekiller, kadınlar için ayrılan yüzde 1.2'sinin de sadece yüzde 60'nın kullanıldığını belirtti. 

 

2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki görüşmeleri devam ediyor. Komisyon'da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve bağlı dairelerin bütçe teklifleri görüşülüyor. Görüşmede söz alan CHP Osmaniye Milletvekili Asu Kaya, bütçenin kadınların yaşam hakkını, çocukların geleceğini, yaşlıların onurunu ve engellilerin eşitliğini savunması gerektiğini belirtti. Asu Kaya, sunulan bütçe teklifinin bu kesimleri ve durumları görmezden geldiğini söyledi. Bütçenin sosyal devlet mantığı ile hazırlanmadığını ve sosyal devletin çöküşünün belgesi konumunda olduğunu belirten Asu Kaya, "Bakanlık 2026 yılı için 531 milyar 905 milyon TL bütçe teklifinde bulunmuş; ama bu büyük rakamın içinde kadın yok, toplumsal cinsiyet eşitliği yok, en önemlisi adalet yok" dedi.

 

'KADINSIZ BÜTÇE'

 

Kadının güçlendirilmesi programı için 6 milyar 737 milyon liranın ayrıldığını paylaşan ve bu miktara tepki gösteren Asu Kaya, "Toplam bütçenin sadece yüzde 1,2'si kadınlara ayrılmış. Kadını korumak yüzde 1 önceliğiniz mi Sayın Bakan, bunun cevabını bekliyorum. Kadınların yaşam hakkı, emeği, özgürlüğü yine arka plana itilmiş. Bakanlığın adından kadını çıkardığınız gibi yine bütçeden de çıkarmışsınız. Üstelik 2025'in ilk altı ayında bu bütçenin sadece 1 milyar 894 milyon lirası kullanılmış, yılın yarısı bitmiş; ama kadınlar için ayrılan bütçenin yüzde 60'ından fazlası hâlâ yerinde duruyor; çünkü kadın politikası üretmiyorsunuz, çünkü eşitlik sizin bir önceliğiniz değil. Kâğıt üzerinde kadın dostu bütçe, gerçekte ise kadınsız bir yönetim anlayışı. Bakan Hanım'ın açıklamalarına göre, 83 bine yakın çocuğa kreş ve gündüz bakım hizmeti verilmiş. Oysa Türkiye'de kreş çağında 9 milyondan fazla çocuk var, yani her 100 çocuktan yalnızca 1'i bu hizmetten yararlanabiliyor ve Bakan Göktaş daha çok kreş açmak yerine komşu annelere çocuk teslim etme gibi akıl dışı bir öneriyle övünüyor" diye konuştu. 

 

'KADINLAR HER GÜN HER YERDE ÖLDÜRÜLÜYOR'

 

Kadın cinayetlerine ve artış oranına da dikkat çeken Asu Kaya, "Sadece Ekim ayında 27 kadın cinayeti işlendi. 2025'in ilk on ayında 317 kadın katledildi, bunların 241 kadın cinayeti, 76'sı da şüpheli ölüm. Her gün kadınlar öldürülüyor, her gün bir evden bir çığlık yükseliyor maalesef. Rojin, Emine, Özgecan, Ayşenur Halil, İkbal, Ceren Özdemir, Ayşe Tokyaz, Başak Cengiz, Şule Çet, Pınar Gültekin ve Meclisteki -az önce de ifade ettiğimiz- Saliha Akkaş arkadaşımız; bu isimleri burada anmak bizim boynumuzun borcudur; çünkü onlar istatistik değil, onlar bu ülkenin ve sizin utanç hanenize yazılmıştır. Peki, bu acı tablo ortadayken siz ‘Kadına karşı şiddete sıfır tolerans.’ demekten başka ne yaptınız? Kocaman sıfır, hiçbir şey. Kadınlar evlerinde, iş yerlerinde, sokak ortasında katlediliyor" ifadelerini kullandı. 

 

'BAKANLIK NEDENLERİNE DOKUNMUYOR'

 

Söz alan CHP Manisa Milletvekilli Selma Aliye Kavaf, "Bütçeler yalnızca rakamları ve istatistikleri göstermez, aynı zamanda iktidarların vatandaşlarına insan onuruna yaraşır bir yaşam sunup sunmadığının, insana bakış açısının bir göstergesidir; kâğıt üzerindeki her hedefin arkasında bir insan hikâyesi vardır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2026 yılı bütçe hedefleri 6 ana başlıkta ele alınmış. Bakanlık 2026 için boşanma hızını binde 1,7'ye düşürmeyi hedefliyor; 2025 için de aynı hedef konulmuştu, gerçekleşen oran binde 2,18. TÜİK'in Türkiye Aile Yapısı Araştırması'na göre, ekonomik yetersizlik boşanmanın önde gelen nedenleri arasındadır. Ev kurmanın maliyeti en sade hâliyle bir asgari ücretlinin beş yıllık birikimini aşıyor. Ortalama ev kirasının asgari ücreti aştığı bir yerde hangi bütçe kalemiyle aile birliğini koruyacaksınız? Aile Bakanlığı boşanma hızını düşürmeyi hedefliyor; ama boşanmayı doğuran nedenlere dokunmuyor" şeklinde konuştu. 

 

İKTİDARIN 'KADIN KIRIMI' KARNESİ

 

Söz alan DEM Parti Kadın Meclisi Sözcüsü Halide Türkoğlu da kadınlara yönelik yaklaşımlara tepki gösterdi. Türkoğlu, "2025 yılının ilk dokuz ayında 224 kadın katledildi, 169 kadın tacize uğradı, 561 kadın fiziksel şiddet gördü, 247 kadın şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. 2025 yılının ilk altı ayında öldürülen 9 kadının öldürüldükleri anda koruma kararları vardı, altını çizerek söylüyorum Sayın Bakan, koruma kararı vardı. Soruyorum: Bu karar olmasına rağmen kadınların katledilmesini nasıl açıklıyorsunuz? Bunun bir diğer anlamı bu ülkede kanunların, kararların ve uygulamaların kadını korumada yetersiz olduğu gerçeği değil midir? Yirmi iki yıl boyunca kadınların haklarından, yaşamlarından çalan iktidarınız, Bakanlığınız bu yıl da bu politikalardan geri durmamıştır. Bakın, sadece bu yılın ilk dokuz ayında kadınlara, farklı cinsel yönelimlere, kimliklere karşı işlenen suçlar bizzat iktidarınıza bağlı kurumlar ve Bakanlığınızın iş birliğiyle gerçekleşmiştir. Özellikle Diyanet eliyle hazırlanan cuma hutbelerinde okunan fetvalarla kadınlar hedef alınmıştır" diye belirtti. 

 

'BÜTÇE CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİ BESLİYOR'

 

Türkoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kadınların miras hakkına, yaşam hakkına, kendi bedeni üzerinde söz ve karar hakkına bu fetvalarla saldırı gerçekleştirilmiştir. Kadınların bin bir emekle elde ettiği miras hakkının Diyanet eliyle hedef alınması sizi rahatsız etmiyor mu? Bakanlığınız bu konu hakkında neden çıkıp tek bir kelime etmiyor? Kadınların yaşadığı şiddetin, yoksulluğun, işsizliğin temelinde cinsiyetçilik vardır, cinsiyet ayrımcılığı vardır ve bu şiddet, ayrımcılık, eşitsizlik karşısında etkin mücadele yürütmenin yolu tüm politikaların toplumsal cinsiyet eşitliğini gören bir yerden yapılmasından geçer. Sadece Bakanlığınızın bütçesi değil, tüm bütçe için bu geçerlidir. Aksi her durum ise bu cinsiyetçiliği, cinsiyet eşitsizliğini beslemektedir. Kadına yönelik şiddeti beslemek kadın yoksulluğunu, işsizliğini derinleştirmektedir. Kapalı kapılar arkasında, erkek egemen zihniyetle toplumsal cinsiyet duyarlılığından uzak hazırlanan bütçenizdeki tüm ödenekler de cinsiyet eşitsizliğinin nasıl beslendiğinin göstergesidir."

 

Görüşmeler kadın milletvekillerinin konuşmaları ile sürüyor.